oen, mringen- mee? Ieeen ein vindt staak is. de mond at dit rland. mand wil n vuurop afgeook een rievenl een men dit sommiunden n je pruijoh, wat Austran streng urwerk d. Vuurgestonder fs voor waalven het vuurerland an Echteld Nijmegen l r 02 direcen daarde cular is Maok al een en? Dat e gesteld openbare oensdag Gelder- s en Lamde zich heologie. ollecties m voor 995 nam het muoge was aar goed aar gelemuseum eeft imctie mommandeindrukzameling n 12.30 gstellen- De Gelderlander 18/01/2014 Copy Reduced to %d%% from original to fit letter page DE GELDERLANDER ZATERDAG 18 JANUARI 2014 Onderneem meer met cultuur Een cultureel ondernemer bewandelt zijn eigen weg onafhankelijk van gemeentelijk beleid. OPINIE CULTUREEL ONDERNEMERSCHAP door Doeko Pinxt NIJMEGEN – De gemeente Nijme- gen verstaat onder meer onder cultureel ondernemerschap, de inzet om andere financiers dan de overheid te betrekken. Het interessante hieraan is dat ‘inzet’ impliceert dat je er niet in hoeft te slagen en dat komt eigenlijk wel overeen met echt ondernemerschap want dat mislukt ook regelmatig. Het is niet voor niets dat de helft van alle startende ondernemers stopt binnen vijf jaar. Als de culturele sector onderneemt zoals startende ondernemers doen of zoals de gemeente Nijmegen met grondbezit in de Waalsprong heeft gedaan dan ziet over vijf jaar de Nijmeegse culturele sector er behoorlijk anders uit. De vraag is of dat erg is? Hoe meer de gemeente het accent op ondernemerschap legt, des te meer ruimte er ontstaat voor nieuwe initiatieven, omdat meerdere bestaande initiatieven waar de gemeente nu op bezuinigt het puur als ondernemer niet gaan redden. Veel cultuur heeft waarde, maar niet altijd marktwaarde of directe (meetbare) economische waarde. Culturele initiatieven die zich meer focussen op de maatschappelijke waarde van kunst en cultuur of geen direct verdienmodel hebben lijken gezien de landelijke trend daarmee niet houdbaar. Hoe ver gaat de gemeente Nijmegen straks na de gemeenteraads- 䡵 Vrouwenkoor 4Tune zingt in een oude hal van Honig. Het was een van de scènes van een muziekfestijn in deze fabriek. foto Gerard Verschooten verkiezingen van maart in het cultureel ondernemen? Eind 2011 stond in De Gelderlander dat JT, de op één na grootste bioscoopketen van Nederland, met de gemeente Nijmegen wilde onderhandelen over de overname van filmhuis LUX. Het bedrijf dacht LUX te kunnen exploiteren zonder financiële steun van de gemeente. Wethouder Henk Beerten gaf destijds aan dat hij subsidie aan LUX goed besteed geld vond en dat hij niet zat te wachten op een commerciële partij voor LUX. De waarde van LUX voor Nijmegen staat voor mij buiten kijf maar in het kader van cultureel ondernemerschap was ik minstens het gesprek aangegaan. Ondernemen is ook openstaan voor nieuwe ideeën, je nek uitsteken, doen wat anderen niet verwachten of durven en vallen en opstaan. Een ander nieuwsbericht wat mij is bijgebleven is dat in Noord-Holland het bedrijf Karmac een aantal lokale bibliotheekvestigingen heeft overgenomen per 1 januari. Het schijnt een unicum te zijn in Appelternse beukenboom Regio InZicht door Ruud Stoeten N og niet zo lang geleden schreef ik over het mooie Land van Maas en Waal. Nog even een dringend verzoek: vlieg er nou niet meteen met z’n allen naar toe, want dan wordt het gebied tussen de rivieren tot een ontmoetingsplaats voor het ganse land. Als iedereen de rust, de natuur en de schoonheid komt bezoeken, is het snel afgelopen met die rust, die natuur en die schoonheid. Kortom: niet massaal over de kronkelende dijken gaan rollebollen. Niet met z’n allen de polder induiken om die honderdduizenden dinerende ganzen en andere vogels te bekijken. 䡵 Ruud Stoeten is oud-streekverslag- gever van De Gelderlander. foto Theo Peeters Als u het dan toch niet laten kunt, beperk u dan tot de langzaam maar zeker toeristisch-industrieel geworden regio van Appeltern. Daar kun je gezellig met z’n allen vliegvissen of op forellen jagen; spelevaren op De Gou- den Ham, kamperen, rondvaarten maken, modeltuinen bekijken, meedoen aan imposante dorpsfeesten en nog veel meer. Mooi Appeltern. Ooit bezongen door de jongens van Blaok, een huisschilder en een schilder van huizen, bijgestaan door twee charmante zoetgevooisde vriendinnen. Helaas is de zanggroep al lang geleden ingeslapen. Toch is Appeltern niet alleen maar vertier. Wie er oog voor heeft, vindt er plekjes waar je nog even jezelf kunt zijn, waar je kunt mijmeren over van alles en nog wat. Dan hebben we het niet zozeer over die mooie Moringerwaard, een