09 AGP Aanvraag ondersteuning regionale allianties

portefeuillehoudersoverleg
vergadering 15 mei 2014
agendapunt 09
maart 2010
Onderwerp:
Aanvraag ondersteuning regionale allianties energieakkoord
Gevraagde beslissing:
1. Bespreken van de aanvraag ondersteuning regionale allianties energieakkoord.
Portefeuillehouder:
Van Belzen
Samenvatting:
De VNG heeft in het kader van het vorig jaar gesloten landelijke SER energieakkoord een
ondersteuningsstructuur opgezet voor verduurzaming van particuliere woningen.
Gemeenten zijn door de VNG gevraagd voor 15 juni in regionaal verband een aanvraag in
te dienen, waarbij een van de gemeenten per regio als aanvrager optreedt. Elke
deelnemende gemeente tekent daartoe (ambtelijk) een intentieverklaring als bijlage bij de
aanvraag.
De gemeente Vlaardingen wil namens de vijftien gemeenten van de stadsregio en namens
Goeree-Overflakkee de aanvraag indienen. Het doel van het VNG
ondersteuningsprogramma sluit goed aan op bestaande doelen en versterkt de activiteiten
op lokaal en regionaal niveau. Het budget dat beschikbaar komt vanuit de VNG kan
uitstekend worden ingezet om de doelgroep particuliere woningeigenaren (inclusief
Verenigingen van Eigenaren) te faciliteren hun woningen te verduurzamen.
De voorgestelde aanpak voor 2014-2016 richt zich op vier inhoudelijke thema’s. Het
doorontwikkelen van de loketfunctie en het opzetten van een traject voor begeleiding van
particuliere woningeigenaren en VVE’s, een specifieke aanpak voor de doelgroep VVE’s, het
toegankelijker maken en doorontwikkelen van financieringsconstructies en het activeren en
professionaliseren van lokale en regionale bedrijven. Voor de organisatie van deze aanpak
wordt een regionale coördinator geleverd door de gemeente Vlaardingen. Deze coördinator
wordt aangestuurd door de stuurgroep duurzaamheid, met de gemeente Vlaardingen als
bestuurlijk projecttrekker.
Financiële consequenties:
Er zijn geen financiële consequenties voor de stadsregio. De aanvragende gemeente
ontvangt het aan te vragen budget rechtstreeks vanuit VNG en draagt zorg voor de
financiële afhandeling (opdrachtgeverschap) binnen de regionale alliantie.
Verdere procedure:
De gemeente Vlaardingen dient voor 15 juni de aanvraag in bij de VNG. Elke gemeente die
meedoet ondertekent (ambtelijk) voor indiening de intentieverklaring behorende bij de
aanvraag.
Bijlage(n):
- Concept aanvraagformulier
Aanvraag ondersteuning regionale allianties energieakkoord / 141933 / WGM / JH / 19 May
2014
Pagina 1
Toelichting:
VNG ondersteuningsprogramma energieakkoord
In september 2013 is door een groot aantal partijen het landelijke Energieakkoord voor
duurzame groei (het SER Energieakkoord) ondertekend. Doel van het akkoord is om
gezamenlijk te werken aan besparing van energiegebruik, vergroting van het aandeel
duurzame energie en vergroting van de werkgelegenheid. Gemeenten spelen een
belangrijke rol bij de realisatie van deze doelen. Om gemeenten hierbij te ondersteunen
heeft de VNG een ondersteuningsprogramma ontwikkeld.
Een deel van het ondersteuningsprogramma richt zich via de gemeenten op de particuliere
woningvoorraad. Hiervoor heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken voor de periode van
2014-2016 aan de VNG een subsidiebijdrage van €15 miljoen beschikbaar gesteld. Doel
van dit deelprogramma is het ondersteunen van regio’s bij het opschalen en versnellen van
bestaande initiatieven ten bate van lokale en regionale energiebesparing en duurzame
energieopwekking. De regio’s zijn geografische samenwerkingsverbanden van gemeenten
op het gebied van duurzaamheid en energie.
Dit doet de VNG door geld beschikbaar te stellen voor de vorming en doorontwikkeling van
regionale allianties bestaande uit gemeenten, maatschappelijke organisaties en bedrijven.
Deze regionale allianties werken toe naar rendabele businesscases voor de aanpak van
energiebesparing en duurzame energieopwekking bij de particuliere woningeigenaar.
Daarnaast zorgen zij voor een informatiepunt voor burgers, het zogenaamde Energieloket.
Daarnaast zet de VNG landelijke ondersteuning-instrumenten in zoals een lerend netwerk,
kennisontsluiting en monitoring.
Voor deze regionale ondersteuning kan één gemeente namens de regio een aanvraag
indienen. De beschikbare subsidie wordt op deze manier niet teveel versnipperd. Per regio
