Waterlanden - VNO-NCW

jeroen poortvliet
opinie vno-ncw
Waterlanden
Als Nederlander zou ik niet snel
onder de indruk moeten zijn.
Aan waterwerken en kanalen in
eigen land immers geen gebrek.
Toch stond ik vorige week met ontzag te kijken hoe er met kleine
treintjes een gigantische olietanker door een van de sluizencomplexen
in Panama Stad werd getrokken. Nog indrukwekkender is de bouwput
die ernaast ligt: het Panamakanaal wordt verbreed en niet zo’n beetje
ook. Natuurlijk laat onze prachtige watersector het niet afweten: de
immense sluisdeuren bijvoorbeeld zijn ontworpen door een Nederlands bedrijf.
Koning Willem I snapte het begin negentiende eeuw al. Met zijn
aanleg van het Noordhollandsch kanaal en andere verkeersaders wist
hij de economie een geweldige impuls wist te geven. Dat is ook te zien
in Panama. De stad is zichtbaar booming als gevolg van dit nieuwe
kanaal-project. Voor een klein Midden-Amerikaans land met nog geen
4 miljoen inwoners is het aantal wolkenkrabbers bepaald respectabel
te noemen.
Voor de Ronde Tafel Meeting met het bedrijfsleven zaten we dus met
de juiste personen aan tafel: de minister van Kanaalzaken Roberto Roy
en de ceo van de Kanaalautoriteit Jorge Quijano. Beter nog: ze bleken
zeer open te staan voor verdere samenwerking. Panama wil zich namelijk meer gaan diversifiëren en gerichter kijken naar de extra logistieke
mogelijkheden die het kanaal biedt. Daarnaast zijn ze actief bezig met
het aantrekken van hoofdkantoren. Zo heeft ons eigen Philips enige
tijd geleden zijn Latijns-Amerikaanse head quarters verplaatst van Sao
Paulo naar Panama.
Ondertussen mocht premier Rutte tussen de bedrijven door de eerste
steen leggen – of beter gezegd laten plonsen – voor een tweede
kunstmatig eiland voor de kust van Panama, wederom aangelegd door
Boskalis. Maar Rutte deed meer: hij was de enige EU-premier bij de
Amerikaanse top. Dat heeft enorm bijgedragen aan de profilering en
positionering van Nederland in Latijns-Amerika. Voor de aanwezige
pers mocht het in Panama dan volledig draaien om de historische
toenadering tussen de Verenigde Staten en Cuba, ik wist wel beter.
Stiekem ging het óók over de nieuwe banden tussen waterlanden
Nederland en Panama.
Hans de Boer, voorzitterVNO-NCW
Lees ook mijn blog over de reis naar Panama op www.vno-ncw.nl
Niets meer aan doen. Adviespunt
klokkenluiders werkt al prima
• Adviespunt Klokkenluiders doet precies wat het moet doen
• Huis voor de klokkenluiders is onnodig
Het Adviespunt Klokkenluiders functioneert goed. Dit blijkt
uit het jaarverslag over 2014 dat Martin van Pernis, oud-Siemens-topman en voorman van het adviespunt, op 9 april in
Den Haag presenteerde. Eerder al bleek dat ook uit een
evaluatie van het Adviespunt Klokkenluiders van Bureau
Berenschot en het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Het jaarverslag brengt in beeld dat potentiële klokkenluiders de weg naar het Adviespunt steeds beter weten te
vinden. Het Adviespunt blijkt in staat echte meldingen van
misstanden te herkennen en klokkenluiders te adviseren
hoe hiermee om te gaan binnen hun eigen organisatie. En
dat is precies waarvoor het Adviespunt is opgericht.
Ondanks de positieve ervaringen die tot nu toe zijn opgedaan met het Adviespunt, is er nog altijd de dreiging dat een
alternatief wordt opgetuigd.
