Datum 27 mei 2014 Pagina 1 van 46 Kenmerk 1405-0271 Jaarverslag 2013 De Onderwijsspecialisten De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 2 van 46 Kenmerk 1405-0271 Inhoudsopgave 1 Jaarverslag Raad van Toezicht 2. 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 Bestuursverslag Algemeen Planning & Control Treasurybeleid 2013 Toekomstige ontwikkelingen Verslag Stichting De Onderwijsspecialisten 3 5 5 7 9 9 10 2.5.1 Terugblik 2013 11 2.5.2 Vermogenspositie De Onderwijsspecialisten 11 2.6 2.7 Begroting 2014 Continuïteitparagraaf 14 15 3. 3.1 Jaarrekening Grondslagen voor waardering 17 17 3.1.1 Algemeen 3.1.2 Grondslagen voor waardering en resultaat bepaling 3.2 3.3 3.4 3.5 Balans (na winstbestemming) Staat van baten & lasten Kasstroomoverzicht Toelichting balans 17 20 22 23 24 3.5.1 Materiële vaste activa 24 3.5.2 Vorderingen 25 3.5.3 Liquide middelen 28 3.5.4 Eigen Vermogen 28 3.5.6 Kortlopende schulden 31 3.5.7 Niet in de balans opgenomen verplichtingen 3.6 17 Toelichting Staat van Baten & Lasten 2013 33 34 3.6.1 Rijksbijdrage 34 3.6.2 Overige baten 36 3.6.3 Personele lasten 36 3.6.4 Personeel & Arbeidsmarktbeleid 38 3.6.5 Afschrijvingen 38 3.6.6 Huisvestingslasten 39 3.6.7 Overige lasten 39 3.6.8 Financiële baten 40 4. 4.1 4.2 4.3 Overige gegevens Controleverklaring Resultaat Gebeurtenissen na balansdatum 5. 5.1 5.2 5.3 BIJLAGEN onderdeel uitmakend van de jaarrekening 43 Algemene instellingsgegevens 43 De organisatiestructuur 44 Bezoldiging topfunctionarissen en gewezen topfunctionarissen45 | Jaarrekening 2013 41 41 42 42 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 3 van 46 Kenmerk 1405-0271 1 Jaarverslag Raad van Toezicht De Raad van Toezicht heeft als verantwoordelijkheid toezicht te houden op het functioneren van de organisatie in het algemeen en het College van Bestuur in het bijzonder. Aan die belangrijke functie binnen De Onderwijsspecialisten geeft de Raad van Toezicht inhoud door het College van Bestuur met raad terzijde te staan en als klankbord beschikbaar te zijn. Maar ook door op basis van haar verantwoordelijkheid de begroting, het jaarverslag en het strategisch beleid goed te keuren vervult de Raad van Toezicht haar toezichthoudende rol voor de organisatie. Belangrijke aandachtspunten voor de Raad van Toezicht zijn: - De kwaliteit van het door de organisatie geboden onderwijs. - Rechtmatig en integer bestuur en beheer van de organisatie. - Rechtmatige verwerving van de middelen en de doelmatigheid van de bestemming daarvan. Hieronder volgt een korte beschrijving van de belangrijkste onderwerpen in 2013. Jaarverslag en Jaarrekening 2012 De Raad van Toezicht heeft kennis genomen van het jaarverslag van het College van Bestuur over 2012 en heeft vervolgens de jaarrekening over 2012 goedgekeurd. De jaarrekening en de bevindingen van de externe accountant zijn in juni 2012 besproken in de vergadering van de Raad van Toezicht, in het bijzijn van het College van Bestuur en de externe accountant. Kwaliteit van het onderwijs Het College van Bestuur heeft aan de Raad van Toezicht een overzicht gepresenteerd van de in en externe ontwikkelingen in het kader van de wet kwaliteit van het (voortgezet) speciaal onderwijs. De Raad van Toezicht heeft het College van Bestuur feedback gegeven op de beleidskeuzes van het college van bestuur. Passend Onderwijs De Raad van Toezicht heeft periodiek de beleidsontwikkelingen van het Passend Onderwijs besproken met het College van Bestuur en adviezen gegeven voor de te maken beleidskeuzes. Samenwerking met andere (school)besturen De Raad van Toezicht heeft het college van bestuur geadviseerd bij een aantal samenwerkingstrajecten met andere scholen en/of schoolbesturen. De Raad van Toezicht heeft hierbij haar goedkeuring gegeven aan enkele intentieovereenkomsten als onderlegger voor deze samenwerking. In één situatie heeft dit geleid tot de overdracht van een school (De Oranjeschelp uit Veenendaal) aan het bevoegd gezag van De Onderwijsspecialisten. De Raad van Toezicht heeft haar goedkeuring verleend aan deze overdracht. Deze overdracht is op 1 januari 2014 gerealiseerd. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 4 van 46 Kenmerk 1405-0271 Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR) Eén van de leden van de Raad van Toezicht is voorgedragen door de GMR en draagt namens de Raad van Toezicht zorg voor de verbinding met de GMR. Tussen de GMR en het betrokken lid van de Raad van Toezicht is regelmatig overleg. Het betrokken lid van de Raad van Toezicht overlegt regelmatig met de voorzitter van de GMR en bezoekt één keer per jaar de GMR-vergadering. Ook worden de verslagen van de GMR-vergaderingen aan het betrokken lid van de Raad van Toezicht doorgestuurd. Auditcommissie De Raad van Toezicht heeft een auditcommissie ingesteld. Deze commissie bestaat uit 2 leden van de Raad van Toezicht en heeft regelmatig overleg met het College van Bestuur en de directeur Centrale Diensten/controller. In deze vergaderingen worden onderwerpen voorbereid die later op de agenda van de Raad van Toezicht komen. Dit betreft o.a. de managementletter, de begroting en de jaarrekening, de periodieke financiële rapportages en het Treasuryplan. Compliance Corporate Governance Goed bestuur draagt bij aan goed onderwijs voor ieder kind. De uitgangspunten van goed bestuur gaan over onderwerpen als: scheiding van bestuur en toezicht, vaststellen van het toezichtkader en verantwoording afleggen aan derden, maar ook over het bevorderen van een cultuur waarin de professionals gestimuleerd worden met elkaar in gesprek te gaan om de kwaliteit van het eigen en elkaars professionele handelen te versterken. De Raad van Toezicht conformeert zich nadrukkelijk aan deze uitgangspunten. In dit jaar heeft de Raad van Toezicht een start gemaakt met de evaluatie van haar eigen functioneren en hierbij nadrukkelijk de richtlijnen van de governance code van het onderwijs bij betrokken. Deze evaluatie wordt in 2014 afgerond en in overleg met het College van Bestuur worden een aantal afspraken aangepast. Arnhem, juni 2014 Raad van Toezicht De Onderwijsspecialisten ________________________ H. Luchtmeijer, Voorzitter | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 5 van 46 Kenmerk 1405-0271 2. Bestuursverslag 2.1 Algemeen De Onderwijsspecialisten bestaat sinds 1 januari 2012 uit een Personele Unie tussen ‘Stichting ter bevordering van basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs aan leerlingen met een beperking’ voor cluster 3 onderwijs en ‘Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem en omstreken’ voor cluster 4 onderwijs. Beide Stichtingen hebben dezelfde Raad van Toezicht, College van Bestuur, ondersteunende diensten en organisatieonderdeel Dienstverlening. Gezamenlijke opereren zij vanuit de naam De Onderwijsspecialisten. Hiermee zijn de kwaliteiten van beide onderwijsinstellingen verenigd in één onderwijsorganisatie. De Onderwijsspecialisten vormt het bevoegd gezag voor scholen van beide stichtingen. Beide stichtingen brengen een eigen jaarverslag uit. De gezamenlijke informatie is in beide jaarverslagen gelijk, aangevuld met stichting specifieke informatie. In december 2013 heeft SOVSO school De Oranjeschelp te Veenendaal (cluster III) zich aansloten bij De Onderwijsspecialisten. Formeel vormen De Onderwijsspecialisten per 1 januari 2014 het bevoegd gezag van de school. Passend Onderwijs In 2013 hebben de ontwikkelingen rond het Passend Onderwijs een nadrukkelijke stempel gedrukt op de activiteiten. De Onderwijsspecialisten kiezen ter voorbereiding op de stelselherziening nadrukkelijk positie: onvoorwaardelijk zorgdragen voor een onderwijs- en ondersteuningsaanbod voor leerlingen met een speciale ondersteuningsvraag, dat aansluit op de behoeften van deze leerlingen. Voor onze partners in het reguliere onderwijs, maar ook binnen de zorg en de jeugdhulpverlening, maken we expliciet voor welke expertise zij bij ons terecht kunnen. Hoewel niet in alle regio’s sprake is van een geïntegreerd aanbod, is de brede expertise binnen de Personele Unie een wezenlijk kenmerk van het onderwijsaanbod. De scholen en ambulant begeleiders zijn werkzaam in verschillende regio’s en bieden zowel speciaal onderwijs als voortgezet speciaal onderwijs en aanvullende dienstverlening. Onderwijskwaliteit Leerlingen volgen de leerroute die past bij hun mogelijkheden. De leerroutes leiden leerlingen naar een passend uitstroomprofiel: (examengericht) vervolgonderwijs, dagbesteding of arbeid. Er zijn zes leerroutes ingevoerd, gebaseerd op het niveau van de leerlingen. Dit niveau is bepaald aan de hand van het IQ, de sociaal-emotionele factoren en de beperking van een leerling. Daarnaast zijn leerroutes gericht op praktijkvakken en zijn er stages ontwikkeld. Deze zijn in 2013 afgerond. Met de invoering van leerroutes op alle scholen, zijn de in- en uitstroomcriteria overal gelijk. Dit draagt bij aan het volgen van de onderwijsresultaten. Alle scholen hebben in schooljaar 2012-2013 bezoek gehad van de Onderwijsinspectie en een basisarrangement verkregen. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 6 van 46 Kenmerk 1405-0271 Uitstroom In het onderwijs staat de toekomst van de leerlingen centraal. We zien het als onze taak om iedere leerling voor te bereiden op een zo zelfstandig en geïntegreerd mogelijke plek in de maatschappij. Belangrijk is daarbij de focus op wonen, werken, vrije tijd en burgerschap. Daarbij hoort het begeleiden van leerlingen naar een vervolgopleiding, een baan of een werkplek. Arbeidstoeleiding heeft een belangrijke plaats in het onderwijs. In 2013 is aandacht besteed aan arbeidstoeleiding middels de inrichting van een bovenschools expertiseteam (PATO). De ondersteuning waarmee leerlingen naar een werkplek worden begeleid, inclusief de begeleiding naar een zinvolle dagbesteding voor leerlingen met ernstige meervoudige beperkingen, is hiermee verder geprofessionaliseerd. Het belang van het kennis delen Kennis delen is van cruciaal belang voor het slagen van het Passend Onderwijs. Ons specialistische onderwijsaanbod komt voort uit de nauwe samenwerking tussen de scholen en dienstverlening waarbij de expertise vanuit de verschillende scholen flexibel kan worden ingezet. Door kennis te delen op het gebied van zorg, onderwijs (didactisch en pedagogisch) kunnen wij onze leerlingen de onderwijsondersteuning bieden die nodig is. Ook buiten onze scholen delen we onze kennis. Op Dé Studiedag en Hét Congres delen we intern en landelijk onze kennis met onderwijspartners en andere belangstellenden. Intern delen medewerkers hun kennis en expertise ook tijdens scholingsbijeenkomsten, op het Digiplein (onze intranetomgeving) en in bovenschoolse vak- en expertisegroepen. Professionalisering In 2013 is veel aandacht besteed aan de professionalisering van docenten. Er zijn bovenschoolse scholingstrajecten geïnitieerd om de professionaliteit en kennis van medewerkers te vergroten en om het opbrengstgericht werken te bevorderen. Daarnaast is de functiemix uitgebreid waardoor leraren meer loopbaanmogelijkheden hebben. De investeringen in professionalisering zijn mede gefinancierd uit de extra incidentele middelen van het ministerie van OC&W (bekend onder de naam Prestatiebox). Medezeggenschap Aangezien er sprake is van een Personele Unie tussen de stichting De Onderwijsspecialisten en de stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem en omstreken is er in theorie sprake van twee GMR’en. Het College van Bestuur heeft in een gecombineerde setting structureel overleg met beide organen. Het gaat hier om een informeel overleg, waarin ontwikkelingen, ideeën en plannen van en voor de totale organisatie met elkaar gedeeld en uitgewisseld worden. Doel daarvan is om de GMR’en niet alleen vroegtijdig mee te nemen in op handen zijnde ontwikkelingen, maar er om als College van Bestuur input te krijgen vanuit deze belangrijke inspraakorganen. In 2013 is ook de verbinding tussen de GMR’en en de Raad van Toezicht geformaliseerd. Naast het gegeven dat er minimaal één keer per jaar een overleg is tussen de Raad van Toezicht enerzijds en de GMR-leden anderzijds, onderhoudt een RvT-lid op voordracht van de GMR’en de contacten tussen de RvT en de GMR’en. In de praktijk betekent dit dat de RvT-vertegenwoordiger frequent de bijeenkomsten van de GMR-en bijwoont en zijn ervaringen vervolgens door hem ingebracht worden binnen de RvT-vergaderingen. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 7 van 46 Kenmerk 1405-0271 Mobiliteit Begin 2013 stond in het teken van de voorbereiding op de aangekondigde beleidsveranderingen van het Passend Onderwijs. Een groot deel van de eerder aangekondigde bezuinigingen zijn vanwege een wijziging van de politieke koers uiteindelijk niet geëffectueerd, wel wordt er een verevening doorgevoerd hetgeen betekent dat veel samenwerkingsverbanden in onze regio op termijn minder middelen ontvangen. Het ingerichte mobiliteitscentrum, dat oorspronkelijk gericht was op het oplossen van boventalligheid ten gevolge van de bezuinigingen, blijft evenwel behouden. Het mobiliteitscentrum richt zich op versterking van de arbeidsmobiliteit. Uit hoofde van de stelselwijziging Passend Onderwijs wordt de komende jaren uitgegaan en geanticipeerd op een afbouw van werkgelegenheid. Klachtenregeling De voor de scholen geldende klachtenregeling kent een aantal aanspreekmogelijkheden: de vertrouwenspersoon, de landelijke klachtencommissie, het bestuur en de op iedere school benoemde contactpersoon. De voor onze stichtingen geldende klachtenregeling gaat uit van de aanwezigheid van ten minste één onafhankelijke vertrouwenspersoon. Op iedere school is ten minste één personeelslid aangewezen als contactpersoon. De contactpersoon is het aanspreekpunt bij klachten en mogelijke klachten en verwijst de betrokkenen door naar de vertrouwenspersoon, dan wel een andere daarvoor in aanmerking komende persoon of instantie. Sturing van de organisatie In 2013 is de sturingsfilosofie van De Onderwijsspecialisten herijkt en gebaseerd op het principe “sturen op waarden en loslaten op professionaliteit”. Deze sturingsfilosofie sluit aan bij de gezamenlijke missie: ‘Wij zetten ons onvoorwaardelijk in voor de ontwikkeling van elke leerling. We nemen initiatief om samen met anderen ons doel te bereiken: voor elke leerling een volwaardige plek in de samenleving’. Bij deze geformuleerde missie past een organisatie die medewerkers bindt op basis van intrinsieke motivatie en gedeelde waarden. De sturingsfilosofie is herkenbaar voor zowel ouders als medewerkers. Tevens is het de basis voor het maken van de verbinding tussen de beide onderwijsorganisaties binnen de Personele Unie. Het uitgangspunt “sturen op waarden en loslaten op professionaliteit” legt de basis voor de leiderschapsstijl, waarbij kernwaarden invulling geven aan de wijze van sturing. Daarmee wordt aangesloten op wat medewerkers beweegt en in beweging brengt. 2.2 Planning & Control In 2013 is aandacht besteed aan administratieve borging en optimalisatie van de planning & control cyclus. Voor administratieve borging is een verbeterplan opgesteld, gericht op een gedocumenteerde periodeafsluiting. Daarnaast is aandacht besteed aan de volgende onderwerpen: verbetering instrumentele waarde begroting; risicomanagement inbedden als instrument in de planning & control cyclus; voorbereiden op de doordecentralisatie van het buitenonderhoud van de huisvesting; | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 8 van 46 Kenmerk 1405-0271 - monitoren verloop reorganisatievoorziening Passend Onderwijs; oriëntatie op vervolg van de ESF activiteiten in samenspraak met gemeenten; compliance nieuwe aanbestedingswet. Ten aanzien van het financieel beleid van Stichting ter bevordering van basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs aan leerlingen met een beperking geldt als uitgangspunt een neutrale rentabiliteit en behoud van innovatieve kracht c.q. vermogen. Er zijn voor beide Stichtingen voorzieningen getroffen voor de transitie naar Passend Onderwijs. Passend Onderwijs heeft ingrijpende consequenties voor het speciaal onderwijs, en zal gepaard gaan met een verlies aan arbeidsplaatsen binnen De Onderwijsspecialisten in de periode 2014-2017. Beide stichtingen sluiten 2013 af met een batig saldo. De resultaten worden sterk beïnvloed door de incidentele baten zoals die in december 2013 van het ministerie van OC&W zijn ontvangen, evenals een aantal andere incidentele baten. Kenmerkend voor de exploitatie in 2013 is een toenemende invloed op de exploitatie van de scholen van leerlinggroei en -krimp. Deze trend zal zich naar verwachting de komende jaren versterken in de aanloop naar de stelselwijziging Passend Onderwijs en is ook in de Begroting 2014 manifest zichtbaar. Daarnaast is sprake van autonome krimp in de regio Oost-Gelderland. Mede vanwege de afschaffing van de regeling voor groeibekostiging in 2013, is het goed accommoderen van groei en krimp een steeds kritischer bedrijfsproces. De resultaatontwikkeling in de voorafgaande jaren en ook in 2013, wordt daarnaast beïnvloed door incidentele baten als onder andere AWBZ-gelden en opbrengsten uit hoofde van contractactiviteiten. Deze tweede geldstroom heeft de afgelopen jaren aan omvang en belang gewonnen en draagt bij aan (extra) kwaliteit van onderwijs. De extra opbrengsten stellen eisen aan de AO-IB. De aanwending heeft in alle gevallen een incidenteel karakter. In de resultaatontwikkeling per school wordt op grond van het bovenstaande toenemend een tweedeling zichtbaar. Een aantal scholen realiseert een positief exploitatieresultaat vanwege incidenteel hogere opbrengsten en vanwege autonome groei. Het betreft met name de scholen voor voortgezet speciaal onderwijs. Daartegenover staat een groep van scholen waar door krimp en sluipende bezuinigingen de bedrijfsvoering steeds meer onder druk komt te staan. De beperkte bedrijfsmatige ruimte zet het behoud van kwaliteit van onderwijs in de betrokken scholen onder druk. In mei 2013 zijn de formatiekaders voor schooljaar 2013-2014 vastgesteld. Op basis van een voorziene afbouw van formatie geldt een externe formatiestop per 1 januari 2013. Het bestuurformatieplan voor Stichting ter bevordering van basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs aan leerlingen met een beperking gaat uit van inzet van 648,2 fte. Het bestuurformatieplan 2013-2014 voor Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem en omstreken gaat uit van inzet van 216,0 fte en is daarmee vrijwel ongewijzigd gebleven ten opzichte van schooljaar 2012-2013. Er is sprake van formatieverschuivingen tussen de scholen en diensten. Een aantal scholen bouwt formatie af vanwege de terugloop van leerlingaantallen (met name de scholen voor speciaal onderwijs), ten gunste van een formatiegroei van de scholen voor voortgezet speciaal onderwijs. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 9 van 46 Kenmerk 1405-0271 Daarnaast anticipeert het bestuurformatieplan op een afbouw van Dienstverlening door middel van een taakstellende “ombouw” van formatie van 10 fte. Voor een evenwichtige personeelsbezetting is personele mobiliteit cruciaal. Het gemiddeld ziekteverzuim over schooljaar 2012-2013 bedraagt 6,1%. Zowel het verzuim van Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem en omstreken (2011-2012 8,5%) als van Stichting ter bevordering van basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs aan leerlingen met een beperking (2011-2012 4,9%) vertoont een opwaartse trend. 2.3 Treasurybeleid 2013 De financiële markten zijn in 2013 als ‘uiterst onzeker’ te karakteriseren. Binnen de Europese Unie is nog geen structureel houdbare oplossing gevonden voor de effecten van de schulden- en bankencrisis. Er is sprake van een vertrouwenscrisis, versterkt door een economische recessie. In 2012 is besloten een actief beleggingsbeleid vooralsnog uit te stellen gezien de onzekere financiële markten. De liquiditeit is geheel in rekening courant en deposito spaarvorm aangehouden. De Onderwijsspecialisten zijn niet in het bezit van derivaten of andere vormen van financiële beleggingsproducten. Voor korte termijn liquiditeitsbehoefte (korter dan 1 jaar) is gemiddeld € 1,5 miljoen in rekening couranten aangehouden. De overige liquiditeit is in spaartegoeden aangehouden. Deposito’s zijn verspreid over Rabobank, ABN AMRO en ING. De treasury commissie heeft in haar periodieke vergaderingen de marktontwikkeling gevolgd en haar beleid daarop afgestemd. 