Grande Toscane 2014

ASSISI - GUBBIO - PERUGIA
EEN MAGISCHE DRIEHOEK
GRANDE weet een romantische bestemming altijd wel te appreciëren. Zo
ontdekten we een idyllische plek in Umbrië, het groene hart van Italië: Fratticiola
Selvatica, een dorp pal in het midden van de driehoek Perugia-Gubbio-Assisi. De
drie steden bieden een overvloed aan cultuur en gastronomie, de omringende
heuvels nodigen uit tot wandelen of fietsen. Vlakbij ligt ook een van de grootste
meren van Italië, Lago Trasimeno.
TEKST EN FOTOGRAFIE JORIS DE VOOGT
58 GRANDE GENIETEN
GRANDE GENIETEN 59
A
ssisi, de geboortestad van Sint-Franciscus, is
al eeuwenlang een bedevaartsoord. Toen de
huidige paus de naam Franciscus aannam,
werd Assisi voor gelovigen zelfs een hippe bestemming.
Francesco di Bernardone – zo luidde de wereldse naam van
de heilige Franciscus – werd in 1182 geboren als zoon van
een rijke koopman. In zijn jonge jaren was hij een losbandig fuifnummer, maar hij kwam tot inkeer. Hij schonk
zijn bezittingen weg en ging bedelen voor de armen. Voor
zichzelf hield hij alleen een pij en de heilige armoede over.
Zijn enige nalatenschap was de kloosterorde van de franciscanen, ook bekend als de minderbroeders.
In de voetsporen van San Francesco
Het langgerekte Assisi ligt boven op een berg. We parkeren aan de Piazza Mateotti en belanden meteen in het
centrum. Op de Piazza del Comune omringen monumentale gebouwen een leeuwenfontein. Gekneld tussen twee
gebouwen staat nog de gevel van een Romeinse Minervatempel. Pronkstuk van het plein is het veertiende-eeuwse
Palazzo dei Priori. Even verderop is de Chiesa Nova gebouwd op de vermoedelijke geboorteplaats van Franciscus.
Nog een bezienswaardigheid is de Basilica di Santa Chiara,
gewijd aan Franciscus’ volgelinge Sinte-Clara. Inderdaad,
de heilige man had een fan. Sinte-Clara beleed net als haar
mentor de heilige armoede en stichtte de kloosterorde
van de clarissen of arme klaren. Assisi is een kleine en
beloopbare stad, maar de straten gaan er flink op en neer.
De basiliek weerspiegelt niet de heilige
armoede van Sint-Franciscus.
Op de Piazza Grande ligt het
stadje Gubbio aan je voeten.
Het bezoek is tegelijk een fitnesskuur, zeker als je ook de
Rocca Maggiore beklimt. Je wordt wel beloond: van op de
burcht word je getrakteerd op een prachtig panorama.
Aan het uiteinde van het stadje vind je het hoogtepunt
van het bezoek: de Basilica di San Francesco. Het is een
drietrapsgebouw, want één kerk volstond niet om Franciscus te eren. Boven de crypte, een sombere ruimte waar
de heilige begraven ligt, bevinden zich een benedenkerk
en een bovenkerk, allebei gebouwd in de dertiende eeuw,
kort na het overlijden van Franciscus. In de benedenkerk
prijken fresco’s van Cimabue, Giotto, Martini en de broers
Lorenzetti. In de bovenkerk beelden 28 fresco’s van Giotto
het leven van Franciscus uit. Beide kerken zijn rijkelijk
aangekleed, het mocht iets kosten in die tijd. De Heilige
Kerk had het blijkbaar niet begrepen op Franciscus’ heilige
armoede…
Alleen op een berg
Guido Gezelle zei het ooit: “Gij badt op enen berg alleen.” De poëet doelde op Jezus, maar het kon evengoed
Sint-Franciscus zijn. Om te bidden en te mediteren trok
de heilige naar de Monte Subasio. Nu nog doen dagelijks
tientallen bedevaarders en sportievelingen de steile klim
over. Het is een prachtig parcours, maar eerlijk is eerlijk:
wij deden het met de auto. Aan het einde van de tocht
wacht de Eremo delle Carceri, gebouwd op de plek waar
Franciscus in afzondering ging. Het is niet bekend of hij er
speciale paddenstoelen at, maar volgens de overlevering
voerde hij gesprekken met de vogels. Hij schreef ook een
poëtisch lied over de wonderen van de schepping. Krijg je
er niet genoeg van? In de benedenstad Santa Maria degli
60 GRANDE GENIETEN
›
Heerlijk verpozen in de schaduw, met als
decor een van de vele palazzi in Gubbio.
