Beperkt effect op inhoud normen REGELGEVING ANDRE PIERS CPR zet CE- markering op scherp Op basis van de Europese richtlijn CPR 305/2011/EEG is voor alle bouwmaterialen waarvoor een geharmoniseerde Europese standaard is afgegeven, sinds 1 juli CEmarkering verplicht. Het doel van CE is het verwezenlijken van de Europese interne markt door het wegnemen van technische handelsbelemmeringen binnen Europa, zoals nationale goedkeuringen en het verplichte gebruik van nationale testnormen en testinstituten. Maar CE was toch al verplicht gesteld door de Europese verordening CPD 89/106/EEG? Voor alle schakels in de glasketen is glas, gecoat glas en gelamineerd glas, Een glasfabrikant die een product CE-markering van belang. Niet alleen producten waarvoor reeds vanaf 2006 maakt en/of het op zijn naam voor producenten maar ook voor ver- CE-verplichting geldt. Er is altijd ver- op de markt brengt heeft veel werkers, bewerkers en glasplaatsende warring geweest over de status van de verplichtingen voortvloeiend uit de bedrijven. Hoe verhouden de veror- CPD. Duidelijk is wel dat CE-markering CPR. Foto: Stolker Glas dening en richtlijn zich tot elkaar, wat verplicht is indien dat in nationale wet- betekent dit voor glasproducenten die geving is aangegeven en er een gehar- betekent nog niet dat men het product al onder CE produceren en hebben moniseerde norm gepubliceerd is. Het mag toepassen in bouwwerken’. Dit wijzigingen ook invloed op het product woordje ‘indien’ is hierbij cruciaal. toepassen van eigen regels is uitein- vlakglas als bouwproduct.? delijk gezien als een ondermijning van Formeel verzocht de Europese Com- de gedachte en het doel ‘één Europese Inleiding missie aan lidstaten om de CPD (en markt te behalen met vrij verkeer van CPD is de afkorting van Construction dus CE-markering) op te nemen in hun goederen tussen lidstaten’. Om die Products Directive. CPR staat voor nationale bouwregelgeving. Dat is ook strijd tussen ‘nationale’ en ‘Europese Construction Products Regulation. De door de meeste landen zo gedaan. belangen’ aan te pakken is de CPR CPD 89/106/EEG is de verordening die Echter, er waren lidstaten die er een 305/2011/EEG opgezet en in 2011 ge- de basis vormt voor CE markering voor kromme nevenbetekenis aan gaven. publiceerd met een overgangsperiode bouwproducten met als doel het weg- Die landen vermeldden conform ver- tot 1 juli 2013. Nu deze datum is gepas- nemen van handelsbarrières. Zo vormt wachting van de Europese Commissie seerd is de CPD vervallen en vervan- de CPD ook de basis voor het opzetten dat het product op de markt gezet mag gen door de CPR. van de glasproductnormen voor float- worden met een CE-markering, echter en isolatieglas, thermisch behandeld voegde men daaraan toe ‘maar dat Inhoudelijk wijzigingen Gelukkig heeft de ‘strijd’ over de inhoud van de CPR als wettelijk kader geen of Kleine, middelgrote en micro-ondernemingen zeer beperkt effect op de technische Een middelgrote onderneming wordt gedefinieerd als een onderneming waar minder dan 250 personen inhoud van de huidige normen. Dus die werkzaam zijn en waarvan de omzet niet meer dan 50 miljoen euro bedraagt of waarvan het balanstotaal zijn en blijven gelijk. Voor de bijlagen zijn niet meer dan 43 miljoen euro bedraagt. er echter wel gevolgen. De werkwijze Een kleine onderneming wordt gedefinieerd als een onderneming waar minder dan 50 personen werk- voor de CE-markering van producten zaam zijn en waarvan de omzet of het balanstotaal niet meer dan 10 miljoen euro bedraagt. ligt vast in de zogenaamde bijlage ZA Een micro-onderneming wordt gedefinieerd als een onderneming waar minder dan 10 personen