Download

Koninklijke
BAM Groep
E I N D R A P P O R T S TA K E h O l D E R D I A l O O G 2 0 1 4
E I N D R A P P O R T
V A N
S T A K E h O l D E R D I A l O O G
2 0 1 4
K o n i n K l i j K e
B A M
BAM wil worden herkend als een leidende duurzame bouwonderneming. Verdere in-
bedding van verantwoord ondernemen staat hoog op de strategische agenda. BAM is zich ervan
bewust dat werkelijke duurzaamheidswinst alleen kan worden gerealiseerd door de betrokken-
heid van haar stakeholders. om haar duurzaamheidsbeleid verder af te stemmen op de behoeften
van de stakeholders vond daarom op 1 juli 2014 de vijfde stakeholderdialoog van de Koninklijke
BAM groep plaats in de ‘Tuin van noord’, de voormalige gevangenis aan de Noordsingel in
Rotterdam. Doel van de stakeholderdialoog was om met stakeholders in gesprek te gaan over
de vraag hoe BAM waarde kan toevoegen aan het milieu en de maatschappij. Het gaat daarbij
over wat BAM minder slecht kan doen in haar processen en meer goed kan doen met haar
projecten, binnen de thema’s veiligheid, energieverbruik & CO2-emissies en proces- en product-
kwaliteit. Met de resultaten van de stakeholderdialoog wil BAM het duurzaamheidsbeleid en de
verslaglegging hierover verder verbeteren.
Dit eindrapport dient als naslagwerk voor de organisatie van de BAM stakeholder-
dialoog 2014. Het rapport bestaat uit de volgende delen:
Deel 1 - Verslag van stakeholderdialoog
Deel 2 - Achtergrondinformatie organisatie stakeholderdialoog
2
G r o e p
E I N D R A P P O R T
V A N
S T A K E h O l D E R D I A l O O G
2 0 1 4
K o n i n K l i j K e
B A M
Eindrappor t S ta keh o ld erd ia lo o g
Deel 1
inhoudsopgave
Verslag van stakeholderdialoog
Samenvatting
4
Dialoogronde 1: minder slecht (proces)
1.1 Veiligheid
1.2 energiegebruik en Co2-emissie
1.3 perfecte kwaliteit
6
6
6
7
2.1 Veiligheid
2.2 energiegebruik & Co2-emissie
2.3 perfecte kwaliteit
8
8
8
9
introductie
Dialoogronde 2: meer goed (product/levenscyclus)
Deel 2
5
Achtergrondinformatie organisatie stakeholderdialoog
Selectie van stakeholders
10
evaluatie stakeholderdialoog
10
Bijlage A: Uitnodiging
12
Bijlage B: Deelnemerslijst
13
Bijlage C: Genodigdenlijst
14
Bijlage D: programma
18
Bijlage e : overzicht breakoutsessies
19
Bijlage F : Voorbereidende enquête
20
F1: enquêteformulier
20
F2: enquêterespons
23
Bijlage G: evaluatieenquête
26
G1: enquêteformulier
26
G2: enquêterespons
27
3
G r o e p
E I N D R A P P O R T
V A N
S T A K E h O l D E R D I A l O O G
2 0 1 4
K o n i n K l i j K e
B A M
G r o e p
Samenvatting
op 1 juli 2014 ging BAM met een groep van interne en externe stakeholders voor de vijfde keer in dialoog.
Tijdens deze dialoog werden uitdagingen van BAM rond de thema’s veiligheid & gezondheid, energiegebruik en Co2emissies en proces- en productkwaliteit besproken. De belangrijkste boodschappen van de stakeholders staan hieronder
uiteengezet.
Veiligheid en gezondheid
• om gedragsverandering te stimuleren zou BAM:
o Zowel sanctie- als beloningsbeleid kunnen invoeren;
o ‘peer-pressure’ krachtiger kunnen maken dan order van de baas om machocultuur te doorbreken.
• Voor het wegnemen van potentieel gevaarlijke situaties zou BAM:
o leAn & BiM meer kunnen toepassen;
o Kosten van veiligheidsmaatregelen en ongevallen tegenover elkaar kunnen zetten.
• BAM zou zelf kunnen komen met de definitie van een gezond bouwwerk, dat bijdraagt aan het welzijn van de mens.
• BAM zou de mogelijkheid kunnen bieden voor klanten om een gebouw samen te stellen:
o Met opties m.b.t. gezondheid, welzijn en zelfvoorzienendheid;
o Door samen te werken met (keten)partners om deze opties aan te bieden.
Energieverbruik en CO2-emissies
• BAM zou de inzet van personeel en transport beter kunnen plannen voor het behalen van een hogere efficiëntie,
gebruik makend van de expertise van toeleveranciers;
• BAM zou energie- en Co2-zuinigere grondstoffen kunnen gebruiken en alternatieve producten kunnen overwegen;
• BAM zou meer werk kunnen maken van het zichtbaar maken van de voordelen voor klant en eindgebruiker van
energie- en Co2-zuinige gebouwen door:
o producten en promotie te richten op zowel donker- als lichtgroene consumenten;
o labelling;
o energie- en Co2-zuiniger maar niet duurdere concepten aan te bieden voor ‘lichtgroene’ consumenten;
o inzicht te bieden in ‘total cost of ownership’;
o een merk te worden in energiezuinige gebouwen;
• BAM zou kunnen samenwerken met financiële instellingen voor nieuwe financierings-modellen die energiezuinige
oplossingen aantrekkelijker en toegankelijker maken;
• BAM zou kunnen samenwerken met ketenpartners:
o om kennis en expertise te delen over mogelijkheden voor vermindering van energieverbruik en Co2-emissies;
o om sneller te ontwikkelen en experimenteren.
Perfecte kwaliteit
• BAM zou bij projecten een nog betere en selectievere intake mogen doen richting klant én omgeving om
succesvoller in te schrijven en herkend te worden als leidende partij;
• BAM wordt gezien als de verbindende partij in de sector en zou daar nog meer naar mogen handelen,
niet alleen ‘centraal’ maar ook ‘decentraal’;
• BAM zou intensiever kunnen samenwerken met ketenpartners en hen meer moeten uitdagen om
elkaars kwaliteiten, kennis & kunde te benutten;
• BAM zou meer mogen doen aan ‘branding’ en ‘framing’ van haar (duurzame) prestaties en producten
om meer herkend te worden en een leidende rol te spelen in de keten;
• BAM en ketenpartners zouden transparant mogen zijn over garanties aan ketenpartners en klanten,
naar de levensduur van producten en met realistische onderhoudsnormen.
4
D E E l
1 :
V E R S l A G
VA N
S TA K E h O l D E R D I A l O O G
2 0 1 4
Ko n i n K l i j K e
B A M
G r o e p
Introductie
Dit jaar heette Rob van Wingerden, lid raad van bestuur, de stakeholders welkom. Van Wingerden gaf een
toelichting op de visie van BAM en benadrukte zijn waardering voor de inbreng en openheid van de aanwezigen.
Giuseppe van der Helm (Executive Director, VBDO) leidde de aanwezigen in over de doelen van de stakeholder-
dialoog: bepalen hoe BAM de positieve impact op milieu en maatschappij kan vergroten en welke thema’s de grootste
impact hebben op externe stakeholders en op BAM zelf, om hiermee het duurzaamheidsbeleid en de verslaglegging
hierover verder te verbeteren. Hierna volgde een introductie van de deelnemers, waarbij iedereen vertelde over de
rol van duurzaamheid in hun leven, respectievelijk professioneel en privé. De groep externe stakeholders bestond uit
zestien personen die werkzaam zijn bij voor BAM relevante ﬁnanciële instellingen, overheden, leveranciers, maat-
schappelijke organisaties en service providers. Daarnaast waren er interne stakeholders van verschillende werkmaat-
schappijen aanwezig.
