lees de reactie van bam

f
Koninklijke BAM Groep nv
bam
Runnenburg 9, 3981 AZ Bunnik
Telefoon (030) 659 89 88
Postbus 20, 3980 CA Bunnik
Datum
15 juli 2014
Onze referentie
NdV/ap/1410086
Behandeld door
E-mail
N.J. de Vries
(030) 65e 86 21
[email protected]
onderwerp
Uw brief van 10 juli jl. met betrekking tot ons persber¡cht van 7 jul¡
Telefoon
De heer D.M. Tomic
Vereniging VEB NCVB
Postbus 240
2501C8 Den Haag
Geachte heer Tomic,
Graag zeg ik u hartelijk dank voor uw brief van 10 juli jl., waarin u ons vijftien vragen voorlegt met
betrekking tot ons persbericht van 7 juli jl.
Wij stellen het op prijs een en ander bij u te kunnen toelichten
1. Op grond waarvan was BAM in april 2014 van mening in control te zijn?
Allereerst heeft BAM in2013 een aantal maatregelen getroffen (die wij in meer detail toelichten in
ons antwoord op vraag 2), gericht op het verder verbeteren van onze risicobeheersing. Ten
tweede kennen wij periodieke evaluatie van projecten, waaronder ook de projecten die zijn
aangenomen voordat de maatregelen werden genomen (zoals hieronder bij vraag 6 en 10 zijn
toegelicht). Ten derde heb ik tijdens onze aandeelhoudersvergadering van 24 april 2014 de
resultaten gepresenteerd van ons boekjaar 2013, zoals gepubliceerd op 20 februari 2014. Daarbij
beschikten wij tevens over een eerste globale indruk van de resultaten over het eerste kwartaal,
die wij dit jaar op 15 mei hebben bekend gemaakt. De op dat moment beschikbare informatie
was in lijn met onze verwachtingen en gaf geen beeld dat afweek van de (gerapporteerde
resultaten van onze) projecten van onze werkmaatschappijen.
2. Welke aanpassingen heeft BAM doorgevoerd in de tenderprocedures sinds vorig jaar?
Het interne risicobeheersingssysteem heeft in 2013 verder vorm gekregen door de vertaling van
de strategische agenda 2013-2015 naar strategische planning en de ontwikkeling van een
bijbehorend dashboard voor de bewaking van de voortgang. Voorts is het interne governanceraamwerk geëvalueerd. Dit heeft geleid tot een actualisering en aanscherping van de BAM
Ondernemingsprincipes en de directierichtlijnen. Een belangrijk onderdeel hiervan is de
verbetering van het projectselectie- en aanbestedingsproces voor omvangrijke en risicovolle
projecten, die de voorafgaande goedkeuring van de raad van bestuur behoeven.
Meer in het bijzonder ten aanzien van de tenderprocedures, wil ik u wijzen op het feit dat wij
- ernaar streven zeer grote projecten in beginsel aan te bieden met joint-venturepartners (waar
wij in het verleden gewoon waren dergelijke projecten volledig als BAM op ons te nemen);
- bepaalde risico's (zoals bijvoorbeeld ongelimiteerde aansprakelijkheid of ten aanzien van
grondcondities) niet zonder meer accepteren;
- de opdrachtgever aan een uitgebreidere beoordeling ondenverpen;
- in 2013 zijn gestart met het laten auditen van projectaanbiedingen door een zogenoemde peer
group, waarin directieleden van werkmaatschappijen met specifieke kennis en ervaring van het te
tenderen project zitting hebben, onder leiding van de nieuw aangestelde directeur Operational
audit.
Handelsregister 30058019 te Utrecht. Statutair gevestigd te Bunnik.
BTW nr. N1001 7.87.1 35.8.01
(lD
Koninklijke BAM Groep nv
Datum
15 juli2014
Onze referentie
NdV/ap/1410086
Blad
2van 4
3. Om welke redenen zouden deze kostenoverschrijdingen onder de nieuwe procedures niet
hebben kunnen plaatsvinde n?
De betreffende kostenoverschrijdingen vloeien voort uit de beoordeling van bepaalde
projectrisico's (bijvoorbeeld ten aanzien van de grondcondities) in de tenderfase. De
tenderprocedure is inmiddels zodanig door ons gewijzigd dat nu een andere risicobeoordeling
zou plaatsvinden en wij het werk niet op dezelfde condities zouden aanbieden.
4. Hoe heeft BAM wijzigingen aangebracht in de projectbeheersing en rapportagestructuur?
Ten aanzien van onze (uitvoerende) projectbeheersing en de rapportage over de werken in
uitvoering hebben wij key performance indicators ingevoerd voor ontwikkeling van het
prognoseresultaat en de cashpositie. Overigens geldt dat, hoewel de kostenoverschrijdingen op
projecten naar voren komen in de uitvoeringsfase, deze in overwegende mate hun oorsprong
hebben in de aanbiedings- of tenderfase.
