Lees meer - RK Kerken en Parochies Sittard

Sint Rosa
Sittard, dominicanen en Sint Rosa
Wanneer de Amerikaanse dominicanessen naar Sittard komen, treden zij
in de voetsporen van eerdere dominicanen en dominicanessen, die voor
Sittard heel veel betekend hebben totdat zij in de Franse tijd – zeer tegen
de zin van de Sittardse bevolking – door de toenmalige machthebbers
verdreven werden.
De dominicanen en de St. Michielskerk
Toen de dominicanen zich in 1626 vanuit Maastricht in Sittard vestigden
werd hen de gasthuiskapel toegewezen, die op de hoek van de Markt en
de Oude Markt was gelegen. Vanaf 1652 bouwde men aan de Oude Markt
een nieuw klooster, waaraan een gymnasium verbonden was, met de
daaraan grenzende barokke St. Michielskerk (in de volksmond nog steeds
de “Paterskerk” genoemd), die tussen 1659 en 1669 tot stand kwam.
Op een groot reliëf in de barokke voorgevel van de St. Michielskerk ziet
men een typisch dominicaans tafereel: O.L. Vrouw schenkt aan de H.
Dominicus de rozenkrans. Dit tafereel ziet men ook terug op een
zeventiende-eeuws schilderij in de kerk.
In de kerk toont de originele lambrisering links vrouwelijke en rechts
mannelijke heiligen van de dominicanen.
De dominicanen ontplooiden een grote activiteit. Zij boden hulp aan de
pastoors in de wijde omgeving en gingen op vele plaatsen preken en
biecht horen. Voorts verzorgden zij onderwijs in hun Latijnse school, een
soort gymnasium, met naast de gewone vakken Latijn, Grieks, Frans,
Duits, literatuur en retorica, extra aandacht voor literaire vorming. Vanaf
1661 was er ook de mogelijkheid om hogere studies te volgen en werden
cursussen filosofie en theologie gegeven Deze school groeide in de loop
van de zeventiende en achttiende eeuw uit tot een belangrijke
onderwijsinstelling met een zeer goede naam. De band van deze
onderwijsinstelling met de lokale bevolking was zeer hecht. Dit kwam
vooral omdat veel studenten, die van heinde en verre kwamen, bij
Sittardse burgers inwoonden. Dit was ook een heel belangrijke bron van
inkomsten voor deze burgers.
Goed onderwijs en geestelijke vorming vanuit het Sittardse klooster
hebben ervoor gezorgd dat stad en regio voorzien werden van bekwame
bestuurders en de kerk van toegewijde priesters. Het verblijf van de
dominicanen in Sittard heeft voor de stad en omgeving grote betekenis
gehad, niet alleen op intellectueel en geestelijk, maar ook op financieel en
economisch gebied.
Aan het werk van de dominicanen kwam in 1797 een abrupt einde toen de
Franse machthebbers de paters uit Sittard verbanden. De dominicanen
hadden geweigerd een eed van trouw jegens de Franse revolutionaire
overheid af te leggen. Op 28 november 1797 verschenen maar liefst 100
huzaren te Sittard om de paters te arresteren en over de Rijn te zetten.
Voor eeuwig werden zij uit de Franse republiek verbannen. In huifkarren
werden de 31 dominicanen weggevoerd. Al hun bezittingen moesten zij
achterlaten en werden door de Franse overheid in beslag genomen. Met
het klooster werd ook de beroemde Latijnse school opgeheven, die voor
de stad een belangrijke bron van inkomsten was geweest. De verjaging
van de dominicanen betekende dan ook een gevoelig verlies voor de stad.
Sint Rosa, stadspatrones van Sittard
De band tussen Sint Rosa en Sittard gaat terug op de dominicanen. Zij
namen op 8 september 1668, de dag van de zaligverklaring van Rosa van
Lima, hun St. Michielskerk in gebruik. Sint Rosa is de eerste Dominicaanse
heilige uit de nieuwe wereld.
Het jaar daarop werd Sittard geteisterd door een vreselijke dysenterieepidemie, die lange tijd de stad teisterde en vele slachtoffers maakte. In
hun nood riepen de burgers van Sittard Rosa aan. De epidemie verdween.
Rosa werd op 13 november 1669 uit naam van de Sittardse bevolking
door het stadsbestuur uitgeroepen tot stadspatrones van de stad Sittard.
Men beloofde voor haar een kapel te bouwen en jaarlijks een
dankprocessie te houden. De kapel op de Kollenberg kwam in 1675
gereed.
Nog steeds trekt jaarlijks op de laatste zondag van augustus een
drukbezochte processie van de St. Michielskerk naar de St. Rosakapel en
terug om de beschermheilige te danken voor de gunsten, die ze eens in
donkere tijden aan Sittard bewees.
De dominicanessen en het klooster St. Agnetenberg
Op 25 februari 1649 vestigden de eerste drie zusters dominicanessen uit
Brugge zich aan de Plakstraat te Sittard. Het wonderbeeldje van O.L.
Vrouw Behoudenis der Kranken, dat momenteel in de St. Petruskerk staat,
brachten zij mee. Zij bouwden een nieuw klooster St. Agnetenberg.
Het gebouw onderging echter grote schade door de plunderingen van de
Franse troepen in het rampjaar 1677. Eerst in 1699 kon men met de
wederopbouw beginnen.
De kapel is een wat kleiner en soberder uitgave van de St. Michielskerk.
In de kloosterkapel ziet men zes Dominicaanse heiligen waaronder St.
Rosa van Lima.
Ook de dominicanessen richtten zich op het onderwijs. Zij gaven les aan
meisjes, voor wie een internaat werd gesticht. Daarnaast stichtten zij een
lagere school voor de kinderen uit de stad zelf.
In september 1802 werden ook de zusters door de Franse bezetter
verdreven en werd het klooster gesloten. De goederen van het klooster
werden in beslag genomen en bij opbod verkocht.
De geschiedenis herneemt haar loop
Nu, na 212 jaren zullen de dominicanessen naar Sittard terugkeren. En
opnieuw zullen zij hun beste krachten geven aan het onderwijs en het
jeugd- en jongerenwerk. In Sittard zijn zij meer dan welkom!
Bronnen:
A.H. Simonis e.a., Sittard historie en gestalte, 1971;
J.M.A. Kreukels, Dominicanen en Dominicanessen in Sittard in de
zeventiende en achttiende eeuw, in: Sittard, uit bronnen geput, 1993;
www.kerkgebouwen-in-limburg.nl.

Download Report