Tussen koesteren en kaderen

Positief omgaan met kinderen:
Tussen koesteren en kaderen
Leen Verbeeck
•Vzw De Bleekweide
•Kinderen, jongeren en volwassenen
•Verliescounselor
•Muziektherapeute
•Master Educatieve Studies
1. Invloed van de maatschappij op onze kinderen.
2. Nest: onvoorwaardelijke aandacht en basisveiligheid
3. Aandacht en waardering: het begint al vroeg.
4. Onbewuste van jonge kinderen.
5. Het jonge kind en zijn concurrentiële fase.
6. Ik vertrek vanuit wat het kind wèl kan!
7. Emotioneel vat – kijken met een dubbele bril naar kinderen
8. Hoe positief omgaan met gedrag en achterliggende gevoelens?
1. Invloed van de Maatschappij op onze kinderen:
Veranderingen....
Onze Maatschappij
Nesten krijgen deuken
Complexere maatschappij:
Complexere nesten
Ouderlijke stress:
Kinderen leven een
hoog ritme
Kinderen verlaten al vroeg
het nest:
vele uren buitenshuis
leven al vroeg in groep
Weinig tijd om te communiceren
ouders en kinderen groeien
uit elkaar
Emotionele stress:
Veel verlieservaringen
bv. echtscheidingen
Gevolgen voor het kind
– Onder druk van 's morgens reeds
– Gestresseerde kinderen
– Overbeweeglijke kinderen
– Veel prikkels gedurende vele uren per dag
– Vaak onbewust aan het wachten: niet willen slapen
Wat kunnen wij doen?
° Rustmomenten inlassen bv rustige CD
° Baby's die veel wenen en over hun toeren
binnenkomen: Wrijven over het rugje (babymassage)/ wiegen /
neurieën / eens knuffelen / lichamelijk contact.
°Groot verschil tss verwennen en veiligheid creëren!
° Vertel (ook al verstaan ze verre van alles):
Bv eerst slapen, nadien spelen en dan komen mama en papa
terug.
2. Het Nest: onvoorwaardelijke aandacht en
basisveiligheid.
Nesten bouwen
Ingrediënten:
Geborgenheid – warmte – basisvertrouwen – basisveiligheid Fundamentele hechtingen – liefdevolle aandacht – hartsverbinding Samen spelen – structuur – positief kaderen – éénduidigheid ea.
3. Aandacht en waardering: het begint al vroeg.
AANDACHT = PSYCHISCHE BEHOEFTE
- Jonge baby's wenen OMDAT ze honger, dorst, pijn hebben.
- Al op 7-8 maanden ontstaat de behoefte aan aandacht en waardering
Hoe omgaan met die prille aandacht van groot belang!
Dit nemen ze mee in hun rugzakje
van onbewuste ervaringen
Wat kunnen wij doen?
° Geef échte aandacht en waardering
= voorkomen van aandachtstoringen
° Maak echt contact met het kind – hartscontact
° Als je het kind verzorgt, ben je met jouw aandacht bij het kind.
° Groot verschil tussen verwennen en 'gezonde aandacht' geven.
° Knuffels en lichamelijk contact zijn heel hard nodig.
4. Het onbewuste van het jonge kind
° Prille ervaringen en vroege
herinneringen
° Symbool van de ijsberg
° Voorbeeld: jong kind verliest
zusje, ouders scheiden. Als
basisingrediënten hersteld
worden kan het onbewuste als
constructief ervaren worden in
de verdere levensloop.
5. Het jonge kind en zijn concurrentiële fase?
° Het kind krijgt de shock van zijn leven: hij ontdekt dat zijn
moeder of andere hechtingsfiguur ook liefde en aandacht geeft
aan anderen. Niet exclusief aan hem alleen. Hij ontdekt de
concurrent.
° Reactie van het kind: hij vernietigt (uitschakelen) de concurrent
of hij probeert de meeste aandacht te EISEN. Onder het mom:
liever negatieve aandacht dan geen aandacht!
° Kinderen met hoge graad van gevoeligheid en fel temperament
voelen concurrentie heftiger (leren omgaan met...)
Hoe toont het kind deze fase ?
° Kwaadheid op mama/of de begeleider
° Stoelgang smeren: hij stelt een daad
° Aandacht meten: afpakken van speelgoed, slaan, bijten
° Weigeren te eten
° Bonken
° Jaloerse reacties
° Aandacht eisen
° Zelfvertrouwen krijgt een deuk
° Op lange termijn: angstig, scheidingsangst, faalangstig
° Blijvend concurreren met de omgeving (bvb broer of zus) – niet
gezond en vraagt veel energie.