werk- van de betreffende productnorm. De zaam zijn en waarvan de omzet of het balanstotaal niet meer dan 2 miljoen euro bedraagt. bijlage kent meerdere onderdelen. Zo geeft Bijlage ZA.1 aan welke essentiële Meer informatie: http://europa.eu/legislation_summaries/enterprise/business_environment/n26026_nl.htm kenmerken van toepassing zijn voor de CE-markering. Bij elk kenmerk is www.glasinbeeld.nl 13-14-15-16_cemarkering.indd 13 >> 13 18-02-14 16:13 een verwijzing naar een hoofdstuk in van een conformiteitverklaring. Ook het Beter omschreven de norm. In het kader van de herziene format en de inhoud van deze presta- De CPR heeft een aantal zaken beter wetgeving zal de ZA bijlage de komende tieverklaring is in de CPR gegeven (ook omschreven dan de CPD. Een opmer- tijd moeten veranderen. Dit had al klaar in de Nederlandse taal). Het is verplicht king uit de markt was dat CE voor het moeten zijn, maar tussen de technische dit format te gebruiken. De link tussen uitvoeren van testen en dergelijke on- normschrijvers en Europese Commissie product- en prestatieverklaring gaat nodig veel kosten met zich mee brengt. zijn nog wat ‘kip-en-ei discussies’ die de bijvoorbeeld via een artikelcode of een Voor de meeste bouwproducten is dit herziening van de bijlage tegenhoudt. zogeheten ‘generieke productfamilie volgens de Europese Commissie echter identificatie’. niet het geval. De kosten van toepas- Formeel gezien bestaat de CPD niet sing van private certificatieschema’s en meer. De informatieve verwijzing naar Een ander verschil is dat de CPR aan- nationale normen zijn veel hoger dan de CPD vanuit bijlage ZA lijkt dan ook geeft dat er aanvullende eisen zijn die die van CE. Niettemin is overwogen om niet meer te bestaan. De CPR heeft ingevuld moeten worden zodra wetge- voor bepaalde situaties (meestal laag hier een aantal regels over opgesteld. ving en/of normen dat opleggen. Het risico producten en/of toepassingen) Het al dan niet moeten afgeven van een gaat hierbij om nieuwe eisen die een de regels voor testen te versoepelen CE-label is zo’n punt. Zo geeft de CPR relatie hebben met gezondheids- en en kostenverhogende private certificatie aan dat er een prestatieverklaring op veiligheidsaspecten van materialen en en testschema’s te blokkeren. aangegeven moeten worden in plaats de recyclebaarheid ervan. Zo is besloten en in de CPR omschreven dat wanneer een bedrijf tot de cate- Duidelijkheid over private merken en CE-markering gorie ‘micro-onderneming’ (bedrijven met Er komt steeds meer duidelijkheid over de rol van private keurmerken zoals KOMO in relatie tot CE- minder dan 10 medewerkers, zie kader) markering. Dat meldt het Communicatieforum CE-markering in de bouw dat momenteel als belangrijkste behoort het kostbare initiële typetesten aandachtspunt heeft het helder positioneren van private merken en certificatie in de bouw onder de Veror- kan overnemen van een ander bedrijf. dening bouwproducten. Minister Blok, verantwoordelijk minister voor de bouwsector, heeft hierop aange- De micro-onderneming blijft wel verant- drongen en het Communicatieforum CE-markering hierbij een centrale rol toebedeeld. In komende uitgave woordelijk voor de acceptatie van het van Glas in Beeld een uitgebreid artikel over de gevolgen van CE voor iedereen die met glas werkt. testrapport en het testrapport moet uiteraard het juiste product omvatten qua de- Het Communicatieforum heeft de Toetsingscommissie Bouwbesluit van de Stichting Bouwkwaliteit (SBK) finitie, materialen en randvoorwaarden. gevraagd een analyse uit te voeren op de bestaande certificatieregelingen en te komen tot een heldere Afwijking daarvan betekent