2.4 Toekomstige ontwikkelingen Beide stichtingen binnen De Onderwijsspecialisten kennen een sluitende begroting voor 2014 met een gering overschot. Kenmerkend voor de bedrijfsvoering en de begroting in 2014 is: De druk op de overheidsfinanciën heeft repercussies op de bekostiging van het speciaal onderwijs. De onzekerheid over de bekostiging en effecten van wet- en regelgeving neemt toe. Voorbeelden daarvan zijn het nieuwe bekostigingsstelsel Passend Onderwijs, doordecentralisatie van gebouwinstandhouding, AWBZ en persoonsgebonden budget, de Wet Participatie en voortzetting van Europese stimuleringsmaatregelen op het gebied van arbeidstoeleiding. De financiële effecten van het meerjarig programma Passend Onderwijs worden in 2014 voor het eerst zichtbaar. De gelden voor leerlinggebonden begeleiding in het MBO worden per 1 augustus 2014 overgeheveld naar het MBO. De structurele overdracht per 1 augustus 2014 bedraagt € 1,2 miljoen. Het verlies aan opbrengsten in 2014 bedraagt € 0,5 miljoen. Daarnaast zal in 2014 in een (beperkt) aantal gevallen gebruik gemaakt worden van de vrijwillige optingout regeling. LGF middelen en personeel worden op basis hiervan overgedragen aan de samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs. Tot slot houden de REC’s per 1 augustus 2014 op te bestaan. Een aantal financieringsregelingen vervallen hierdoor, met een totale financiële impact van € 0,25 miljoen. Op grond van demografische- en maatschappelijke ontwikkelingen daalt het aantal leerlingen en is een verdere daling van leerlingaantallen te voorzien. In de regio Noordwest Veluwe, Oost- | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 10 van 46 Kenmerk 1405-0271 Gelderland (cluster 3) en SO Arnhem (cluster 4) worden de gevolgen van deze ontwikkelingen zichtbaar. Daarbij komt dat de instroomleeftijd van leerlingen toeneemt, waardoor de leeftijdsopbouw onevenwichtiger (minder speciaal onderwijs, meer voortgezet speciaal onderwijs) wordt en de onzekerheid over in- en uitstroom toeneemt. Een aantal scholen is door hun schaalgrootte kwetsbaar. De beperkte bekostiging vormt een rem op de ambitie. Intensivering van samenwerking tussen scholen om kosten te beperken c.q. kwaliteit te borgen wordt onderzocht. De bekostiging is (nog) geen belemmering voor het realiseren van goede onderwijskwaliteit. Er kan geen aanspraak meer gemaakt worden op tussentijdse bekostiging bij instroom van leerlingen. De groeiregeling is vervallen, met nog een eenmalige toepassing per 16 januari 2014. Daarom is besloten om een bovenschools egalisatiefonds groei & krimp te vormen. De interne bekostiging per school vindt plaats op basis van de voorlopige prognose van de teldatum 1 oktober van het lopende schooljaar. Het verschil in bekostiging tussen t-1 & t=o wordt in geval van krimp gedoteerd aan het egalisatiefonds groei & krimp en ten behoeve van groeifinanciering onttrokken aan het egalisatiefonds. De gemiddelde personeelskosten stijgen, o.a. door vergrijzing, harder dan de bekostiging, waardoor sprake is van sluipende bezuinigingen. Ten aanzien van de personele bekostiging wordt uitgegaan van een beperkte daling van de gemiddelde personele loonsom (GGL). Ten aanzien van de materiële bekostiging geldt dat de Londo-vergoeding (lees Rijksvergoeding) stijgt met 1,41% ten opzichte van 2013. De indexatie is naar verwachting niet toereikend voor de prijsstijging ten opzichte van 2013 (waaronder btw effecten). De scholen van de Stichting ter bevordering van basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs aan leerlingen met een beperking zijn in 2014 volledig eigen risicodrager voor het ziekteverzuim. De vrijgevallen premie voor het Vervangingsfonds is gereserveerd voor vervangingskosten bij ziekte. De scholen van Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem en omstreken hebben de kosten van ziektevervanging verzekerd middels aansluiting bij het Vervangingsfonds. Opteren voor eigen risicodragerschap voor deze scholen wordt in de loop van 2014 overwogen. Op grond van aanbestedingen in 2013 zijn de kosten ten aanzien van arbodienstverlening en schoonmaakonderhoud lager begroot. Aanbesteding van kantoor- en onderwijsmiddelen wordt voorbereid voor 2014 en zal mogelijk leiden tot een verlaging van de kosten (landelijke benchmarks tonen prijsverlagingen tot 40% bij gebundelde aanbesteding). De incidentele opbrengsten uit contractactiviteiten zijn in 2014 substantieel. Uit hoofde van ESF projecten wordt in 2014 € 2,1 miljoen aan opbrengsten gerealiseerd. Vanwege AWBZ ondersteuning wordt in 2014 € 0,9 miljoen aan gelden ontvangen en besteed. Deze incidentele opbrengsten zijn resultaat neutraal begroot. 2.5 Verslag Stichting De Onderwijsspecialisten Daar waar in deze paragraaf gesproken wordt over De Onderwijsspecialisten wordt expliciet verwezen naar Stichting ter bevordering van basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs aan leerlingen met een beperking. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 11 van 46 Kenmerk 1405-0271 2.5.1 Terugblik 2013 Financiële eindresultaten 2013 De Onderwijsspecialisten sluiten 2013 af met een batig saldo van € 600.000 en voegen dit resultaat toe aan de algemene reserves. De op het eerste gezicht zeer positieve resultaatontwikkeling wordt geflatteerd door een nagekomen bate vanwege het zogenaamde Herfstakkoord van € 443.000. Deze nagekomen bate werd eerst in november 2013 toegekend en zal in latere jaren alsnog tot besteding zal komen. Daarnaast is het verkregen eigen vermogen van De Oranjeschelp van € 107.000 als bate verantwoord. Wordt afgezien van deze eenmalige baten dan is 2013 afgesloten met een overschot van € 50.000. Het eindresultaat ligt in lijn met de begroting 2013 en de resultaatprognoses, en wordt toegevoegd aan het eigen vermogen. De bedrijfsmatige beheersing en de financiële eindresultaten van De Onderwijsspecialisten zijn tevreden stellend. De rentabiliteit van de instelling toont de afgelopen jaren een stabiel verloop en ontwikkelt zich conform verwachting. De vermogenspositie van De Onderwijsspecialisten is sterk verbeterd in de afgelopen drie jaar en verhoudt zich tot de landelijke normen. De administratieve organisatie en interne controle maatregelen (AO-IB) dragen bij aan een valide bedrijfsmatige beheersing. Accountant Ernst & Young kwalificeert deze als “toereikend” (bron managementletter 2013). 2.5.2 Vermogenspositie De Onderwijsspecialisten Kapitalisatiefactor Het balanstotaal van De Onderwijsspecialisten per 31 december 2013 bedraagt € 25,2 miljoen. Daarvan maakt een vordering op het Ministerie van OC&W ad € 2,1 miljoen deel uit vanwege nog te ontvangen voorschotten op toegekende subsidies. Deze dient in mindering te worden gebracht op het balanstotaal. Hetzelfde geldt voor het private vermogen ad € 0,9 miljoen en de balansinbreng van De Oranjeschelp per 31 december 2013 van € 0,3 miljoen. Het geschoonde balanstotaal ultimo 2013 bedraagt daarmee € 21,9 miljoen. De totale baten in 2013 bedragen € 47,4 miljoen (exclusief inbreng van de Oranjeschelp). De kapitalisatiefactor 2013 bedraagt € 21,9 miljoen/€ 47,4 miljoen is 46% (2012; 42%). Dit is 11 procentpunten hoger dan de signaleringsgrens van 35%. Solvabiliteit In de volgende grafiek wordt het verloop van de solvabiliteit (eigen vermogen/totaal vermogen) toegelicht. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 12 van 46 Kenmerk 1405-0271 Verloop solvabiliteit 60,0% 50,0% 40,0% Solvabiliteitsfactor 30,0% Norm 20,0% 10,0% 0,0% 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Na de daling in 2010, vanwege de aangezegde bezuinigingen op Speciaal Onderwijs en leerlinggebonden financiering (LGF), is de solvabiliteit weer toegenomen. Door een verlenging van de balans daalt de solvabiliteit in 2013. De solvabiliteit ligt ruim boven de kritische ondergrens van 20%, zoals geformuleerd door de Commissie Don. Noodzakelijke financiële buffer uit hoofde van budgetbeheer In het kader van het strategisch beleidsplan 2008-2012 en 2013-2016 is voor de organisatie een risicoscan uitgevoerd. Op basis daarvan is bepaald dat het weerstandsvermogen 10 % van de totale jaarinkomsten dient te bedragen. De belangrijkste risico’s betreffen de volgende aandachtsvelden (met daaraan toegevoegd het streefpercentage buffervermogen): - Daling leerlingaantallen 3,5% - Arbeidsconflicten 1,5% - Risico op overige baten 1,5% - Financieel management 1,0% - Overheidsmaatregelen 2,5% Totaal percentage buffervermogen 10,0 % Op grond van het risicoprofiel van de organisatie is als bufferfunctie een eigen vermogen van € 4,7 miljoen minimaal noodzakelijk. De algemene reserve ultimo 2013 voldoet aan deze norm. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 13 van 46 Kenmerk 1405-0271 Liquiditeit De current ratio ligt boven de normwaarde van 1,5. Het verloop is als volgt weer te geven: Verloop current ratio 4,00 3,50 3,00 2,50 Current ratio 2,00 Norm 1,50 1,00 0,50 0,00 2008 | Jaarrekening 2013 2009 2010 2011 2012 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 14 van 46 Kenmerk 1405-0271 2.6 Begroting 2014 De begroting 2014 sluit af met een tekort van € 12.000. Dit tekort valt uiteen in een tekort over de 2e helft van schooljaar 2013-2014 van -/- € 127.000 en een overschot over de 1e helft van schooljaar 2014-2015. Dat impliceert dat bij ongewijzigd beleid, schooljaar 2014-2015 in zijn geheel een evenwichtige exploitatie kent en afsluit met een overschot. Het tekort in schooljaar 2013-2014 is toe te schrijven aan tussentijdse uitbreiding van personele formatie vanwege instroom van leerlingen gedurende het schooljaar. De kosten en baten 2014 van De Onderwijsspecialisten zijn als volgt samen te vatten: Rijksbijdrage Overige Personeelskosten Overige personeelskosten Begroting schooljaar 2013-2014 Begroting schooljaar 20142015 Begroting 2014 periode januarijuli periode augustusdecember jaarbasis 25.141.000 18.137.000 43.278.000 1.015.000 725.000 1.740.000 26.156.000 18.862.000 61.597.000 21.364.000 15.237.000 36.601.000 1.946.000 1.135.000 811.000 Pamb 391.000 280.000 671.000 Afschrijvingen 688.000 490.000 1.178.000 Huisvestingskosten 1.305.000 932.000 2.237.000 Overige instellingslasten 1.154.000 823.000 1.977.000 Vakgroepen 414.000 296.000 710.000 Rentebaten -146.000 -104.000 -250.000 26.305.000 18.765.000 61.544.000 -149.000 97.000 -52.000 Bijzondere baten 941.000 672.000 1.613.000 Bijzondere lasten 919.000 654.000 1.573.000 22.000 18.000 40.000 -127.000 115.000 -12.000 Resultaat gewone bedrijfsvoering Resultaat | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 15 van 46 Kenmerk 1405-0271 2.7 Continuïteitparagraaf Met betrekking tot de financiële verwachtingen voor de komende drie (verslag)jaren zijn een tweetal ontwikkelingen bepalend, te weten terugloop van leerlingen en de stelselwijziging Passend Onderwijs. Deze ontwikkelingen leiden de komende jaren tot een om- en afbouwdoelstelling. De effecten van krimp, Passend Onderwijs en bezuinigingen van de Rijksoverheid leiden tot een daling van de Rijksbijdrage en afbouw van werkgelegenheid. Het meerjaren formatiekader gaat uit van het volgende scenario met betrekking tot de ontwikkeling van leerlingaantallen en passend onderwijs in 2014-2016: Krimp leerlingaantallen (bron arbeidsplatform PO) Oost-Gelderland -14% Arnhem -6% Stedendriehoek -7% Zuidwest Veluwe -3 ¼% Landelijk -4% Passend Onderwijs Per 1 augustus 2014 overdracht van MBO gelden op basis van opting out. Vrijwillige opting out regeling per 1 augustus 2014. Overdracht LGF naar samenwerkingsverbanden uiterlijk 1 augustus 2016. Dit scenario leidt de komende drie jaar tot een afbouw van 105,7 fte. De afbouw op totaal niveau kan worden gerealiseerd op basis van natuurlijk verloop c.q. afbouw van de flexibele schil. Op basis van herplaatsing binnen het regulier onderwijs, afbouw van payroll contracten en pensionering zal de komende drie jaar 70,3 fte worden afgebouwd. Het resterende deel van de afbouwdoelstelling, groot 25,4 fte, kan op basis van het resterende deel van de flexibele schil en de vervangingsruimte worden gerealiseerd. Het flexibele deel van de formatie bedraagt potentieel 94 fte. De Onderwijsspecialisten streven naar instandhouding van de werkgelegenheidsgarantie. Bij het handhaven van het werkgelegenheidsbeleid (en daarmee van de werkgelegenheidsgarantie voor medewerkers met een vaste aanstelling) gelden drie risico’s: 1. Bij afbouw van tijdelijke arbeidsovereenkomsten en interne herplaatsing moet sprake zijn van een match tussen vereiste en beschikbare kwalificaties en competenties. Gezien de omvang van de afbouwdoelstelling is frictie bij herplaatsing onvermijdelijk. 