29/10/2014 Voriconazol en ritmestoornissen

Voriconazol en ritmestoornissen
MDO bespreking 29-10-2014
Michelle Oude Alink
Casus
• Man 68 jaar oud
• Voorgeschiedenis
2014, juni: myocardinfarct wv DES-stent
• Sinds september verdenking pneumonie, aanvankelijk geen verwekker
aangetoond
• Na overname pneumocystis jirovici en aspergillus pneumonie
geconstateerd
• Werd reeds behandeld met co-trimoxazol, bij overname ook empirisch
voriconazol gestart
Casus
• 16 oktober: Bradycardieën met asystolieën
• 23 oktober: Snel atriumfibrilleren
• cardioversie zonder succes
• Weinig/geen respons op metoprolol en digoxine
• 24 oktober: bradycardieën, asystolieën, sinusritme,
atriumfibrilleren en atriumflutter.
• Pacemaker plaatsing gezien bradycardie/asystolie
Voriconazol indicatie
• Aspergillose: invasief, gedissemineerd en extrapulmonaal
• Minimaal 6-12 weken
• Candidemie: niet-neutropene patienten, gedissemineerde
huidinfectie, abdominale infectie, oesofagaal
• Profylaxe bij stamceltransplantatie
Voriconazol interactie
• Metabolisering:
• Lever door CYP2C19, CYP2C9 en CYP3A4 tot inactieve
metabolieten
• Eliminatie: vnl. met de urine, < 2% onveranderd
• Simvastatine: verhoogde serumconcentratie via CYP3A4
• Ticragelor: verhoogde of verlaagde serumconcentratie via CYP3A4
Voriconazol bijwerkingen
• Frequente bijwerkingen
• Hallucinaties (2-12%, spiegelafhankelijk)
• Visusstoornissen (19%)
• Verhoogd kreatinine (1-21%)
• Tachycardie (≤2%)
• Hypokaliemie (≤ 2%)
• Verhoogd AF (4-5%), verhoogd ASAT (2-4%), verhoogd ALAT (2-3%),
cholestatische icterus (1-2%)
• Koorts (≤ 6%)
Voriconazol bijwerkingen
• Zeldzame bijwerkingen (<2% of
case report)
•
Atriale arrhytmie
•
Extrasystolen
•
Atrium fibrilleren
•
Extrasystoles
•
Atrioventriculair block
•
Myocard infarct
•
Bradycardie
•
Verlengd QT-interval
•
Supraventriculaire extrasystolen
•
Bundel tak blok
•
Supraventriculaire tachycardie
•
Hartstilstand
•
Hartfalen
• Ventriculaire arrythmie
•
Cardiomegalie
• Ventrikel fibrilleren
•
Cardiomyopathie
• Ventriculaire tachycardie
•
Endocarditis
• Torsades de pointes
Voriconazol monitoring
• Spiegels veranderlijk bij verandering leverfunctie en interactie
medicatie
• Spiegels vervolgen a 3-4 dagen
• Therapeutische range 1-4 mg/L
Case report
• 1.
•
•
•
•
Voriconazol bradycardie
4 jaar en 10 jaar oud met ALL
Bradycardieën na 8 en 10 dagen behandeling
QTC normaal
Herstel naar normaal sinusritme binnen 24 uur na verlagen
dosering
• 2.
•
•
•
Voriconazol QT-verlenging en ventriculaire tachycardie
15 jaar met ALL
Asymptomatische bradycardie (28 p/m) en torsades des pointes
Normalisatie binnen 48 uur en opnieuw ritmestoornissen bij
herstart
Case report
• 3.
•
•
•
Voriconazol en fatale torsade des pointes
70 jaar met recidief AML
PVC’s op dag 26 en later torsades des pointes
Bij opnieuw blootstelling na 2 dagen torsades met PEA
• 4. Voriconazol en torsades/QTc
• 62 jaar met AML, poliklinisch
• Wegrakingen eci en cardiomyopathie. Torsades met
reanimatiesetting.
• Herstel QTc na staken voriconazol en herstel cardiomyopathie
• Bij opnieuw blootstelling geen ritmestoornissen (2 jaar gebruik)
• 53 jaar met hepatitis C en AML
• QTc verlenging 2 weken na start voriconazol
• Multiforme non-sustained VTs met spontaan herstel
Discussie
• Voriconazol kan een uitlokkende factor zijn bij ritmestoornissen
• In de case reports herstel van ritmestoornissen na staken
voriconazol
• Aantal case reports opnieuw ritmestoornissen na herstart
• In deze casus……………..?
Literatuur
• Voriconazole: drug information. Uptodate.com
• Farmacotherapeutisch kompas
• Uludag et al. Voriconazole induced bradycardia. Pediatric
hematology and oncology. 2013; 674-676
• Tsubokura et al. Fatal dysrhytmhmia following initiation of
lansoprazole during a long-term course of voriconazole. J Clin
Pharmacol. 2011, 1488-1490.
• Alkan et al. Voriconazole-induced QT interval prolongation and
ventricular tachycardia: a non-concentration-dependent adverse
effect. Clinical infectious diseases. 2004: 49-52
• Philips et al. Torsades de pointes associated with voriconazole use.
Transpl infect dis. 2007, 33-36.