toch ‘zelf positionering van de private merken in relatie tot de Verordening bouwproducten. Deze analyse is in het testen’. Let op: Voor System-1 (certi- Communicatieforum met instemming ontvangen. Mede in nauw overleg met KOMO is geconcludeerd dat ficatieplichtige) producten zoals glas een privaat keurmerk zijn meerwaarde kan blijven bieden, mits de documenten die de grondslag leveren met kogelwerende, brandwerende en voor de private keurmerken en af te geven kwaliteitsverklaringen, zoals KOMO, aan de Europese wetge- explosiewerende eigenschappen dient ving inzake CE aangepast worden. de Factory Production Control (FPC) altijd gecontroleerd te worden door de De licentiehouders van de Stichting KOMO delen deze zienswijze en werken voor deze ombuigings- aangemelde instantie (Notified Body). Er operatie aan een Plan van Aanpak. Dit Plan van Aanpak wordt momenteel zorgvuldig met de betrokken is geen vereenvoudiging mogelijk voor partijen afgestemd en zal op zeer korte termijn, inclusief bijbehorend tijdpad, gepubliceerd worden. Met de micro-ondernemingen. Vergeet ook niet analyse van de Toetsingscommissie Bouwbesluit is duidelijk geworden dat het doorvoeren en beoordelen dat ook voor Systeem 3 de vereenvoudi- van de benodigde aanpassingen een zeer intensieve opgave is die samenwerking van alle betrokken ging alleen voor initiële typetesten is en partijen vergt om spoedige uitwerking te realiseren. Ter ondersteuning van dit proces zijn de analyse van niet voor de FPC en testen in kader van de Toetsingscommissie Bouwbesluit en de onderliggende uitgangspunten gepubliceerd op de website van FPC én dat de CE-prestatieverklaring Stichting Bouwkwaliteit. altijd opgezet moet zijn en beschikbaar gesteld moet worden aan de afnemer. 1 4 Glas in Beeld 13-14-15-16_cemarkering.indd 14 18-02-14 16:13 Een importeur van glasproducten moet De CPR schept duidelijkheid over de ‘Distributeur = Fabrikant’ als de ervoor zorg dragen dat producten afspraken op de markt en het doel distributeur een product onder eigen voldoen aan de eisen en normregels van CE. naam/label op de markt zet. Een ander beter omschreven besluit of testinstituut die een product test of die het kader van de CPR. Het blijft wat dat heeft betrekking op ‘unieke producten aan de daarvoor geldende (Europese) betreft nog wat zweven. voor een specifiek identificeerbaar richtlijnen voldoen. In Nederland worden bouwwerk’ waarbij de producent con- Notified Bodies voornamelijk door het De formele non conformiteiten uit de tractmatig ook zelf verantwoordelijk is Ministerie van Infrastructuur en Milieu CPR zijn: voor plaatsing van dit product in het en het Ministerie van Sociale Zaken • CE-markering is niet met juiste techni- bouwwerk. Deze producten zijn uitge- en Werkgelegenheid aangewezen en sloten van CE. Dit heeft geen betrek- aangemeld in Brussel. Na aanmelding king op maatvoeringen: als het proces wordt ook wel gesproken over een AAKI voor verschillende maten seriematig is (Aangewezen Aangemelde Keurings dan blijft de CE-plicht. De CPR heeft Instelling). Voor de aangemelde instantie • de prestatieverklaring is niet opgesteld, ook de richtlijnen inzake productie op veranderen de taken niet. Alleen zal er • de prestatieverklaring is niet conform de bouwplaats en monumentale en/of minder getest worden in kader van ini- artistieke bouwtoepassingen beter om- tiële type testen (ITT) indien een bedrijf schreven en geeft duidelijke wetgeving voldoet aan de definities van micro- inzake andere private markeringen. Die onderneming. Wel worden alle aange- mogen geen overlap met CE hebben melde instanties opnieuw beoordeeld tenzij ze een verduidelijking