Kwetsbaarheidstrekken bij ernstige depressie (MD)

Kwetsbaarheidstrekken bij
ernstige depressie (MD)
Lieve Beheydt
Psycholoog de Fase 2
Phd CAPRI
PZ Duffel
[email protected]
Wederzijdse verwachtingen
Clinici naar wetenschap
• Specifiek : behandeling op
maat
• Effectief : ‘cure’
• Sensitief : efficiënt
• Care : de therapeutische
relatie, elegantie,
flexibiliteit
• Begrijpelijk narratief voor
‘pychoeducatie’
Wetenschappers naar de kliniek
• Theoretisch samenhangend
kader
• Kennis (state of the art)
• Methodisch
 Systematisch
 Gecontroleerd
• Formuleren van vragen over
leemtes
• Inspiratie voor
operationalisering uit de
praktijk
Uit de praktijk gegrepen…
Theoretisch kader van onderzoek voor
de klinische praktijk
Depressie, een levenslange aandoening
Hoge prevalentie
Tekorten in
diagnostiek,
behandeling en
preventie
Therapieresistentie
Gebrek aan respons of herstel
Hoge comorbiditeit
HETEROGEEN
Fysiopathologie
nog gebrekkig
SUBTYPES?
Levenslange
aandoening
1 AANDOENING
MET
VERSCHILLENDE
GRADATIES?
Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel
Terugkomende symptomen
Herval
Subsyndromale depressie
Restsymptomen
TREK-Kwetsbaarheid in twee betekenissen
Therapieresistentie symptomen
Beschrijvend niveau, typerend voor…
• Therapieresistentie
• Lichamelijk
• Mentaal/brein
 Geen response
 Geen volledig herstel /
blijvende symptomen
•
•
•
•
•
Ontwikkelingsstoornis
Ook verklarend niveau?
Gevoeligheid om ‘het te krijgen’
Deterioratie
Blijvende beperkingen
Comorbiditeit
Terugkomende symptomen
Herval
 Emotioneel
 Cognitief
 Motivationeel
Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel
DEPRESSIE
Dimensies van depressie : evidence based
selectie van symptoomclusters om op te volgen
Negatief affect
Anhedonie
Psychomotorische
verandering
Vrieze et al. (2013) Dimensions in MDD and their relevance for treatment outcome
Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel
Ernst (N+A)
Geen herstel
Ernst (N+A)
Geen herstel
Geen respons
Enkel
toestandsgebonden
?
Twee delen : symptoom en structurele
benadering
• 1.Kernsymptoom in levensperspectief :
Psychomotorische retardatie bij ouderen met depressie
 Als prognostisch teken van kwetsbaarheid voor depressie
• 2.Ontwikkelingsperspectief :
• Niveau van representationele capaciteiten en ernst van
psychopathologie bij depressie en stoornissen van het
affectieve spectrum
 Als ontwikkelingsgebonden kwetsbaarheid voor depressie
 !! Beide leiden tot directe richtlijnen voor de klinische
behandeling
Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel
Het effect van SSRI (escitalopram) op
psychomotorische vertraging bij
ouderen met majeure depressie
Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel
BESLUIT : psychomotorische retardatie bij
ouderen
•
Er is een op zijn minst additief effect van leeftijd en depressie op de psychomotoriek
•
Ook bij medicatievrije patiënten
•
Bij ouderen geldt een effect van cognitive load dat vermoedelijk gemilderd wordt door het
complexiteitseffect dat ook voor gezonde ouderen geldt
•
12 weken behandeling met een SSRI heeft een gunstig effect op de stemming -depressie en
angst-
•
12 weken behandeling met een SSRI heeft echter geen effect op de psychomotoriek (en
verschillende domeinen van cognitie)
•
BEPERKINGEN : moeizame inclusie, grote drop out
•
•
DISCUSSIE : bij ouderen beter gebruik van een ander type AD?
of aanwijzing voor blijvende impact van LLD?
Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel
Niveau van
persoonlijkheidsontwikkeling
Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel
Differentiatie en ‘relatedness’
het ontwikkelingsniveau van persoonlijkheid
Persoonlijkheid : 2 onafhankelijke dimensies die in dialectiek het
ontwikkelingsniveau bepalen
Cognitieve psychologie
Attachment
Separatie, zelfdefinitie
gehechtheid, objectrelaties
Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel
De differention and Relatedness scale (Diamond
et al., 1993)
Schaalpunt Beschrijving
1
Zelf/ander grens gecompromitteerd (fysisch)
2
Zelf /ander grens verwarring (intellectueel/affectief)
3
Zelf/ander spiegeling
4
Zelf/ander idealisatie/denigratie
5
Semi-differentiatie : wisselen tussen gepolarizeerde negatieve en
positieve attributies
6
Opkomende ambivalente constantie (cohesie) en opkomende
ervaring van verbondenheid
7
Verstevigde, constante van (stabiele) zelf en anderen in unilaterale
relatie
8
Samenhangende, geïndividualiseerde, empatisch gerelateerde zelf
en ander
9
Wederzijds verbonden, integratief ontplooiende zelf en ander
10
Integratieve, creatieve constructies van zelf en ander in empatische
en wederzijds afgestemde relaties
Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel
Belangrijke theses van Differentiation en
Relatedness (Blatt) op een rij
•
1 ontwikkelingsniveau = van dialectiek tussen 2 assen, dimensies onderliggend aan elke
persoonlijkheid.
•
Adaptief model met