GRANDE GENIETEN 61
Desolate landschappen op weg naar de
Monte Cucco.
Een huis tussen de heuvels
Jaren geleden verhuisden Erika Vermeiren en Bart
Decramer uit Brugge naar het Umbrische dorp
Fratticiola Selvatica. Tussen de heuvels vonden ze
het huis van hun dromen. Zelf wonen ze op de eerste
verdieping, op de begane grond richtten ze drie
vakantieappartementen in. Elk appartement is ingericht
met moderne designmeubelen en heeft zijn eigen
terras. GRANDE logeerde in het middelste appartement.
Vanuit het zwembad kijk je uit op de bergen. Erika en
Bart doopten hun paradijsje om tot Il Sussurro, Italiaans
voor ‘het gefluister, het geruis’. Inderdaad, geen auto’s te
horen hier, wel het gefluister van de omringende natuur.
Erika is afkomstig uit het Vlaams-Brabantse Sterrebeek en
heeft een hogeschooldiploma toerisme. Barts roots liggen
in de West-Vlaamse tabaksstad Wervik. Hij is copywriter
en schrijft nog voor Belgische en Britse reclamebureaus.
Info: www.ilsussurro.com
Angeli, vijf kilometer buiten het centrum van Assisi, staat
de Basilica Papale, een imposante basiliek gebouwd op de
plaats waar de heilige overleed.
Gubbio, een must see
Na de overdosis religie is het tijd voor de volgende bestemming: Gubbio. De rit erheen is de moeite. De Umbrische landschappen zijn nog ongerepter en natuurlijker dan
in Toscane, waar de mens meer heeft ingegrepen. Het middeleeuwse Gubbio met zijn wirwar van steegjes en pleinen
is een van de mooiste plekken in Umbrië. Het ministadje
is bezaaid met tientallen palazzi en kerken. De auto laat je
beter achter op het gratis parkeerterrein naast het Teatro
Romano, dat vanaf de eerste eeuw voor Christus plaats
bood aan zesduizend toeschouwers. Aan de overkant
van de Viale Teatro Romano kom je via een doorgang
op de Piazza Bruno en vandaar in de Via dei Consoli. De
hoofdstraat leidt naar de Piazza Grande, die niet zo groot
is als de naam laat vermoeden, maar wel een juweeltje
is. Je vindt er onder meer het Palazzo dei Consoli, het
veertiende-eeuwse bestuursgebouw van de stadstaat Gubbio. In het paleis waren er destijds zowaar toiletten en een
waterleiding, in de middeleeuwen een teken van rijkdom
en luxe. In het Museo Civico worden de Tavole Eugubine
bewaard, bronzen platen waarop ruim 2.000 jaar geleden
in de Umbrische taal de sociale structuren van de stad
werden beschreven.
geen pretje voor mensen met hoogtevrees. Te voet of met
de auto geraak je er ook. Aan de basiliek wacht je een
subliem uitzicht. Tweede bestemming: de Monte Cucco.
Het is alweer een prachtige rit. Hoe hoger je komt, hoe
meer de groene heuvels veranderen in een maanlandschap.
Al is het zelfs met de auto een helse klim. De onverharde,
witte wegen zijn normaal goed berijdbaar in deze streek,
maar hier telt de weg meer putten en stenen dan ons lief
is. ’s Avonds blijkt dat we de tip van Erika en Bart slecht
hadden onthouden… Niet vertrekken vanuit het dorp
Costacciaro, maar wel vanuit Sigillo. Oeps. Maar toch, geen
spijt van het avontuur, want de Monte Cucco is een aanrader. Als de wind meezit, kun je op de top toekijken hoe
deltavliegers zich in de gapende diepte storten.
›
Van de grond
Van op de Piazza Grande heb je een schitterende uitkijk
op het landschap. Het brengt ons op ideeën: we zoeken
het nog hogerop. Eerste doel: de basiliek van Sant’Ubaldo
op de Monte Ingino. Aan de rand van Gubbio loopt er een
kabelbaan tot helemaal boven, al zijn de open liftkooien
62 GRANDE GENIETEN
De Fontana Maggiore van vader en
zoon Pisano.
GRANDE GENIETEN 63
De geheimtips van Erika en Bart
EETADRESJES IN GUBBIO
- Taverna del Lupo (Via Glovanni Ansidei 6): verfijnde
keuken in een statig kader. Tip: kies uit de voortreffelijke kaart, het toeristische menu valt tegen.
- Locanda del Cantiniere (Via Dante 30): leuk zomerterrasje, gewelfd interieur, degelijke keuken van de
Umbrische mama.
