KJV 2014-2015 (GROEP 1) Op zoek naar mij / Ed Franck en Kris Nauwelaerts (ill.) (door Ann Foulon) Auteursinfo Ed Franck (pseudoniem van Eduard Vranken) is geboren in Belgisch Limburg, in het tweede oorlogsjaar. Hij groeide op in een groot gezin, met zes broers en zes zussen. Boeken waren vroeger bij Ed Franck thuis niet aanwezig: ‘Mijn ouders lazen niets, behalve de krant. Van voorlezen was geen sprake. Naar de bibliotheek werd niet gegaan door mijn ouders. Door mij wel! Ik was een boekenwurm.’ Op zijn vierenveertigste begon hij pas met het schrijven van boeken, maar toen barstte het ook echt los: hij schrijft voor alle leeftijden en boeken in haast alle genres, van liedjes voor kleuters tot romans voor volwassenen. Ook maakt hij naam als vertaler en bewerker van klassiekers, onder meer Shakespeare. Ed Franck kreeg al heel wat bekroningen voor zijn boeken. In 2001 won hij de Cultuurprijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Jeugdliteratuur, zowat de belangrijkste prijs voor jeugdliteratuur in Vlaanderen. Als kind stond Kris Nauwelaerts in volle bewondering voor de tekenkunsten van zijn vader en tantes. Tekenen werd zijn tweede natuur en geen enkel oppervlak was nog veilig als er een tekening op kon. Het liefst tekent hij figuren die door hun expressie en houding een emotionele en expressieve meerwaarde aan de illustratie geven. Zijn illustraties maakt hij met klassieke teken- en schildermaterialen (potlood, pen, acryl, linosnede), vermengd met digitale en analoge media. Sinds 2003 geeft Kris Nauwelaerts les aan het departement Grafische Vormgeving van de Provinciale Hogeschool Limburg als docent Illustratieve Vormgeving waar hij studenten begeleidt die zich willen toeleggen op het illustreren van kinder- en jeugdboeken. Kort samengevat De mama van Kitoko werkt in het museum. Daar restaureert ze ‘versleten’ schilderen. Dwalend door het museum waar zijn mama werkt, maakt Kitoko zich ongerust. Zijn adoptiemama is zwanger van een blank zusje. En dit maakt hem bang. Want Kitoko is donker van huid en zijn mama verwacht een blanke baby. Op een avond valt hij op een bank in het museum in slaap en vliegt naar zijn geboorteland Afrika. In zijn droom en via de kunstwerken in het museum ontmoet hij zijn zwarte zus Ayosha waarbij hij zich veilig voelde. Wanneer de donkere kleur van zijn zus Ayosha vervaagt weet Kitoko dat hij ook van een blank zusje kan houden. Aan de slag Thema’s Adoptie, kinderangsten en vertrouwen. Het boek Schep verwachting. Bekijk samen met de juryleden de kaft. Wat valt er te zien? Kijken het donkere en blanke kind blij? Bespreek de titel, Op zoek naar mij. Wie of wat kan er op zoek zijn naar “mij”? Gaat “mij” over de kinderen op de kaft? Open het boek. Vergelijk de tekening met de covertekening. Is dit dezelfde soort tekening? Bekijk ze aandachtig. Er staan vreemde verhoudingen op. Dingen die in het echt niet kunnen. De ladder bijvoorbeeld. Of de boom die ondersteboven groeit. Deze tekening is geïnspireerd op een kunstwerk. Weten de juryleden wat een kunstwerk is? Dat kunst een vorm van schoonheid is die ontroert? Iets dat door mensenhanden, creativiteit gecreëerd is? En nu terug naar het verhaal. Zou er nog kunst in het boek voorkomen? Lees het verhaal langzaam voor. Veel zinnen spelen zich in het hoofd, het denken, het kijken van Kitoko af. Geef dat voldoende ruimte. Over wat je denkt kun je nadenken. Laat het voorlezen op een rustig ritme gebeuren. Bij het verhaal, na het voorlezen Kitoko kijkt naar zijn mama. Gelijken ze op elkaar? Wat wordt er bedoeld met zijn tweede mama, niet zijn eerste, niet de echte? Vertel wat een adoptiemama is. Een adoptiemama is ook niet hetzelfde als een stiefmama. Ben je wel familie van elkaar als je niet op elkaar lijkt? Is een blank zusje voor een donkere broer een echt zusje? Kitoko gaat op zoek naar zichzelf. Vandaar de titel. Helpen de schilderijen hierbij? Kijk naar het favoriete schilderij van Kitoko. Het is alsof de jongen tegen hem, Kitoko de zwarte prins, spreekt. Wanneer Kitoko in slaapt valt, brengen de schilderijen hem terug naar het verleden. Kitoko is moe van het wachten, moe van het piekeren, moe van heimwee. Kun je moe worden van heimwee? Kitoko droomt van vroeger. Van oorlog en brullende gezichten. Van angstige gezichten, de zwerftocht en zijn zus die door soldaten meegenomen worden. Is de angst van Kitoko te herkennen op de schilderijen? Zie je de donkere kleuren in de illustraties? Wanneer Kitoko vlucht komt er meer kleur in de prenten. Hij droomt van warme dingen. Een deken. Een huis zonder kogelgaten. Zijn zusje terugzien. En de wereld voelt weer veilig. De kleuren stralen verlangen uit. Kijk naar de illustratie met de bliksemflitsen. Zie de schuilplaats. En hoor hoe zus Ayosho zegt hoe ze het wel redden. Zie de donkere en lichte kleuren. Angst en veiligheid samen in een prent. Het onweer is over. En Kitoko is niet meer bang. Daar zijn zusjes voor, zegt Ayosho. Dat voelt als voldoende als je het leest. En dan maakt het niet uit of je zusje blank of donker is. Als ze het maar een zusje is. En wanneer mama Kitoko wakker maakt, weet hij dat ook als hij de armpjes en beentjes voelt in mama's buik. Ze zijn op zoek naar iets, naar iemand? Naar mij, denkt Kitoko. Bij de illustraties. Het verhaal wordt verteld aan de hand van heel wat kunstwerken. Waar zie je een kunstwerk op de prenten? Vallen de verschillende stijlen op? Waar tekende de illustrator iets zelf en waar tekende hij een kunstwerk na? Aan de hand van dit boek kun je een heerlijke ontdekkingstocht houden tussen verschillende kunststijlen. Kijk naar een afbeelding van de kunstwerken en vergelijk het met de versie van Kris Nauwelaerts. Onderaan dit werkmodel vind je een aantal kleine afbeeldingen van de kunstwerken. Zelf aan de slag In ieder kind schuilt een kunstenaar. Aan de slag! Laat de kinderen losse lijnen tekenen. Kris kras door elkaar. Kleur/schilder daarna vlakken in en merk hoe Miro levend dichtbij is. Miro Monet Dali Enscher Picasso Chagall Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar www.kjv.be, klik op ‘Welke boeken moet ik lezen’ en dan op de groep en het boek in kwestie.