geven voor door de Raad van Accreditatie. en de CPR. Foto’s: CURA Glass sche verwijzing voorzien (bijvoorbeeld EN 572 op laminaat), • CE-merk is niet aanwezig (op product of document) conform de eisen, eisen/inhoud, • de technische documentatie is niet beschikbaar of onvolledig, • technische non conformiteit die volgt uit de productnorm. Verplichtingen fabrikant de afnemer. Deze laatste toevoeging maakt instandhouding van private la- Voor het certificatieplichtige producten Een glasfabrikant die een product bels mogelijk, maar deze labels mogen (glas met kogelwerend/brandwerend/ maakt en/of het op zijn naam op de geen extra ‘eisen’ stellen inzake de ei- explosiewerende eigenschappen) zal markt brengt heeft veel verplichtingen genschappen en duurzaamheid van het dan wel bij het bedrijf onderzocht wor- voortvloeiend uit de CPR. Zo is de product binnen CE-kaders. den of de CPR is toegepast zoals het bewaartermijn van de technische do- moet. In de praktijk is dit best lastig cumentatie en prestatieverklaring tien Markttoezicht omdat een bedrijf meestal de NEN-EN jaar. Ook moet hij over omschreven De CPR eist dat er ook een toegan- norm ter hand neemt en die volgt. Het procedures beschikken om voor serie- kelijk markttoezicht is. Dit kan alleen bedrijf moet zich nu ook de CPR eigen productie de aangegeven prestaties de overheid zijn en niet een private maken omdat daar toch weer andere te borgen (ITT + FPC vanuit de norm). onderneming. Er is een website waarop dingen in staan dan in de NEN-EN. Na Veranderingen aan product (direct of de overheid haar rol als markttoezicht- herziening van de NEN-EN normen zal indirect) en gevolgen dienen op pas- houder uitlegt. Iedere lidstaat heeft een oplijning met de inhoud van de CPR tot sende wijze te worden aangepakt. dergelijke site voor misstanden, vragen één gezamenlijk document leiden. De Bouwproducten moeten zijn voorzien en publicaties. meeste aangemelde instanties geven van een type-, partij- of serienummer geen harde product non conformiteit als met een link naar de passende pres- Taken aangemelde instantie de CPR documentatie/verklaring nog tatieverklaring (met referentie naar dat Een aangemelde (keurings-) instantie niet volledig in orde is. Heel formeel voornoemde nummer). NAW-gegevens (AKI) of ‘notified body’ (NB, NoBo) is een gezien gaat het vaak om een zoge- moeten zijn aangegeven. De instructies door de overheid aangewezen keurings- naamde ‘formele non conformiteit’ in en informatie inzake de veiligheid moet www.glasinbeeld.nl 13-14-15-16_cemarkering.indd 15 >> 15 18-02-14 16:13 Blik op de productielijn van gelamineerd glas bij CURA Glass. Foto: CURA Glass in een (geaccepteerde) taal van het de prestatieverklaring en documentatie importeur of fabrikant én de overheid te lidstaat zijn, die gebruikers gemakkelijk kloppen alvorens hij een product in de melden. Gedurende de periode dat een kunnen begrijpen. In geval van een for- markt zet. Indien hij hier geen zekerheid bouwproduct onder handen is bij de dis- mele non conformiteit moet de fabrikant over heeft en het product toch op de tributeur, dient deze zorg te dragen dat dit zelf melden aan de overheid. Ook markt brengt, begaat hij een economisch de prestaties ervan onveranderd blijven. moet hij op verzoek van de overheid delict. Net als bij een fabrikant is voor De distributeur moet op verzoek van de alle vereiste documenten ter inzage een importeur de bewaartermijn van de overheid alle vereiste documenten ter kunnen aanbieden. technische documentatie en prestatie- inzage kunnen aanbieden. Belangrijk: verklaring tien jaar. De NAW-gegevens ‘Distributeur = Fabrikant’ als de