Vervolgens gaf William van Niekerk (directeur CSR, BAM) een presentatie over de (voortgang van) het duur-
zaamheidsbeleid van BAM. Hij stelde dat aangezien BAM een duurzame bouwonderneming wil zijn, zij iets moet en
wil doen met actuele thema’s als klimaatverandering. BAM doet dit vanuit haar missie van creatie van waarde voor
stakeholders door het samenbrengen van mensen, kennis en kapitaal. Op de centrale KPI’s die BAM heeft vastgesteld
zijn de afgelopen jaren wisselende ontwikkelingen te herkennen: wat betreft ongevallen bestaan grote regionale
verschillen, CO2-emissies zijn toegenomen door sterke uitbreiding van bedrijfsactiviteiten buiten Europa en de doel-
stellingen voor vermindering en scheiding van afval zijn ruim gehaald. Ten slotte lichtte William van Niekerk een aantal
interessante projecten uit, waaronder groen gecertiﬁceerde gebouwen in het Verenigd Koninkrijk, renovaties tot energie-
neutrale woningen in Nederland en het gemeentehuis van Brummen, gebouwd volgens het principe van de circulaire
economie. Hij sloot zijn presentatie af met de trotse mededeling dat BAM als enige Nederlandse bouwer het duur-
zaamheidsverslag over 2013 volgens de GRI G4 comprehensive richtlijn heeft opgesteld, en in 2013 in verschillende
benchmarks (Transparantiebenchmark, Carbon Disclosure Leadership Index en de VBDO Responsible Supply Chain
Benchmark) een koploperspositie inneemt.
Hierna presenteerde Saskia Verbunt (Projectmanager Duurzaam Ondernemen, VBDO) de resultaten van de
voorbereidende enquête (gericht op de materialiteit van thema’s voor BAM). Hierin viel op dat enkele voor BAM
‘traditionele’ duurzaamheidsthema’s als energieverbruik en luchtemissies hoog scoorden op maatschappelijke impact,
maar lager op de impact op de stakeholder zelf. Verder was noemenswaardig dat stakeholders de impact van corruptie/
integriteit net als vorig jaar op zowel de maatschappij als henzelf hoog inschatten, terwijl de meer ‘politieke’ thema’s
als diversiteit van medewerkers juist lager scoorden. Na dit plenaire deel ging de groep uiteen in drie subgroepen
voor de eerste dialoogronde.
5
D E E l
1 :
V E R S l A G
VA N
S TA K E h O l D E R D I A l O O G
2 0 1 4
Ko n i n K l i j K e
B A M
G r o e p
Dialoogronde 1: minder slecht (proces)
Tijdens de eerste dialoogronde werden de drie hoofdthema’s benaderd vanuit
de vraag hoe BAM haar negatieve impact op het milieu en de maatschappij kan
verminderen door procesverbetering.
1.1 Veiligheid
Tijdens deze sessie bogen de stakeholders zich over de vraag hoe BAM onveiligheid nog meer terug kan dringen
in de bouw. BAM heeft het aantal ongevallen aanzienlijk verminderd met procedures, regels en beschermingsmiddelen
ter bevordering van de veiligheid. Gedragsverandering van werknemers is een eerste oplossingsrichting om de veiligheid
verder te verbeteren. Hierin kunnen zowel sanctiebeleid als beloningsbeleid (bijvoorbeeld een bonusregeling voor
leveranciers met een zeer lage incident Frequency) een rol spelen. naast deze maatregelen van bovenaf is een persoonlijke
benadering (bijvoorbeeld presentaties van bij ongevallen betrokken werknemers) een zeer krachtig instrument: ‘peer
pressure’ onder collega’s is naar verwachting essentieel om de machocultuur in de bouwsector te doorbreken. Ten slotte
werd publicatie van foto’s van onveilige situaties genoemd als veelbelovende strategie om gedragsverandering te
realiseren. naast gedragsverandering kan vermijding van potentieel gevaarlijke omstandigheden de veiligheid verbeteren.
Hiervoor kunnen leAn en BiM (Building Information Modeling) worden toegepast. Voordeel van BiM is dat dit systeem
rust creëert op de bouwplaats door vroegtijdige identificatie van potentiële gevaren. (Andere best practices op veilig-
heidsgebied in de bouwsector werden aangehaald.) De kloof tussen kantoor en bouwplaats kan bovendien nog verder
gedicht worden door uitvoeringservaring naar voren te halen in de organisatie.
Vaak zorgen veiligheidsmaatregelen voor kostenbesparing doordat deze met hogere efficiëntie en lagere faal-
kosten gepaard gaan. Door kosten van ongelukken, efficiëntieniveaus en veiligheidsmaatregelen te kwantificeren
en tegenover elkaar te zetten kan deze impact zichtbaar gemaakt worden (bijv. d.m.v. True price methode), iets dat
ook de kans om tenders te winnen kan verhogen. BAM kan ook zelf haar leveranciers beoordelen op veiligheid, bijvoor-
beeld naar voorbeeld van de veiligheidsladder van prorail. om leveranciers die niet blijken te leren van gemaakte
fouten te vermijden, moet BAM haar criteria voor veiligheid in aanbestedingen zeer duidelijk maken. omgekeerd
kan BAM er soms ook zelf voor kiezen om niet in te schrijven op aanbestedingen waarin niet het veiligheidsniveau
gegarandeerd kan worden, waar BAM voor wil staan.
1.2 Energiegebruik en CO2-emissie
Tijdens deze sessie zochten de stakeholders naar manieren voor BAM om energieverbruik en Co2-emissies in de
keten verder te verminderen. om dit te bereiken kan BAM energie- en Co2-zuinige grondstoffen gebruiken en alternatieve
producten bekijken. Daarnaast kan BAM energieverbruik en Co2-uitstoot verminderen door efficiëntie te verhogen. Dit
kan bereikt worden door gebruik te maken van expertise van toeleveranciers, door projecten en roosters van werknemers beter te plannen (in slots, zorgt tevens voor lagere faalkosten), door het aantal vervoersbewegingen op de bouw-
plaats te verminderen, door te werken met lokale werknemers, en door leveranciers te combineren. om dit te realiseren
mag BAM invloed uitoefenen op haar leveranciers. Dit gebeurt op dit moment al wel in het algemeen, maar mag
volgens stakeholders ook meer projectspecifiek. ook kan BAM bij selectie van leveranciers bijvoorbeeld de carbon
footprint laten meewegen. Aangezien veel van de genoemde doelen tevens de efficiëntie verhogen, kunnen deze ook
kostenbesparingen opleveren.
Bij meting en doelstellingen van energieverbruik en Co2-uitstoot is het belangrijk dat bedrijven dit in ieder geval
relatief doen, bijvoorbeeld aan hun omzet, om vergelijking tussen verschillende bedrijven en jaren mogelijk te maken.
Voor energie- en Co2-besparing is inzicht nodig in de processen die voor gebruik en uitstoot zorgen. Life cycle analysis
6
D E E l
1 :
V E R S l A G
VA N
S TA K E h O l D E R D I A l O O G
2 0 1 4
Ko n i n K l i j K e
B A M
G r o e p
Dialoogronde 1
kan voor dit inzicht zorgen. Wanneer deze informatie beschikbaar is in de keten, is het belangrijk dat bedrijven hier
transparant over zijn, zodat dit onderling als criterium voor samenwerking kan dienen. ook is het belangrijk dat keten-
partners hun kennis en expertise met betrekking tot energie en Co2 met elkaar delen - BAM mag aandringen met de
eigen kennis en expertise bij ketenpartners, en hen ook vragen om hun kennis en expertise te delen. BAM kan keten-
partners stimuleren door een voortrekkersrol in te nemen en best practices te laten zien. BAM kan bewustwording
van de mogelijkheden van haar projecten bevorderen door energie- en Co2-besparing van gebouwen zichtbaar te
maken voor eindgebruikers (bijvoorbeeld met een BreeAM label). Bewustere consumenten eisen meer van bouwbedrijven en stimuleren zo verdere verbetering in de sector.