SP-Kamerlid Ronald van Raak diende vorig jaar een
initiatief­wetsvoorstel in voor een Huis voor de klokken­4
FORUM 16.04.15
luiders. Een wetsvoorstel met de nodige haken en ogen. Zo
had hij voor ogen dat het Huis moest worden ondergebracht bij de Nationale Ombudsman. Terwijl die zich
eigenlijk zou moeten beperken tot geschillen tussen
burgers en overheid. Ook minder gelukkig was de combinatie van onderzoek en advies die hij het Huis voor de klokkenluiders had toebedacht. Dat zou kunnen leiden tot
onnodige schade voor bedrijven en de samenleving.
Uit de aangepaste versie van het wetsvoorstel die Van Raak
vorige week indiende, blijkt dat hij aan de belangrijkste
punten van kritiek heeft gewerkt. Zo staat in de tekst nu dat
het Huis voor de klokkenluiders moet worden ondergebracht bij een onafhankelijke organisatie, niet zijnde de
Nationale Ombudsman. Verder is een scheiding aangebracht tussen onderzoek en advies. Daarmee is tegemoetgekomen aan enkele belangrijke bezwaren tegen het oorspronkelijke wetsvoorstel. Maar dat verandert niets aan het
bestaansrecht van het goed functionerende Adviespunt. 
www.vno-ncw.nl/corporategovernance
opinie vno-ncw
wandelgangen
• Europese markttoezichthouders bemoeien zich met keukenapparatuur
• Fabrikanten op kosten gejaagd om niet-bestaand probleem op te lossen
Ondernemers worden er stapelgek van: nieuwe, onzinnige regels die op de
tekentafel prachtig lijken, maar in praktijk de plank volledig misslaan. Een
goed voorbeeld daarvan is de recente discussie in Europa over zogeheten
non-functional hot surfaces van keukenapparatuur zoals broodroosters en
wafelmakers. Wat blijkt: als de consument heel lang zijn vinger tegen de
behuizing van een broodrooster aanhoudt, zou hij in theorie zijn vinger eraan
kunnen branden. Klinkt als een non-probleem, maar de werkgroep van
Europese markttoezichthouders is er volop mee bezig. Ook de Nederlandse
Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) gaat erin mee.
Lange tijd was de maximumtemperatuur van de buitenkant van apparaten
zoals broodroosters en tostiapparaten niet gereguleerd, maar sinds 2013
moeten fabrikanten zich aan een maximumtemperatuur houden. De industrie
heeft destijds de apparaten aangepast. Toch is de toezichthouder nog niet
tevreden. Fabrikanten moeten nu opnieuw hun producten aanpassen als het
aan de werkgroep ligt. Gevolgen? Honderd miljoen schade, aanmerkelijk
lompere designs en fabrikanten die met de handen in het haar zitten van het
werk dat extra moet worden verricht om een niet-bestaand probleem op te
lossen. Want zelfs de verwarming wordt warmer dan de buitenkant van een
broodrooster of wafelmaker. Als verregaande bescherming van consumenten
het uitgangspunt is, wat dan te denken van blenders en keukenmachines? Stel
dat de consument besluit om zijn vingers in het mes te steken.
Klinkt als betutteling? Dat is het ook. Bij alle regels die er worden bedacht
moet de praktische haalbaarheid en het reële risico op gevaar voor de consument niet uit het oog verloren worden. Een compleet risicoloze samenleving
bestaat niet. Daarnaast is de consument verstandig genoeg om zelf zijn huishoudelijke apparaten op een normale manier te bedienen. 
bussemaker gaat door
met topvrouwen database
Minister Bussemaker van Emancipatie is niet van
plan om te stoppen met het aanleggen van een
database voor topvrouwen. Een aangenomen
VVD-motie van die strekking legt zij naast zich
neer. VVD-Kamerlid Tamara van Ark vond dat de
database concurrentievervalsend is ten opzichte
van wervingsbureaus. Zij ziet hierin geen
overheidstaak en zette haar ‘hoge hakken in
het zand’.
Bussemaker stelt in een reactie dat de database
aanvullend is op het werk van selectiebureaus,
en dat er met hen afspraken over zijn gemaakt.
De motie zou zijn gebaseerd op ‘misverstanden’.
