Ritmestoornissen op de kinderleeftijd: to treat or not to treat?

Ritmestoornissen op de kinderleeftijd:
to treat or not to treat?
Robin Bertels, kindercardioloog
Doel
Herkennen van
verschillende
ritmestoornissen op
de kinderleeftijd.
Inzicht geven in
mogelijke
behandelingen.
Incidentie
Structureel normaal hart
- SVT 13/100.000 per jaar
- VT is zeldzaam
Post-operatief na hartchirurgie
- 15-48% van de patienten
Europace 2013
Curr Treat Options Cardiovasc Med 2012;14:443-454
Post operatieve ritme stoornissen
Oorzakelijke factoren:
• Diffuse myocardiale schade door hypoxie en ischaemie
• Littekens maken re-entry circuits mogelijk
• Verhoogde adrenerge tonus, intrinsiek of iatrogeen
• Elektroliet veranderingen
• Centraal veneuze catheters prikkelen myocard
Curr Treat Options Cardiovasc Med 2012;14:443-454
Soms vergen (post-operatieve) ritmestoornissen acute
behandeling.
In veel gevallen belangrijk eerst de tijd te nemen
om een goede diagnose te stellen,
om de uitkomst de verbeteren en complicaties te voorkomen.
Jongen post-operatief na completeren Fontan
BELANGRIJK
• Eerst diagnose en registratie van ritmestoornis
• Dan pas behandeling overwegen.
Beginnen bij het begin….
Casus: jongen 12 jaar
Casus: zuigeling 3 weken
Spoedeisende geneeskunde bij kinderen
Bradycardie
Shock ?
nee
vraag advies
100% zuurstof
overweeg: vochtbolus
hartmassage
bij vagale prikkeling
Atropine
20 μ /kg
Adrenaline 10 μ /kg
overweeg:
Adrenaline-infuus (0,05mcg/kg/min)
Pacing
* Start: 0,05μgr?kg/min
Wat is dit?
Spoedeisende geneeskunde
Asystolie bij kinderen
Asystolie
beademen met 100% zuurstof + CPR (15:2)
IV/IO toegang en/of
intubatie
Adrenaline10 μ/kg IV/IO + CPR (15:2)
10 seconden check ECG
Vulling 20 ml/kg
Adrenaline 10μ /kg IV/IO
3-5 minuten
ononderbroken CPR
Na intubatie: continu
hartmassage 100/min
ventilatie 10-12/min
Sinus knoop dysfunctie post operatief
Oorzakelijke factoren:
• Incisies of canules, frequent bij Fontan chirurgie
• Transiente hypothermie
Acute behandeling
- Externe pacing
- Isoprenaline
Zelden definitieve PM plaatsing noodzakelijk
Curr Treat Options Cardiovasc Med 2012;14:443-454
AV-block post operatief
Incidentie van AV-block
• Permanent 1.3-2.5%
• Groter percentage transient AV-block (3x)
Operatie met verhoogd risico:
- Meestal geassocieerd met VSD sluitingen
- Soms pre-existent “kwetsbare” AV-knoop bij gecorrigeerde
TGA
Curr Treat Options Cardiovasc Med 2012;14:443-454
Behandeling AV-block
Behandeling
- Externe pacemaker middels tijdelijke draden
- Isoprenaline (beta-sympatico mimeticum)
- Tijdelijke transveneuze draad
- Externe pacing met defibrillator
Na 7-14 dagen PM implantatie overwegen
Curr Treat Options Cardiovasc Med 2012;14:443-454
Pacing modus: 4 letters
• 1ste letter: kamer die gestimuleerd wordt (A, V, D (dual)
• 2e letter: kamer die “gesensed” wordt (A, V,D)
• 3e letter: respons van de PM op “sensed”signalen: T
triggered, I inhibited, D (dual, zowel I als T), O no sensing
• 4e letter: R van rate response
Bijvoorbeeld:
- VVI
- DDD
Permante pacing
Epicardiaal DDD systeem
Transveneus VVI systeem
Beoordeling ECG bij verdenking ritmestoornis
• Regulair of irregulair?