2. De herplaatsingsmogelijkheden en arbeidsmarktperspectieven voor met name paramedische en administratieve functies zijn slecht. Mobiliteit van deze functiegroep vraagt een sociaal plan. 3. Afbouw van tijdelijke arbeidsovereenkomsten kan leiden tot meerkosten vanwege wachtgeld verplichtingen (PF gelden). Gestreefd wordt naar minimale PF-kosten. De risico’s kunnen ertoe leiden dat de werkgelegenheidsgarantie in het gedrang komt. De werkgelegenheidsgarantie zal daarom twee keer per jaar geëvalueerd worden. De Onderwijsspecialisten besteden in de planning & control cyclus expliciet aandacht aan risicomanagement. De administratieve organisatie en interne beheersingsmaatregelen zijn er op gericht de continuïteit van de organisatie te waarborgen. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 16 van 46 Kenmerk 1405-0271 De effecten van de stelselwijziging passend onderwijs en een daling van het aantal leerlingen leidt tot de volgende meerjaren balans- en exploitatieprognose: 31 december 31 december 31 december 31 december 2013 2014 2015 2016 Materiele vaste activa Vlottende activa Liquide middelen 4.735.309 3.568.946 16.812.905 25.117.160 4.735.309 3.568.946 15.458.905 23.763.160 4.735.309 3.568.946 13.785.990 22.090.245 4.735.309 3.568.946 10.621.074 18.925.329 Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden 11.616.497 5.252.001 252.389 7.996.273 25.117.160 11.604.497 4.252.001 252.389 7.654.273 23.763.160 11.093.582 3.452.001 252.389 7.292.273 22.090.245 9.082.666 2.652.001 252.389 6.938.273 18.925.329 Rijksbijdrage Overige baten 45.509.339 2.143.228 47.652.567 43.278.000 3.353.000 46.631.000 41.637.339 1.000.000 42.637.339 39.690.339 1.000.000 40.690.339 Personeelskosten Materiele kosten Inrichting nieuwbouw 40.310.596 6.880.508 39.218.000 7.425.000 47.191.104 46.643.000 36.438.596 6.209.658 500.000 43.148.254 34.491.596 6.209.658 2.000.000 42.701.254 461.463 -12.000 -510.915 -2.010.915 Resultaat De solvabiliteit en kapitalisatiefactor zullen de komende drie jaar ruimschoots blijven voldoen aan de minimale normwaarden. Deze ontwikkelen zich als volgt: 31 december 2013 31 december 2014 31 december 2015 31 december 2016 46% 46% 49% 45% 50% 45% 48% 39% Solvabiliteit Kapitalisatiefactor Arnhem, juni 2014 College van Bestuur De Onderwijsspecialisten ________________________ _________________________ Wim Ludeke, Hennie Loeffen, Voorzitter Lid | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 17 van 46 Kenmerk 1405-0271 3. Jaarrekening 3.1 Grondslagen voor waardering 3.1.1 Algemeen Deze jaarrekening is opgesteld met inachtneming van de Regeling jaarverslaggeving onderwijs van het Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen en de Richtlijn 660 Onderwijsinstellingen. Het bestuur heeft het opstellen van de jaarrekening, de gehanteerde grondslagen voor waardering en resultaatbepaling, gebaseerd op de continuïteitsveronderstelling van de Stichting. De jaarrekening van De Onderwijsspecialisten over het jaar 2013 presenteert een positief resultaat. Het werkkapitaal ultimo 2013 is positief. Bij ongewijzigd beleid zal de Stichting in de komende jaren aan haar verplichtingen kunnen voldoen. 3.1.2 Grondslagen voor waardering en resultaat bepaling Gebouwen Van de gebouwen berust het juridisch eigendom bij het schoolbestuur en het economisch eigendom bij de verschillende gemeenten. De waarden van de gebouwen zijn om die redenen niet in de balans opgenomen. Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingprijs, verminderd met de lineair bepaalde afschrijving, op basis van de verwachte economische levensduur. Afschrijving van de activa vindt plaats vanaf het moment dat het object in gebruik wordt genomen. Alle duurzame activa, met uitzondering van handgereedschap en leermiddelen, worden geactiveerd voor bedragen vanaf € 200,00 (stuksprijs). Voor leermiddelen geldt dat alle methodes geactiveerd worden. De volgende afschrijvingspercentages worden gehanteerd: Overzicht afschrijvingstermijnen Jaren Bedrijfsauto’s 5 Audiovisuele middelen 5 Automatisering 5 Automatisering (infrastructuur) 5 Kantoormeubilair Lesmethoden 10 4 Machines en hulpmiddelen 15 Overige inventaris 10 Schoolmeubilair 15 Investeringssubsidies worden toegerekend op basis van afschrijving. De verkregen investeringssubsidies worden als langlopende schuld verantwoord. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 18 van 46 Kenmerk 1405-0271 Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Eventuele voorzieningen voor oninbaarheid worden op basis van de dynamische methode bepaald. Liquide middelen De liquide middelen zijn opgenomen tegen nominale waarde en zijn direct opeisbaar. De bankdeposito's worden telkens voor korte periode vastgelegd. Eigen Vermogen Het eigen vermogen wordt onderverdeeld in algemene reserves en bestemmingsreserves. De bestemmingsreserves worden gevormd voor specifieke doeleinden, bestemd door het bevoegd gezag. Voorzieningen Een voorziening wordt gevormd voor verplichtingen waarvan het waarschijnlijk is dat zij zullen moeten worden afgewikkeld en waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten. De omvang van de voorziening wordt bepaald door de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen en verliezen per balansdatum af te wikkelen. Voorzieningen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor (preventief) onderhoud aan de gebouwen wordt jaarlijks een bedrag ten laste van de exploitatie gedoteerd. Dit bedrag is vastgesteld aan de hand van de meerjaren onderhoudsplanning. Op basis van de meerjaren onderhoudsplanning (MOP, najaar 2012) is de benodigde omvang van de onderhoudsvoorziening, en de daaraan gerelateerde jaarlijkse dotatie, vastgesteld. De dotatie is 2013 gebaseerd op het meerjaren onderhoudsplan 2012-2022. Voor reorganisatiekosten vanwege een stelselwijziging Passend Onderwijs is een reorganisatievoorziening gevormd. De reorganisatievoorziening zal worden aangewend voor uitstroom bevorderende maatregelen, begeleidingskosten bij de reorganisatie en afboeking van activa die buiten gebruik moet worden gesteld. De voorziening spaarverlof is gevormd door de meer gewerkte uren dan de norm jaartaak en gewaardeerd tegen de werkelijke loonkosten. De voorziening Ambtsjubilea is gebaseerd op RJ 271 ‘Personele Beloningen’. Op grond van deze richtlijnen dienen toezeggingen aan personeelsleden voor beloningen betaalbaar op termijn, zoals jubileum- en bepaalde pensioenuitkeringen, uit de balans van de onderwijsinstelling te blijken. Schulden Zowel de langlopende als de kortlopende schulden zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Salderen Een actief en een post van het vreemd vermogen worden gesaldeerd in de jaarrekening opgenomen uitsluitend indien en voor zover een deugdelijk juridisch instrument beschikbaar is om het actief en de post van het vreemd vermogen gesaldeerd en simultaan af te wikkelen en het stellige voornemen bestaat om het saldo als zodanig of beide posten simultaan af te wikkelen | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 19 van 46 Kenmerk 1405-0271 Pensioenen Stichting De Onderwijsspecialisten heeft voor haar werknemers een toegezegd-pensioenregeling. Hierdoor hebben werknemers op de pensioengerechtigde leeftijd recht op een pensioen dat is gebaseerd op het gemiddeld verdiende loon berekend over de jaren dat de werknemer pensioen heeft opgebouwd. De verplichtingen, welke voortvloeien uit deze rechten van haar personeel, zijn ondergebracht bij het ABP. De Onderwijsspecialisten betaalt hiervoor premies waarvan een deel door de werkgever wordt betaald en een deel door de werknemer. De pensioenrechten worden jaarlijks geïndexeerd, indien en voor zover de dekkingsgraad van het pensioenfonds (het vermogen van het pensioenfonds gedeeld door haar financiële verplichtingen) dit toelaat. De dekkingsgraad van het pensioenfonds is 106 % (bron: website www.abp.nl d.d. 5 april 2014). De minimale dekkingsgraad bedraagt 105%. De Onderwijsspecialisten hebben geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen, in geval van een tekort bij het pensioenfonds, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. De Onderwijsspecialisten hebben daarom alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord. De Staat van Baten en Lasten De baten en lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarop zij betrekking hebben. Het Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 20 van 46 Kenmerk 1405-0271 3.2 Balans (na winstbestemming) ACTIVA 31 december 2013 31 december 2012 vaste activa Materiële vaste activa 4.1 Inventaris en apparatuur € 3.034.010 € 3.108.599 4.1 Overige materiële vaste activa - 1.701.299 - 1.728.360 € 4.735.309 € 4.836.959 € 5.188.985 vlottende activa Vorderingen 4.2.1 Debiteuren € 417.944 € 754.847 4.2.2 Ministerie van OCW - 2.177.916 - 2.180.331 4.2.3 Overige vorderingen - 592.028 - 1.008.156 4.2.4 Overlopende activa - 381.058 - 1.245.651 € 3.568.946 Liquide middelen € 16.812.905 12.385.050 Totaal Activa € 25.117.160 € 22.410.994 | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 21 van 46 Kenmerk 1405-0271 PASSIVA 31 december 2013 31 december 2012 Eigen vermogen 4.4.1 Algemene reserve € 5.117.173 € 4.878.047 4.4.2 Bestemmingsreserves publiek - 5.580.136 - 5.237.387 4.4.3 Bestemmingsfonds privaat - 919.188 - 901.165 € 11.616.497 € 11.016.599 € 5.092.227 € 261.399 € 6.040.769 Voorzieningen 4.5.1 