Wat kunnen we doen ?
° Relatie herstellen
° Eventueel ouders aanspreken
° Op positieve momenten, positieve aandacht geven
° Uitspreken: 'Ik zie u graag.'
° Leren omgaan met kwaadheid
6. Ik vertrek vanuit wat het kind wel kan!
Onze kindjes hebben die
Pluimpjes broodnodig!
Positief omgaan met kinderen is vertrekken vanuit wat het
kind wèl kan!
Vaak is er veel aandacht voor wat fout ging
We reclameren met z'n allen veel.
Lotte eet niet! Jawel ze eet al 3 hapjes
Lien slaapt nooit door. Jawel, één nacht op tien
Frie is nooit rustig. Jawel 4 min kan hij rustig zitten
Stijn maakt altijd ruzie. Vandaag speelt hij 10 min heel rustig met
zijn vriendjes
IK WAARDEER EN BENOEM STEEDS WEER WAT ER GOED
GELOPEN IS. DAT IS DE BASIS VOOR ELKE
GEDRAGSVERANDERING.
Hoe tonen dat je hen waardeert?
a) Waardering geven als er iets goeds is gebeurd... Ook al is er
moeilijk gedrag!
- 'Flink hoor', 'Ik ben trots op jou'
- diploma's, stempeltjes, medailles, zonnetjes, tekeningen – belonen (liefst geen
materiële), iets leuk doen samen
- vooral sociale beloningen: samen pannekoeken bakken, naar de speeltuin
gaan, samen fietsen, met de bal spelen.
b) Intrinsieke waardering geven is nodig om zelfvertrouwen
aan te moedigen en een goed zelfbeeld te installeren.
- Het kind blijvend het gevoel geven dat je hem graag ziet
om wie hij/zij is. Ook mèt zijn beperkingen.
- Een gevoelig kind voelt zich soms in zijn 'ZIJN' afgewezen
na het reclameren.
GEVAAR: negatieve spiraal!
Sfeer gaat eraan;
Kinderen krijgen vaak te horen
dat ze niet deugen!
‘Je bent stout’
Vs
‘In buiken bijten mag niet’
7. Het emotionele vat en de 2 stoelen.
... Sijpelen, stromen, belanden in:
... Het gevoelsvat
Er is het vat van de baby, de peuter
MAAR ook dat van onszelf!!
Het beeld van het emotioneel vat:
Oude pijn (verwerkt of onverwerkt)
Achtergebleven emoties
'Verse' pijn
Frustraties
Onrust
Pesterijen
...
Zovele vormen van verlies
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Onzichtbaar verlies:
Zichtbaar verlies:
Verlies aan aandacht
• Scheiding van de ouders
Verlies aan liefde
• Overlijden van een naaste
Verlies aan geborgenheid
• Zelfdoding van een vriend
Verlies aan veiligheid
• Verhuizen
Verlies aan een eigen plek
• Pesterijen
Verlies aan zelfvertrouwen
• Misbruik
Verlies aan verwachtingen
Om iets wat niet gezien mag worden • ‘ik ben anders’
Leven met onzichtbare beperkingen • Handicap/ziekte
• Schoolverandering
Een verlate rouw
Wat heb ik geleerd over mijn
vat?
⥧- Leren opkroppen
⥧OF
- ruimte geven en kanaliseren
Er is het vat van het kind… Maar ook dat van onszelf!
• Vaten ontmoeten elkaar
•Deze geraken UIT EVENWICHT
•We roepen-we worden kwaad
•Onze eigen triggerplekken?
•Wat zijn zinnetjes, een houding of
welk gedrag haalt me uit mijn evenwicht?
•Almacht-kracht-onmacht
•Zeer individueel en afhankelijk van:
- Kwetsbare of gevoelige plekken
- Associaties met een verleden
Gevoelens
Zijn NORMAAL en GEZOND
Het “vertelt” ons iets
Heeft soms zorg nodig
Wat hebben wij geleerd over gevoelens?
Kijken naar kinderen is vaak
kijken met een dubbele bril.
Eerste stoel: wat toont het kind!
Tweede stoel: de échte
boodschap!
