Studieweek Mystiek 2015 - Titus Brandsma Instituut

Teresa van Avila
In 2015 is het precies 500 jaar geleden dat Teresa van Avila (1515-1582) geboren werd. Zij
behoort nog steeds tot de maatgevende auteurs van de mystiek in de Moderne Tijd. Tot op
vandaag spreekt zij ons aan door haar radicale en soms confronterende zoektocht naar
verinnerlijking. Teresa van Avila, met haar kloosternaam Teresa van Jezus genoemd, is ook
de mystica die onze tijd met zichzelf confronteert. Heeft zij het nu over God of over de
driften die haar sensibiliteit tekenen? Is zij een mystagoge of een psychoanalytica? Het zijn
ook de vragen die ons vandaag de dag bezighouden, zoekend naar spiritualiteit in een
seculiere omgeving.
Boek Innerlijke Burcht
Tijdens de Studieweek Mystiek 2015 zullen wij onder begeleiding van Hein Blommestijn en
Herman Westerink – medewerkers van het Titus Brandsma Instituut – teksten lezen uit Teresa’s
belangrijkste werk, de Innerlijke Burcht (1577). Dit boek schetst een pelgrimstocht die leidt van een
zelfbetrokken concentratie op het menselijke ik naar een zelfvergeten concentratie op God.
Over Teresa van Avila
Teresa van Avila werd in 1515 geboren onder de naam Teresa de Sánchez de Cepeda y Ahumada in
een dorpje nabij de Spaanse vestingstad Avila. De familie is van origine joods, maar heeft zich tot
het Christendom bekeerd. In 1536 treedt zij in in het Karmelietessenklooster van de Menswording
in Avila.
Een visioen van de gewonde Christus kenmerkt in 1554 het begin van haar mystieke leven en in
1562 begint zij met haar hervormingswerk door het klooster St. Joseph te Avila een nieuwe
architectuur te geven waarin het contemplatieve charisma van de orde weer zichtbaar wordt: de
totale concentratie op God. In haar geschriften geeft zij daar onveranderd blijk van.
Als vrouw en mystica was zij onderhevig aan verdachtmakingen. Toch laat zij zich niet intimideren
door de Inquisitie en slaagt erin haar gedachten en innerlijke bewegingen aan het papier toe te
vertrouwen. Na haar dood in 1582 wordt zij in 1622 door paus Gregorius XV heilig verklaard.
Tekstfragment
Wat God de ziel meedeelt, in één ogenblik, is zo’n groot geheim, zo’n verheven gunst, zo’n diep gevoel
van genot in de ziel dat ik niet weet waarmee het te vergelijken. Ik kan alleen maar zeggen dat de Heer
haar in dat ogenblik, op een veel verhevener manier, de heerlijkheid van de hemel wil openbaren dan in
elk ander visioen of geestelijk genot… Zodra de Heer de ziel het verblijf dat het zijne is, nl. het centrum
van de ziel zelf, binnenleidt, en zoals de hoogste hemelen waar de Heer verblijft niet bewegen, zo lijkt er
ook niets te bewegen in de ziel wanneer ze hier binnentreedt.
Data en tijden
Maandag 6 t/m donderdag 9 juli 2015 van 10.00 tot 15.30 uur.
Locatie
Zaal CC 4 van het Collegezalencomplex van de Radboud Universiteit, Mercatorpad 1, 6525 HS
Nijmegen.
Inschrijving
Inschrijven voor de studieweek kan op de website van het Titus Brandsma Instituut. Op de
hoofdpagina vindt u in de linkerkolom onder Agenda een directe link naar de pagina van de
studieweek met het inschrijfformulier. Beschikt u niet over internet, dan kunt u telefonisch contact
opnemen met het secretariaat van het Titus Brandsma Instituut op nummer 024-3612162.
Inschrijven kan tot 1 juni 2015. De inschrijvingen worden op volgorde van binnenkomst
behandeld.
Kosten
De deelnamekosten voor de Studieweek Mystiek bedragen € 180,- inclusief BTW. Deze prijs is
inclusief koffie en thee. Begin juni ontvangt u een factuur voor de deelnamekosten. U wordt
verzocht het verschuldigde bedrag vóór 1 juli 2015 over te maken onder vermelding van het op de
factuur vermelde betalingskenmerk.
Annuleringsregeling
Bij annulering voor 1 juni a.s. zijn geen kosten verschuldigd. Bij annulering na 1 juni 2015 worden
de volledige deelnamekosten in rekening gebracht.
Boek
Tijdens de studieweek wordt gewerkt met een boek dat speciaal voor deze week zal worden
geschreven. Dit zal bij aanvang van de studieweek te koop zijn.
Geluidsdragers
De lezingen van de Studieweek Mystiek zijn verkrijgbaar op CD’s (af te spelen op een CD-speler) of
op een CD-rom (af te spelen via de computer). De kosten bedragen voor de CD’s € 130,- en voor de
CD-rom € 75,-. De prijzen zijn inclusief BTW en verzendkosten.
Wilt u de opnames ontvangen dan kunt u dit aangeven op het aanmeldingsformulier.
Contact
Nadere inlichtingen kunt u krijgen bij het secretariaat van het Titus Brandsma Instituut op
telefoonnummer 024-3612162 of via e-mail: [email protected]. U kunt ook
contact opnemen met het secretariaat voor het bestellen van geluidsdragers van deze en
voorgaande studieweken.
Algemene Voorwaarden
Op de Studieweek Mystiek zijn onze Algemene voorwaarden Studieweek Mystiek van toepassing.
U vindt de algemene voorwaarden op onze website.
Extra onderdelen van de Studieweek Mystiek 2015
Het beroemde beeld van Bernini
In de middagsessies van maandag 6 Juli zal de bekende kunsthistoricus Bert Treffers een
presentatie houden over het beroemde beeld van Teresa van Bernini in de Cornaro kapel van in de
Maria della Vittoria in Rome. Gewoonlijk beschouwt men dit beeld geïsoleerd als een uitbeelding
van het erotische van mystiek. Treffers zal laten zien hoe het beeld als een mystieke tekst “gelezen”
moet worden vanuit o.a. een passage in de Innerlijke Burcht, vanuit de geschiedenis van de kunst
(o.a. een schilderij van Caravaggio) , de totale kapel (geloof, hoop en liefde) en de liturgische
context, zodat de essentie van het niet verbeeldbare afgebeelde zichtbaar wordt.
Mystieke poëzie
In de eerste middagsessie van 8 Juli zullen de musici Katrien Heerkens, Oxana Thijsen en Antoinette
Stevens een gedicht van Teresa en enkele andere mystieke teksten in composities van Jan Egberink
ten gehore brengen.
Het tekstboek: Als de vogels leren spreken
Zoals in de folder vermeld, zal de selectie teksten uit het boek van de Innerlijke Burcht van Teresa
van Jezus, als tekstboek te koop zijn bij het begin van de week. Naast de te lezen teksten van
Teresa, zal dit boek hoofdstukken bevatten van de hand van de twee inleiders, maar ook bijdragen
van Bert Treffers en de internationaal bekende specialist van de geschiedenis van de mystiek
Bernard McGinn uit Chicago.