1.3 Perfecte kwaliteit
Tijdens deze sessie zochten de stakeholders naar manieren om ‘het perfecte proces’ te realiseren. Het eerste
dat bij de stakeholders opkwam, is due dilligence: zo kan worden verzekerd, dat eerst de omvang van problemen in
de volledige breedte wordt beschouwd, en van daaruit oplossingen worden gezocht. op die manier kan impact
worden gerealiseerd op zowel de het bedrijf zelf, als op belanghebbenden (waaronder omwonenden van projecten,
opdrachtgevers, financiers en overheid). Het is belangrijk voor een ‘perfect proces’, dat deze belanghebbenden in
dialoog bij elkaar worden gebracht.
een belangrijke uitdaging voor BAM is nog om de kloof tussen de op het kantoor gemaakte plannen en de
daadwerkelijke aanpak op de bouwplaats te dichten. Wanneer besluitvorming op de juiste momenten respectievelijk
centraal en decentraal plaatsvindt, kan optimaal worden samengewerkt met ketenpartners om zo elkaars expertise
te benutten. Door elkaar als ketenpartners uit te dagen om de beste oplossingen te vinden, wordt doorontwikkeling
gerealiseerd die aan de basis staat van duurzame relaties waarmee gezamenlijk verschil gemaakt kan worden in
aanbestedingen. BAM kan hierin een voortrekkersrol vervullen door ‘prijs te laten varen’ als belangrijkste criterium.
Door selectief in te schrijven op aanbestedingen met voldoende budget, kunnen BAM en ketenpartners zich specialiseren
en profileren in kwaliteit, veiligheid en duurzaamheid. BAM mag zich ook zo naar de eindgebruiker presenteren,
bijvoorbeeld door een plakkaat met duurzaamheidslabel in een gebouw.
7
D E E l
1 :
V E R S l A G
VA N
S TA K E h O l D E R D I A l O O G
2 0 1 4
Ko n i n K l i j K e
B A M
G r o e p
Dialoogronde 2: meer goed (product/levenscyclus)
Tijdens de tweede dialoogronde werden de drie hoofdthema’s benaderd vanuit de vraag hoe BAM waarde kan toevoegen aan het milieu en de maatschappij met haar producten.
2.1 Veiligheid
De stakeholders in deze groep bogen zich over de definiëring van een gezond gebouw. Dit heeft geresulteerd
in de volgende centrale criteria:
•
Geen giftige stoffen/materialen;
•
Veilig;
•
•
•
•
•
•
•
Beter binnenklimaat, licht, lucht;
Welzijn, geluk en comfort;
Aanpassing aan evt. beperking;
Assimileert in de omgeving – geen negatieve impact;
Houd sociale aspecten zowel binnen als buiten het gebouw in het oog;
Zelfvoorzienend in energie, water, voeding (circulaire economie);
Flexibel voor behoeften van de gebruiker ⇒ iT-systemen;
Geconcludeerd werd dat, door de mate van persoonlijkheid van ‘welzijn’, consumenten de service geboden
moet worden om naar eigen wens, net zoals bij auto’s al de norm is, zelf de woning samen te stellen aan de hand
van een scala aan opties op de genoemde aspecten. om alle door gebruikers gewenste producten en diensten te
kunnen leveren kan BAM samenwerken met partijen als zorgverzekeraars, iT-, internet- & telecombedrijven, energie-
maatschappijen, nGos, jongeren-organisaties, werkgevers- en werknemersorganisaties en Vereniging eigen Huis.
2.2 Energiegebruik en CO2-emissie
Tijdens deze sessie zochten de stakeholders naar manieren voor BAM om de markt voor energieneutrale- en posi-
tieve producten te vergroten. BAM houdt zich hier al mee bezig op de woningmarkt door enerzijds woningen via deelname
aan de Stroomversnelling te renoveren tot energieneutrale woningen en anderzijds door nieuwe energie neutrale en/of
-positieve woningen te bouwen. BAM mag zulke woningen meer promoten richting consumenten door deze als zodanig te labellen. Wel kan BAM de producten die zij aanbiedt en de promotie hiervan aanpassen aan de markt: hoe-
wel er een niche bestaat van fanatieke ‘donkergroene’ consumenten is de meerderheid van de consumenten nog
steeds in grote mate gefocust op kosten. Voor deze markt kan BAM zich inzetten om ‘lichtgroene’ producten aan te
bieden: producten die wel energie- en Co2-zuiniger zijn, maar niet zozeer duurder. Hierbij is het belangrijk dat BAM
inzicht biedt in de ‘total cost of ownership’, inclusief opties, afwegingen, startprijzen en levensduurkosten. Deze informatie kan worden vergaard door middel van life cycle analysis en financieel adviseurs kunnen helpen het
verdienmodel duidelijk uit te leggen.
Stakeholders stelden dat BAM niet alleen staat in reductie van energiegebruik en Co2-emissies: ook leveranciers
en opdrachtgevers en politiek en overheid moeten hierin meedoen. BAM kan vooruitgang bij ketenpartners te
stimuleren door samen te werken met financiële instellingen om financieringsmodellen slimmer te maken. BAM
mag een voortrekkersrol innemen in transparantie over kennis en risico’s onder ketenpartners. een nieuw samenwer-
kings- model met bereidheid tot het doen van concessies, het nemen van risico’s en het bieden van garanties kan keten-
partners stimuleren om sneller te ontwikkelen, experimenteren en testen.
8
D E E l
1 :
V E R S l A G
VA N
S TA K E h O l D E R D I A l O O G
2 0 1 4
Ko n i n K l i j K e
B A M
G r o e p
Dialoogronde 2
2.3 Perfecte kwaliteit
Tijdens deze sessie bogen de stakeholders zich over de definiëring van ‘het perfecte product’. Volgens stake-
holders is goede communicatie met stakeholders, met een focus op de beleving van eindgebruikers, belangrijk om
toegevoegde waarde te kunnen leveren. “Verwachtingsmanagement is jarenlang ondergeschoven kindje geweest
in de bouwsector” en “iedereen in de sector moet eigenlijk een keer meemaken om een huis te laten bouwen, door
een aannemer”. in gevallen waarbij de klant niet direct overeenkomt met de eindgebruiker (bijv. een weg) moet
een balans worden gezocht tussen de belangen van betrokken stakeholders. Verder zouden klachtenprocedures positiever en actiever ingezet kunnen worden: “een klacht is een kans en dat moet je internaliseren.” Vaste procedures,
eventueel met behulp van een ombudsman, kunnen hierbij helpen.
op dit moment schuiven leveranciers in de bouwsector verantwoordelijkheden op elkaar af met garanties
onder dusdanig veeleisende, specifieke en bovendien onduidelijke onderhouds-voorwaarden, dat het voor de klant
haast onmogelijk wordt om hierop aanspraak te maken. om klanten gepaste garanties te bieden naar de levensduur
van het product, moeten leveranciers eerlijk zijn naar ketenpartners over realistische onderhoudsnormen. Vanuit
deze bespreking van garanties kwamen de stakeholders terecht bij het feit dat eigenlijk niet het product zelf, maar
de diensten die het product levert belangrijk zijn voor gebruikers. Bouwbedrijven zouden zich meer kunnen richten
op het leveren van deze diensten. Door leveranciers een aandeel/licentie te geven in projecten, worden zij meer
gestimuleerd om levenslange levensduur van hun producten na te streven. (in de huidige situatie geven leveranciers
vaak geen openheid omdat zij gebaat zijn bij het vaak en veel verkopen van componenten.) Zo kunnen op deze manier
bijvoorbeeld projecten worden opgeleverd met de best beschikbare leverancier, die er gedurende levensduur voor
zorgt dat de klant over de best beschikbare technologie beschikt. op deze manier kan restwaarde zeker gesteld
worden en komt de klant niet met stranded assets te zitten.
