Wouter Hillaert, De Standaard, 22 oktober 2014

Een voorstelling om in te lijsten
De acteurs van Stan en Dood Paard vertrekken van een wit doek en een kaal decor.
THEATER ¨¨¨èè
Kunst
Stan en Dood Paard
Op reis tot 19 december.
‘Zestigduizend ballen!’ Zoveel
kost het schilderij dat Serge zich
in een bevlieging heeft aange­
schaft. Het is compleet wit. Maar
het vibreert, vindt Serge. En het is
helemaal niet wit! Vriend Marc
lacht hem er eerst vierkant mee
uit, en maakt zich dan kwaadaar­
dig dik over zoveel leeg snobisme.
Vriend Yvan twijfelt, zoals steeds.
Een duur schilderij kopen is toch
ieders goed recht, zelfs al is het ge­
woon wit?
Kunst, een komedie van Yasmina
Reza uit 1994, toont dat er over
smaken en kleuren wel degelijk te
twisten valt. En dat is nog voor­
zichtig uitgedrukt. De verwijten
vliegen over en weer. De één zou
al te cynisch geworden zijn, de an­
dere al te serieus, en de derde
mankeert ruggengraat. Het doek
blijkt het ventiel op een grotere
fluitketel van onderdrukte frus­
traties en onzekerheden. Subtiel
brengt Reza die spanningen aan
de kook.
Stan en Dood Paard creëren een
ontvlambare situatie. De speel­
vloer die Frank Vercruyssen, Kuno
Bakker en Gillis Biesheuvel oprij­
den met hun volledige decor in
een aanhangwagen, is even blan­
co als het schilderij van Serge. Je
ziet de acteurs langzaam in hun
personage glijden.
De grens tussen toneel en perfor­
mance is dun. Ook hun spel past
in de filosofie van het schilderij.
Het stelt voor wat het is, pas dan
wat het kan betekenen. De scènes
vormen een reeks ‘witjes’. De sfeer
in de zaal bepaalt de schijnbaar
onbevangen momenten. Net zoals
©
Sanne Peper
de wisselende lichtinval de verf
op het schilderij tot leven brengt.
De werkelijke materie en de sub­
tiele nuances kleuren de voor­
stelling.
Dat is al jaren de filosofie van
vooral Stan, terwijl Dood Paard
zijn sceptische wereldbeeld op
scène soms vetter aankleedt.
Maar hier komen beide collectie­
ven naakter en ongedwongener
voor de dag dan ooit. Kunst is
even spannend als onderhou­
dend.
De kunst die de acteurs beheer­
sen, is niet alleen geloofwaardig
kwaad worden. Het is ook een­
voudige types uitzetten zonder
typetjes te worden.
Neem Biesheuvel. Fantastisch
hoe hij te laat binnenkomt en een
meelijwekkend relaas afsteekt
over banaliteiten met moeder en
vriendin. Hij ziet zijn grote klei­
ne drama uiteindelijk kapot­
Innovating Digital Content
De Standaard/DS2 22/10/2014, bladzijden 6 & 7
All rights reserved. Gebruik and reproductie enkel mits toelating van de uitgever via De Standaard/DS2
De acteurs geven
gestalte aan
eenvoudige
typetjes, zonder
typetjes te worden
slaan op de grijnzende muur van
zijn eigen maten. De slungel blijkt
het kneusje. Vriendschap is sa­
men verteren hoe iedereen een le­
ven lang zijn onverbeterlijke zelf
blijft, en tegelijk onherkenbaar
verandert.
Voor die intermenselijke kleur­
schakering hebben Stan en Dood
Paard een passende vorm gevon­
den, verlevendigd door drie lenige
penselen vol spelplezier. Goed
voor een voorstelling die, hoe dui­
vels boosaardig ook, toch licht
blijft. Maar wel eentje om in te
lijsten.
WOUTER HILLAERT