Onderhoudsvoorziening € 3.044.145 € 2.862.019 4.5.2 Overige voorzieningen - 2.207.856 - 2.230.208 € 5.252.001 Langlopende schulden 4.5.3 Investeringssubsidies € 252.389 € € 261.398 252.389 Kortlopende schulden 4.6.1 Crediteuren € 1.205.424 € 1.324.857 4.6.3 Belasting, premies, sociale verzekeringen - 1.329.701 - 1.533.742 4.6.4 Pensioenen - 537.211 - 530.521 4.6.5 Overige schulden - 231.711 - 184.168 4.6.6 Overlopende passiva - 4.692.226 - 2.467.481 Totaal Passiva | Jaarrekening 2013 € 7.996.273 € 25.117.160 € 22.410.994 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 22 van 46 Kenmerk 1405-0271 3.3 Staat van baten & lasten Staat van baten & lasten 2013 Begroot 2013 2012 € 43.866.273 € 43.484.300 Baten 5.1 Rijksbijdrage € 45.509.339 5.2 Overige baten - 2.143.228 Totaal Baten - 1.933.890 € 47.652.567 - 2.387.419 € 45.800.163 45.871.719 Lasten 5.3 5.4 5.5 Personele lasten € 36.599.131 Overige personeelskosten Personeels en arbeidsmarktbeleid € 36.784.805 € 34.199.504 2.756.628 - 3.009.678 - 3.323.867 954.837 - 661.917 - 912.268 5.6 Afschrijvingen - 1.117.855 - 1.053.220 - 1.054.324 5.7 Huisvestinglasten - 2.431.770 - 2.074.606 - 2.410.219 5.8 Overige lasten - 3.330.883 - 2.472.263 - 3.474.044 Totaal lasten € 47.191.104 € 46.056.489 € 45.374.226 Saldo Baten & Lasten € 461.463 € -256.326 € 497.493 € 138.435 € 250.000 € 275.050 € 599.898 € -6.326 € 772.543 5.9 Saldo financiële baten Resultaat | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 23 van 46 Kenmerk 1405-0271 3.4 Kasstroomoverzicht Kasstroom overzicht 2013 Kasstroom uit operationele activiteiten Saldo van baten en lasten, aanpassingen € 2012 461.463 € 497.493 € 1.081.493 voor: Afschrijvingen - 1.117.855 - 1.054.324 mutatie voorzieningen - 159.774 - 27.169 € 1.277.629 Veranderingen in vlottende middelen Vorderingen - 1.620.039 - -1.541.276 Schulden - 1.955.504 - -311.104 Totaal kasstroom uit operationele activiteiten € 3.575.543 -1.852.380 5.314.635 -273.394 Kasstroom uit bedrijfsoperaties - ontvangen interest € - betaalde interest en bankkosten - Totaal kasstroom uit bedrijfsoperaties Kasstroom uit investeringsactiviteiten 138.435 € € 138.435 1.038.815 275.050 - investeringen materiële vaste activa € desinvesteringen materiële vaste activa - - - - - - mutaties eigen vermogen Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten € € - toename langlopende schulden € - aflossing langlopende schulden - 275.050 -1.668.982 -1.038.815 13.600 -1.668.982 € 122.924 - Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten € 13.600 122.924 Liquide middelen - Beginstand liquide middelen € 12.385.050 € 13.929.452 - mutatie liquide middelen - - Totaal | Jaarrekening 2013 4.427.855 € 16.812.905 -1.544.402 € 12.385.050 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 24 van 46 Kenmerk 1405-0271 3.5 Toelichting balans 3.5.1 Materiële vaste activa De materiële vaste activa omvatten met name meubilair en inrichting van scholen. Daarnaast worden onderwijsleermiddelen, automatiseringsapparatuur, installaties en bedrijfsauto’s geactiveerd. De bedrijfsauto’s betreffen de vervoermiddelen van de onderhoudsdienst. aanschafwaarde 31-12-2012 Machines en installaties Meubilair en overige inrichting Inventaris beheer Hardware Onderwijsleerpakketten Bedrijfswagens Telefooncentrale Verkrijging activa Oranjeschelp TOTAAL cumulatieve afschrijvingen 31-12-2012 boekwaarde 31-12-2012 investeringen 2013 afschrijvingen 2013 boekwaarde 31-12-2013 227.319 4.184.642 2.215.131 4.370.730 1.610.432 24.425 3.142 181.309 2.184.959 1.152.754 2.889.861 1.362.941 23.896 3.142 46.010 1.999.683 1.062.377 1.480.869 247.491 529 0 0 309.758 115.681 384.471 110.404 0 0 118.501 11.152 298.470 189.877 519.547 120.890 529 0 34.858 2.010.971 988.181 1.345.793 237.005 0 0 118.501 12.635.821 7.798.862 4.836.959 1.038.815 1.140.465 4.735.309 Aanschaffingen uit hoofde van de eerste inrichting worden geactiveerd en afgeschreven op basis van reguliere afschrijvingstermijnen. De verkregen middelen voor de eerste inrichting zijn verantwoord onder de langlopende schulden. De materiële activa bedragen per 31 december 2013 € 4.735.309. De investeringen in 2013 bedragen € 0,9 miljoen (vorig jaar € 1,6 miljoen). Daarvan heeft 42% betrekking op investeringen in de ICT infrastructuur en lesgebonden ICT-voorzieningen. Daarnaast is sprake van vervangingsinvesteringen van technisch afgeschreven activa. Vanwege de aansluiting van De Oranjeschelp per december 2013 is € 118.501 aan activa verkregen. Deze is als investering verantwoord. De activa is gewaardeerd conform de grondslagen van De Onderwijsspecialisten. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 25 van 46 Kenmerk 1405-0271 3.5.2 Vorderingen De vorderingen zijn als volgt te specificeren: Overzicht vorderingen 31-dec-2013 31-dec-2012 Debiteuren € Ministerie OCW - 2.177.916 417.944 € - 2.180.331 754.847 Overige vorderingen - 592.028 - 1.008.156 Overlopende activa - 381.058 - 1.245.651 Totaal € 3.568.946 € 5.188.985 In de volgende paragrafen worden de vorderingen nader toegelicht. 3.5.2.1 Debiteuren Per 31 december 2013 bedragen de debiteuren in totaal € 417.944. De debiteuren betreffen voor het merendeel vorderingen op ketenpartners als collega onderwijsinstellingen, gemeenten en instellingen voortkomend uit samenwerking op het gebied van personele inzet en huisvesting. Het betreft onder meer vorderingen op revalidatiecentrum Groot Klimmendaal, De Basis, Fluvius en ‘s Heerenloo. Veruit het merendeel van de vorderingen heeft een afloop in het eerste kwartaal 2014. 3.5.2.2 Ministerie Onderwijs Cultuur & Wetenschappen De (langlopende) vordering op het Ministerie van OCW betreft nog te ontvangen voorschotten op toegekende subsidies. De maandelijkse bevoorschotting van het Ministerie loopt achter bij de aan een kalenderjaar toe te rekenen opbrengsten. Met name de bevoorschotting in de periode augustus - december blijft achter bij de toekenning. Deze achterstand wordt in de eerste maanden van het volgende jaar ingelopen. De vordering per 31 december 2013 bedraagt € 2.177.916. Van de vordering maakt deel uit de nog te vorderen subsidie van De Oranjeschelp. De bekostiging is tot tot en met december 2013 ontvangen door St. CPOV te Veenendaal. De bekostiging is per 1 januari 2014 overgedragen aan De Onderwijsspecialisten. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 26 van 46 Kenmerk 1405-0271 De vordering is als volgt te specificeren: Subsidie 2013-2014 Hamalandschool € Te ontvangen aug-dec 2013 Ontvangen aug-dec 2013 2.451.112 € 1.021.297 € Mariëndael SO-Mytyl- 3.525.898 1.469.124 Het Prisma 1.605.950 669.146 Mariëndael VSO-MG- 2.136.031 Christoffel Vooruit ontvangen Jonge Leerkracht 846.944 € Vordering 31-12-2013 5.087 € 169.266 1.218.320 5.950 244.855 554.911 2.559 111.676 890.013 738.073 3.422 148.518 3.643.634 1.518.181 1.259.001 7.553 251.626 Aleida Gezina 902.062 375.859 311.693 2.158 62.008 Het Aladon 937.786 390.744 324.037 1.603 65.104 Mariëndael VSO-LG 5.260.378 2.191.824 1.817.642 10.050 364.131 Toekomst 1.673.852 697.438 578.374 3.145 115.920 De Linde 1.595.461 664.775 551.287 3.330 110.159 Anne Flokstra 1.254.003 522.501 433.302 2.374 86.826 Wegwijzer 1.478.038 615.849 510.713 2.836 102.300 Mariëndael SO-Tytyl- 3.531.946 1.471.644 1.220.409 4.933 246.302 Mariëndael 3.884 -3.884 De Oranjeschelp Totaal 103.109 € 29.996.151 € 12.498.396 € 10.364.706 € 58.883 € 2.177.916 3.5.2.3 Overige vorderingen De overige vorderingen bedragen in totaal € 592.028 en zijn als volgt te specificeren: Overzicht overige vorderingen 31-dec-2013 31-dec-2012 Gemeenten € 475.806 € Projecten / Rekening courant - 104.017 - 71.301 REC Groot Gelre - 12.205 - 324.096 Totaal € 592.028 € 1.008.156 612.759 De vorderingen op gemeenten bestaan voor het merendeel uit voorgeschoten uitgaven voor herhuisvesting en verbouwing van scholen. De voorgeschoten uitgaven worden periodiek in rekening gebracht bij de betrokken gemeenten en zijn gebaseerd op te voren gemaakte afspraken. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 27 van 46 Kenmerk 1405-0271 De vordering per 31 december is als volgt opgebouwd: Overzicht opbouw vorderingen gemeenten Gemeenten Arnhem : Diversen € 80.994 Lichtenvoorde : Nieuwbouw Hamaland SO - 11.806 Arnhem : nieuwbouw VSO Plan3Noord - 307.326 Deventer : nieuwbouw Linde SO - 75.680 € 475.806 Totale vordering gemeente In 2013 is VSO De Toekomst in Ede gerenoveerd. De bouwkosten zijn voorgeschoten door De Onderwijsspecialisten. Op basis van een door de accountant gecontroleerde eindafrekening is het project afgerekend. De vordering uit hoofde van projecten bestaat uit de projecten ‘Action Sportkamp’, ‘Special Heroes’ en ‘Learning Circle’. Van de vordering maakt deel uit de rekening courant relatie met Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o. Ultimo 2013 bedraagt deze vordering € 98.750. De Onderwijsspecialisten voeren de administratie van het REC Groot Gelre en verrekent gemaakte kosten en betaalde voorschotten periodiek. De vordering is in het 1e kwartaal van 2014 vereffend. 3.5.2.4 Overlopende activa De overlopende activa bedragen per 31 december 2013 € 381.058 en zijn als volgt te specificeren: Overzicht overlopende activa 31-dec-2013 31-dec-2012 Vooruitbetaalde kosten € 156.069 € 251.077 Rente spaarvormen - 138.435 - 200.594 Vergoeding gymzaal - - 5.140 Doorbelaste kosten medegebruik - - 83.585 Vervangingsfonds - - 258.016 REC Groot Gelre - - 170.748 Overige Oranjeschelp - 1.412 Overige - 85.142 - 276.491 Totaal € 381.058 € 1.245.651 De overlopende activa zijn alle verrekend in het 1e kwartaal van 2014. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 28 van 46 Kenmerk 1405-0271 3.5.3 Liquide middelen De liquide middelen per 31 december 2013 zijn als volgt samengesteld: Overzicht liquide middelen 31-dec-2013 31-dec-2012 Kassen € Rekening courant banken - Rekening courant Oranjeschelp - 4.815 Spaarrekeningen; direct opeisbaar - 12.941.196 Totaal € 10.455 € 3.856.439 9.641 - 1.644.605 - 10.730.804 16.812.905 € 12.385.050 De liquide middelen staan ter vrije beschikking van De Onderwijsspecialisten. 3.5.4 Eigen Vermogen Conform de richtlijnen voor de jaarverslaggeving (RJ 660) wordt binnen het eigen vermogen een onderscheid gemaakt naar privaat en publiek gevormd eigen vermogen. De samenstelling en het verloop van het eigen vermogen is als volgt samen te vatten: Overzicht eigen vermogen Stand per Resultaat Stand per 31-dec-12 2013 31-dec-13 Algemene Reserve - Algemeen Subtotaal algemene reserve € 4.878.047 € 239.126 € 5.117.173 € 4.878.047 € 239.126 € 5.117.135 € 1.196.419 Bestemmingsreserves publiek - BAPO € 1.196.419 € - reserve materialisatie nieuwbouw - 1.078.855 - -100.000 - 978.855 - 2.060.000 - 442.749 - 2.502.749 - 902.113 - - 902.113 5.237.387 € 342.749 € 5.580.136 - reserve onderwijsvernieuwingen - reserve Passend Onderwijs Subtotaal bestaande reserve publiek € Bestemmingsreserves privaat - 901.165 Subtotaal bestaande reserve privaat € Totaal Eigen Vermogen € - bestemmingsfonds privaat - 18.023 - 919.188 901.165 € 18.023 € 919.188 11.016.599 € 599.898 € 11.616.497 In de volgende paragrafen worden de onderdelen nader toegelicht. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 29 van 46 Kenmerk 1405-0271 3.5.4.1 Algemene reserve De algemene publieke reserve is opgebouwd uit de exploitatie-uitkomsten op personele- en materiële subsidies, alsmede de subsidie voor Personeel- en Arbeidsmarktbeleid (Pamb). De algemene reserve per 31 december 2013 bedraagt € 5.117.173 en dient als buffervermogen. Het resultaat 2013 is vooruitlopend toegevoegd aan de algemene reserve. 3.5.4.2 Bestemmingsreserves Er wordt een onderscheid gemaakt naar bestemmingsreserves (vorming op initiatief van bestuurder) en bestemmingsfondsen (vorming op initiatief van een geldverstrekker). Per 31 december 2013 is alleen sprake van bestemmingsreserves. Het betreft de volgende reserves: Reserve BAPO Deze bestemmingsreserve BAPO is vanwege de aangepaste regeling RJ660 in 2010 gevormd. De grondslag voor de bepaling van de reserve is overeenkomstig de door onze organisatie aangehouden systematiek van 2007. De bestemmingsreserve heeft ten doel (CAO bepaalde) BAPO aanspraken van personeel toekomstig te borgen. In afwachting van de nieuw af te sluiten CAO PO, waarbij de BAPO regeling ter discussie staat, heeft geen toevoeging aan de reserve plaatsgevonden. Reserve Onderwijsvernieuwing Deze reserve is gevormd om onderwijs vernieuwende activiteiten te initiëren en te waarborgen, onafhankelijk van de financiële resultaten. De reserve wordt aangewend volgens een aanvraag- en toewijzingsreglement. De middelen op grond van het Herfstakkoord 2013, toegekend in december 2013, zijn in afwachting van besteding toegevoegd aan de reserve. Reserve Passend Onderwijs Deze reserve is gevormd vanwege de stelselwijzing Passend Onderwijs. Het stelsel impliceert een landelijke verevening van leerling-plaatsing in het speciaal onderwijs. Voor de afbouw van de organisatie, vanwege deze verevening, is reservering van middelen noodzakelijk. Voorzien wordt een afbouw van de organisatie de komende jaren. Voor de afbouw van ambulante begeleiding vanwege het stelsel Passend Onderwijs is een reorganisatievoorziening gevormd. Reserve materialisatie nieuwbouw Deze reserve is gevormd ten behoeve van de inrichting van scholen bij toekomstige nieuwbouw. De middelen komen voort uit gerealiseerde ESF baten. Deze baten worden aangewend bij realisatie van herziene (VSO) onderwijshuisvesting. De kosten voor de materialisatie van VSO De Toekomst in Ede zijn in 2013 onttrokken aan de reserve. 3.5.4.3 Bestemmingsfonds privaat Op basis van in het verleden ontvangen legaten en giften bedraagt het private vermogen ultimo 2013 € 919.188. Het privaat vermogen maakt deel uit van het buffervermogen van de instelling, maar is beschikbaar voor aanwending voor niet direct onderwijs gebonden investeringen, vernieuwingsactiviteiten en cofinanciering. De rentebaten over de private reserve zijn in 2013 toegevoegd. Een batig saldo op de ouderbijdragen en kosten wordt normaliter toegevoegd aan de reserve. Het saldo van de ouderbijdragen minus de kosten was in 2013 per saldo verwaarloosbaar. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 30 van 46 Kenmerk 1405-0271 3.5.5 Voorzieningen Het totaal aan voorzieningen per 31 december 2013 bedraagt € 5.252.001 en is als volgt te specificeren: Stand per 31-dec-12 Overzicht voorzieningen Dotaties Onttrekkingen / vrijval Stand per 31-dec-13 Voorzieningen Voorzieningen onderhoud € 2.862.019 € 596.884 - reorganisatie 2010 € 1.383.861 € - spaarverlof - 491.333 - 174.687 - ambtsjubilea - 355.014 - 33.544 Totaal voorzieningen € 5.092.227 € 805.115 € 414.758 € 3.044.145 62.538 € 1.321.323 137.737 - 528.283 30.308 - 358.250 645.341 € 5.252.001 Overige: € € In de volgende paragrafen worden de voorzieningen toegelicht. 3.5.5.1 Onderhoudsvoorziening (looptijd > 5 jaar) De voorziening wordt getroffen ter dekking van toekomstige onderhoudsuitgaven aan de gebouwen. Op basis van een 10-jarige onderhoudsplanning zijn de jaarlijkse lasten voor instandhouding berekend. In het najaar van 2010 is de 10-jarige onderhoudsplanning herijkt. In de jaarlijkse exploitatiebegrotingen van de scholen wordt daarnaast rekening gehouden met klein onderhoud en het aandeel van gemeenten in de instandhouding. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het onderhoud van de buitenschil. Van de voorziening maakt deel uit de voorziening voor groot onderhoud van De Oranjeschelp. Op basis van een dotatie is € 68.254 toegevoegd aan de voorziening ultimo 2013. 3.5.5.2 Overige voorzieningen Reorganisatievoorziening (looptijd 1-5 jaar) De in 2010 gevormde reorganisatievoorziening zal worden aangewend voor uitstroom bevorderende maatregelen, begeleidingskosten bij de reorganisatie vanwege de stelselwijziging Passend Onderwijs. In 2013 is € 62.538 onttrokken aan de voorziening. De onttrekking had betrekking op de kosten van bovenschoolse mobiliteit en de inrichtingskosten van een mobiliteitsbureau. Voorziening ambtsjubilea (looptijd > 5 jaar) Op grond van deze richtlijn is ultimo 2013 een voorziening jubilea gratificaties opgenomen voor een bedrag van € 358.250. Voorziening spaarverlof (looptijd > 5 jaar) De voorziening is ingesteld om de te verwachten lasten te kunnen bekostigen voor de vervanging van medewerkers, die de door hun gespaarde uren in de vorm van verlof opnemen. De reserve wordt gevoed op basis van meer gewerkte uren dan de norm jaartaak. Uren worden gewaardeerd tegen de werkelijke loonkosten. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 31 van 46 Kenmerk 1405-0271 3.5.5.3 Langlopende schulden De langlopende schulden bestaan uit vooruit ontvangen investeringssubsidies van gemeenten vanwege de eerste inrichting. Op basis van de afschrijvingen van de geactiveerde investeringen voor eerste inrichtingen wordt de schuld jaarlijks verminderd met de afschrijvingslasten. De schuld betreft de voormalige egalisatierekening investeringssubsidies, die op grond van RJ 660 is komen te vervallen. 3.5.6 Kortlopende schulden Het totaal aan kortlopende schulden per 31 december 2013 bedraagt € 7.996.273 en is als volgt samengesteld: Overzicht kortlopende schulden 31-dec-2013 31-dec-2012 Crediteuren € 1.205.424 € 1.324.857 Belastingen & premies sociale verzekeringen - 1.329.701 - 1.533.742 Pensioenen - 537.211 - 530.521 Overige schulden - 231.711 - 184.168 Overlopende passiva - 4.692.226 - 2.467.481 Totaal € 7.996.273 € 6.040.769 In de volgende paragrafen worden de kortlopende schulden toegelicht. 3.5.6.1 Crediteuren De openstaande crediteuren per 31 december 2013 bedragen € 1.205.424. Het betreft alle reguliere handelscrediteuren en openstaande schulden vanwege samenwerkingsovereenkomsten met derden. 3.5.6.2 Belastingen & premies sociale verzekeringen Per 31 december 2013 is de schuld uit hoofde van belastingen en premies sociale verzekeringen als volgt te specificeren: Overzicht Belasting, premies en sociale verzekeringen 31-dec-2013 31-dec-2012 Loonheffing € 1.385.197 € 1.440.074 Ziektewet / UWV-uitkeringen - 91.829 - 91.829 BTW 10.061 Overige - -157.386 - 1.839 Totaal € 1.329.701 € 1.533.742 De schuld ziektewet/UWV uitkeringen betreft terug te betalen zwangerschapsuitkeringen aan het ministerie van OCW. Deze is in 2013 niet geïnd. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 32 van 46 Kenmerk 1405-0271 3.5.6.3 Pensioenen De schuld pensioenen per 31 december 2013 bedraagt € 537.211. Het betreft nog af te dragen pensioenpremies aan het APG over 2013. 3.5.6.4 Overige schulden Per 31 december 2013 zijn de overige schulden als volgt te specificeren: Overzicht overige schulden 31-dec-2013 31-dec-2012 Projecten € 93.822 € Huisvestingskosten - 100.000 - Kunst & cultuurproject Provincie Gelderland - 8.286 - 89.300 Ouderverenigingen & Overige - 29.603 - 4.820 Totaal € 231.711 € 184.168 90.048 De schulden uit hoofde van projecten betreffen in het bijzonder het project Special Heroes en Uniek Sporten, voor zowel de eigen regio als landelijke activiteiten. Het project Special Heroes Groot Gelre wordt gesubsidieerd door zorgverzekeraar Menzis en het VSB fonds. De activiteiten vinden onder verantwoordelijkheid van De Onderwijsspecialisten plaats en zijn in 2013 overgedragen aan de landelijke organisatie. Het kunst & cultuurproject van de Provincie Gelderland betreft een vooruit ontvangen subsidie voor de periode 2011-2013. Het kunst & cultuur project is in 2013 afgerond en afgerekend met de Provincie op basis van een door de accountant gecertificeerde eindafrekening. De huisvestingskosten betreffen nog te betalen herhuisvestingskosten voor het bestuursbureau. 3.5.6.5 Overlopende passiva Per 31 december 2013 zijn de overlopende passiva als volgt te specificeren: Overzicht overlopende passiva 31-dec-2013 31-dec-2012 Nog te betalen: - Salarissen € 31.469 € 39.028 - Vakantietoeslag - 1.208.073 - 1.078.855 - Prestatiebox € 259.574 € 118.932 - Vooruit ontvangen LGF financiering MBO Nog te besteden: - 278.164 - - doelsubsidies gemeenten - 326.339 - 233.350 - ESF-gelden - 1.289.529 - 602.198 Overige: - vooruit ontvangen gelden € 412.467 € 242.235 - overige nog te betalen kosten - 866.052 - 152.883 - Overige nog te betalen kosten Oranjeschelp € 2.467.481 Totaal | Jaarrekening 2013 20.559 € 4.692.226 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 33 van 46 Kenmerk 1405-0271 De gemeentelijke doelsubsidies betreffen vooruit ontvangen bouwbijdragen en een bouwdepot voor verbouwing van het VSO van de Hamalandschool in Lichtenvoorde. De overige nog te betalen kosten per 31 december 2013 betreffen diverse nog te betalen kosten en vooruit ontvangen betalingen, waaronder kosten voor de accountant, inleen van personeel en integratiekosten van De Oranjeschelp. 3.5.7 Niet in de balans opgenomen verplichtingen Voor de komende jaren hebben De Onderwijsspecialisten zich aan de navolgende contracten gecommitteerd: - Een huurcontract kopieerapparatuur voor alle scholen/sectoren gedurende vijf jaar, voor komend jaar is de verplichting in deze € 81.000. Levering van energie op basis van een raamovereenkomst tot 1 januari 2015. De energiekosten bedragen ca € 500.000 op jaarbasis. Twee bedrijfsauto’s geleased voor een periode voor vijf jaar (ingangsdatum 2011). In schooljaar 2012-2013 hebben een vier scholen deel genomen aan een Europees subsidietraject (ESF actie C). De baten van deze projecten worden gerealiseerd na eindafrekening door Het Agentschap in 2014. De nog te realiseren baten bedragen ca. € 600.000. 