ECONOMISCH PROFIEL: HAITI ECONOMISCH PROFIEL: Dominicaanse Republiek (2013) ONDERNEMEN IN DE DOMINICAANSE REPUBLIEK De markt, het ondernemersklimaat, kansrijke sectoren Nederlandse Ambassade te Santo Domingo Max. Henriquez Urena #50 Santo Domingo, Dominicaanse Republiek www.holanda.org.do www.facebook.com/DutchEmbassyDR T: (+1)809 262 0300 E: [email protected] ECONOMISCH PROFIEL DOMINICAANSE REPUBLIEK ECONOMISCH PROFIEL: DOMINICAANSE REPUBLIEK INTRODUCTIE ĐŽŶŽŵŝƐĐŚĞĚŝƉůŽŵĂƟĞƐƉĞĞůƚĞĞŶĐĞŶƚƌĂůĞƌŽůŝŶŚĞƚE ĞͲ derlandse buitenlands beleid. Het houdt in dat de economiƐĐŚĞďĞůĂŶŐĞŶǀ ĂŶE ĞĚĞƌůĂŶĚnjŽŐŽĞĚŵŽŐĞůŝũŬďĞŚĂƌƟŐĚ worden in het buitenland. Handelsbevordering van Nederlandse bedrijven in het buitenland is hier een voorbeeld van. Nederland bevordert export, trekt buitenlandse investeringen aan en werkt samen voor onderzoek en ontwikkeling. Ook kan gedacht worden aan ondersteuning van het bedrijfsleven in het verkrijgen van toegang tot buitenlandse markten, of het helpen van bedrijven die problemen ondervinden in de buitenlandse markt. Ambassades vervullen een belangrijke rol bij de totstandŬŽŵŝŶŐǀ ĂŶĞĐŽŶŽŵŝƐĐŚĞĚŝƉůŽŵĂƟĞŝŶŚĞƚďƵŝƚĞŶůĂŶĚ͘ , Ğƚ is in dit kader dat de Nederlandse Ambassade te Santo DoŵŝŶŐŽĚŝƚůĂŶĚĞŶƉƌŽĮ ĞůŚĞĞŌŽŶƚǁ ŝŬŬĞůĚĞŶnjŽŽŶĚĞƌŶĞͲ mers in Nederland en de Caribische Koninkrijksdelen met interesse in het zakendoen in of met de Dominicaanse Republiek tegemoet komt. Dit document bevat een profileƌŝŶŐǀ ĂŶĚĞ ŽŵŝŶŝĐĂĂŶƐĞĞĐŽŶŽŵŝĞ͕ ŝŶĐůƵƐŝĞĨŝŶĨŽƌŵĂƟĞ Žǀ ĞƌƉŽƚĞŶƟĞĞůŬĂŶƐƌŝũŬĞƐĞĐƚŽƌĞŶ͕ ŚĂŶĚĞůƐǀ ĞƌĚƌĂŐĞŶ͕ ĚĞ zakencultuur, een aantal do’s en don’ts en belangrijke conƚĂĐƟŶĨŽƌŵĂƟĞǀ ŽŽƌŚĞƚnjĂŬĞŶĚŽĞŶŝŶĚĞ ŽŵŝŶŝĐĂĂŶƐĞ Republiek. Wij hopen dat dit document u van dienst zal zijn ďŝũƵǁ ŽƌŝģŶƚĂƟĞŶĂĂƌĞĞŶƐƵĐĐĞƐǀ ŽůůĞĞĞƌƐƚĞƐƚĂƉďŝũŚĞƚ ondernemen in de Dominicaanse Republiek! DE DOMINICAANSE REPUBLIEK Ğ ŽŵŝŶŝĐĂĂŶƐĞZĞƉƵďůŝĞŬ; ZͿŚĞĞŌĞĞŶĂĂŶƚƌĞŬŬĞůŝũŬĞ ligging in het Caribisch gebied en is tevens de tweede grootste economie van deze regio. Het land bestrijkt twee derde van het eiland Hispañola, terwijl het overige gedeelte ƚŽƚ, ĂŢƟďĞŚŽŽƌƚ͘ De bevolking in het land is overwegend van gemengde ĂŅ ŽŵƐƚ͕ ^ƉĂĂŶƐƚĂůŝŐĞŶ<ĂƚŚŽůŝĞŬ͘ ϲϵй ǀ ĂŶĚĞďĞǀ ŽůŬŝŶŐ woont in steden, waarvan ongeveer 3 miljoen in de hoofdstad Santo Domingo. Deze stad is van groot historisch belang, omdat het de eerste stad is die door Europeanen is ŐĞƐƟĐŚƚŝŶĚĞNieuwe Wereld. D ĞƚĞĞŶŐĞŵŝĚĚĞůĚĞůĞĞŌŝũĚ ǀ ĂŶϮϳ ũĂĂƌĞŶŵĞƚϰϳ й ǀ ĂŶĚĞƉŽƉƵůĂƟĞŽŶĚĞƌĚĞϮϱũĂĂƌŝƐ ĚĞ ŽŵŝŶŝĐĂĂŶƐĞďĞǀ ŽůŬŝŶŐƌĞůĂƟĞĨũŽŶŐ͘ ĞŚƵŝĚŝŐĞďĞǀ ŽůͲ kingsgroei bedraagt 1,27%. MACRO-ECONOMISCHE KERNINDICATOREN (2012) Bevolking: 10,2 Oppervlakte: 48.442 km² Werkloosheid: 13% BNP (US$ Miljard): 59 BNP per capita PPP (US$): 5.990 Groei BNP 2012: 3,9% (2011: 4,5% ) Exportvolume (US$ Miljard): 9,08 Importvolume (US$ Miljard): 17,76 FDI inflows (US$ Miljoen): 3.609 (2011: 2.725) Buitenlandse schuld: 28,1% (2011: 27,8%) WB Ease of Doing Business rank (2014): 117 (van 189) t &' ůŽďĂůŽŵƉĞƟƟǀ ĞŶĞƐƐ/ŶĚĞdž;ϮϬϭϯͿ͗ 105 (van 148) De DR is een gemiddeld inkomen land, met een per