• Frequentie?
• Breed of smal complex?
• P-toppen?
Casus: zuigeling 6 maanden
SupraVentriculaireTachycardie
Spoedeisende geneeskunde bij kinderen
Supra Ventriculaire Tachycardie
Vagale stimulatie
Adenosine
100 μg /kg
Adenosine
250 μg /kg
Adenosine
Max. 500 μg /kg
Overweeg:
Cardioversie
Amiodarone
Flecaïnide
Digoxine
Verapemil
Propanolol
(In overleg met cardioloog)
nee
Shock?
ja
nee
Moribund
ja
gesynchroniseerde
Cardioversie 0,5J/kg
gesynchroniseerde
Cardioversie 1J/kg
gesynchroniseerde
Cardioversie 2J/kg
Casus: zuigeling 6 maanden
Casus
Cirkel tachycardie / AVRT
• Geleiding via accessoir
pad, naast AV-knoop
• Accessoir pad komt
vaker voor bij
congenitale hart
afwijkingen:
• Ebstein
• Heterotaxy
• ccTGA
Curr Treat Options Cardiovasc Med 2012;14:443-454
Diagnose tachycardie postoperatief
Door hoge hartfrequenties van tachycardie P-toppen lastig te
onderscheiden
• Naast 12 kanaals ECG ook atriale afleiding
• Atriale afleiding via tijdelijke epicardiale atriale lead of via
slokdarmelektrode
• Evt Adenosine iv als diagnosticum
• Respons op overpacing
Wat is dit?
Ectopische atriale tachycardie
Beeindiging van tachycardie:
- Automaticiteit kan niet worden beeindigd met overpacing of
cardioversie
- Vaak wel gevoelig voor adrenerge prikkels, inotropie dus
zoveel mogelijk afbouwen
- IV beta-blokkade of amiodarone
Curr Treat Options Cardiovasc Med 2012;14:443-454
Intra-atriale re-entry tachycardie / flutter
Typische atriale flutter:
Counterclockwise
macroreentry circuit in RA
Postoperatieve flutter
Litteken re-entry
tachycardie
Atriale flutter
5 mnd, correctie VSD/PA, postop ECG
ECG 12 uur later
ECG met tachycardie
Adenosine 0.2 mg/kg
Junctionele ectopische tachycardie
Veroorzaakt door automaticiteit
• Daarom niet te overpacen en niet gevoelig voor cardioversie.
• Met name na openhartchirurgie in de eerste levens maand
Kenmerken
• Opstarten na opwarmen op de IC
• Langzaam oplopende snelle hartslag
• AV dissociatie
• Hersteld altijd
Curr Treat Options Cardiovasc Med 2012;14:443-454
JET: Diagnose op ECG
• QRS zelfde morfologie als tijdens SR
• AV- dissociatie: P-toppen lagere frequentie dan QRS
• Soms wel 1:1 door retrograde (VA) geleiding)
• Frequentie vaak 180-240/min
• Tachycardie warmt op en koelt af
• Cardioversie of over pacing geen effect
JET
Ventriculaire tachycardie
Oorzaken
• Incisies/littekens kunnen re-entry circuit veroorzaken -> monomorfe
VT
• Elektroliet afwijkingen -> polymorfe VT
• Adrenerge prikkels
• Ischaemie bv post-operatief na ALCAPA repair
Behandeling
- Amiodarone
- Lidocaine 1 mg/kg
- Correctie elektrolyten
- Bij torsades des pointes: magnesium suppletie 15-30 mg/kg
Curr Treat Options Cardiovasc Med 2012;14:443-454
post-operatief tetralogie van Fallot
VF / VT polsloos
Spoedeisende geneeskunde bij kinderen
Ventrikel Tachycardie
Cardioversie 0.5 J/kg
Check ECG
Infuus en/of intubatie
Cardioversie 1 J/kg
CPR
Check ECG
Cardioversie 2 J/Kg
CPR
Check ECG
Amiodarone 5mg/kg iv/io
Cardioversie 2 J/Kg
CPR
Check ECG
Asynchrone
Cardioversie 2 J/Kg
Wat is dit?