is een bedrag beschikbaar gebaseerd op het aantal gemeenten in die regio en het totaal
aantal particuliere woningen (peildatum woningen 1 januari 2012).
Om gebruik te maken van het VNG ondersteuningsprogramma en het
ondersteuningsbudget dient een gemeente namens de regio een aanvraagformulier in. In
het aanvraagformulier wordt aangegeven welke gemeenten de regio vormen, welke andere
partijen (mogelijk) deel uit maken van de regionale alliantie en wat de te verwachten
resultaten en activiteiten zijn.
Het doel van het VNG ondersteuningsprogramma sluit goed aan op bestaande doelen en
activiteiten op lokaal en regionaal niveau. Het budget dat beschikbaar komt vanuit de VNG
kan goed worden ingezet om de doelgroep particuliere woningeigenaren (inclusief
Verenigingen van Eigenaren) te faciliteren hun woningen te verduurzamen.
Samenvatting aanvraag ondersteuning regionale alliantie
In de Rotterdamse regio is vorig jaar met steun van de stadsregio Rotterdam en de
gemeente Vlaardingen de Stichting Marktplaats Duurzaam Bouwen opgericht. Deze
stichting, die nauw verbonden is aan het Innovatie Centrum Duurzaam Bouwen, heeft tot
doel de markt voor het verduurzamen van gebouwen (waaronder woningen) meer in
beweging te krijgen, op te schalen en te professionaliseren. De doelen van deze stichting
sluiten naadloos aan op de doelen van het ondersteuningsprogramma van de VNG.
De regio ziet de Stichting Marktplaats Duurzaam Bouwen dan ook als een belangrijk vehikel
om de particuliere woningeigenaar te stimuleren tot het doen van investeringen in
energiebesparing en duurzame energie (informatie- en adviesfunctie) en om de markt
hiervan optimaal te laten profiteren (marktplaatsfunctie). De verwachting is dat de
meerwaarde van dit ‘concept’ zich na een ontwikkelperiode van enkele jaren gaat vertalen
in een vrijwel volledig door de markt gefinancierde marktplaats.
Binnen de doelgroep particuliere woningeigenaren hebben de VVE’s een bijzondere positie.
Het verduurzamen van woningen in een VVE kent deels eigen, unieke problemen (zoals
gedeeld eigenaarschap) en oplossingen (zoals schaalvoordelen). Tegelijkertijd zit er veel
overlap met de particuliere eigenaar-bewoner. Zeker in de verstedelijkte gebieden is een
groot deel van de particuliere woningeigenaren onderdeel van een VVE. Met name de
gemeente Rotterdam heeft een actief beleid om VVE’s te stimuleren en te faciliteren in het
verduurzamen van hun woningen. De stichting VVE010 speelt hierin een belangrijke rol.
Aanvraag ondersteuning regionale allianties energieakkoord / 141933 / WGM / JH / 19 May
2014
Pagina 2
Deze aanpak kan heel goed in samenwerking met andere gemeenten worden verbreed en
opgeschaald.
Het energieakkoord heeft ook tot doel om de lokale en regionale werkgelegenheid te
vergroten. In een maatschappelijke kosten- en baten analyse is voor de stadsregio in kaart
gebracht dat circa 200.000 woningen (huur en koop) kansrijk zijn voor een renderende
energetische verbetering en dat daarmee circa € 1 miljard omzet en 8.500 manjaren werk
te genereren is en een CO2-reductie van circa 280 kton per jaar (ongeveer 10 tot 15
procent van de CO2-uitstoot door woningen). In de beschreven regionale aanpak is het doel
om dit werk zoveel mogelijk terecht laten komen bij de lokale en regionale bedrijven.
Daarvoor is het noodzakelijk dat het lokale/regionale bedrijfsleven een aanbod heeft dat
aansluit bij de wensen van de woningeigenaar (kwaliteit, deskundigheid, betrouwbaarheid,
garanties, prijs e.d.) en door de vraag gevonden wordt. De regio ziet een belangrijke rol
voor de Stichting Marktplaats Duurzaam Bouwen weggelegd om het lokale/regionale
bedrijfsleven hierbij te ondersteunen, te organiseren, te activeren, te professionaliseren en
via de marktplaatsfunctie in contact te brengen met de vraag. Hierbij wordt samengewerkt
met bijvoorbeeld het Innovatiecentrum Duurzaam Bouwen en de diverse
brancheverenigingen zoals Bouwend Nederland en Uneto-VNI.
Het hoofddoel van de regionale aanpak beschreven in de aanvraag is om de
belemmeringen, aan de vraag- en de aanbodkant, weg te nemen die particuliere
woningeigenaren, inclusief VVE’s, er nu nog van weerhouden om te investeren in
energiebesparing en (het zelf opwekken van) duurzame energie.
Daartoe wordt tot eind 2016 in samenwerking met woningeigenaren/VVE’s, bedrijfsleven,
kennispartners en financiers gewerkt aan:

Een regionaal energieloket (website en fysieke ontmoetingsplek) waar
woningeigenaren/VVE’s terecht kunnen voor (maatwerk)advies en ondersteuning in
het traject van informatie opdoen tot en met aankoopbeslissing voor het
verduurzamen van de woning (ontzorging van A tot Z);

Een specifiek op VVE’s gericht ondersteuningsaanbod om tot verduurzaming van
hun woningen te komen, dat aanvullend is op het huidige aanbod van VVEloketten, zoals VVE010;

Ontwikkeling van (nieuwe) financieringsconstructies en advisering over financiering
voor woningeigenaren/VVE’s;

Collectieve inkoop van duurzame maatregelen;

Stimuleren van energiecollectieven en –coöperaties;

Activeren en professionaliseren van lokale en regionale bedrijven om optimaal te
profiteren van de extra vraag;
Budget
Het budget waar aanspraak op gemaakt wordt, is afhankelijk van welke gemeenten
deelnemen. De gemeente Goeree-Overflakkee is nog in overweging om aan te sluiten bij de
aanpak in deze regio. In het concept aanvraagformulier staan daarom tot nu toe telkens
twee financiële opties uitgewerkt (met en zonder Goeree-Overflakkee). Uitgaande van
deelname van de huidige gemeenten en Goeree-Overflakkee is er voor deze aanpak voor
de periode 2014 tot en met 2016 een jaarlijks budget beschikbaar van ruim € 165.000
vanuit VNG. Er is niet voorzien in een structurele bijdrage vanuit de gemeenten. Incidenteel
kunnen gemeente op eigen initiatief extra opdrachten geven aan bijvoorbeeld de
Marktplaats Duurzaam Bouwen, VVE010 of de regionale coördinator.
Aanvragende gemeente en regionale coördinator
Het ondersteuningsprogramma van de VNG schrijft voor dat een gemeente binnen de regio
als aanvragende gemeente optreedt. Deze gemeente ontvangt dan ook jaarlijks het
ondersteuningsbudget vanuit de VNG en draagt zorg voor financiële dienstverlening binnen
de aanpak (opdrachtgeversrol). Daarnaast wijst de regio een regionale coördinator aan die
in ieder geval als aanspreekpunt fungeert voor de VNG en coördinerend optreedt tussen de
landelijke VNG ondersteuningsinstrumenten en de gemeenten en andere partners in de
regionale alliantie.
Het voorstel is dat de gemeente Vlaardingen, vanwege de huidige betrokkenheid bij de
ontwikkeling van de Marktplaats Duurzaam Bouwen, de regionale coördinator levert. De
gemeente Vlaardingen heeft ook aangeboden om als aanvragende gemeente op te treden.
Aanvraag ondersteuning regionale allianties energieakkoord / 141933 / WGM / JH / 19 May
2014
Pagina 3
Relatie met de stadsregio
De regionale aanpak voor woningeigenaren/VVE’s sluit goed aan op en versterkt de lokale
en regionale inzet. De stadsregio ziet deze aanpak als een aanvulling op het programma
van de regionale Duurzaamheidsagenda, waarbij de financiering in dit geval extern is
geregeld (via de VNG) en het projecttrekkerschap bij de gemeente Vlaardingen komt te
liggen.
Om grip te houden en bij te sturen op doelstellingen en resultaten zullen de gemeenten
bestuurlijk en ambtelijk overleg voeren. Voorlopig zal dit overleg onder de vlag van de
stadsregionale Duurzaamheidsagenda plaats vinden. De stuurgroep duurzaamheid stuurt
daarmee ook de regionale coördinator aan, waarbij de gemeente Vlaardingen optreedt als
bestuurlijke projecttrekker. Voor de regionale aansturing na het opheffen van de stadsregio
wordt een alternatief uitgewerkt.
Aanvraag ondersteuning regionale allianties energieakkoord / 141933 / WGM / JH / 19 May
2014
Pagina 4
Geleideformulier agendapost portefeuillehoudersover
Datum vergadering:
Onderwerp:
Voordat een agendapost verder in procedure gaat, dient afstemming te hebben plaatsgevonden met de
collega's uit de andere sectoren. De steller is verantwoordelijk voor die interne afstemming.
fase
1a
wie
steller
1b
(staf)afdelingshoofd
2a
Controller
2b
communicatieadviseur
2c
juridisch adviseur
Awb-publicatie
ja/nee
Mandaat- en
volmachtregister ja/nee
Aanbesteding (zie
Handboek AO)
3a
portefeuillehouder
3b
Wijzigingen verwerkt
steller
4a
Secretaris PHO
4b
Afdelingshoofd
paraaf
datum
X
X
X
X
X
X
opmerkingen
Ja: enkelvoudig/ meervoudig/
Europees / nee / anders, nl.
Aanvraag ondersteuning regionale allianties energieakkoord / 141933 / WGM / JH / 19 May
2014
Pagina 5