capita inkomen van circa USD 6.000 (PPP: US$ 12.046). Wel is er een zeer ongelijke verdeling van rijkdom, waarbij ongeveer ϰϬй ǀ ĂŶĚĞďĞǀ ŽůŬŝŶŐŽŶĚĞƌĚĞĂƌŵŽĞĚĞŐƌĞŶƐůĞĞŌ͘ , ŽŐĞ werkloosheid en gebrek aan werkgelegenheid vormt een grote lange-termijn uitdaging. , ĞƚůĂŶĚŚĞĞŌĞĞŶƌĞƉƌĞƐĞŶƚĂƟĞǀ ĞĚĞŵŽĐƌĂƟĞ͘ , ĞƚƐƚĂĂƚƐͲ hoofd is sinds 2012 President Danilo Medina van de DomiŶŝĐĂŶ>ŝďĞƌĂƟŽŶWĂƌƚLJ;W> Ϳ͘ , ĞƚƉŽůŝƟĞŬĞĞŶĞĐŽŶŽŵŝƐĐŚĞ ƐLJƐƚĞĞŵŝŶŚĞƚůĂŶĚŝƐƌĞůĂƟĞĨƐƚĂďŝĞů͕ǁ ĂƚĞƌŵĞĚĞƚŽĞ ŚĞĞŌŐĞůĞŝĚĚĂƚĚĞ ZŽŽŬƟũĚĞŶƐĞŶŶĂĚĞǁ ĞƌĞůĚǁ ŝũĚĞ economische crisis een aantrekkelijke omgeving is gebleven voor buitenlandse investeerders. Nederland en de Dominicaanse Republiek onderhouden intensieve betrekkingen, vooral via de Caribische Koninkrijkslanden en gebieden, waar circa 12% van de bevolking ǀ ĂŶ ŽŵŝŶŝĐĂĂŶƐĞĂŅ ŽŵƐƚŝƐ. De landen werken vooral samen op het gebied van veiligheid. De DR is tevens het enige land in het Caribisch gebied waar een bilaterale (Nederlands-Dominicaanse) Kamer van Koophandel gevesƟŐĚŝƐ͘ 2 ECONOMISCH PROFIEL DOMINICAANSE REPUBLIEK DE DOMINICAANSE MARKT DE DOMINICAANSE MARKT: EEN OVERZICHT De Dominicaanse economie is een van de snelst groeiende in de regio. Mede door toenemende macro economische ĞŶƉŽůŝƟĞŬĞƐƚĂďŝůŝƚĞŝƚŐƌŽĞŝĚĞĚĞĞĐŽŶŽŵŝĞǀ ĂŶh ^Ψϯ ϯ miljard in 2005 naar US$ 59 miljard in 2012, bijna een verĚƵďďĞůŝŶŐŝŶϳ ũĂĂƌƟũĚ͘ s ĞĞůďƵŝƚĞŶůĂŶĚƐŬĂƉŝƚĂĂůƐƚƌŽŽŵƚ het land binnen en in 2012 werd een record bedrag van U$ 3,6 miljard geïnvesteerd. De Dominicaanse economie is erg ĂĬ ĂŶŬĞůŝũŬǀ ĂŶĚĞs ^͕ ǁ ĂĂƌŽŶŐĞǀ ĞĞƌĚĞŚĞůŌǀ ĂŶĚĞĞdžͲ ƉŽƌƚĞŶŶĂĂƌƚŽĞŐĂĂƚĞŶǀ ĞĞůƉĂƌƟĐƵůŝĞƌĞŐĞůĚnjĞŶĚŝŶŐĞŶĞŶ buitenlandse investeringen vandaan komen. Overige bronnen van harde valuta zijn toerisme, mijnbouw, free zone exporten en agro-exporten. Marktsegmenten (2012 est.): Diensten (65%) Industrie (29%) Landbouw (6%) Door de economische groei is het BNP per capita flink toegenomen en behoort het land inmiddels tot de categorie gemiddelde inkomenslanden. Door een ongelijke inkomensverdeling ontvangt de rijkste 10% van de bevolking ϰϬй ǀ ĂŶŚĞƚE WĞŶĚĞnjĞďĞǀ ŽůŬŝŶŐƐŐƌŽĞƉŚĞĞŌĞĞŶǁ ĞƐͲ ters bestedingspatroon. De toenemende welvaart is goed zichtbaar door het groeiend aantal shopping malls, hypermarkten en een wagenpark van vaak dure auto’s. Voornaamste landbouw producten: Suikerriet, koffie, cacao, tabak, rijst, bonen, (pluim)vee, melkproducten, eieren, tropische groente en fruit De meest dynamische sector in de Dominicaanse economie is de dienstensector (65% BNP). In de afgelopen jaren lag ĚĞŐƌŽĞŝǀ ŽŽƌĂůŚŽŽŐŝŶĚĞĐŽŵŵƵŶŝĐĂƟĞĞŶƚŽĞƌŝƐƚĞŶƐĞĐͲ ƚŽƌ͘ , ĞƚůĂŶĚŚĞĞŌĞĞŶǀ ĂŶĚĞŵĞĞƐƚŵŽĚĞƌŶĞĐŽŵŵƵŶŝĐĂͲ ƟĞŶĞƚǁ ĞƌŬĞŶǀ ĂŶ>ĂƟũŶƐŵĞƌŝŬĂ͕ ŵĞƚŵĞƌŝĐĂD ŽďŝůĞŶ Orange als grootste aanbieders. Vergeleken met andere ůĂŶĚĞŶŝŶĚĞƌĞŐŝŽ>ĂƟũŶƐŵĞƌŝŬĂŝƐĚĞŝŶĨƌĂƐƚƌƵĐƚƵƵƌǀ ŽŽƌ ƚƌĂŶƐƉŽƌƚŝŶĚĞ ZŬǁ ĂůŝƚĂƟĞĨĠĠŶǀ ĂŶĚĞďĞƐƚĞ͘ s ĞƌĚĞƌŝƐ de toegang tot telefoon, internet en andere mobiele netwerken uitzonderlijk goed. INFRASTRUCTUUR IN DE DR (2013) Een ander belangrijk onderdeel van de economie zijn de ǀ ƌŝũŚĂŶĚĞůƐnjŽŶĞƐ͕ ǁ ĂĂƌďĞůĂƐƟŶŐǀ ƌŝũŐĞƉƌŽĚƵĐĞĞƌĚǁ ŽƌĚƚ ǀ ŽŽƌĚĞŝŶƚĞƌŶĂƟŽŶĂůĞŵĂƌŬƚ͘ ZƵŝŵϱϬϬďĞĚƌŝũǀ ĞŶŵĞƚǀ ĞĞůͲ al buitenlands kapitaal produceren in deze zones. Vanuit ĚĞ ŽŵŝŶŝĐĂĂŶƐĞZĞƉƵďůŝĞŬŝƐĚĞ, ĂŢƟĂĂŶƐĞŵĂƌŬƚŽŽŬ goed te bewerken. s ĂŶǁ ĞŐĞĚĞŐƵŶƐƟŐĞĐĞŶƚƌĂůĞůŝŐŐŝŶŐǀ ĂŶĚĞ ŽŵŝŶŝĐĂĂŶƐĞ Republiek in de regio wordt diepzeehaven DP World Caucedo steeds meer gebruikt voor overslag. Caucedo is ontworpen voor post-panamax schepen en het land wil een regionale hub en gateway worden voor belangrijke markƚĞŶĂůƐĚĞs ^ĞŶĚĞh ͕ ǁ ĂĂƌŵĞĞŚĞƚŵƵůƟůĂƚĞƌĂůĞ;ǀ ƌŝũͿ ŚĂŶĚĞůƐǀ ĞƌĚƌĂŐĞŶŚĞĞŌĂĨŐĞƐůŽƚĞŶ;Z-CAFTA en EPA) . Voornaamste exportproducten: Delfstoffen (goud en ferronikkel), elektronische en mediƐĐŚĞĂƌƟŬĞůĞŶ͕ ŬůĞĚŝŶŐ͕ ƐĐŚŽĞŝƐĞů͕ƐƵŝŬĞƌ͕ ƐŝŐĂƌĞŶ͕ ĐĂĐĂŽ͕ bananen en groenten Voornaamste importproducten: K ůŝĞ;ďƌĂŶĚƐƚŽī ĞŶͿ͕ĨĂƌŵĂĐĞƵƟƐĐŚĞƉƌŽĚƵĐƚĞŶ͕ ŵĂŢƐƉƌŽͲ ĚƵĐƚĞŶ͕ ĞůĞŬƚƌŽŶŝƐĐŚĞĂƌƟŬĞůĞŶ͕ ŵŽƚŽƌǀ ŽĞƌƚƵŝŐĞŶ͕ ŵŽďŝĞůĞ ƚĞůĞĨŽŽŶƐ͕ ƉůĂƐƟĐĂƌƟŬĞůĞŶ Industrieën: &ƌĞĞnjŽŶĞƐ͕ ĐŽŶĨĞĐƟĞ͕ ŵŝũŶďŽƵǁ ͕ ĐĞŵĞŶƚ͕ ŵĞƚĂĂů͕ƐƵŝŬĞƌ͕ meel, voedsel en dranken, tabaks-, grafische-, en chemische industrie, olieraffinaderij s ůŝĞŐǀ ĞůĚĞŶ͗ ϯ ϲ;ǁ ĂĂƌǀ ĂŶϳ ŝŶƚĞƌŶĂƟŽŶĂĂůͿ Havens: 12 (waarvan 3 grote containerhavens) Wegennetwerk: 19.705 km (9.872 km geasfalteerd) ŽŵŵƵŶŝĐĂƟĞ͗ ϯ ŵŝůũŽĞŶ ŝŶƚĞƌŶĞƚŐĞďƌƵŝŬĞƌƐ н ϭϬ͕ ϰ miljoen mobiele telefoons BELANGRIJKE (HANDELS)VERDRAGEN: European Partnership Agreement (EPA) is een vrijhandelsverdag tussen EU-lidstaten, Caricom en de DR om de handel tussen deze regio’s te bevorderen en duurzame groei te waarborgen Dominican Republic—Central America—United States Free Trade Agreement (CAFTA-DR) is een vrijhandelsverdrag tussen de VS, Centraal Amerika (Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras en Nicaragua) en de Dominicaanse Republiek Investeringsbeschermingsovereenkomst (IBO) tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de DR, ter bevordering van wederzijdse investeringen 3 ECONOMISCH PROFIEL DOMINICAANSE REPUBLIEK IMPORT EN EXPORT In 2012 importeerde de DR US$ 17,7 miljard en exporteerde het land US$ 9,1 miljard waardoor het tekort op de hanĚĞůƐďĂůĂŶƐh ^Ψϴ͕ ϲŵŝůũĂƌĚďĞĚƌŽĞŐ͘ D ĞĞƌĚĂŶĚĞŚĞůŌǀ ĂŶ de exporten komen uit de vrijhandelszones. Belangrijke producten uit deze exportzone zijn o.a. kleding, schoeisel, juwelen, elektronische en medische apparaten, sigaren en ;ĂůĐŽŚŽůŚŽƵĚĞŶĚĞͿ ĚƌĂŶŬĞŶ͘ E ĂĂƌ ǀ Ğƌǁ ĂĐŚƟŶŐ njƵůůĞŶ goudexporten in 2013 een waarde hebben van circa US$ 1 miljard. Door de economische groei, is de invoer afgelopen jaren toegenomen met circa met 5% per jaar. Het land imporƚĞĞƌƚƌĞůĂƟĞĨƐƚĞĞĚƐŵĞĞƌƵŝƚŚŝŶĂĞŶƵŝĚ- en Midden ŵĞƌŝŬĂ͘ Ğs ^ŝƐŶŽŐĂůƟũĚĚĞŐƌŽŽƚƐƚĞůĞǀ ĞƌĂŶĐŝĞƌŵĞƚ ĞĞŶĂĂŶĚĞĞůǀ ĂŶϰϭй ͕ ŐĞǀ ŽůŐĚĚŽŽƌ>ĂƟũŶƐŵĞƌŝŬĂŵĞƚ 33,3%. In 2012 importeerde Dominicaanse Republiek voor circa Euro $ 1,4 miljard uit de Europese Unie. Opvallend is dat de Dominicaanse Republiek regionale exportkansen naar Centraal en Zuid Amerika nauwelijks benut. Ruim 80% van alle exporten gaat naar de VS, de EU en het buurland , ĂŢƟ͘ grondstoffen voor de industrie en machines. Nederland importeert landbouwproducten zoals bananen, cacao, tropische