2. Patiënt, privacy en aansprakelijkheid

Wie gelooft in privacy,
gelooft in sprookjes!
Er was eens….
Een kort verhaal door R.P. Wijne, 28 maart 2014
1
…een patiënt
2
Medisch beroepsgeheim
• Hulpverleners hebben een beroepsgeheim:
• Art. 7:457 BW
• Art. 88 Wet BIG
• Art. 272 Sr
• Art. 8 EVRM
3
Medisch beroepsgeheim
•
•
•
•
Algemeen belang versus individueel belang
Ten opzichte van een ieder
Verstrekken van inlichtingen en inzage dossier
Toevertrouwd geheim, feiten die hulpverlener in zijn
hoedanigheid heeft vernomen en mededelingen derden
• Ook na de dood van de patiënt
4
Medisch beroepsgeheim
• Doorbreking beroepsgeheim toegestaan:
• Toestemming patiënt (art. 7:457 lid 1 BW) of veronderstelde toestemming
na dood
• Wet (art. 7:457 lid 1 BW)
• Genoemde ‘anderen’ (art. 7:457 lid 2 en lid 3 BW)
• Conflict van plichten; noodzakelijk om ander belang te dienen, afweging, bijv.
art. 53 lid 3 Wet op de Jeugdzorg
• Zwaarwegend belang/uitzonderlijke omstandigheden
5
Medisch beroepsgeheim
• Wet:
• Art 87 Zorgverzekeringswet; arts mag zorgverzekeraar gegevens verstrekken,
maar hoe ver gaat dat?
• Art. 9 Arbeidsomstandighedenwet; bedrijfsarts mag beroepsziekte melden
• Art. 14 lid 6 Arbeidsomstandighedenwet: in verband met re-integratie en
verzuimbegeleiding geldt art. 7:457 BW (jo 7:464 BW) niet, uitgewerkt in
zelfregulering, níet verder dan dat en patiënt op de hoogte stellen!
• Art. 54 lid 3 SUWI: informatie aan UVW
6
Medisch beroepsgeheim
• Anderen?
•
•
•
•
In kader therapeutische exceptie
Bij behandeling betrokken artsen
Wetenschappelijk onderzoek (art. 7:458 BW)
Wettelijk vertegenwoordigers als patiënt vertegenwoordiging
behoeft
7
…the story continues
8
Recht op privacy in ziekenhuis
• Art. 7:459 BW: verrichtingen uitvoeren buiten
waarneming ‘anderen’
• Behandelend artsen mogen erbij zijn, eventueel a.i.o. met
toestemming patiënt
9
Recht op privacy in ziekenhuis
• Fotograferende arts, Rb Den Haag 8 januari 2014,
ECLI:NL:RBDHA:2014:422
• Filmopname publieke ruimte: Vumc/Eyeworks, februari
2012
• Fotograferende bezoekers, plaatjes op facebook of
instagram??