verstild in de oksel van de Maasdijk rustend waterparadijsje. Waar allerlei watervogels regelmatig vergaderingen houden, gezeten op de beschoeiingspaaltjes. Nee, dan bedoelen we dat plekje aan de andere kant van de dijk, bij het oude protestantse Copyright (c)2014 De Gelderlander 18/01/2014 Nederland, dat een commercieel bedrijf een bibliotheek runt. Door puur te focussen op het uitlenen van boeken kan de bibliotheek commercieel gerund worden, volgens Karmac. Het betekent dat activiteiten zoals leesbevordering niet meer gedaan worden, omdat daar geen markt voor is en het niet meer als taak van de bibliotheek gezien wordt. Zou dit denkbaar zijn in Nijmegen of gaan we dan te ver in het ondernemen? Een mooi voorbeeld waar de gemeente Nijmegen sinds kort actief (cultureel) ondernemerschap stimuleert, is het oude fabriekscomplex Honig aan het Waal- front. Rondom het Honigcomplex kan meer met minder regels en dat maakt het een aantrekkelijk gebied om in te ondernemen. Het doet me denken aan de jaren toen ik in Berlijn woonde, waar leegstaande gebouwen een nieuwe (culturele) bestemming kregen. De spanning die hierin zit, is dat de gemeente bezuinigt op haar structurele culturele partners en “ Cultureel ondernemen is je constant bewijzen en initiatieven nemen meer ondernemerschap verwacht van hen. Vervolgens vergroot diezelfde gemeente de concurrentie van haar vaste partners door (culturele) ondernemers in de Honig via goedkope huur indirect te subsidiëren en door regelvrije zones in te voeren. Over het Vrijheidsmuseum WO2 dat gepland is in de Vasim in Nijmegen-West is al veel geschreven maar ook in het kader van cultureel ondernemerschap is dit project interessant. Ik heb zelden politici zo enthousiast gezien over een plan waarin vooraf een financieringstekort wordt gepresenteerd. Door de jaren heen heb ik mij gespecialiseerd in fondsenwerving en per project bepaal ik mijn strategie en breng ik potentiële inkomstenbronnen in kaart. In mijn geval maak ik jaarlijks gebruik van meer dan honderd verschillende soorten inkomstenbronnen, variërend van een kaartje voor het pontje tijdens de Vierdaagsefeesten tot aan subsidie van het Nederlandse Stichting voor het Gehandicapte Kind. Ik heb projecten met winst, kostendekkend en af en toe met verlies afgesloten, maar ik heb op voorhand nog nooit met een nietsluitende begroting gewerkt. Cultureel ondernemen is niet rechten claimen op opdrachten of subsidie, omdat je altijd die opdracht of die subsidie gehad hebt. Cultureel ondernemen is voor mij je constant bewijzen en initiatieven nemen en kansen benutten, de stad doen verbazen en daarbij optimaal gebruikmaken van de mogelijkheden die er zijn om een financieel gezond cultureel project te realiseren, met of zonder (overheids-)subsidie en met of zonder marktwerking. Wie dat kan, blijft bestaan. En een (cultureel) ondernemer kiest uiteindelijk zijn eigen weg onafhankelijk van veranderlijk gemeentelijk beleid. Doeko Pinxt is organisator van culturele evenementen kerkje. Toen ooit de toren werd gerestaureerd, vonden ze pal onder de kap een oeroud uurwerk waarvan niemand het bestaan wist. Ook voormalig koster-kerkvoogd Has Loderus niet, hoewel hij zijn ambt al vele tientallen jaren bekleedde. ‘Voor geen goud ga ik die ladder op’, waren toen de gevleugelde woorden van de inmiddels al lang geleden gestorven dorpsnotabel. Bezijden die toren ligt een oeroud kerkhofje dat letterlijk wordt overkoepeld door een enorme beuk. Eeuwenlang heeft de boom on- N en Hu ge len Ui Te vr ou w se m re is M ga ee ne jar do to M D din m in we ren uit lid vol voorouders 䡵 Een enorme beuk overkoepelt de begraafplaats. foto Eveline van Elk O stuimig kunnen groeien, omdat hij zich via zijn wortels bij voortduring tegoed kon doen aan de voedingsstoffen uit de vele doden die aan zijn voeten werden gelegd. Macaber? Welnee. Het is toch een aardig vooruitzicht om na je dood, samen met je voorouders, te mogen voortleven in zo’n imposant natuurlijk monument? Je hebt dan vanaf elke tak een prachtig uitzicht over de dijk, de uiterwaarden, de Maas en Waalse luchten, het dorp en de mensen. Je weet je verzekerd van bewonderende blikken naar de beukenkruin die de eeuwen heeft getrotseerd, mede dankzij jouw hoogstpersoonlijke inbreng. Kijk maar eens goed naar die boom. Hij zit vol littekens die lijken op hoofden, armen, benen en andere lichaamsdelen. En die ene uitwas, heeft die niet wat weg van oud-koster Has-Loderus…? Januari 20, 2014 9:43 am / Powered by TECNAVIA D no de zi be Hi we tie ge ge ge m m wi va (G m ni aa sta