groenten en fruit, maar ook producten uit de vrijhandelszone, m.n. schoeisel en medische apparaten. Nederland is de grootste Europese afnemer van Dominicaanse producten, deels bestemd voor wederuitvoer. Bilaterale handel tussen het Caribisch deel van het Koninkrijk en de D.R. bedroeg in 2011 ruim US$ 350 miljoen. Curaçao is een grote leverancier van aardolieproducten en exporteerde US$ 287 miljoen in 2011. Curaçao importeerde US$ 20 miljoen. Aruba exporteerde US$ 42 miljoen aan aardolieproducten in 2011. De bilaterale handel tussen de D.R. en Sint Maarten bedroeg dat jaar US$ 10 miljoen. ŝůĂƚĞƌĂůĞŚĂŶĚĞůƐƐƚĂƟƐƟĞŬĞŶŽƉƉƌŽĚƵĐƚŶŝǀ ĞĂƵ;, ^-code) zijn op te vragen bij de Ambassade. Tevens wordt het land van herkomst of bestemming aangegeven Handelsbetrekkingen tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Dominicaanse Republiek In 2012 bedroeg de totale bilaterale handel tussen Nederland en de Dominicaanse Republiek 218 miljoen euro (uitvoer: 85 miljoen euro, invoer 133 miljoen euro), driekwart hiervan is agro-gerelateerd. Nederland exporteert zuivelproducten, agroproducten, verpakkingsmaterialen, EXPORT FOB (2011) - totaal: US$ 9,1 miljard IMPORT FOB (2011) – totaal: US$ 17.7 miljard Product (HS Code) Waarde (US$ miljoen) Product Waarde (US$ miljoen) Medische apparaten en instrumenten(90) 684 Minerale brandstoffen (aardolie e.d.) (27) 4.435 Ijzer en staal (72) 586 Machines en toestellen, electronische app (87) 1.331 Electronische apparaten (85) 473 Stoomketels, machines (84) 1.097 Tabak en sigaren (24) 419 Kunstof materialen en voorwerpen (39) 978 <ƵŶƐƚƐƚŽĨĞŶƉůĂƐƟĐǀ ŽŽƌǁ ĞƌƉĞŶ;ϯ ϵͿ 354 Landvoertuigen, wagens, tractoren, ed. (87) 811 Kledingstukken en stoffen (61 + 62 +52) 913 Ijzer en staal (12) 636 Schoeisel (64) 261 Katoen (52) 624 Sieraden en bijouterieen (71) 223 Granen (10) 511 Fruit (m.n. bananen) en cacao (08 +18) 401 &ĂƌŵĂĐĞƵƟƐĐŚĞƉƌŽĚƵĐƚĞŶ;ϯ ϬͿ 461 Dranken (02) 165 Papier en karton (48) 445 ƌŽŶŶĞŶ͗ K Į ĐŝŶĂE ĂĐŝŽŶĂůĚĞƐƚĂĚŝƐƟĐĂƐ;K E ͘ ǁ ǁ ǁ ͘ ŽŶĞ͘ ŐŽǀ ͘ ĚŽͿ͕ ĞŶƚƌĂůĞĂŶŬZ ;ǁ ǁ ǁ ͘ ďĂŶĐĞŶƚƌĂů͘ŐŽǀ ͘ ĚŽͿ 4 ECONOMISCH PROFIEL DOMINICAANSE REPUBLIEK KANSRIJKE SECTOREN KANSRIJKE SECTOREN OP EEN RIJ Agrosector Met bijna 30% van de totale landoppervlakte geschikt voor landbouw en circa 17% van de beroepsbevolking werkzaam in de sector is landbouw een belangrijke pilaar in de economie. De overheid investeert momenteel in de watervoornjŝĞŶŝŶŐĞŶ;ŝƌƌŝŐĂƟĞƐLJƐƚĞŵĞŶ͕ ŚLJĚƌŽ-elektriciteitscentrales). Belangrijkste agro-exportproducten zijn suiker, cacao, tabak, bananen, oosterse groenten en vers fruit. De belangrijkste agro-industriële exportproducten zijn rum en sigaren. Agrosector (organische landbouw, (kassen) technologie, Landbouw wordt nog voornamelijk uitgevoerd door kleine ďŽĞƌĞŶŵĞƚĞĞŶůĂŐĞƉƌŽĚƵĐƟǀ ŝƚĞŝƚ͘ Met uitzondering van enkele grote agro-ondernemingen, is er onvoldoende geïnǀ ĞƐƚĞĞƌĚŝŶƉƌŽĚƵĐƟǀ ŝƚĞŝƚĞŶŬĞŶŶŝƐ͕ ǁ ĂĂƌĚŽŽƌĚĞƉƌŽĚƵĐͲ ƟĞŬŽƐƚĞŶƌĞůĂƟĞĨŚŽŽŐnjŝũŶ͘ ĞŶĂŶĚĞƌƉƌŽďůĞĞŵǀ ŽŽƌĂŐƌŽondernemers is de toegang tot kredieten. Het belangrijkste agrarisch