Daarnaast hebben zich inmiddels zo’n zevenhonderd vrouwen aangemeld voor de database;
het zou zonde zijn om daar geen gebruik van te
maken. ‘Ik zet in op een stilettorace naar de top.’
PvdA-Kamerlid Keklik Yücel vindt dat de
database als ‘tijdelijk instrument’ een kans moet
krijgen om het old boys network te doorbreken.
dijkstra
Broodrooster-debat laat
zien: betutteling slaat door
www.vno-ncw.nl/europeseunie
wandelgangen
ict-toetsing: blaffende
of bijtende hond?
Een deel van de Tweede Kamer heeft geen
hoge pet op van het Bureau ICT-toetsing (BIT)
dat wordt opgericht om ict-projecten van de
overheid tegen het licht te houden op kosten
en uitvoerbaarheid. Kamerleden van D66, het
CDA en de SP vrezen dat het bureau te weinig
onafhankelijk zal zijn van overheid en kabinet.
Het valt niet onder de premier, zoals voorge5
dijkstra
Bussemaker: vrouwvriendelijk
steld door een speciale Kamercommissie, maar
onder minister Blok van de Rijksdienst. Die
stelt de hoogste ict-ambtenaar aan bij het BIT.
‘We vragen een Duitse herder en krijgen een
poedel’, aldus CDA-Kamerlid Mona Keijzer.
Het BIT kan geen projecten tegenhouden,
maar brengt advies uit. Blok gaat ervan uit dat
die adviezen naar de Tweede Kamer worden
gezonden, waarna de Kamer de minister erop
aan kan spreken. De coalitie – en dus een
Kamermeerderheid – kan leven met die uitleg.
Blok: aan de lijn
FORUM 16.04.15
kamp gaat door met
molens in ijsselmeer
Het gaat het ‘incasseringsvermogen’ van
minister Kamp van Economische Zaken te boven
om de aanleg van windmolens in het IJsselmeer
nog langer uit te stellen. Provinciale Staten van
Friesland wil uitstel om een alternatief,
windmolens op de Afsluitdijk, te onderzoeken.
Volgens Kamp heeft de provincie al twee keer
uitstel gekregen, en is het nu genoeg.
Friesland moet in 2020 530 megawatt aan
windenergie leveren. De provincie kwam zelf
met een windmolenpark in het IJsselmeer. De
Afsluitdijk is volgens Kamp geen goed alternatief, aangezien één rij molens op de dijk niet
volstaat, en de rest dus alsnog in het IJsselmeer
komt te staan. De minister wees ook een
alternatief plan voor een windmolenpark in
Drenthe af. Daar zien ze meer in zonne-energie.
Maar volgens Kamp is dat veel duurder en heeft
Drenthe hoe dan ook windenergie nodig om
aan de doelstelling te voldoen.
Stop concurrentie door
overheid. En nu echt
• Wet Markt en Overheid moet beschermen tegen oneerlijke concurrentie
• Maar schiet tekort: zorg nu snel voor wet die wél werkt
Een doorn in het oog van elke ondernemer: oneerlijke concurrentie door de
gemeente. Sinds 2012 worden die ondernemers beschermd door de Wet Markt
en Overheid, een wet die voorschrijft dat gemeenten alleen onder bepaalde
voorwaarden diensten mogen aanbieden aan consumenten. Zo moet de
integrale kostprijs doorberekend worden.
So far, so good. Of nou ja, eigenlijk niet. De wet werkt namelijk voor geen meter.
Ten eerste omdat zo’n integrale kostenprijs niet hetzelfde is als de prijs die een
ondernemer moet vragen om winst te maken en zo zijn bedrijf draaiende te
houden. Ten tweede is gebleken dat gemeenten veel te gemakkelijk een activiteit ‘algemeen belang’ toedichten, waardoor ondernemers met lege handen
staan. Terwijl de gemeente dan marktactiviteiten onder de kostprijs kan
aanbieden. Klagen vinden sommige ondernemers moeilijk, want diezelfde
overheid kan ook hun opdrachtgever zijn.