EETADRESJES IN PERUGIA
- Ristorante del Sole (kruising Via della Rupe en Via
Oberdan): zowel binnen als op het terras heb je een
weids uitzicht over het Umbrische landschap; in de
cocktailbar kun je aperitieven met heerlijke gratis
hapjes.
NATUUR
- De bergen Monte Subasio en Monte Cucco.
- Wat verder uit de buurt, bij Terni: de waterval Cascata
delle Marmore, 165 meter hoog.
AARDIGE STADJES EN DORPEN
- Bevagna, Bettona, Spello, Cannara.
KERSTBOOM
- Elk jaar van 7 december tot 10 januari is in Gubbio
de grootste kerstboom ter wereld te bewonderen,
sinds 1991 genoteerd in het Guinness Book of Records.
Tegen de Monte Ingino worden lampen geplaatst. De
lichtkerstboom is 750 meter hoog en aan de basis
meet hij 450 meter. Er komt acht kilometer elektriciteitskabel aan te pas om hem te tooien. Bij helder weer
is de kerstboom van op tientallen kilometer afstand te
zien.
- L’Officina (Borgo XX Giugno 56): gevestigd in een
oude weegschalenfabriek. Verfijnde keuken met
verrassende combinaties en een grote Belgische
bierenkast.
- Civico 25 (Via della Viola 25): verstopt in een
steegje; je treft er een lokaal en jong publiek aan dat
de Umbrische keuken en ongedwongen bediening
naar waarde schat.
- Caffè di Perugia (Via Mazzini 10): beneden een
indrukwekkende bar en op de eerste verdieping een
restaurant onder de gewelven.
- Da Cesarino: pal naast de Fontana Maggiore, maar
geen toeristenval. Een typisch Umbrische kaart met
verse ingrediënten.
Zes sorbets van vruchten en noten in
hun oorspronkelijke verpakking.
WIJNBOER
- De belangrijkste leverancier van Il Sussurro is de
familie Di Filippo, gevestigd aan de weg van Bettona
naar Bevagna. GRANDE proefde wit, rosé en rood van
het huis en mompelde woorden van volledige goedkeuring.
EETADRESJES IN ASSISI
- Trattoria da Erminio (Via Monte Cavallo): authentiek,
lekker en goedkoop.
- In de benedenstad Santa Maria degli Angeli vind je
La Pregiutteria & La Taverna (Piazza Porziuncola): de
helft van het pand is een slagerij, de andere helft is een
eethuis.
Voorbij de kathedraal bereik je via
een rustige buurt de Etruskische
muren van Perugia.
GRANDE GENIETEN 65
De stad van Il Perugino
Lago Trasimeno bij valavond. Een overzetboot keert terug van Isola Polvese.
Het ‘zwevend’ terras van Lillo Tatini in
Panicale.
Op een heuvel boven de Tiber ligt de Umbrische hoofdstad
Perugia, ooit een van de twaalf steden van de Etruskische
statenbond. Perugia is met 160.000 inwoners weinig meer
dan een provinciestad, maar is toch de trotse bezitter van
twee universiteiten en een vliegveld. Voor een bezoek aan
het historische centrum laat je de auto het best achter in
de parkeergarage aan de Piazza Partigiani. Langs de Via
Masi stap je dan tot de Rocca Paolina, een ondergrondse
stad die werd genoemd naar haar zestiende-eeuwse bouwheer paus Paulus III. Een reeks roltrappen brengt je naar
het centrum, meer bepaald de hoofdstraat Corso Vanucci.
Houd daar even halt bij Pasticceria Sandri en geniet in een
historisch interieur van zoete lekkernijen. In het Palazzo
dei Priori is de Galleria Nazionale dell’Umbria ondergebracht. Er zijn fresco’s te bewonderen van Il Perugino,
leermeester van de grote Rafaël. De Corso Vanucci is
overigens naar Il Perugino genoemd, want zijn echte naam
was Pietro Vanucci. De Galleria Nazionale herbergt ook
schilderijen van Piero della Francesca, Fra Angelico en Pinturicchio. Die laatste woonde net als Il Perugino in Perugia.
Het kon niet uitblijven: we komen opnieuw een heilige
tegen. San Lorenzo deze keer, die in Perugia zijn kathedraal kreeg. De gevel van de Duomo San Lorenzo raakte
nooit voltooid, maar blijft toch indrukwekkend. Bovendien
staat er een monumentale fontein voor: de Fontana Maggiore, een fraai werkstuk van vader en zoon Pisano. Voor
de meeste reizigers houdt hier het bezoek aan Perugia op.