10
Recht op privacy in ziekenhuis
• EHRM 15 januari 2009, zaaknr. 1234/05 (Reklos en Davourlis/Griekenland)
• Baby zonder toestemming gefotografeerd in gesteriliseerde ruimte als
service aan ouders
• Recht op privéleven, art. 8 EVRM
• Portret is één van de belangrijkste gegevens om iemands unieke
kenmerken te onthullen en hem te onderscheiden van andere personen
• Recht op bescherming portret, tenzij patiënt dat mag verwachten of
publiek belang
11
Recht op privacy in ziekenhuis
• Artikel 441b Sr: opzettelijk filmen of fotograferen van personen met
een aangebrachte camera in de openbare ruimte is verboden, tenzij
vóóraf duidelijk aangekondigd
• Handreiking cameratoezicht en beeldopnamen Nederlandse
Vereniging Ziekenhuizen:
• kader veiligheid, gerechtvaardigd bedrijfsbelang (art. 21 lid 1 onder a Wbp en
art. 8 onder f Wbp), noodzakelijk, informeren patiënten en bezoekers
• kader kwaliteitsverbetering, toestemming patient (art. 23 Wbp en art. 7:457
BW), noodzakelijk
12
….maar op een kwade dag
13
Privacy en afwikkeling verhaal van schade
• Medische informatie speelt cruciale rol bij verhaal schade:
• Oordeel aansprakelijkheid
• Oordeel causaal verband
• Dus: behoefte opvragen/bezit/beoordelen medisch
dossier patiënt
14
Privacy en afwikkeling van schade
• Toepasselijke regelgeving:
• belangenbehartiger, verzekeraar, medisch adviseurs en medisch
deskundige: Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp), art. 8
EVRM
• verzekeraar ook: (herziene) Gedragscode Verwerking
Persoonsgegevens
• medisch adviseurs en medisch deskundige ook: Boek 7, titel 7,
afdeling 5, BW (via art. 7:464 BW schakelbepaling)
15
Privacy en afwikkeling van schade
• Opvragen informatie:
• door belangenbehartiger of medisch adviseur met uitdrukkelijke
toestemming van de patiënt (art. 7:457 BW, art. 16 Wbp jo 23 lid 1
onder a Wbp en art. 8 EVRM);
• door medisch adviseur verzekeraar (of hulpverlener zelf) met
uitdrukkelijke toestemming van de patiënt (art. 7:457 BW, art.16 Wbp
jo 23 lid 1 onder a Wbp, art. 6.1.3 en 6.1.4 Gedragscode en art. 8
EVRM). Toestemming (machtiging) bepaalt de grens.
• Zonder toestemming want art. 6 EVRM???
16
Privacy en afwikkeling van schade
• Ter beschikking stellen van informatie aan de medisch
adviseur van de verzekeraar
• Met uitdrukkelijke toestemming van de patiënt en met
inachtneming eisen van proportionaliteit en subsidiariteit
• Art. 7 Wbp en art. 8 EVRM vereisen een
belangenafweging!
17
Privacy en afwikkeling van schade
• Medisch adviseurs zullen medische informatie interpreteren;
advies
• Medische informatie bij advies alsnog naar verzekeraar?
• Toelichting Gedragscode versus art. 8 EVRM, eisen
proportionaliteit en subsidiariteit?
• CTG 15 mei 2007, zaaknr. 2006/101: nee
18
Privacy en afwikkeling van schade
• Patiënt recht op inzage medisch advies zijde verzekeraar?
• Inzage medische gegevens art. 7:456 BW, art. 35 Wbp, art.
6.1.6 Gedragscode, art. 8 EVRM, uitzondering in art. 43 Wbp
• Jurisprudentie: Rb Zutphen 8 oktober 2009, LJNBK4206: ja, Hof
Amsterdam 31 januari 2012, LJN BV2565: ja, Rechtbank Utrecht
17 november 2010, JA 2011, 50: nee, Rechtbank Zutphen 24
januari 2013, zaaknr. KG ZA 12-381: nee
19
…en de patiënt leefde nog lang en gelukkig,
20
…maar
• medisch beroepsgeheim is niet absoluut en staat ook thans weer ter
discussie (fraudeaspect, Minister VWS);
• omgang met medische informatie is niet eenvoudig en kan zorgen voor
discussie als het om een afweging van het privacyaspect en het belang
van de verzekeraar bij de medische informatie gaat;
• tegenover de patiënt mag de arts geen geheimen hebben;
• GOMA deel C is nodig.
21
…en denk soms/altijd
•
•
•
•
•
IK (besta niet zonder privacy)
HEB (fouten gemaakt die anderen niet mogen weten)
NIKS (is veilig in handen van de overheid)
TE (vaak worden data voor andere doeleinden gebruikt)
VERBERGEN (is de enige manier om daaraan te ontkomen)
• Bron: digitaal dagblad De Correspondent
22
FAQ
23
Dank voor Uw aandacht
mr.dr. R.P. Wijne, [email protected]
24