Stakeholders denken echter dat BAM waarde kan vinden in een reputatie van selectiviteit: hard weglopen van
opdrachten met te eenzijdige focus op kosten. op dit moment heeft de bouwsector nog moeite met het uitleggen van
het belang van andere criteria dan kosten. publiek-private Samenwerking (ppS) is een toegepaste manier van samenwerking
die de nadelen van aanbesteding probeert te vermijden, maar dit verloopt nog moeizaam en behoeft dus nog door-
ontwikkeling. BAM mag zich van stakeholders uitgesprokener profileren en zich zo onderscheiden van goedkopere
aannemers door producten te leveren die worden herkend als BAM producten. BAM heeft al belangrijke projecten
gerealiseerd waarmee zij haar merk kan laden (bijv. de A12 lunetten - Veenendaal), en er volgen nog meer projecten
waar dit mee kan (bijv. het Feyenoord Stadion).
Afsluiting
na afloop van de twee dialoogrondes vatte Giuseppe van der Helm de dialoog samen in opvallende en terugkerende
bevindingen. William van niekerk bedankte de stakeholders voor hun waardevolle input en kondigde hierbij aan na
een half jaar met hen terug te koppelen wat BAM doet om deze input te implementeren.
9
DEEl 2: AChTERGRONDINfORMATIE orGAniSATie STAKeHolDerDiAlooG
Selectie van stakeholders
Voor de stakeholderdialoog van BAM werd een breed scala aan stakeholdergroepen uitgenodigd. De groep externe sta-
keholders die deelnam aan de stakeholderdialoog bestond uit zestien personen die werkzaam zijn bij voor BAM relevante
financiële instellingen, overheden, leveranciers, maatschappelijke organisaties en service providers. Daarnaast waren er
acht interne stakeholders van verschillende werkmaatschappijen van BAM aanwezig. ook was een aantal stakeholders
van voor BAM relevante opdrachtgevers en kennisinstellingen uitgenodigd, maar van hen was helaas niemand in de ge-
legenheid de stakeholderdialoog bij te wonen.
BAM en VBDo hebben samen per stakeholdergroep besproken welke stakeholders er uitgenodigd kunnen worden. omdat
gewenst is dat elke groep vertegenwoordigd is tijdens de dialoog, gaan er per groep meerdere uitnodigingen uit. BAM
besloot dit jaar om stakeholders uit te nodigen op ‘Ceo-niveau’. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het netwerk van de
VBDo en BAM. in de bijlage is te vinden welke stakeholders, per groep, een uitnodiging hebben ontvangen voor deze dag
en wie van hen daadwerkelijk aanwezig waren op de dag zelf.
Evaluatie
Algemeen
Hoewel BAM dit jaar een grotere organisatorische rol op zich nam voor de stakeholderdialoog in vergelijking met voor-
gaande jaren, heeft de VBDo nog steeds relatief veel gedaan. ruim van tevoren is een goede planning gemaakt. De stake-
holderdialoog vond dit jaar op 1 juli plaats, net voor de zomervakanties. Dit is goed bevallen, aangezien de resultaten zo
nog kunnen worden meegenomen in de jaarrapportage.
Uitnodiging en deelnemers
Dit jaar is besloten om stakeholders op Ceo-niveau uit te nodigen. Het nadenken over wie precies uitgenodigd moesten
worden duurde relatief lang. Door de raad van Bestuur zelf telefonisch te laten uitnodigen hoopte BAM de kans op aan-
wezigheid van Ceo’s te maximaliseren. na enkele weken wachten werd geconcludeerd dat de rvB hier moeilijk tijd voor
kon vinden en werd besloten alsnog vanuit de VBDo uit te nodigen. Hiermee is tijd verloren. Dit heeft voor een aantal
genodigden voor agendaproblemen en daarmee uiteindelijk een lagere opkomst gezorgd en de stakeholdergroepen van
opdrachtgevers en kennisinstellingen waren bij de dialoog niet vertegenwoordigd. Wel werden uitnodigingen vaak op
verzoek doorgeschoven naar nog steeds relatief hoog organisatorisch niveau. iets dat hierbij goed bevallen is, is om van
tevoren duidelijk te hebben welke genodigden respectievelijk 1e en 2e prioriteit voor uitnodiging verdienden en welke
uitnodigingsrondes op welke data bij welke aantallen aanmeldingen verstuurd zouden worden. Uiteindelijk waren in totaal
26 stakeholders aanwezig, waarvan achttien externe en acht interne. Dit zorgde bij de break-out sessies voor drie sub-
groepen van gemiddeld acht personen. een iets hogere opkomst van externe stakeholders, met een totaal van rond de
dertig personen zou optimaal zijn bij een verdeling in drie subgroepen. Geconcludeerd wordt dat het voor een optimale
kwaliteit en kwantiteit van deelnemers het beste is wanneer de genodigden minimaal drie maanden van tevoren per-
soonlijk worden uitgenodigd door iemand die de desbetreffende persoon kent. Door voor het uitnodigen ook ‘uit te zoo-
men’ op de genodigdenlijst, kan ervoor worden gezorgd dat er op een volgende stakeholderdialoog meer jonge en
vrouwelijke deelnemers aanwezig zijn. De diversiteit in leeftijd en geslacht was dit jaar beperkt.
Enquête
De enquête was ook dit jaar wederom gericht op een materialiteitsanalyse van duurzaamheidsaspecten, met Gri G4-
rapportage in het achterhoofd. Dit beviel goed en leverde de resultaten waar BAM naar zocht. Wel was de enquête wellicht
10
DEEl 2: AChTERGRONDINfORMATIE orGAniSATie STAKeHolDerDiAlooG
dusdanig beknopt dat veel genoemde aspecten open stonden voor meerdere interpretaties. om meer richting te geven
aan respondenten bij het invullen van de enquête zouden aspecten daarom specifieker kunnen worden gemaakt en indien
nodig worden toegelicht met definities. De analyse en verwerking van de enquête tot een korte en duidelijke presentatie
met materialiteitsmatrix is goed bevallen.
locatie
Het is belangrijk voor een BAM stakeholderdialoog dat deze wordt georganiseerd op een inspirerende BAM-locatie.
Daarom vond de stakeholderdialoog dit jaar plaats in de ‘Tuin van noord’, de voormalige gevangenis aan de noordsingel
in rotterdam die door BAM wordt getransformeerd naar woningbouw met nieuwe functies in een groene stadstuin. Dit
was een goede locatie die bij veel deelnemers interesse wekte. De rondleiding na afloop van de dialoog viel dan ook goed
in de smaak. in het vervolg zou een dergelijke rondleiding vroeger ingepland en gepromoot kunnen worden bij het uit-
nodigen van stakeholders. Wel zorgde de oude kapel voor galm, wat de verstaanbaarheid enigszins in de weg stond. Dit
is moeilijk te voorkomen, maar indien dit in het vervolg zou voorkomen, zou hier wel op kunnen worden geanticipeerd
tijdens plenaire- en breakoutsessies door presentatoren en moderators. Ten slotte wordt het van tevoren bezoeken van
de locatie en aanwezigheid op de dag zelf, twee uur voor aanvang van het programma, aangeraden voor volgende stake-
holderdialogen. Dit voorkomt onaangename verrassingen omdat er dan voldoende tijd is om praktische zaken als het
verloop van de middag, locaties van breakoutsessies en iT-faciliteiten voor te bereiden.
Onderwerpen
om de input van stakeholders optimaal te benutten, moet duidelijk zijn tijdens dialoogsessies wat BAM precies van hen
wil weten. De keuze van de te bespreken onderwerpen werd dit jaar vrij laat gemaakt. BAM mag een duidelijke eigen
visie hebben over wat zij precies op haar stakeholderdialoog wil bespreken. Zo hoeft er niet gewacht te worden met
onderwerpkeuze tot resultaten van de voorbereidende enquête bekend zijn – die kunnen ook later nog worden meege-
nomen in de definitieve vaststelling van de indeling van onderwerpen. om meer richting te geven aan deelnemers van
de dialoog, zou het ook goed zijn om tijdens de dialoogsessies aan stakeholders voor te leggen tegen welke dilemma’s en
andere moeilijke keuzes BAM aanloopt. een idee voor een volgende stakeholderdialoog is om vanuit de toekomst terug
te redeneren naar vandaag. in een eerste ronde kan dan besproken waar BAM over respectievelijk tien, drie en één jaar
wil staan, en in een tweede ronde hoe de gaten tussen deze verschillende toekomstvisies gedicht kunnen worden.
Inhoud
Aan het begin van de dialoog stelden de deelnemers zich voor door te vertellen over de rol van duurzaamheid in hun
persoonlijke en professionele leven. Het is waardevol voor het vervolg van de middag om de stakeholders elkaar te laten
leren kennen. Wel zou deze introductieronde bij een volgende dialoog korter kunnen, om zo meer tijd over te laten voor
de dialoogrondes zelf. Terugkoppeling na de dialoogrondes is belangrijk om de gehele groep een overzicht te bieden van
wat er in de subgroepen is besproken. Wel is het belangrijk om deze terugkoppeling te laten verzorgen door externe
stakeholders. een idee voor een breder gedragen terugkoppeling, is om ieder deelnemer in het plenaire deel na afloop
van de rondes te laten vertellen wat zijn of haar twee belangrijkste 'take-aways’ zijn van de sessie. Ten slotte is het goed
om een evenwichtige verdeling van zowel externe als interne stakeholders over de verschillende subgroepen in het oog
te houden, met minstens één persoon van BAM bij iedere sessie.
Afhandeling
na afloop van de stakeholderdialoog is de evaluatie enquête snel verstuurd naar de deelnemers en door vijf van hen in-
gevuld en positief beoordeeld. De resultaten hiervan zijn in de bijlage te vinden. Het verslag is opgesteld en met de deelnemers en formeel afgemelde genodigden gedeeld.
11
DEEl 2: AChTERGRONDINfORMATIE orGAniSATie STAKeHolDerDiAlooG
Bijlage A: Uitnodiging
12
DEEl 2: AChTERGRONDINfORMATIE orGAniSATie STAKeHolDerDiAlooG
Bijlage B: Deelnemerslijst
Externe Stakeholders
Naam:
Organisatie:
Mark Brand
IIRC
Gerard Geurtjens
Schiphol Group
rob Boerée
Kees van es
jan ludolf Heeres
petra van Hoeken
RvO
Beelen
PwC
NIBC
Anton Huizing
TKh Group
Herman Mulder
NCP-Nl/True Price
rien Bakker
peter nieuwenhuizen
roel nozeman
eric polman
erwin prins
RoyalhaskoningDhV
AkzoNobel
fSC Nederland
SWK
Rockwool Benelux
Wim van rixtel
Technische Unie
lennart Sigterman
Philips lighting
Anne Schouten
jan-Willem Viets
Wim van Wanrooij
Koninklijke BAM Groep
Céline Bent
Mario Broos
rutger Burger
William van niekerk
Barry oesman
Pontmeyer
Wavin
Randstad
Projectleider Corporate Social Responsibility
Directeur AM
Directeur Inkoop
Director Corporate Social Responsibility
Controller
Marinus Schimmel
Directeur BAM Infratechniek
Theo Winter
Directeur BAM Wegen
rob van Wingerden
VBDO
lid Raad van Bestuur
Fanny Claassen
lid Sectorcommissie Bouw & Vastgoed
rik van Huik
Projectassistent Stakeholderdialogen
Giuseppe van der Helm
Saskia Verbunt
Executive Director
Projectleider Duurzaam Ondernemen
13
DEEl 2: AChTERGRONDINfORMATIE orGAniSATie STAKeHolDerDiAlooG
Bijlage C: Volledige genodigdenlijst
1e uitnodigingsronde: ma 26 mei
Definitief aanwezig
Aanwezig, onder voorbehoud
1e herinnering: di 10 juni
Uitgenodigd, geen reactie
2e herinnering: wo 18 juni
Start 2e uitnodigingsronde: di 3 juni
Verhinderd, collega gevraagd
Definitief verhinderd
Afgemeld
Wel geselecteerd maar niet uitgenodigd
Ronde Organisatie
1
BrAnCHe orGAniSATie
Bouwend Nederland
FinAnCierS
1
NIBC
3
APG
Naam
functie
Email
Maxime Verhagen
Voorzitter
[email protected]
paulus de Wilt
p. (petra) C. van Hoeken
Dick Sluimers
1
PGGM
else Bos
1
Rabobank
robbert Klaasman
1
Triodos
Matthijs Bierman
1
Mn Services
ruud Hagendijk
2
ING
Gerald naber
2
SNS Asset Management
rebecca Sampson
1
Rijkswaterstaat
1
DSM
1
1
1
2
opDrACHTGeVerS
Portaal
eloy lindeijer
Frederik elzinga
Ceo
Chief risk officer
voorzitter van de
raad van Bestuur
Ceo
CiM & lid executive
Committee
Ceo
[email protected]
Contact: [email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
executive Director
Corporate lending
[email protected]
Directeur
[email protected]
Voorzitter
Hoofddirectie
[email protected]
Vicepresident
Sustainable lending
[email protected]
Active ownership
Specialist
[email protected]
jan Hendrik Dronkers
Directeur-generaal
[email protected]
Feike Sijbesma
Ceo
[email protected]
Bert Keijts
Ceo
[email protected]
Schiphol Group
jos nijhuis
Ceo
[email protected]
Tata Steel
Dook van den Boer
Directeur
[email protected]
havenbedrijf Rotterdam
Gerard Geurtjens
Allard Castelein
Directeur
plUS Schiphol Group
president-Directeur
14
[email protected]
DEEl 2: AChTERGRONDINfORMATIE orGAniSATie STAKeHolDerDiAlooG
2 OVG
Coen van oostrom
Ceo
2 Vitens
lieve Declercq
Directievoorzitter
Henri lemmens
manager productie Zuid
1 Gemeente Rotterdam
ron Voskuilen
1 Gemeente hoorn
onno van Veldhuizen
Algemeen Directeur
[email protected]
Stadsontwikkeling rotterdam
2 Rijksgebouwendienst
1 Enexis
2 Amvest
leVerAnCierS
1 AkzoNobel
2 Vodafone
1 Eneco
1 RoyalhaskoningDhV
eva Klein Schiphorst
jolanda van Zanen
Wim Wensing
Ton Büchner
peter nieuwenhuizen
rob Shuter
2 Randstad
2 Technische Unie
2 TKh Group
1 Wavin
2 Rockwool Benelux
2 Pontmeyer
Ceo
Director innovation&
partnerships Supply Chain
&r&D
Ceo
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Business Development
[email protected]
Manager, accountmanager
erik oostwegel
Arnoud Kamerbeek
2 Arcadis Nederland
Burgemeester
[email protected]
[email protected]
(dhr.) rien Bakker
2 Delta
1 Mammoet
Director investment
Management
[email protected]
Voorzitter raad van Bestuur
Ab van der Touw
1 Beelen
Directeur infra Services
[email protected]
jeroen de Haas
3 Siemens
2 Athlon
Algemeen Directeur
[email protected]
Armand van Veen
just in 't Velt
Wim Beelen
Voorzitter raad van Bestuur [email protected]