5. Had de in het jaarverslag 2013 vermelde opmerking van de externe accountant over
verbeteringsvoorstellen bij een werkmaatschapptj betrekking op een werkmaatschapptj die een
van deze projecten uitvoert?
Neen, deze opmerking had betrekking op een Nederlandse werkmaatschappij.
6. Op welke wijze heeft BAM wijzigingen aangebracht in het aannemings- en selectieproces?
ln aanvulling op het antwoord op vraag 2wijzen wij in dit verband op het feit dat
aannemingscontracten standaard op de door u genoemde punten worden beoordeeld door
interne juristen in binnen- en buitenland. Deze aspecten worden separaat door de directies van
de werkmaatschappijen beoordeeld en vermeld op het zogenoemde A-formulier, waarmee de
raad van bestuur goedkeuring wordt verzocht voor omvangrijke en meer risicovolle werken
7. Heeft BAM in recentere projectcontracten het risico voor grondcondities op zich genomen?
ln meer recente contracten is op een andere wijze met deze risico's omgegaan, bijvoorbeeld
door het risico meer dan voorheen in te priizen of uit te besteden.
B. Welke maatstaven hanteert BAM voor'omvangrijk' en'risicovol' met betrekking tot de
goedkeuring van dergelijke projecten door de raad van bestuur?
BAM verstaat onder omvangrijk die projecten met een opdrachtsom van meer dan circa € 30
miljoen. Onder risicovol verstaan wij afwijkende contractcondities, nieuwe regio's, nieuwe
samenwerkingspartners/-vormen of afwijkingen ten aanzien van voorfinanciering en marge.
9. Kan BAM een deelvan deze projectverliezen recupereren door additionele kosten in rekening
te brengen bíj beide opdrachtgevers?
Discussies over meer- en minderwerk zijn in de bouw niet ongebruikelijk. Ook bij de twee
verliesprojecten waarover wij in het persbericht van 7 juli jl. hebben bericht zal hierover met de
opdrachtgever worden gesproken..
10. Heeft BAM ook andere projecten aan nader onderzoek onderworpen? Zal dit nog gebeuren?
Neen, wij achten naar aanleiding van de nu gemelde verliesprojecten geen nader onderzoek
noodzakelijk. Onze projecten worden regulier (zeswekelijks) geanalyseerd en eventuele
bijzonderheden worden per kwartaal door de directies van de werkmaatschappijen met de raad
van bestuur besproken. De lijnen tussen projecten en raad van bestuur zijn bij BAM kort.
Koninklijke BAM Groep nv
Onze referentie
15 juli2014
NdV/ap/14l0086
Blad
3van4
Datum
11. Waarom 'is de kans klein dat zich nieuwe tegenvallers openbaren' zoals in een interview met
Het Financieel Dagblad wordt gesteld, als tegelijkertijd wordt gezegd dat het project is verworuen
in een periode'toen we vrijwel alles aannamen'?
lk heb de journalist willen duidelijk maken dat wij twee jaar geleden in de tenderfase op een
andere manier naar risico's en optimalisaties keken, dan wijthans doen. Tegenvallers kennen wij
als onderneming in goede en slechte tijden, maar in dit verband is bedoeld 'verliezen op
projecten zoals gerapporteerd op 7 juli 2014'. De kans dat zich nieuwe, grote verlieswerken
openbaren achten wijgering, omdat er maatregelen zijn getroffen, zoals toegelicht onder vraag2
Ten aanzien van de projecten die zijn aangenomen in de periode voordat deze maatregelen
waren geïmplementeerd, geldt dat BAM op basis van haar periodieke projectevaluaties en
gerapporteerde cijfers geen signalen heeft dat zich nieuwe tegenvallers zullen voordoen.
12. Hoe beoordeelt BAM eerdere uitspraken over het niet aannemen van verlieswerken en de
stelling dat winst gaat boven omze(?
Uitgangspunt was én is dat BAM niet inschrijft op projecten met verlies. Dat laat onverlet, dat
risico's en optimalisaties in het verleden anders zijn beoordeeld dan wij thans doen. lk kan de
woorden van mijn voorganger, alsmede mijn eigen uitspraken met betrekking tot winst vóór
omzet nog steeds onderschrijven.