distribu- Gemachtigde van de importeur staan op de verpakking teur een product onder eigen naam/label Elke glasfabrikant dient te beschikken of zijn bijgevoegd bij het product. De op de markt zet. over een gemachtigde. Deze zoge- instructies en informatie inzake de veilig- naamde ‘Europese Gemachtigde Verte- heid moet in (geaccepteerde) taal van de genwoordiger’ kan elke in de Europese lidstaat zijn die de gebruikers gemakkelijk De gebruiker heeft de plicht om zorg- Gemeenschap gevestigde natuurlijke begrijpen. Gedurende de periode dat een vuldigheid jegens de CPR te betrachten persoon of rechtspersoon zijn die schrif- bouwproduct in handen is van een im- ten aanzien van de geleverde produc- telijk door de fabrikant is gemachtigd porteur, dient deze zorg te dragen dat de ten en de randvoorwaarden voor ge- om namens hem alle of een deel van conformiteit aan de prestaties onveran- schiktheid en toepassing. de in de richtlijn in kwestie bedoelde derd blijft. Wanneer de betrouwbaarheid verplichtingen en formaliteiten te vervul- van een product dit vraagt is de importeur CE beschikbaar stellen len. De fabrikant dient te beschikken verplicht steekproeven ter beoordeling De partij die een bouwproduct op de over een schriftelijk mandaat voor de van het product te nemen. In geval van markt zet moet de CE ter beschikking gemachtigde waarin zijn of haar taken formele non conformiteit moet hij dit zelf stellen. Dit is niet afhankelijk van de zijn omschreven. De gemachtigde is melden aan overheid. De importeur moet vraag van de afnemer. verantwoordelijk voor de documentenop- op verzoek van de overheid alle vereiste slag, moet toestemming hebben tot het documenten ter inzage kunnen aanbie- Conclusie verstrekken van (technische) informatie den. Belangrijk: ‘Importeur = Fabrikant’ De CPR schept duidelijkheid over de aan de overheid en heeft de verplichting als de importeur een product onder eigen afspraken op de markt en het doel tot medewerking aan de overheid als er naam/label op de markt zet. van CE. Het sluiten van de keten van productaansprakelijkheid en het zuiver vragen zijn of onderzoek nodig is. 1 6 Gebruiker Distributeur kunnen plaatsen in geval van formele Importeur Ook een distributeur van glasproducten non conformiteiten heeft veel aandacht Een importeur van glasproducten moet heeft de plicht om zorgvuldigheid jegens gekregen (wettelijk kader). Technisch ervoor zorg dragen dat producten vol- de CPR te betrachten. Alvorens het blijven de gepubliceerde normen van doen aan de eisen en normregels en product op de markt te zetten, dient hij kracht. Later zullen recyclebaarheid en de CPR. Hij moet actief controleren dat te controleren dat CE en prestatieverkla- de veiligheid van stoffen worden toe- ring aanwezig zijn en dat de verklaring gevoegd. De documenten naar de ge- daadwerkelijk gemakkelijk leesbaar is bruiker moeten wel herzien worden (en Informatiemiddag voor eindgebruikers. Indien hij weet dus ook de interne procedure hoe een Kenniscentrum Glas en TUV Nederland (TUV NORD) dat er sprake is van niet-conforme bedrijf daartoe komt en wat zijn overwe- hebben op 12 december een informatiemiddag gehouden producten en documenten zal hij deze gingen zijn). Met de komst van de CPR met als thema ‘CE op vlakglasproducten’. De bijeenkomst producten niet op de markt brengen (na is CE op scherp gesteld. < wordt op 15 april herhaald. correctie is dat alsnog wel mogelijk). Meer informatie: www.kenniscentrumglas.nl Indien correctie niet mogelijk is, dan Meer informatie: is de distributeur verplicht dit aan de www.contactpuntbouwproducten.nl Glas in Beeld 13-14-15-16_cemarkering.indd 16 18-02-14 16:13