3.5.8 Verbonden partijen De Stichting ter bevordering van basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs aan leerlingen met een beperkingen en de Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem en omstreken vormen een bestuurlijke Personele Unie. De kosten van het ondersteunend bedrijf worden toegerekend aan elk van de partners op basis van gemene rekening. Per 1 januari 2014 maakt De Oranjeschelp, een SO- VSO school te Veenendaal, deel uit van De Onderwijsspecialisten. De overdrachtsakte is 6 december 2013 gepasseerd, waarmee de beschikkingsmacht formeel is overgedragen. Per 31 december 2013 is de balans van De Oranjeschelp opgenomen in de geconsolideerde balans. Het College van Bestuur van De Onderwijsspecialisten maakt deel uit van het bestuur van REC Groot Gelre. Omdat er geen sprake is van ingebracht vermogen en “power to control” vindt geen consolidatie plaats. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 34 van 46 Kenmerk 1405-0271 3.6 Toelichting Staat van Baten & Lasten 2013 In 2013 is een batig exploitatieresultaat van € 600.000 gerealiseerd, ten opzichte van een begroot resultaat van-/-€ 7.000. Van het resultaat maakt deel uit de verkregen goodwill (lees: het eigen vermogen) vanwege de aansluiting van De Oranjeschelp ad € 107.000. Het batig saldo wordt voorts beïnvloed door niet begrote eenmalige baten. Geschoond voor de eenmalige baten uit hoofde van het Herfstakkoord (impulsgelden jonge leerkracht) bedraagt het resultaat uit normale bedrijfsuitoefening € 50.000 (overschot). Het resultaat 2013 is in lijn met de begroting 2013. De begroting 2013 is tussentijds aangepast in augustus 2013 vanwege tussentijdse groei van het aantal leerlingen. In de volgende paragrafen worden de baten en lasten in 2013 toegelicht. 3.6.1 Rijksbijdrage In 2013 is aan Rijksbijdragen € 45,5 miljoen (vorig jaar € 43,5) ontvangen. De Rijksbijdragen zijn als volgt te specificeren: Overzicht Rijksbijdrage 2013 2012 Lumpsumvergoedingen - Personeel € 38.686.261 € 36.953.534 - personeels-/arbeidsmarktbeleid (Pamb) - 1.902.276 - 1.812.626 - materieel - 3.986.545 - 3.891.259 € 44.575.082 € 42.657.419 - overige subsidie OC & W € 796.050 € 43.950 - Plaatsing leerlingen cluster IV - - 694.931 - Studiebeurs - 138.207 - 88.000 Totaal overige subsidies OC & W € 934.257 € 826.881 Totaal € 45.509.339 € 43.484.300 Totaal normatieve bijdragen OC & W Overige De Rijksbijdrage is ten opzichte van het voorgaande jaar met 5% toegenomen. Er is sprake van een verschuiving van overige subsidies ten gunste van de rechtstreeks ontvangen Rijksbijdrage. De verschuiving is toe te schrijven aan een toename van het aantal leerlingen binnen VSO Mariëndael. Een deel van deze cluster IV leerlingen was in het voorgaande jaar ingeschreven bij Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem en omstreken. Vanwege de her-inschrijving dalen de opbrengsten “Plaatsing leerlingen cluster IV”, ten gunste van de rechtstreeks ontvangen bijdragen van het Rijk. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 35 van 46 Kenmerk 1405-0271 Gespecificeerd per school zijn de opbrengsten als volgt: Overzicht Rijksbijdrage per school 2013 Hamalandschool 00SO € 3.008.257 Mariëndael VMBO 00TQ (VO) - 2.110.842 SO-LG 01RE - 8.121.884 Prisma SO-ZML 03AE - 3.333.229 VSO-MG 03RM - 2.643.690 Christoffelschool 04AN - 4.373.745 Het Aladon 05MF - 1.160.296 VSO-LG 14PG - 6.908.894 De Toekomst 16QF - 2.067.122 De Linde 19SY - 1.920.543 Anne Flokstraschool 19TG - 1.496.171 De Wegwijzer 22NX - 1.768.940 SO-MG 24HY - 5.367.640 Aleida Gezina 05LW - 1.228.086 Totaal € 45.509.339 De exploitatieresultaten per school zijn niet gespecificeerd in deze jaarrekening. Daarvoor wordt verwezen naar de afzonderlijke school gebonden jaarafsluitingen. Deze maken geen onderdeel uit van deze jaarrekening. Van de Rijksbijdrage 2013 heeft € 2.128.742 betrekking op VO-onderwijs. De verdeling PO en VO is als volgt te specificeren: Specificatie Rijksbijdrage Passend Onderwijs en Voortgezet Onderwijs Voortgezet Onderwijs Primair Onderwijs Lumpsumvergoedingen - personeel € 1.842.808 € - materieel - 196.436 - 3.803.809 Totaal normatieve bijdragen OCW € 2.039.244 € 42.671.484 Totaal overige subsidies OCW - 89.498 - 709.113 Totaal € 2.128.742 € 43.380.597 | Jaarrekening 2013 38.867.675 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 36 van 46 Kenmerk 1405-0271 3.6.2 Overige baten In 2013 is € 2,14 miljoen gerealiseerd aan overige baten. Deze zijn als volgt te specificeren: Overzicht overige baten 2013 2012 - Ouderbijdrage € 66.135 € - Subsidie gymzalen - 74.381 - - Verhuur- en doorbelaste huisvestingskosten - 398.291 - 432.601 - ESF-opbrengsten - - 1.262.256 - Het Congres - 140.963 - 165.051 - 942.462 - - Overige dienstverlening - 413.972 - 276.300 - Goodwill verkrijging Oranjeschelp - 107.024 Totaal € 2.143.228 € 2.387.419 AWBZ / REC bijdragen 93.700 157.511 Vanwege herziene uitgangspunten met betrekking tot ouderbijdragen zijn de betrokken opbrengsten gedaald. De subsidie voor gymzalen is feitelijk gelijk aan de voorgaande jaren. In 2012 zijn de bijdragen voor twee schooljaren verantwoord, waardoor vergelijking niet mogelijk is. De opbrengsten uit verhuur betreffen met name doorbelaste huur, bijkomende kosten en facilitaire diensten vanwege de huur van een kantoorlocatie aan de Koningstraat in Arnhem en ter beschikking stelling van schoolgebonden gebruiksruimten aan derden (met name Groot Klimmendaal en MEE). De daling van de opbrengsten uit verhuur komt voort uit eenmalig lagere doorbelaste huurlasten 2013 aan REC Groot Gelre. In 2013 zijn geen ESF baten gerealiseerd. Omdat De Onderwijsspecialisten opbrengsten pas realiseren na vaststelling door het Agentschap zijn de subsidies voor schooljaar 2012-2013 niet verwerkt in de staat van baten en lasten. De ontvangen voorschotten zijn als schuld opgenomen in de balans per 31 december 2013. De projectadministratie en begeleiding van de ESF projecten (vier scholen nemen deel) is uitgevoerd door een externe organisatie. De kosten van begeleiding zijn verantwoord onder de overige instellingslasten. De AWBZ bijdragen betreffen incidentele bijdragen voor zorggebonden ondersteuning van leerlingen. In 2012 is deze bijdrage gesaldeerd verantwoord met de bestedingen op basis van inleen van personeel. Toen was de bijdrage € 612.000. 3.6.3 Personele lasten Het totaal aan directe loonkosten 2013 bedraagt € 36,6 miljoen (vorig jaar € 34,2 miljoen). Ten opzichte van 2012 zijn de loonkosten toegenomen met 2,4 miljoen, ofwel 7,0%. De gemiddelde personele bezetting steeg in 2013 met 25 fte, wat de toename van de personeelskosten goeddeels verklaart. Er vond in 2013 geen CAO aanpassing plaats. In 2013 is gemiddeld 657 fte ingezet (2012 632 fte). De toename van de personeelskosten vanwege gestegen premies voor sociale verzekeringen en pensioenen was gering. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 37 van 46 Kenmerk 1405-0271 3.6.3.1 Bezoldiging bestuurders en toezichthouders De bestuurlijke verantwoordelijkheid van de bestuurders betreffende de Stichting ter bevordering van basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs aan leerlingen met een beperking en de Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem en omstreken. De bestuurders zijn aangesteld binnen de Stichting ter bevordering van basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs aan leerlingen met een beperking. De bezoldiging wordt op basis van afdrachten verrekend tussen de afzonderlijke Stichtingen. Een specificatie van de bezoldiging is opgenomen in bijlage 4.3 De leden van de Raad van Toezicht van de instelling ontvingen in 2013 een vergoeding voor hun werkzaamheden conform onderstaande richtlijn. Lid Raad van Toezicht: € 2.000,- per jaar. Lid Raad van Toezicht, incl. lid commissie: € 2.500,- per jaar. Voorzitter Raad van Toezicht: € 3.000,- per jaar, waarvan € 1.250 gedeclareerd. 3.6.3.2 Overige personeelskosten De overige personeelskosten 2013 zijn als volgt te specificeren: Specificatie overige personeelskosten Dienstreizen 2013 Begroting 2013 2012 € 275.508 € 250.000 € 263.928 - Ambtsjubilea - -28.764 - 50.000 - -1.997 - Onkostenvergoedingen - 19.778 - 9.678 - 5.321 - Uitbesteding - 2.140.817 - 2.250.000 - 852.743 - Vrijwilligers - 8.791 - - 3.598 Premie vervanging-/participatiefonds - - - 1.944.622 Reiskosten woon-/werkverkeer - 234.368 - 250.000 - 245.823 Wervingskosten personeel - 78.534 - 50.000 - 29.829 - 150.000 - -20.000 3.009.678 € 3.323.867 Diverse kosten: Overige - 27.596 Totaal € 2.756.628 € De premie voor het Vervangings- en Participatiefonds is in 2013 vervallen. Met ingang van 1 januari 2013 zijn De Onderwijsspecialisten eigen risicodrager voor het 1e jaar van het ziekteverzuim. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 38 van 46 Kenmerk 1405-0271 3.6.4 Personeel & Arbeidsmarktbeleid De uitgaven aan Personeel- en Arbeidsmarktbeleid in 2013 zijn als volgt te specificeren: Overzicht personeel/arbeidsmarktbeleid 2013 Begroting 2013 Arbodienst € 160.651 € Congressen en seminars Deskundigheidsbevordering - 73.588 - 675.627 Loonkosten schoolbudget - Overige kosten - 44.971 Totaal € 954.837 € 2012 200.000 € - 50.000 - 79.455 - 400.000 - 508.624 - 105.121 - 37.270 661.917 € 912.268 - 11.917 181.798 De totale personeel- en arbeidsmarktbeleid kosten zijn € 290.000 hoger dan begroot. Met name de kosten voor deskundigheidsbevordering zijn debet aan deze overschrijding. De overschrijding komt voor het merendeel voort uit additionele bestedingen uit hoofde van de Prestatiebox. Deze opbrengsten en bestedingen waren niet begroot. In 2013 is een gezamenlijke studiedag voor alle medewerkers en een personeelsfeest georganiseerd. Deze kosten waren beperkter begroot. De kosten ziekteverzuimbegeleiding zijn gedaald. In 2013 is de arbo- dienstverlening opnieuw aanbesteed. 3.6.5 Afschrijvingen In 2013 bedroegen de afschrijvingslasten € 1,12 miljoen. De afschrijvingslasten zijn als volgt te specificeren: Specificatie afschrijvingen 2013 Begroting 2013 529 € 2012 Bedrijfsauto's € 27.619 € 1.585 Beheer inventaris - 189.877 - 182.992 - 177.113 Hardware - 519.547 - 448.853 - 479.513 Machines & installaties - 11.152 - 12.324 - 12.304 Meubilair - 298.470 - 259.113 - 276.025 Onderwijsleerpakketten - 120.890 - 152.619 - 135.301 Subtotaal afschrijvingen - 1.140.465 - 1.083.520 - 1.081.841 Afschrijving investeringssubsidies - -22.610 - -30.300 - -27.517 Totaal € 1.117.855 € 1.053.220 € 1.054.324 De gerealiseerde afschrijvingen 2013 zijn € 64.000 hoger dan begroot. Ten gunste van de afschrijvingskosten komt een vrijval uit toegekende investeringssubsidies. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 39 van 46 Kenmerk 1405-0271 3.6.6 Huisvestingslasten In 2013 bedroegen de huisvestingslasten € 2,43 miljoen, vrijwel gelijk aan de uitgaven in 2012. Ten opzichte van de begroting is sprake van een stijging van ruim € 357.000. Gestegen energielasten en stijgende onderhoudskosten door technisch afgeschreven huisvesting in afwachting van vervangende huisvesting zijn daar debet aan. De kosten zijn als volgt te specificeren: Specificatie huisvestingslasten 2013 Begroting 2013 2012 Energie en heffingen € 762.468 € 650.000 € 624.587 Eenmalige huisvestingskosten de Toekomst - - - 298.479 Huur gebouwen en overige kosten - 346.620 - 350.000 - 377.895 Onderhoud gebouwen - 769.674 - 574.606 - 618.254 Schoonmaakkosten - 553.008 - 500.000 - 491.004 Totaal € 2.431.770 € 2.074.606 € 2.410.219 3.6.7 Overige lasten De overige instellingslasten 2013 bedragen € 3.331.000, inclusief de kosten van leermiddelen ad € 705.000. In 2012 bedroegen de overige lasten € 3.474.000. Onder de kosten zijn ook de kosten van Het Congres ad € 96.000 verantwoord. Deze zijn in de begroting gesaldeerd met de opbrengsten, maar worden in de jaarrekening afzonderlijk verantwoord. De opbrengsten van Het Congres zijn verantwoord onder de overige opbrengsten. Ten opzichte van de begroting 2013 is sprake van een overschrijding van de kosten. Deze afwijking wordt naast de vermelde kosten van Het Congres met name veroorzaakt door ESF-kosten. De ESF-kosten maakte geen deel uit van de begroting 2013. De overige lasten zijn als volgt te specificeren: (volgende pagina) | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 40 van 46 Kenmerk 1405-0271 Specificatie overige lasten 2013 Begroting 2013 2012 Abonnementen € 36.789 € € 35.667 Accountantskosten - 20.153 - - 21.545 Administratieve beheerskosten - 95.610 - - 49.552 Advies- en onderzoekskosten - 203.114 - - 118.951 Cadeau- en representatie - 226.244 - - 209.667 Communicatiekosten - 218.972 - - 137.293 Drukwerk (briefpapier etc.) - 63.853 - - 109.049 ESF-kosten - 131.112 - - 191.846 Huishoudelijke uitgaven - 129.518 - - 132.482 Kantinekosten - 138.439 - - 119.791 Kantoorartikelen - 57.607 - - 59.740 Kosten Het Congres - 96.000 - - 89.132 Lesmaterialen - 705.231 - - 716.977 Onderhoud inventarissen - 30.900 - - 39.837 Onderhoud software en computerbenodigdheden - 392.477 - - 303.290 Overige instellingskosten - 437.303 - - 376.187 Glasvezelnetwerk - - - 399.909 Porti - 57.824 - - 72.706 Reproductiekosten - 161.455 - - 199.379 Telefoon - 128.282 - - 91.044 Totaal € 3.330.883 € 2.472.263 € 3.474.044 Het honorarium van de accountant is als volgt te specificeren: Specificatie honoraria accountant 2013 2012 1 Controle jaarrekening € 16.584 € 2 Overige controle werkzaamheden - 2.662 - 4 Niet controle diensten - 907 - Totaal € 20.153 € 21.545 21.545 3.6.8 Financiële baten De financiële baten betreffen rentebaten over bancaire tegoeden. Er hebben in 2013 geen beleggingsactiviteiten plaatsgevonden. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 41 van 46 Kenmerk 1405-0271 4. Overige gegevens 4.1 Controleverklaring (controleverklaring zie volgende pagina) | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 42 van 46 Kenmerk 1405-0271 4.2 Resultaat Het resultaat van € 599.898 is als volgt verwerkt in het eigen vermogen: - Algemene reserve - Bestemmingsreserve Privaat - Bestemmingsreserve materialisatie nieuwbouw - Bestemminsreserve vernieuwing onderwijs Totaal mutatie eigen vermogen 4.3 € 239.126 (toevoeging) € 18.023 (toevoeging) € -100.000 (onttrekking) € 442.749 (toevoeging) € 599.898 Gebeurtenissen na balansdatum Per januari 2014 sluit SO-VSO school De Oranjeschelp zich aan bij De Onderwijsspecialisten (Stichting ter bevordering van basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs aan leerlingen met een beperking). De overdracht akte is op 6 december 2013 gepasseerd, waarmee de “power to control” is verkregen. De overdrachtsbalans maakt deel uit van de balans per 31 december 2013. Voor aansluiting heeft een onderzoek plaatsgevonden onder leiding van BMC en is een due dilligence onderzoek door Ernst en Young Accountants uitgevoerd. In het voorjaar van 2014 is het wetsvoorstel tot doordecentralisatie van het buitenonderhoud van scholen goedgekeurd door De Staten Generaal. De doordecentralisatie wordt geëffectueerd per 1 januari 2015 en kan leiden tot aanzienlijke financieel consequenties vanwege achterstallig onderhoud van gebouwen door gemeenten en niet toereikende bekostiging. | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 43 van 46 Kenmerk 1405-0271 5. 5.1 BIJLAGEN onderdeel uitmakend van de jaarrekening Algemene instellingsgegevens Statutaire naam: Stichting ter bevordering van basisonderwijs, speciaal basisonderwijs, voortgezet speciaal en voortgezet onderwijs aan leerlingen met een beperking. De verkorte naam: De Onderwijsspecialisten. De Stichting is opgericht bij notariële akte de dato 3 november 1994. De statuten zijn gewijzigd bij notariële akte van 4 juli 2006, 28 november 2008 en 27 december 2011. De Stichting stelt zich ten doel zonder winstoogmerk onder andere de bevordering van basisonderwijs, speciaal basisonderwijs, voortgezet en speciaal voortgezet onderwijs op roomskatholieke en protestants christelijke grondslag evenals openbaar onderwijs in het werkgebied, waarbij het onderwijsaanbod gericht is op een ieder kind en zoveel mogelijk aansluit op diens specifieke aanleg en behoeften. De kernactiviteit van de organisatie is het geven van onderwijs. De scholen van De Onderwijsspecialisten vallen onder twee onderwijswetten, dit zijn de Wet op Voortgezet Onderwijs (WVO) en de Wet op Expertisecentra (WEC). Hieronder wordt per sector aangegeven onder welke wet de afzonderlijke scholen vallen en voor welke doelgroep leerlingen de scholen een beschikking hebben. Samenstelling College van Bestuur Voorzitter : De heer W. Ludeke Lid : De heer H.J.M. Loeffen Samenstelling Raad van Toezicht Voorzitter : De heer H. Luchtmeijer Lid : De heer J.H.J. Baardemans Lid : De heer C. Donker Lid : De heer D.H. van Uitert Lid : Mevrouw J. Pijl Lid : De heer J.H. Bootsma Lid : Mevrouw M. van Etteger | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 44 van 46 Kenmerk 1405-0271 5.2 De organisatiestructuur Binnen De Onderwijsspecialisten wordt gewerkt met een College van Bestuur en een Raad van Toezicht. Het College van Bestuur geeft leiding aan het centrale management. Het centrale management bestaat uit twee regiodirecteuren, de directeur Centrale Diensten en de directeur Dienstverlening. Organisatiestructuur Locatie Naam Functie College van Bestuur Arnhem Dhr. W. Ludeke Voorzitter College van Bestuur Arnhem Dhr. H.J.M. Loeffen Lid Centrale Diensten Arnhem Dhr. T.C. Vos Directeur Dienstverlening Arnhem Dhr. L.J.C.M. ter Steeg Directeur Dhr. E. Klaassen Dhr. J. Lindemulder Regiodirecteur De Onderwijsspecialisten Regio’s: Arnhem Oost Gelderland/Achterhoek Stedendriehoek Zuidwest Veluwe Scholen regio Zuidwest Veluwe De Toekomst SO, VSO-ZML Ede Dhr. J. Schleedoorn Directeur De Wegwijzer SO-ZML Ede Dhr. C. Adriaansen Directeur De Oranjeschelp SO, VSO ZML Veenendaal Dhr. B. Gorseling Directeur Lichtenbeek SO-LG, SO-MG (oude Aleida Gezinaschool & Mariëndael SO) Arnhem Dhr. M. de Leeuw Directeur Mw. T. Buitenhuis Directeur S.G. Mariëndael VMBO, VSO-LG Arnhem Dhr. H. Borra Directeur Het Prisma VSO-ZML, VSO-MG Arnhem Mw. N. Lahaye Directeur Het Aladon SO en VSO-ZML Aalten Dhr. J. van de Weerd Directeur Christoffelschool SO Didam Didam Dhr. R. Bakker Directeur De Ziep VSO-ZML Didam (voorheen Christoffelschool) Didam Mw. M. Kleinpenning Directeur S.G. Mariëndael SO-MG Doetinchem Doetinchem Mw. H. Dahm Directeur Hamalandschool SO & VSO-ZML Lichtenvoorde Lichtenvoorde Dhr. J. van de Weerd Directeur Anne Flokstraschool SO & VSO-ZML Zutphen Zutphen Dhr. R. Wartena Directeur Het Kroonpad SO-LG Apeldoorn Apeldoorn Dhr. F. Spiegelenberg Directeur De Linde SO en VSO-ZML Deventer Deventer Mw. J. Tijhuis Directeur Scholen regio Arnhem Scholen regio Oost Gelderland / Achterhoek Scholen regio Stedendriehoek | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 45 van 46 Kenmerk 1405-0271 5.3 Bezoldiging topfunctionarissen en gewezen topfunctionarissen Vermelding alle bestuurders met dienstbetrekking Functie Voorzitters Naam clausule Ingangsdatum Einddatum Omvang Belastbare vaste en Voorzieningen Uitkeringen dienstverband dienstverband dienstverband variabele beloning wegens in FTE onkostenvergoedingen betaalbaar beëindiging op termijn van het van Beloning toepassing dienstverband Voorzitter ja W. Ludeke 1-9-2006 n.v.t. 1,0000 132.071 Opgenomen in beloning 36.211 n.v.t. lid nee H.J.M. Loeffen 1-9-2006 n.v.t. 1,0000 116.280 Opgenomen in beloning 29.739 n.v.t. Vermelding alle interim- bestuurders Functie Voorzittersclausule Naam van toepassing Ingangsdatum Einddatum Omvang Belastbare vaste en Voorzieningen Uitkeringen dienstverband dienstverband dienstverband Beloning variabele beloning wegens in FTE onkostenvergoedingen betaalbaar op beëindiging termijn van het dienstverband n.v.t. Vermelding alle toezichthouders Functie Voorzitter Naam of lid Ingangsdatum Einddatum Beloning Belastbare vaste Voorzieningen Uitkeringen wegens dienstverband dienstverband (op jaar- en variabele beloning beëindiging van het basis) onkosten- betaalbaar op dienstverband vergoedingen termijn RvT Voorzitter De heer H. Luchtmeijer 01-08-2008 01-01-2014 € 1.250 RvT Lid De heer J.H.J. Baardemans 01-01-2011 01-01-2015 € 2.500 RvT Lid De heer C. Donker 01-01-2011 01-01-2015 € 2.000 RvT Lid Mevrouw J. Pijl 22-06-2009 01-01-2014 € 2.500 RvT Lid De heer D.H. van Uitert 01-01-2011 01-01-2015 € 2.000 | Jaarrekening 2013 De Onderwijsspecialisten | Centrale Diensten Datum 27 mei 2014 Pagina 46 van 46 Kenmerk 1405-0271 RvT Lid De heer J.H. Bootsma 01-08-2012 01-01-2016 € 2.000 RvT Lid Mevrouw M. van Etteger 01-01-2012 01-01-2016 € 2.000 Vermelding gegevens van eenieder van wie de bezoldiging de WNT-norm te boven gaat Functie Ingangsdatum Einddatum Omvang Belastbare vaste en Voorzieningen Uitkeringen Motivatie dienstverband dienstverband dienstverband Beloning variabele beloning wegens overschrijding in FTE onkostenvergoedingen betaalbaar op beëindiging van de norm termijn van het dienstverband n.v.t. | Jaarrekening 2013
© Copyright 2024 ExpyDoc