13. Zijn de recente gebeurtenissen reden om het instellen van een IAD te overwegen?
De auditcommissie van de raad van commissarissen beoordeelt jaarlijks de wenselijkheid van
het instellen van een interne accountantsdienst in de Groep. De raad van bestuur heeft er in dat
kader erop gewezen dat in de Groep, mede met ondersteuning van de op Groepsniveau
benoemde centrale risicomanager, een uniforme evaluatiemethodiek van risico's wordt
geïntroduceerd, die wordt ingebed in de bestaande algemene risicobeheersmaatregelen van de
groepsmaatschappijen. Door een en ander op te nemen in de bestaande rapportagesystematiek,
wordt op praktische wijze invulling gegeven aan een verdere intensivering van het beheersen van
operationele risico's.
Voor het auditproces geldt het uitgangspunt dat dit wordt uitgevoerd door een extern
accountantskantoor, ondersteund door functionarissen van de Groep en met gebruik van door de
Groep gehanteerde systemen. Mede gezien het projectmatige karakter van de activiteiten van
een bouwconcern en het grote aantal projecten in uitvoering door onderdelen van de Groep in
binnen- en buitenland, ligt deze keuze voor de hand. De samenwerking tussen het externe
accountantskantoor en de betrokken BAM-medewerkers, over welke samenwerking duidelijke
afspraken bestaan, heeft tot op heden tot tevredenheid gewerkt. Een en ander is voor de raad
van commissarissen aanleiding geweest om de raad van bestuur aan te bevelen de bestaande
wijze van uitvoering van het auditproces te continueren en zorgvuldig te blijven volgen hoe de in
2012 benoemde functle van centrale risicomanager zich ontwikkelt.
De raad van commissarissen vergewist zich er jaarlijks van dat de Groep beschikt over interne
risicobeheersings- en controlesystemen, over handleidingen voor de inrichting van de financiêle
verslaggeving, over de voor de opstelling daarvan te volgen procedures en over een systeem
van monitoren en rapporteren. De raad van commissarissen heeft in dat kader verder vastgesteld
dat de raad van bestuur onverminderd dicht op de operationele activiteiten van de
groepsonderdelen zit. Daarbij wordt van grote waarde geacht dat de raad van bestuur elk
kwartaal uitgebreid de cijfers van elke groepsmaatschappij met de betrokken directie bespreekt,
Koninklijke BAM Groep nv
Onze referentie
15 juli 2014
NdV/apl141008ô
Blad
4van 4
Datum
waardoor helder wordt hoe de cijfers dienen te worden geinterpreteerd en voor welke
uitdagingen de individuele groepsmaatschappijen staan.
ln dit verband wil ik er nogmaals op wijzen, dat BAM sinds 2013 omvangrijke
projectaanbiedingen laat auditen door een peer group (van directieleden van andere
werkmaatschappijen met specifieke kennis en ervaring), hetgeen een toets is zoals ook door een
IAD zou worden uitgevoerd. De toets van een IAD is vooral procesgedreven, de aanpak door een
peer group is ook inhoudelijk.
14. Op basis waarvan is BAM kennelijk van oordeel op dit moment in control te zijn?
ln aanvulling op ons antwoord op vraag I en op grond van de rapportages over het eerste
kwartaal 2014, alsmede de indicaties van de werkmaatschappijen met betrekking tot het tweede
kwartaal komen wij tot de conclusie dat wij in control zijn. Er zijn geen signalen, die wijzen op
mogelijk andere grote verlieswerken in onze portefeuille.
15. Moeten BAM-aandeelhouders - gegeven het feit dat BAM in control zei te zijn geweesf rekening blijven houden met tegenvallers?
Voor de branche als geheel is sprake van een zekere onbalans (asymmetrie) tussen risico's en
resultaten. Het opwaarts potentieel van een project is veelal beperkter dan het neen¡vaarts
potentieel. BAM beschikt over een portfolio van enkele duizenden projecten. Het betreft
overwegend projecten van een bescheiden omvang en met een beperkt risicoprofiel. Zoals
hierboven reeds gesteld bevinden zich daaronder geen projecten, waarbijwijeen negatief
resultaat van vergelijkbare omvang voorzien.
Graag wil ik ten slotte benadrukken dat wij ons terdege realiseren dat het persbericht van 7 juli jl
tot teleurstelling heeft geleid bij onze aandeelhouders. Wij streven ernaar de goede band met
onze aandeelhouders voort te zetten. Wij zijn ervan overtuigd dat de door BAM in genomen
maatregelen zullen bijdragen aan een succesvolle verdere implementatie van onze strategie en
herstel van het vertrouwen van onze aandeelhouders. Management én medewerkers van BAM
zetten zich daarvoor dagelijks ten volle in.
Met vriendelijke groet,
Koninklijke BAM Groep nv
lr. N.J. de Vries
Voorzitter raad van bestuur

Download Report