Voorzitter raad van Bestuur
Algemeen Directeur
Ceo
[email protected]
[email protected]
lid van de raad van bestuur [email protected]
Ceo
[email protected] /
Kees van es
Directeur Sloopwerken
[email protected]
Chris Heutink
Algemeen Directeur
[email protected]
rob Mooren
Wim van Wanrooij
Wim van rixtel
Alexander van der lof
Algemeen directeur
[email protected]
Directeur specialties
(bouw, engineering,
installatie, telecom)
[email protected]
Ceo
[email protected]
Country Director
[email protected]
Ceo
[email protected]
Directeur national Accounts [email protected]
& commercial projects
Anton Huizing
commercieel directeur TKF [email protected]
erwin prins
Managing Director
jan-Willem Viets
(dhr.) Anne Schouten
15
[email protected]
DEEl 2: AChTERGRONDINfORMATIE orGAniSATie STAKeHolDerDiAlooG
Kennisinstellingen
1 TU Delft
Dirk jan van den Berg
president
2 Rotterdam School of
Management
rob van Tulder
professor of international [email protected]
business-society
management
2 Universiteit Twente
André Dorée
1 Rijksuniversiteit
Groningen
Sibrand poppema
1 VU
Bart Bossink
2 Utrecht Sustainability
Institute
jacqueline Cramer
1 Philips lighting
Harry Verhaar
1 TU Delft
overig
1 TNT
1 SWK
nGo’s
Michiel Haas
lennart Sigterman
janet Kroes
eric polman
1 NWP
lennart Silvis
1 CNV vakmensen
Bert van der Spek
1 World Resource Institute
2 fSC Nederland
renée jones-Bos
liesbeth Gort
professor
[email protected]
endowed professor
[email protected]
Chair Materials &
Sustainability van de
TU Delft
Directeur
project Manager
Sustainability
[email protected]
Managing Director
[email protected]
Secretary international
affaires
[email protected]
Secretaris-generaal
van Buitenlandse Zaken
[email protected]
Directeur
[email protected]
Directeur
[email protected]
Board member
1 Sustainalytics
esther Hougee
1 PwC
robert van der laan
jan ludolf Heeres
[email protected]
Algemeen directeur
Herman Mulder
Mark Brand
[email protected]
[email protected]
Director Strategy
1 NCP-Nl/True Price
1 IIRC
[email protected]
Key Account Manager
Manager FSC netwerk
Service providers
[email protected]
Voorzitter College
van Bestuur
roel nozeman
1 Stichting Natuur & Milieu Tjerk Wagenaar
[email protected]
Board member
Head of relationships
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
partner Sustainability & [email protected]
integrated reporting
Senior Manager
[email protected]
Sustainability &
responsible Governance
16
DEEl 2: AChTERGRONDINfORMATIE orGAniSATie STAKeHolDerDiAlooG
overheid
1 RvO
rob Boerée
Director energy &
Climate Change
[email protected]
1 Sociale Zaken en BZK
Mark Frequin
Minister voor Wonen
en rijksdienst
[email protected]
3 Vereniging Eigen huis
Marlies pernot
Algemeen directeur
[email protected]
1 Koninklijke BAM Groep
Céline Bent
projectleider Corporate
Social responsibility
[email protected]
lid van de raad
van Bestuur
[email protected]
eindgebruikers
BAM
1 Koninklijke BAM Groep
1 Koninklijke BAM Groep
1 Koninklijke BAM Groep
William van niekerk
nico de Vries
rob van Wingerden
2 BAM Woningbouw
joost nelis
1 BAM International
1 Koninklijke BAM Groep
2 BAM Techniek
1 Koninklijke BAM Groep
2 Koninklijke BAM Groep
2 CEI-De Meyer
[email protected]
Wouter remmelts
Directeur
[email protected]
peter van den Broek
Voorzitter Cor
[email protected]
Directeur
[email protected]
Wendy Broekhoff
rutger Burger
Marc peeters
Mike jones
1 BAM PPP
Michiel van rij
1 BAM Infratechniek
2 Koninklijke BAM Groep
Koninklijke BAM Groepp
[email protected]
Directeur
jan Al
2 BAM Contractors
1 BAM Wegen
Director Corporate
Social responsibility
Ceo
Theo Winter
Marinus Schimmel
Barry oesman
Mario Broos
Directeur
Directeur Hr
Directeur inkoop
Group Business
Development Director
Directeur
Directeur
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Directeur
[email protected]
Directeur AM
[email protected]
executive Director
[email protected]
lid sectorcommissie
Bouw & Vastgoed
[email protected]
Controller
[email protected]
Externe deelnemers:
16
Interne deelnemers BAM: 8
VBDo
Giuseppe v. d. Helm
Saskia Verbunt
Fanny Claassen
rik van Huik
projectmanager
[email protected]
Duurzaam ondernemen
projectassistent
Stakeholderdialogen
17
[email protected]
DEEl 2: AChTERGRONDINfORMATIE orGAniSATie STAKeHolDerDiAlooG
Bijlage D: Programma
Tijd
Activiteit
Personen
13:00
Opening
rob van Wingerden, lid raad van Bestuur, BAM
13:30
Presentatie BAM: voortgang duurzaamheid William van niekerk, directeur CSr, BAM
14:00
Dialoogronde 1
15:00
Pauze
13:45
14:45
15:30
16:15
16:30
16:45
17:00
Giuseppe van der Helm, executive Director, VBDo
Presentatie enquêteresultaten
Saskia Verbunt,
projectmanager Duurzaam ondernemen, VBDo
Terugkoppeling dialoogronde 1
Dialoogronde 2
Terugkoppeling dialoogronde 2
Bevindingen door VBDO en deelnemers
Conclusie
William van niekerk, directeur CSr, BAM
Borrel
18
DEEl 2: AChTERGRONDINfORMATIE orGAniSATie STAKeHolDerDiAlooG
Bijlage e: Overzicht break-outsessies
Tijd
14:00 14.45
14.45
15:30 16:15
Giuseppe van der helm
Saskia Verbunt
Céline Bent
1. Veiligheid
- Hoe kan BAM onveiligheid nog
meer terugdringen in de bouw?
- Hoe kan het belang van veiligheid
nog zichtbaarder worden?
- Hoe kan veiligheid in de keten nog
meer beloond worden?
- Hoe kan BAM de onveiligheid
verminderen bij de echte uitdagingen,
de gebieden waar de minste vooruitgang wordt geboekt?
- Wat kan BAM in de keten/of bij
opdrachtgevers doen? Hoe kan
BAM zijn stakeholders betrekken in
het verbeteren van de veiligheid?
- Welke best practices in de industrie
zijn goede voorbeelden?
- Wanneer zou veiligheid een
knock-out criterium moeten zijn voor
BAM richting haar leveranciers?
2. Energiegebruik & CO2-emissie
- Wat kan BAM doen om energieverbruik en CO2-uitstoot in de keten
verder te reduceren?
- Hoe kunnen we onze CO2-emissiereductie meer gewaardeerd krijgen
bij onze stakeholders?
3. Productkwaliteit
- Hoe ziet een perfect proces eruit
(denk aan service, lokale gemeenschappen, snelheid, samenwerking
met ketenpartners)?
- Hoe kan BAM zich onderscheiden
met perfecte (proces)kwaliteit?
- Wat moet BAM veranderen om
dit perfecte proces te realiseren?
Waar mee te beginnen en wat
volgt later?
- Wie zou moeten bepalen of
processen perfect zijn?
Dialoogronde 1: minder slecht (proces)
Plenaire terugkoppeling door één stakeholder per sessie
Dialoogronde 2: meer goed (product/levenscyclus)
1. Veiligheid
- Wat kan BAM doen om de
gezondheid van de mens te
verbeteren met zijn producten?