Een tip: stap nog wat verder en je komt in een volksbuurt,
tegelijk ook de universiteitswijk. Hier proef je zowel het
antieke als het middeleeuwse Perugia. Langs steile en
pittoreske straatjes bereik je de Etruskische stadsmuren.
Ook de Arco Etrusco en de Pozzo Etrusco herinneren aan
de Etrusken. We sluiten af in de Via Rafaello en mijmeren
in het klooster San Severo bij een fresco van Rafaello en Il
Perugino. Maar niet alleen de geest moet worden gevoed.
Een broodje porchetta aan een stalletje smaakt als nooit
tevoren. Gewoon uit het vuistje: een broodje met geroosterd varkensvlees en knapperig venkelzaad. Het is eens
iets anders dan het bakje friet thuis.
Een rustig meer
Lago Trasimeno is met zijn omtrek van 120 kilometer het
op drie na grootste meer van Italië. Hier hakte Hannibal
de Romeinen in de pan, maar tegenwoordig is de activiteit
rond het meer vreedzamer. Lago Trasimeno wordt niet
platgelopen door toeristen en dat is de garantie voor rustig
vakantiegenot. Het is de perfecte omgeving om te wandelen, te fietsen of te vissen. Ook watersport is populair en
in de maneges kun je een tocht te paard boeken. Zeventien strandjes lokken in de zomer tal van badgasten. Drie
eilandjes steken de neus boven het wateroppervlak. Twee
ervan, Isola Maggiore en Isola Polvese, zijn bereikbaar
met een overzetboot. Op Isola Polvese vind je een kasteel,
een klooster, een tuin met waterplanten en een educatief
66 GRANDE GENIETEN
milieupark. Opgepast: de overzetboten varen niet in het
laagseizoen. Aardige stadjes aan het meer zijn Passignano
en Castiglione.
Lekker lekker
Een reis hoort afgesloten te worden met een hoogtepunt.
Dat komt er na een gouden tip van Erika en Bart. Ze tronen ons mee naar het dorp Panicale, gelegen op een flink
uit de kluiten gewassen heuvel ten zuiden van het Lago
Trasimeno. Op het dorpsplein Piazza Umberto I vlijen we
ons neer op het terras van Lillo Tatini. Gastvrouw Patrizia
is volledig uit charme opgetrokken, haar spontane vriendelijkheid is geen pose. Vanzelfsprekend komt er vis uit
het Trasimeense meer op tafel. De keuken is Umbrisch met
verrassende, eigentijdse toetsen. Het bijbehorende glas
wijn is voortreffelijk. Ons oog valt op een bordje aan de
muur: ‘Siamo stati cacciati del Paradiso per aver mangiato,
non per aver bevuto’ - we zijn uit het paradijs verjaagd
om te hebben gegeten, niet om te hebben gedronken. Het
dessert is een voltreffer: zes soorten sorbet, opgediend in
hun oorspronkelijke vruchten en noten. Zo komen we in
Umbrië toch dicht in de buurt van het paradijs.
UMBRIË PRAKTISCH
BESTE REISTIJD
In Umbrië kan het in de zomer bloedheet zijn, met af en toe een
onweersbui. De lente en september zijn ideaal.
ERHEEN
Met de auto is het circa 1.400 kilometer van Brussel naar Perugia.
Brussels Airlines en Alitalia hebben verbindingen van Brussel naar
Firenze en Rome. Vanuit Charleroi vliegt Ryanair rechtstreeks naar
Perugia.
Als je met het vliegtuig gaat, is een huurwagen nodig om de
mooie plekjes van Umbrië te ontdekken. GRANDE koos voor
Sunny Cars. Deze verhuurder heeft geen eigen wagenpark, maar
zoekt volgens je reistijd en bestemming de voordeligste huurauto.
Zo heb je altijd de beste all-inclusive prijs. Info en boekingen bij
je reisagent.
DE REKENING
Umbrië is beduidend goedkoper dan buurregio Toscane.
LOGEERTIP
GRANDE logeerde in het gastenverblijf Il Sussurro aan de rand
van het dorp Fratticiola Selvatica. Info: www.ilsussurro.com.
ONLINE
Assisi: www.visit-assisi.it
Gubbio: www.comune.gubbio.pg.it
Perugia: http://turismo.comune.perugia.it
Umbrië: www.regioneumbria.eu
Italië: www.enit.it
MET DANK AAN
ENIT (Italiaanse toeristische dienst in Brussel en Amsterdam)
GRANDE GENIETEN 67

Download Report