assimilatie : inpassen van sociale realiteit in cognitieve, affectieve, experiëntiële schema’s, meer bepaald
hoe ervaren in relatie tot het zelfschema
accommodatie : aanpassen verder verfijnen van schema’s door realiteit, ook schema van het zelf
(de werkelijkheid wordt in een mal gepast, maar de mal wordt aangepast, evolueert met de werkelijkheid)
•
Weerspiegeld in mentale representaties, hebben de kwaliteit van cognitief-affectieve schema’s met
cognitieve, affectieve componenten, maar ook experiëntiële , de zelfbeleving staat er niet los van
•
Niveau’s zijn ordinaal, geen continuum
•
Parallel met Kernberg : vroegere verstoring veronderstelt zwaardere pathologie ---Theoretisch : 7 is
cutt off voor normaliteit/basisvoorwaarde
•
Psychopathologie kan meestal ingedeeld worden volgens overwicht van een van de assen :
anaclitisch/introjectief (mixed kan ook)
•
Het niveau van mentale representaties is betrouwbaar meetbaar (door scoring van levels in open
beschrijvingen van significante anderen, het ORI Object Relations Interview)
Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel
Onderzoeksvragen : validatie DRS
1.
Is de DRS betrouwbaar ? Is de inter-rater betrouwbaarheid goed?
BETROUWBAARHEID
2.
Hebben patiënten (van het affectieve spectrum, en meerbepaald depressie) een
andere DRS score (kwantitatief) dan gezonde subjecten? PREDICTIEVE VALIDITEIT



3.
•
Is de DRS score onderscheidend voor psychopathologie?
Is de theoretisch vooropgestelde cut off score van 7 voor gezondheid geldig (gaat de parallel
met Kernberg op?)
Hebben patiënten en controlepersonen anderssoortige mentale representaties? (verschillen
tussen niveau’s in representatie van respectievelijk vader, moeder, significante ander, zelf)
INHOUDSVALIDITEIT
Wat is de relatie tussen DRS scores enerzijds en demografische variabelen, IQ,
ernst van depressie en andere symptoomniveau’s INHOUDSVALIDITEIT en
CONCURRENTE VALIDITEIT
Is de geschreven versie van de intensieve ORI (Object Relation Interview) een
valide meting van DR? Inhoudsvaliditeit geschreven ORI voor DRS scoring


M.a.w.belangrijke meerwaarde van interview?
Of kan de praktijk efficiënter?
Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

Download Report