gebied is de vruchtbare Cibaoregio. Op het gebied van biologische landbouw scoort het land erg goed en is het uitgegroeid tot een belangrijke wereldspeler in deze markt, vooral met bananen en cacao. Andere biologische export producten zijn koffie, kokosnoten, mango's, limoenen, avocado's, meloenen, gember, macadamia noten, yucca en groenten. ĞŶŽƉŬŽŵĞŶĚĞĂŐƌŽĂĐƟǀ ŝƚĞŝƚŝƐĚĞĚƵƵƌnjĂŵĞŽŶƚǁ ŝŬŬĞůŝŶŐ van hoogwaardige gewassen in een gecontroleerde omgeving. Door de groeiende middenklasse en toeristensector is ĚĞůŽŬĂůĞǀ ƌĂĂŐŚŝĞƌŶĂĚƌĂƐƟƐĐŚƚŽĞŐĞŶŽŵĞŶ͘ ĞƚŽƚĂůĞ ƉƌŽĚƵĐƟĞŝŶŬĂƐƐĞŶŝƐŶŽŐďĞƐĐŚĞŝĚĞŶŵĂĂƌǀ Ğƌǀ ŝĞƌǀ ŽƵĚŝŐͲ de van 2005 tot 2011. Een groot deel van de producten is ook voor export bestemd. De drie meest geproduceerde groenten in kassen zijn: paprika’s, komkommers en tomaten. , ĞƚůĂŶĚŐĞŶŝĞƚŐƵŶƐƟŐĞŬůŝŵĂƚŽůŽŐŝƐĐŚĞŽŵƐƚĂŶĚŝŐŚĞĚĞŶ en een aantrekkelijke geografische ligging met vrije ŵĂƌŬƩ ŽĞŐĂŶŐƚŽƚĚĞŐƌŽŽƚƐĞĐŽŶƐƵŵĞŶƚĞŶŵĂƌŬƚĞŶ;s ^ĞŶ h Ϳ͘ ĞƐĞĐƚŽƌŚĞĞŌĞĞŶŐƌŽŽƚƉŽƚĞŶƟĞĞůǀ ŽŽƌǀ ĞƌŚŽŽŐĚĞ ƉƌŽĚƵĐƟĞĞŶĚŝǀ ĞƌƐŝĮ ĐĂƟĞǀ ĂŶŐĞǁ ĂƐƐĞŶ. Duurzame energie De Dominicaanse energiesector wordt gekenmerkt door de onbetrouwbaarheid van de energielevering en terugkerende financiële problemen. De energiekosten behoren tot de hoogste in de regio. Naast een enorme lastendruk, wordt ŚŝĞƌĚŽŽƌŽŽŬĚĞƉƌŽĚƵĐƟǀ ŝƚĞŝƚǀ ĂŶĚĞŚĞƚůĂŶĚďĞƉĞƌŬƚ͘ kunstmest, pootmateriaal, verpakkingsmaterialen) Energie ;ŬŽůĞŶ͕ ŐĂƐ͕ ĚƵƵƌnjĂŵĞĞŶĞƌŐŝĞ͕ ĚŝƐƚƌŝďƵƟĞͿ Toerisme (hotels, infrastructuur, toeleveranciers) Industrie: (voedsel en dranken, grafisch en chemie) Mijnbouw (toeleveranciers) Onderwijs ;ĐŽŶƐƚƌƵĐƟĞ͕ ǀ ĞƌďĞƚĞƌŝŶŐŬǁ ĂůŝƚĞŝƚͿ , ĞƚůĂŶĚŝƐǀ ŽŽƌϵϬй ĂĬ ĂŶŬĞůŝũŬǀ ĂŶŝŶǀ ŽĞƌǀ ĂŶĨŽƐƐŝĞůĞ brandstoffen. K ŵŵŝŶĚĞƌĂĬ ĂŶŬĞůŝũŬƚĞnjŝũŶǀ ĂŶĚĞŚŽŐĞ olieprijs, wil de overheid twee grote kolencentrales installeren, 25 % van de energie opwekking zal uit hernieuwbare bronnen moeten worden gehaald (voor 2025) en de CO2uitstoot met 25% worden gereduceerd (voor 2030). Op dit moment bouwen Braziliaanse firma’s hydroelectriciteitscentrales, wordt een groot zonne-energiepark (64 MW) door een Duits bedrijf aangelegd, wordt een bestaand wind-energiepark uitgebreid tot 100 MW en zijn diverse duurzame energieparken aangekondigd. ĞŽǀ ĞƌŚĞŝĚƐƟŵƵůĞĞƌƚŝŶǀ ĞƐƚĞƌŝŶŐĞŶŝŶĚƵƵƌnjĂŵĞĞŶĞƌŐŝĞ ĞŶŐĞĞŌnjĞĞƌĂĂŶƚƌĞŬŬĞůŝũŬĞďĞůĂƐƟŶŐǀ ŽŽƌĚĞůĞŶ;ǁ Ğƚϱϳ Ϭϳ Ϳ͘ ƵŵƵůĂƟĞǀ ĞŚĞƌŶŝĞƵǁ ďĂƌĞŝŶǀ ĞƐƚĞƌŝŶŐĞŶŝŶĚĞĞŶĞƌͲ giesector verdubbelden in de Dominicaanse Republiek en de totale investering bereikte US$ 645 miljoen in het jaar 2012. Binnen de regio, is de Dominicaanse Republiek een ƌĞůĂƟĞĨĂĂŶƚƌĞŬŬĞůŝũŬĞŵĂƌŬƚǀ ŽŽƌƐĐŚŽŶĞĞŶĞƌŐŝĞ͘ , ĂŢƟĞŶĚĞ ŽŵŝŶŝĐĂĂŶƐĞZĞƉƵďůŝĞŬnjŝũŶŐĞŢŶƚĞƌĞƐƐĞĞƌĚŝŶ het bekijken van de mogelijkheden om beide energienetwerken te koppelen. Mijnbouw De mijnbouwsector is in opkomst en wordt beschouwd als ĞĞŶŚŽŐĞƉƌŝŽƌŝƚĞŝƚǀ ŽŽƌŚĞƚůĂŶĚ͘ E ŝĞƵǁ ĞƉŽƚĞŶƟĞůĞŵŝũͲ nen maken het voor buitenlandse investeerders aantrekkelijk in te stappen. E ĂĂƌǀ Ğƌǁ ĂĐŚƟŶŐnjĂůĚĞƐĞĐƚŽƌŝŶϮϬϭϯ circa 2% bijdragen aan het BNP (2010 was circa 0,25%). Dit ŝƐƟĞŶŬĞĞƌnjŽǀ ĞĞůƚĞŶŽƉnjŝĐŚƚĞǀ ĂŶŚĞƚũĂĂƌϮϬϭϮ͘ ĞĞdžͲ ƉůŽƐŝĞǀ ĞŐƌŽĞŝǀ ĂŶƐĞĐƚŽƌŝƐƚĞĚĂŶŬĞŶĂĂŶĚĞŚĞƌǀ Ăƫ ŶŐ van de winning van ferronickel en de aanvang van gouwinning door Barrick Gold. Het land is zeer rijk aan mineralen en beschikt over de tweede grootste goudreserves in LaƟũŶƐŵĞƌŝŬĂ͘ 5 ECONOMISCH PROFIEL DOMINICAANSE REPUBLIEK KANSRIJKE SECTOREN INCENTIVE LAWS Industrie Binnen het Caribisch gebied is de Dominicaanse industrie het meest dynamisch, maar de hoge energiekosten vormen wel een belemmering voor ontwikkeling. De sector bestaat ƵŝƚϰƚĂŬŬĞŶ͗ ďŽƵǁ ƐĞĐƚŽƌ͕ ĞdžƉůŽŝƚĂƟĞǀ ĂŶŵŝũŶĞŶ͕ ŝŶĚƵƐƚƌŝͲ ële export vrijhandelszones en de binnenlandse industrie. E ĂĂƐƚƚƌĂĚŝƟŽŶĞůĞŝŶĚƵƐƚƌŝģůĞƉƌŽĚƵĐƚĞŶŚĞĞŌĚĞďŝŶŶĞŶͲ landse industrie zich ontwikkeld en gediversifieerd tot o.a. verwerking van fruit, dranken en voedsel, elektronische en medische apparaten, kleding en schoeisel, sieraden, kunstƐƚŽĨͬ ƉůĂƐƟĐ͕ ŐŝĞƟũnjĞƌĞŶƐƚĂĂů͕ĐŚĞŵŝĐĂůŝģŶĞŶǀ ĞƌĨ͘ Foreign Investment Law No. 16-95, Decree No. 950-01, Belangrijkste industrieën zijn de voedsel- en dranken industrie (1.316 ondernemingen), gevolgd door de grafische industrie (1.141 ondernemingen) en de chemische industrie (809 ondernemingen). Totaal bestaat de sector uit 8.000 ondernemingen, waarvan een groot deel micro-en kleine ondernemingen. Voor een overzicht van de grotere industrieën (per sector) kan de industrieëndatabase worden geraadpleegd (zie achterpagina). dĞdžƟůĞŝŶĚƵƐƚƌLJŶĂƟŽŶĂůƉƌŝŽƌŝƚLJ>Ăǁ E Ž͘ ϱϲ-07 Toerisme De Dominicaanse Republiek is met zo’n 4,5 miljoen toeristen per jaar de belangrijkste toeristenbestemming in het Caribisch gebied. Toerisme is de belangrijkste pijler van de economie, de huidige President wil het aantal bezoekers ǀ ŽŽƌŚĞƚũĂĂƌϮϬϮϮǀ ĞƌĚƵďďĞůĞŶ͘ ƌnjŝũŶĂŵďŝƟĞƐŽŵĞĞŶ regionale hub van personen en goederen te worden, vooral ƚ͘ Ž͘ ǀ ͘ ƵƌŽƉĂŚĞĞŌŚĞƚůĂŶĚĞĞŶŐƵŶƐƟŐĞŐĞŽŐƌĂĮ ƐĐŚĞůŝŐͲ ging. De overheid investeert in infrastructuur en biedt investeerĚĞƌƐĂĂŶƚƌĞŬŬĞůŝũŬĞĐŽŶĚŝƟĞƐ͘ Een groot deel van buitenlandse investeringen stroomt deze sector in. De sector ŚĞĞŌǀ ĞĞůŐƌŽĞŝƉŽƚĞŶƟĞĞůĞŶƉƌŽĮ ƚĞĞƌƚǀ ĂŶƉŽůŝƟĞŬĞƐƚĂďŝͲ liteit, goed ontwikkelde infrastructuur, een centrale ligging en een vriendelijke bevolking. Volgens Trip Advisor zouden 3 van ‘s werelds top 10 all-inclusive resorts gelegen zijn in de Dominicaanse Republiek. Ğǀ Ğƌǁ ĂĐŚƟŶŐŝƐĚĂƚĚĞŬŽŵĞŶĚĞũĂƌĞŶĚĞŝŶǀ ĞƐƚĞƌŝŶŐĞŶ in “zon en strand”-ƚŽĞƌŝƐŵĞĐŽŶƟŶƵĞƌĞŶŝŶŚĞƚŽŽƐƚĞůŝũŬ deel van het land. Cruise-ƚŽĞƌŝƐŵĞŚĞĞŌĞĞŶŐƌŽŽƚƉŽƚĞŶƟͲ eel. Aan de noordkust (Puerto Plata) wordt een nieuwe faciliteit gebouwd van US$ 65 miljoen. Andere segmenten njŝũŶĚĞǀ ĂŬĂŶƟĞǁ ŽŶŝŶŐĞŶŵĂƌŬƚ͕ ĐŽŶŐƌĞƐ-, cultuur-, sport-, eco - ĞŶŵƵůƟ-bestemmingstoerisme. Residence permit for Investment /ŶĚƵƐƚƌŝĂůΘ^Ğƌǀ ŝĐĞƐ&ƌĞĞŽŶĞƐ/ŶĐĞŶƟǀ Ğ>Ăǁ E Ž͘ ϴ-90 /ŶĐĞŶƟǀ ĞƐĨŽƌƚŚĞWƌŽŵŽƟŽŶŽĨdžƉŽƌƚ>Ăǁ E Ž͘ ϴϰ-99 ŽƌĚĞƌĞǀ ĞůŽƉŵĞŶƚ/ŶĐĞŶƟǀ Ğ>Ăǁ E Ž͘ Ϯϴ-01 Renewable sources of Energy Law No. 57-07 WƌŽŵŽƟŽŶŽĨdŽƵƌŝƐŵĞǀ ĞůŽƉŵĞŶƚ>Ăǁ E Ž͘ ϭϱϴ-01 ^ƉĞĐŝĂů/ŶĐĞŶƟǀ ĞƐĨŽƌƚŚĞƉĞŶƐŝŽŶĞĚĮ ŶĂŶĐŝĞƌƐŽĨ&ŽƌĞŝŐŶ Source Law No. 171-07. ŝŶĞŵĂƚŽŐƌĂƉŚLJ/ŶĐĞŶƟǀ Ğ>Ăǁ E Ž͘ ϭϬϴ-10 /ŶƚĞƌŶĂƟŽŶĂů&ŝŶĂŶĐŝĂůŽŶĞƐ>Ăǁ E Ž͘ ϰϴϬ dĂdždžĞŵƉƟŽŶĨŽƌŐƌŽŝŶĚƵƐƚƌŝĂů/ŶƉƵƚƐ͕ D ĂĐŚŝŶĞƌLJĂŶĚ Equipment, Law No. 150-97 Let ook op: Aanbestedingen en tenders Financieringsmogelijkheden Onderwijs De kwaliteit van het openbaar onderwijs in het land laat veel te wensen over en scoort regionaal zwak. Er zijn daarŽŵǀ ĞĞůƉĂƌƟĐƵůŝĞƌĞŽŶĚĞƌǁ ŝũƐŝŶƐƚĞůůŝŶŐĞŶ͕ ĞĞŶŐƌŽŽƚĚĞĞů ondersteund door de rooms-katholieke kerk. ĞŚƵŝĚŝŐĞƌĞŐĞƌŝŶŐŚĞĞŌĚĞƉƌŽďůĞŵĞŶǀ ĂŶĚĞƐĞĐƚŽƌĂůƐ een prioriteit op de beleidsagenda staan. Het budget zal in 2014 bijna verdubbelen tot 4% van het BNP. Er zal hoofdzakelijk geïnvesteerd worden in verbetering van het basisonderwijs (bouwen klaslokalen, verbeteren leerprogramma, lerarentrainingen, peuteropvang). Verbetering van het aanbod en kwaliteit van beroepsonderwijs is eveneens hard ŶŽĚŝŐ͕ ǀ ŽŽƌĂůŝŶĚĞƚĞĐŚŶŝĞŬĞŶŝŶĚĞƉŽƚĞŶƟĞůĞĂŐƌĂƌŝƐĐŚĞ sector. 6 ECONOMISCH PROFIEL DOMINICAANSE REPUBLIEK HET ONDERNEMERSKLIMAAT IN DE DR Als het op ondernemen aankomt is de Dominicaanse Republiek een land met een gebruiksaanwijzing: er liggen kanƐĞŶ͕ ŵĂĂƌŚĞƚŝƐĞƐƐĞŶƟĞĞůŽŵŐŽĞĚŐĞŢŶĨŽƌŵĞĞƌĚƚĞnjŝũŶĞŶ met partners met vergelijkbare waarden en normen het speelveld te betreden zodat mogelijke obstakels zo veel mogelijk worden vermeden. De ' ůŽďĂůŽŵƉĞƟƟǀ ĞŶĞƐƐ/ŶĚĞdžnoemt een aantal door ondernemers aangegeven uitdagingen voor zakendoen in ĚĞZ͕ ŶĂŵĞůŝũŬŝŶŐĞǁ ŝŬŬĞůĚĞƉƌŽĐĞĚƵƌĞƐͬ ĐŽƌƌƵƉƟĞ͕ ŚŽŐĞ ďĞůĂƐƟŶŐƚĂƌŝĞǀ ĞŶ͕ ŐĞďƌĞŬĂĂŶŐĞƐĐŚŽŽůĚƉĞƌƐŽŶĞĞůĞŶďĞͲ perkte toegang tot financiering. Daarnaast wordt ook gebrek aan aanbod van infrastructuur als uitdaging opgeworpen - het gaat hierbij met name om energietoevoer, daar ŝŶĨƌĂƐƚƌƵĐƚƵƵƌ ǀ ŽŽƌ ƚƌĂŶƐƉŽƌƚ ĞŶ ĐŽŵŵƵŶŝĐĂƟĞ ƌĞůĂƟĞĨ goed zijn geregeld in de DR. De Dominicaanse overheid werkt hard om het ondernemersklimaat te verbeteren door middel van ŝŶĐĞŶƟǀ ĞůĂǁ Ɛ en het verkorten van de duur van verplichte procedures. Bij het ondernemen in de DR zijn het opbouwen van de ũƵŝƐƚĞ ŶĞƚǁ ĞƌŬĞŶ ĞŶ ;ƉĞƌƐŽŽŶůŝũŬĞͿ ǀ ĞƌƚƌŽƵǁ ĞŶƐƌĞůĂƟĞƐ ĞƐƐĞŶƟĞĞů͘' ĞĚƵůĚŝƐĞĞŶƐĐŚŽŶĞnjĂĂŬ͕ njŽŽŽŬŝŶĚĞZ͘ ƵͲ ƌĞĂƵĐƌĂƟƐĐŚĞƉƌŽĐĞƐƐĞŶŬŽƐƚĞŶŶƵĞĞŶŵĂĂůƟũĚĞŶŽŽŬŝƐ het gebruikelijk om juist last-minute afspraken te maken. Buitenlandse nieuwkomers werken vaak samen met lokale agenten en/of distributeurs. Hierbij moet rekening gehouden worden met Wet 173, die deze agenten beschermt en ŚĞƚůĂƐƟŐŵĂĂŬƚŽŵǀ ĂŶĂŐĞŶƚƚĞǀ ĞƌĂŶĚĞƌĞŶ͘ Ranking ondernemersklimaat: Dominicaanse Republiek en vergelijkbare economieën in de regio Ondanks de nabijheid van de VS en de populariteit van ŝŶƚĞƌŶĂƟŽŶĂůĞƐĐŚŽůŝŶŐŝŶŚĞƚůĂŶĚŝƐĚĞŬĞŶŶŝƐǀ ĂŶĚĞ Engelse taal beperkt en is het voor het zakendoen van belang enige kennis van de Spaanse taal te hebben. DE MEESTE DOOR ONDERNEMERS GENOEMDE UITDAGINGEN OP EEN RIJTJE: /ŶŐĞǁ ŝŬŬĞůĚĞƉƌŽĐĞĚƵƌĞƐͬ ĐŽƌƌƵƉƟĞ ĞůĂƐƟŶŐƚĂƌŝĞǀ ĞŶ Gebrek aan geschoold personeel Onbetrouwbare en kostbare energie Toegang tot lokale financiering >Ăǁ ϭϳ ϯŽŶƚŚĞWƌŽƚĞĐƟŽŶŽĨ/ŵƉŽƌƚĞƌ Agents of Merchandises and Products Belemmert de beëindiging van import– ĞŶĚŝƐƚƌŝďƵƟĞͲ contracten afgesloten tussen buitenlandse bedrijven en Dominicaanse agenten of distributeurs. Voor