Ontplofbare vaten tonen zich zelden in woorden
ONTSPOORDE EMOTIES
tonen zich voornamelijk in
MOEILIJK EN EXTREEM GEDRAG EN HANDELINGEN
Een baby, peuter, kleuter wil ons iets DUIDELIJK
maken...
Spring niet over hun boodschap heen!!!
Eerste stoel: wat toont het kind?
•De mama van Bartje (1,5j) werkt in het kinderdagverblijf. Zij is onthaalmoeder
en werkt in een andere groep.
•Af en toe ziet Bartje dat mama heel wat andere kinderen aanhaalt. Andere
kinderen graag ziet. Vastpakt en troost.
•Op een dag begint Bartje een zeer negatief gedrag te stellen. Hij pakt
speelgoed af. Wordt onuitstaanbaar en krijst soms de hele opvang bijeen.
●Wat toont het kind?
●Wat is de échte boodschap?
●Wat te doen om te herstellen?
Eerste stoel: wat toont het kind?
•Elke dag komt mama met de baby en haar peuter naar de onthaalmoeder of het
KDV.
•Elke dag wordt de peuter gedropt in het KDV, de baby gaat terug mee naar
huis.
•Als mama 's avonds om haar peuter komt wil hij niet mee naar huis en slaat
mama. Mama begrijpt niet wat er gebeurt.
●Wat toont het kind?
•Wat is de échte boodschap?
●Wat te doen om te herstellen?
Eerste stoel: wat toont het kind?
•Jozua is 2j en verblijft de ganse dag in het KDV. Mama was zwanger en het
baby'tje is nu geboren. Het is een zusje.
•Baby zusje krijgt heel veel aandacht van mama. Krijgt de borst. De intimiteit tss
mama en zusje is zeer groot.
•Op een dag (2 weken na de geboorte van zusje) begint Jozua stoelgang te
smeren thuis en in de kinderopvang.
●Wat toont het kind?
Wat is de échte boodschap?
●Wat te doen om te herstellen?
8. Hoe positief omgaan met gedrag en achterliggende
gevoelens?
a. Grenzen stellen.
De manier waarop en de toon zijn van groot belang.
Afspraken maken met de kinderen: individueel of in groep.
- in de ogen kijken
- duidelijk zijn
- liefst afspraken maken op spanningsloze momenten
- herhaal afspraken vaak.
b. Straf of sanctie: wat gebeurde kan niet. Het gedrag kan niet.
- een straf is pas een straf als het door diegene die de straf krijgt
als straf ervaren wordt.
- liefst een sanctie op voorhand bespreken.
c. Erkenning geven aan het gevoel
– Laten weten dat je gehoord hebt wat het kind zegt.
– Dat je snapt wat het bedoelt.
– Erkenning is NIET dat je zonder meer doet wat het kind
zegt/wil of dat je het eens bent met het kind.
– Indien we geen erkenning geven dan blijft het kind IN
zijn VERZET zitten.
•Non-verbaal:
Door dezelfde houding aan te nemen, gezichtsuitdrukking of gebaren.
•Verbaal:
1. BISSEN: Letterlijk hetzelfde herhalen.
bv. 'Nu zeg jij tegen mij....' of 'Nu hoor ik je zeggen...'
2. BENOEMEN: Wat je ziet (verbaal en non-verbaal)
– knijpen, handen voor de ogen/oren, mond dichtknijpen,....
– Gedrag en gevoel: Ik zie dat je .... huilen, stampen, boos, zwijgen,...
3. BEVRAGEN: ALTIJD eerst erkenning geven vanuit 'bissen' of
'benoemen'
– Open vragen stellen: wanneer-met wie-hoe lang-hoeveel keerHoe was dat dan voor jou?- Wat gebeurde er toen met jou?
– Stel nooit de 'waarom-vraag'!
d. Nadien veruiterlijken. Een alternatief geven voor de
ondergesneeuwde gevoelens.
vb wat kan ik dan wel doen met mijn kwaadheid?
of hoe kan ik mijn probleempje of zorg oplossen?
Het kind leert zelf een oplossing te zoeken voor zijn zorgje of
probleempje.
•Een opvoeding is een LEERPROCES; kinderen hebben
ontzettend veel te leren.
•De manier waarop wij iets zeggen en de toon zijn heel
belangrijk.
•Het is je eisen afstemmen op het kind. En niet
verwachten dat ze het onmiddellijk kunnen
•HERHALEN en GEDULD hebben

Download Report