- Hoe kan BAM via producten en
diensten ervoor zorgen dat het een
positieve impact op de veiligheid
heeft (zijn er nog andere relevante
taken dan het verbeteren van de
gezondheid van de mens)
- Wat is een gezond gebouw?
Waarom zou BAM dit onder de
aandacht brengen bij haar klanten?
- Hoe kan BAM zorgen dat de
bekendheid van de betekenis en de
voordelen van een gezond gebouw
toeneemt?
- In hoeverre is men/de klant bereid
hierin te investeren? Hoe kan BAM
er voor zorgen dat haar klanten
meer bereid zijn om hierin te
investeren?
2. Energiegebruik & CO2-emissie
- Wat kan BAM doen om de markt
voor energie-neutrale / positieve
producten te vergroten?
- Hoe kan BAM ervoor zorgen dat
het als koploper genoeg voordelen
ervaart?
19
3. Productkwaliteit
- Hoe ziet een perfect product eruit?
- Hoe kan BAM zich onderscheiden
met productkwaliteit?
- Wat moet BAM veranderen om dit
perfecte product te realiseren?
Waarmee te beginnen en wat volgt
later?
DEEl 2: AChTERGRONDINfORMATIE orGAniSATie STAKeHolDerDiAlooG
Bijlage F: Voorbereidende enquête
f1. Enquêteformulier
Koninklijke BAM groep - enquête stakeholderdialoog 2014
op 1 juli 2014 vindt de vijfde stakeholderdialoog van Koninklijke BAM Groep plaats. Tijdens deze dialoog gaat BAM graag
in gesprek met haar stakeholders om te kijken hoe BAM een grotere positieve impact kan hebben op stakeholders en de
maatschappij. Deze enquête dient ter voorbereiding van de dialoog.
BAM’s Duurzaamheidsverslag over 2013 voldoet aan de nieuwe G4-richtlijnen van het Global reporting initiative (Gri).
Binnen deze richtlijnen ligt de focus op materialiteit: bedrijven en organisaties richten zich op thema’s die voor hen het
meest relevant zijn. relevant wil zeggen: de mate waarin het impact heeft op de stakeholders en de maatschappij. Ma-
terialiteit is de maatstaf voor het vaststellen of een thema de economische, milieu- en sociale impact van een organisatie,
of het beïnvloeden van de beslissingen van stakeholders, voldoende weergeeft. op basis van deze materialiteitsanalyse
wordt het duurzaamheidsbeleid verder verbeterd. Bovendien verbetert dit de verslaggeving van het beleid van BAM.
in het verslag van 2012 heeft BAM, vooruitlopend op de Gri richtlijnen een eerste matrix daarvan gepresenteerd en in
2013 is er, mede op basis van de resultaten van de stakeholderdialoog een uitgebreidere versie gemaakt. Deze kunt u te-
rugvinden op pagina 17 van het laatste Duurzaamheidsverslag en is hieronder weergegeven. Met uw inzichten verkrijgen
wij graag nog meer inzicht in de mate van relevantie van deze onderwerpen voor onze stakeholders.
Wat voor type stakeholder vertegenwoordigt u voor BAM?
o Brancheorganisatie
o Financier
o opdrachtgever
o leverancier
o Kennisinstelling
o nGo
o Service provider
o overheid
o eindgebruiker
o BAM (interne stakeholder)
Door middel van deze enquête wil BAM in eerste instantie samen met u bepalen welke thema’s relevant zijn. Geeft u
voor de onderstaande door BAM geselecteerde thema’s alstublieft aan in welke mate u inschat dat dit thema impact
heeft, respectievelijk op u als stakeholder en op de maatschappij als geheel.
Graag willen wij u vragen om bij de beoordeling van de vragen een middellange horizon in gedachten te nemen, bijvoor-
beeld de periode 2015 - 2020.
20
DEEl 2: AChTERGRONDINfORMATIE orGAniSATie STAKeHolDerDiAlooG
Aspect
1. Economische aspecten
economische prestaties
(waaronder de financiële waardecreatie)
Impact op u als
STAKEhOlDER
1 = geen impact
5 = veel impact
Impact op de
MAATSChAPPIj
1 = geen impact
5 = veel impact
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
Gebruik van materialen
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
luchtemissies (waaronder Co2)
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
Transport
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
operationele prestaties
2. Milieu aspecten
energiegebruik
Afvalwater en afvalstoffen
Beoordeling van leveranciers op milieuaspecten
3. Sociale aspecten
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
Gezondheid en veiligheid
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
Diversiteit en gelijke kansen
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
opleiding en onderwijs
Beoordeling van leveranciers op arbeidsvoorwaarden
naleving van sociale wet- en regelgeving
(bijv. mb.t. arbeidsomstandigheden)
4. Maatschappij
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
Anti-corruptiebeleid
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
Transparantie
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
(voorkomen van) Concurrentiebelemmerend gedrag
lokale gemeenschappen
5. Productverantwoordelijkheid
naleving van wet en regelgeving m.b.t.
productverantwoordelijkheid (bijv. veiligheidseisen)
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
21
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
1 ○ ○ ○ ○ ○ 5
DEEl 2: AChTERGRONDINfORMATIE orGAniSATie STAKeHolDerDiAlooG
Open vragen
o in hoeverre heeft BAM volgens u de juiste thema’s geselecteerd?
o op welke onderwerpen legt BAM te weinig nadruk en waarom? noem er maximaal 3
o op welke onderwerpen legt BAM te veel nadruk en waarom? noem er maximaal 3
o Zijn er thema’s, al dan niet door BAM als materieel aangemerkt, die volgens u
wel belangrijk (materieel) zijn voor BAM?
Wat voor een type(n) projecten zou BAM moeten uitvoeren een om positieve impact te realiseren
met betrekking tot de meest materiele onderwerpen (zoals door u hierboven aangegeven)?
(Meerdere antwoorden mogelijk.)
o projecten met een lage bouwprijs ten opzichte van concurrentie
o projecten met een lage total cost of ownership
o energieneutrale of energie positieve projecten
o projecten die beter aangepast zijn aan extreem weer en veranderend klimaat
o projecten die bijdragen aan de gezondheid van de mens
o projecten die een netto-positieve bijdrage hebben op de biodiversiteit
o projecten die de economische omstandigheden van de omgeving duurzaam verbeteren
o Anders, namelijk …
22
DEEl 2: AChTERGRONDINfORMATIE orGAniSATie STAKeHolDerDiAlooG
F2. Enquête respons
Verstuurd naar 29 personen,
16 respondenten:
Ingeschatte impact op een schaal van 1 tot 5, respectievelijk op de stakeholder zelf en op de maatschappij
als geheel. Gemiddelde aan de aspecten toegekende scores:
Aspect
Stakeholder
economische prestaties (waaronder de financiële waardecreatie)
4,5
operationele prestaties
4,3125
Transparantie
4,133333333
Gezondheid & veiligheid
3,9375
naleving van sociale wet- & regelgeving
3,9375
Voorkomen van concurrentiebelemmerend gedrag
3,9375
Anti-corruptiebeleid
3,875
Beoordeling leveranciers op milieuaspecten
3,866666667
opleiding & onderwijs
3,8
naleving van wet- & regelgeving m.b.t.
3,75
productverantwoordelijkheid
Gebruik van materialen
3,625
lokale gemeenschappen
3,466666667
Beoordeling van leveranciers op arbeidsvoorwaarden
3,4
Transport
3,1875
Diversiteit & gelijke kansen
3,1875
luchtemissies (waaronder Co2)
2,9375
energiegebruik
2,8125
Afvalwater en afvalstoffen
2,4375
23
Maatschappij
3,9375
3,4375
4,071428571
4
3,875
4
4,25
4,125
3,75
4
4,125
3,875
3,625
3,75
3,3125
4,25
3,8125
3,9375
DEEl 2: AChTERGRONDINfORMATIE orGAniSATie STAKeHolDerDiAlooG
Materialiteitsmatrix:
Door stakeholders ingeschatte impact van duurzaamheidsthema’s...