contracten tussen deelnemende staten van het CAFTA-DR handelscontract geldt deze wet niet, tenzij deze vóór de CAFTA-DR overeenkomst is opgesteld of dat dit expliciet in het contract vermeld staat. Overzicht ranking Dominicaanse Republiek op verschillende indicatoren ondernemersklimaat: Bron: IFC/World Bank Doing Business Report 2014— Dominican Republic 7 LINKS EN BRONNEN VAN INFORMATIE Hieronder vindt u een overzicht van websites met ŵĞĞƌŝŶĨŽƌŵĂƟĞŽǀ ĞƌŚĂŶĚĞůĞŶnjĂŬĞŶĚŽĞŶŽƉĚĞ Dominicaanse markt. /ŶƚĞƌŶĂƟŽŶĂůK ŶĚĞƌŶĞŵĞŶůŐĞŵĞĞŶ ĞŶŐŽĞĚƐƚĂƌƚƉƵŶƚŵĞƚĂůŐĞŵĞŶĞŝŶĨŽƌŵĂƟĞŽǀ Ğƌ ŝŶƚĞƌŶĂƟŽŶĂĂůŽŶĚĞƌŶĞŵĞŶ͕ Į ŶĂŶĐŝĞƌŝŶŐĞŶŶĞƚǁ ĞƌͲ ken is de website van het Agentschap NL, de uitvoeƌŝŶŐƐŽƌŐĂŶŝƐĂƟĞǀ ĂŶĚĞE ĞĚĞƌůĂŶĚƐĞZŝũŬƐŽǀ ĞƌŚĞŝĚ ĂůƐŚĞƚŐĂĂƚŽŵĚƵƵƌnjĂĂŵŚĞŝĚ͕ ŝŶŶŽǀ ĂƟĞĞŶŝŶƚĞƌŶĂͲ ƟŽŶĂĂůŽŶĚĞƌŶĞŵĞŶ͗ www.agentschapnl.nl s ŽŽƌŵĞĞƌŝŶĨŽƌŵĂƟĞŽǀ ĞƌŝŶƚĞƌŶĂƟŽŶĂĂůŽŶĚĞƌŶĞͲ men kunt u ook terecht bij: ǁ ǁ ǁ ͘ ŝŶƚĞƌŶĂƟŽŶĂĂůŽŶĚĞƌŶĞŵĞŶ͘ Ŷů Ondernemen in de Dominicaanse Republiek ĞŶŐŽĞĚƐƚĂƌƚƉƵŶƚŵĞƚŝŶĨŽƌŵĂƟĞŽǀ ĞƌŽŶĚĞƌŶĞͲ men of investeren in de Dominicaanse Republiek is het Centrum ter Bevordering van Export en Investeringen in de Dominicaanse Republiek (CEI-RD): www.cei-rd.gov.do ǁ ǁ ǁ ͘ ŝŶǀ ĞƐƟŶƚŚĞĚƌ͘ ĐŽŵ Op de volgende website kunt u ook een interessante investeringsgids vinden met daarin o.a. meer inforŵĂƟĞŽǀ ĞƌŬĂŶƐƌŝũŬĞƐĞĐƚŽƌĞŶŝŶĚĞ ŽŵŝŶŝĐĂĂŶƐĞ Republiek : www.phlaw.com Bedrijven databases Dominicaanse Republiek www.paginasamarillas.com.do ŚƩ Ɖ͗ ͬ ͬ ǁ ǁ ǁ ͘ ƉŽƌƚĂůŝŶĚƵƐƚƌŝĂů͘ŶĞƚͬ ŝŶĚĞdž ͘ ƉŚƉ͍ ŽƉƟŽŶсĐŽŵͺ ƐŽďŝϮΘ/ƚĞŵŝĚсϱϯ Aanbestedingen (tenders) s ŽŽƌŝŶĨŽƌŵĂƟĞŽǀ ĞƌŐƌŽƚĞƉƌŽũĞĐƚĞŶĞŶĂĂŶďĞƐƚĞͲ dingen (tenders) in de Dominicaanse Republiek: www.devbusiness.com VN portaal) www.agentschapnl.nl/onderwerpen/ ŝŶƚĞƌŶĂƟŽŶĂĂů-ondernemen/ exportbegeleiding/kansen-ŝŶƚĞƌŶĂƟŽŶĂůĞŽƌŐĂŶŝƐĂƟĞƐ Kamers van Koophandel in de Dom. Republiek www.camarasantodomingo.org.do ǁ ǁ ǁ ͘ ĐĂŵĂƌĂƐĂŶƟĂŐŽ͘ ŽƌŐ www.amcham.org.do Bilaterale Nederlands-Dominicaanse Kamer van Koophandel www.camaraholandadominicana.com Dominicaanse Republiek en Europese Unie /ŶĨŽƌŵĂƟĞŽǀ ĞƌĚĞƌĞůĂƟĞǀ ĂŶĚĞ ŽŵŝŶŝĐĂĂŶƐĞZĞƉƵͲ bliek met de EU vindt u hier: eeas.europa.eu/dominican_republic h ĞůĞŐĂƟĞŝŶ^ĂŶƚŽ ŽŵŝŶŐŽ ĞĞĂƐ͘ ĞƵƌŽƉĂ͘ ĞƵͬ ĚĞůĞŐĂƟŽŶƐͬ ĚŽŵŝŶŝĐĂŶ h džƉŽƌƚ, ĞůƉĚĞƐŬ͕ ďŝĞĚƚŽ͘ Ă͘ ŝŶĨŽƌŵĂƟĞŽǀ ĞƌďŝůĂƚĞͲ ƌĂůĞŚĂŶĚĞůƐƐƚĂƟƐƟĞŬĞŶŽƉƉƌŽĚƵĐƚŶŝǀ ĞĂƵ͕ ǀ ĞƌĞŝƐƚĞŶ en regelgeving m.b.t. invoer in de Europese Unie exporthelp.europa.eu Mogelijke bronnen van financiering en support voor projecten in de Dominicaanse Republiek www.fmo.nl/fom www.caribank.org www.oikocredit.org Grote projecten: www.eib.org/ www.iadb.org www.ifc.org Dominicaanse missies in het Koninkrijk Op alle vier de delen van Koninkrijk der Nederlanden ŚĞĞŌĚĞ ŽŵŝŶŝĐĂĂŶƐĞZĞƉƵďůŝĞŬĞĞŶĚŝƉůŽŵĂƟĞŬĞ vertegenwoordiging. Website Ambassade Den Haag: www.embajadadominicana.nl Website Nederlandse Ambassade te Santo Domingo D ĞĞƌŶƵƫ ŐĞůŝŶŬƐĞŶŝŶĨŽƌŵĂƟĞŽǀ ĞƌnjĂŬĞŶĚŽĞŶŝŶĚĞ ŽŵŝŶŝĐĂĂŶƐĞZĞƉƵďůŝĞŬ;ĞŶ, ĂŢƟͿŬƵŶƚƵǀ ŝŶĚĞŶŽƉ de website van de Nederlandse Ambassade in Santo Domingo: www.holanda.org.do 8
© Copyright 2024 ExpyDoc