VF / VT polsloos
Spoedeisende geneeskunde bij kinderen
Ventrikel Fibrilleren
Defibrilleren 4J/kg +
2 minuten CPR
Infuus en/of intubatie
Check ECG
Adrenaline 10μg/kg iv/io
Defibrilleren 4J/kg
2 minuten CPR
Check ECG
Adrenaline 10μg/kg iv/io
Defibrilleren 4 J/Kg
2 minuten CPR
Check ECG
Amiodarone 5mg/kg iv/io
Defibrilleren 4 J/Kg
2 minuten CPR
Check ECG
Overweeg behandelbare VF: hypothermie,
elektrolytenstoornis, intoxicatie
Adrenaline 10μg/kg iv/io
Defibrilleren 4J/kg
Enz…
high dose adrenaline
100 mcg/kg alleen bij
primair cardiaal arrest
Take home message
Indien haemodynamische situatie het toelaat eerst diagnose
stellen
Registratie voor, tijdens en na behandeling is essentieel
Ritme- en geleidingsstoornissen post-operatief
meestal passagere
Casus: meisje16 jaar met Fontan circulatie.
Casus: jongen 14 jaar brommer ongeluk
Supraventriculaire tachycardie
• AV re-entry tachycardie
• Ectope atriale tachycardie
• automaticiteit
• Intra-atriale re-entry tachycardie / flutter
• Zelden: atrium fibrilleren
Doel van behandeling:
• Doorbreken van tachycardie
• Voorkomen van nieuwe tachycardie
Curr Treat Options Cardiovasc Med 2012;14:443-454
Behandeling AVRT
Post-operatief kan AVRT levensbedreigend zijn:
• Hoge frequenties 250-280/min
• 1:1 geleiding boezen en kamer
Beeindigen van tachycardie met:
- Rapid atrial pacing
- Vagale manoeuvres: ijs
- Adenosine 0.1 tot 0.5 mg/kg
- Cardioversie 0.25-1 J/kg
Adenosine toediening
AVRT / cirkel tachycardie
Voorkomen van nieuwe tachycardie:
- Amiodarone IV
- Zou geen negatief inotroop effect hebben
- Calcium kanaal blokkers (verapamil) worden daarom niet
aanbevolen
Dosering
• Oplaaddosis, doorladen tot SR is bereikt!
• Bolus van 1mg/kg in 10 minuten tot max. 5-10 mg/kg oplaad,
onderhouddosis 10-20 mg/kg/dag
• Cave bradycardie en hypotensie, polymorfe VT
Curr Treat Options Cardiovasc Med 2012;14:443-454
WPW
Diagnose flutter
Kenmerken
• acute hemodynamische veranderingen: verandering van
‘stretch’ in atrium
• preexistent ‘ziek’ atrium: tricuspidalisinsuff (M.Ebstein)
Diagnose
• typische flutter: 300-350 /min, AV-geleiding (1:1, 2:1)
• moeilijk bij breed QRS postop, ECG tijdens SR
• p-golven moeilijk te zien: atriaal electrogram
• adenosine iv: diagnosticum
Fluttergolven zichtbaar
Behandeling van flutter
Beeindigen van tachycardie, doorbreken van cirkel:
- Met overpacing: atriale overpacing 120% boven
flutterfrequentie (bv 360/min, duur enkele seconden)
- Met cardioversie: 0.5-1 J/kg
Streven naar rate-control:
- Met amiodarone
Preventie van nieuwe tachycardie
- amiodarone
Curr Treat Options Cardiovasc Med 2012;14:443-454
Post operatief na Fontan completering
Post operatieve geleidingsstoornissen
• Sinusknoopdysfunctie
• 2e of 3e graads atrioventriculair blok
• RBTB
• LBTB