...op de maatschappij als geheel
ZEER GROOT
GROOT
GEMIDDElD
KlEIN
KlEIN
GEMIDDElD
GROOT
ZEER GROOT
...op de stakeholder zelf
Op welke onderwerpen legt BAM te weinig nadruk en waarom?
• Kwaliteit van het geleverde product.
o Consument en opdrachtgever gaan hier meer gewicht aan geven. ook vanuit imagoperspectief belangrijk.
• Milieubeoordeling leverancier.
o is nu gemiddeld relevant voor BAM, zou van groot belang moeten zijn gezien klimaatverandering
• omgang met onderaannemers/partners.
o Het werkt pas als je eigen keten meedoet.
• Milieubeoordelingen leverancier
o (van kosten/impact benadering naar opportunities/waardecreatie)
• inkooppraktijken
• Wellicht integrale ketenverantwoordelijkheid,
o waardoor er in beginfases van oplossingsmogelijkheden, mogelijk niet alle relevante stakeholders
gehoord worden.
24
DEEl 2: AChTERGRONDINfORMATIE orGAniSATie STAKeHolDerDiAlooG
• effluenten en afval
o is nu gemiddeld relevant voor BAM, zou van groot belang moeten zijn gezien klimaatverandering.
• effecten van de 'next economy' op maatschappij en bouw in bijzonder.
• Sociaal publiek beleid
• innovatie (4x genoemd!)
o ook meten
o aangezien dit de basis vormt voor continuiteit van een onderneming
o op proces en product omdat de bouwwereld aan het veranderen is en BAM mee moet veranderen
• operationele prestaties
o overlast ondervonden tijdens bouwprojecten die een negatieve invloed had op reizigers.
• Milieucompliance
o aangezien dit in de keten een relevant thema is
Op welke onderwerpen legt BAM te veel nadruk en waarom?
• Vrijheid van vereniging en collectieve arbeidsonderhandelingen. De arbeidsmarkt verandert snel,
de flexibilisering van de arbeidsmarkt zet snel door.
• Diversiteit en gelijke kansen (hygiëne)
• lokale gemeenschappen
• Trainingen en opleidingen
• lokale gemeenschappen wil niet zeggen dat hiermee de prijs/kwaliteitverhouding ook gewaarborgd is
Zijn er thema’s, al dan niet door BAM als materieel aangemerkt, die volgens u wel belangrijk
(materieel) zijn voor BAM?
• Mondiaal imago: BAM als wereldspeler.
• people (van het drieluik ppp)
• Circular economy --> cradle to cradle
• Strategische relaties
• levensduur van projecten
• Gedragscode (intern) - toetsing en navolging code
• Community investments
Wat voor een type(n) projecten zou BAM moeten uitvoeren een om positieve impact te realiseren met betrekking
tot de meest materiële onderwerpen (zoals door u hierboven aangegeven)? (meerdere antwoorden mogelijk)
projecten die...
• ...een lage total cost of ownership hebben - 11x / 69%
• ...energieneutraal of -positief zijn - 8x / 50%
• ...bijdragen aan de gezondheid van de mens - 7x / 44%
• ...de economische omstandigheden van de omgeving duurzaam verbeteren - 7x / 44%
• ...een netto-positieve bijdrage hebben op de biodiversiteit - 4x / 25%
• ...die beter aangepast zijn aan extreem weer en veranderend klimaat - 2x / 12,5%
• ...een lage bouwprijs hebben ten opzichte van concurrentie - 1x / 6%
en in ‘overig, namelijk’ ingevuld:
• ”installatie-Bouw-infra als 1 geïntegreerd traject aanbieden”
• “Het dienen van maatschappelijke verplichting in het kader van ondernemerschap”
25
DEEl 2: AChTERGRONDINfORMATIE orGAniSATie STAKeHolDerDiAlooG
Bijlage G: Evaluatie enquête
G1. enquêteformulier
Evaluatie Koninklijke BAM Groep Stakeholderdialoog 2014
U was aanwezig bij de stakeholderdialoog van de Koninklijke BAM Groep. Wij zijn u daar erg dankbaar voor en willen
graag weten hoe u deze middag heeft ervaren. Daarom vragen wij u vriendelijk onderstaande vragen te beantwoorden.
Deze input wordt meegenomen in de algehele evaluatie van de BAM stakeholderdialoog.
1. hoe waarschijnlijk is het dat u deelname aan een BAM Stakeholderdialoog zou aanbevelen aan een collega?
(0 = zeker niet, 10 = zeker wel)
2. Wat is de belangrijkste reden of factor dat u deze score gegeven heeft?
3. Wat voor type stakeholder vertegenwoordigt u voor BAM?
o leverancier
o opdrachtgever
o Medewerker
o Financierder
o Koepel-, brancheorganisatie, of nGo
o overheid (niet opdrachtgever)
o overig, namelijk…
4. heeft u suggesties voor verbetering bij herhaling van de stakeholderdialoog?
5. Zijn er naar aanleiding van de dialoog nog punten waar u met ons verder over in gesprek wilt? Zo ja, zou u dan
uw naam willen invullen? BAM neemt dan contact met u op.
26
DEEl 2: AChTERGRONDINfORMATIE orGAniSATie STAKeHolDerDiAlooG
G2. enquêterespons
Zes respondenten: 2x koepel-/brancheorganisatie/nGo, 2x leverancier, 2x BAM
hoe waarschijnlijk is het dat u deelname aan een BAM Stakeholderdialoog zou aanbevelen aan een collega?
(0 = zeker niet, 10 = zeker wel): Gemiddeld 9, 3 x 10 & 3 x 9
Wat is de belangrijkste reden of factor dat u deze score gegeven heeft?
• openhartigheid van beide zijden
• Het is een mooie manier om samen met de klant te werken aan slimme oplossingen
• leerzaam om input/ feedback te verkrijgen van de stakeholders
• Het is heel belangrijk om met stakeholders een dialoog aan te gaan. De dialoog is transparant en levert
voor BAM en stakeholders relevante kennis op.
• De constructieve samenwerking tussen deelnemers
• inzicht in strategische uitdagingen van een top klant / bedrijf in de bouw
• interessante deelnemers
• leerzaam concept
heeft u suggesties voor verbetering bij herhaling van de stakeholderdialoog?
• Venue was inspirerend maar intimiteit was onvoldoende (afgezien van akoestiek)
• Breakout sessies nader te sturen middels (duidelijke) dilemma's.
• nee, vooral hiermee doorgaan!
• Bespreek een best practice. er zijn al veel projecten waar we veel van kunnen leren.
Zijn er naar aanleiding van de dialoog nog punten waar u met ons verder over in gesprek wilt?
Zo ja, zou u dan uw naam willen invullen? BAM neemt dan contact met u op.
• initiatieven om de overheid een voorbeeld rol te laten spelen in kader iMVo Bouw Sector Akkoord.
Voorts True price voor projecten (Feijenoord stadion?) [email protected]
• Van decentraal naar (gedeeltelijk) centraal plannen van (vaste) en flexibele medewerkers
27
VBDo (Vereniging van Beleggers voor Duurzame ontwikkeling)
www.vbdo.nl i www.duurzaamaandeel.nl i www.goed-geld.nl i www.eurosif.org
Voor meer informatie: Giuseppe van der Helm, [email protected]
pieterstraat 11, 3512 jT Utrecht, T +31 (0) 30 234 00 31, [email protected]