Ook Chris Fonteijn, bestuursvoorzitter van de Autoriteit Consument en Markt,
stelt dat gemeenten moeten uitkijken dat ze niet doen wat de markt zelf kan
regelen. De Wet Markt en Overheid is daar op dit moment geen goed instrument voor. ‘Zo’n algemeen belang uitzondering is een te makkelijke escape’,
zegt hij deze week dan ook in een interview met Forum. ‘Dit jaar wordt de wet
geëvalueerd en zal het effect waarschijnlijk te beperkt blijken, om het voorzichtig te stellen.’
Het wordt dan tijd voor een wet waardoor ondernemers wél goed worden
beschermd. In de Verenigde Staten bestaat sinds 1998 de Fair Act, die vastlegt
welke taken voor de overheid zijn en wat aan de markt moeten worden overgelaten. Ook inbesteden, waar veel Nederlandse ondernemers last van hebben, is
in die wet vastgelegd. Zo’n wet biedt ondernemers de mogelijkheid om te laten
zien dat zij een betere prijs en kwaliteit kunnen bieden. Een wettelijk kader
voor inbesteden en het schrappen van de algemeen belang uitzondering is een
goed begin voor versterking van de Wet Markt en Overheid. 
Kamp: wind eronder
wandelgangen
thieme lust geen
amerikaanse kip
Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren
wilde van minister Ploumen van Buitenlandse
Handel weten of het klopt dat de Europese Unie
mogelijk nog dit jaar een importverbod opheft
voor kippen die zijn schoongemaakt met
azijnzuur. En of dit de Europese deur opent voor
Amerikaanse kippen die met chloor zijn
schoongemaakt. Ploumen kan dit niet bevestigen, stelt zij. Kippen met azijnzuur of chloor
worden tot dusver niet toegelaten tot de EU. De
Verenigde Staten hebben wel formeel gevraagd
om toelating van azijnkippen. Zo’n aanvraag
wordt op risico beoordeeld door de European
Food Safety Authority, stelt Ploumen. Daarna
zal de Europese Commissie een voorstel aan de
lidstaten moeten voorleggen.
Thieme stelde de vragen in het kader van het
TTIP-handelsakkoord waaraan de EU en de VS
werken. Zij vreest dat TTIP Europese milieu- en
gezondheidsstandaarden onder druk zet.
Volgens Ploumen is het standpunt van de
Europese Commissie om vast te houden aan die
standaarden, en ziet zij daarop toe.
dijkstra
wandelgangen
dijkstra
opinie vno-ncw
Lees ook het interview met Chris Fonteijn op pagina 10 en verder
Thieme: TKIP
6
FORUM 16.04.15
jeroen poortvliet
opinie vno-ncw
LWV
Zonder
cultuur geen
innovatie
Als mij één ding duidelijk is geworden, dan is het dat kennis en
innovatie cruciaal zijn voor het behoud van de internationale positie
van Nederland. Tijdens de Bilderbergconferentie in februari van dit
jaar werd aangetoond dat we in 2033 enorme aantallen kenniswerkers van buitenaf moeten aantrekken om onze eigen tekorten aan te
vullen. Het gaat niet alleen om mensen vanuit het omliggende
buitenland. Vooral Afrika en Azië zullen belangrijke leveranciers zijn
van kennis.
Nu al zien we dat voor hoogopgeleide kenniswerkers een mooi huis
in een aardige omgeving al lang niet meer voldoende is. Het is zo
mogelijk nog belangrijker dat ze gebruik kunnen maken van een
volwassen cultuuraanbod in een open en tolerante omgeving. Een
boodschap overigens die de Amerikaanse socioloog Richard Florida al
jaren geleden verkondigde.
Ook vanuit een andere invalshoek zijn cultuur en de aanwezigheid
van een creatieve industrie van groot belang. De laatste tijd wordt
meer en meer gewezen op het belang van disruptive innovation,
oftewel innovatie die bestaande kaders ontwricht en die ontstaat
door crossovers tussen disciplines. Kijk naar het ontstaan van
bedrijven als Google en Apple. Cultuur vormt hiervoor een belangrijke basis.
Het gaat bij de aantrekkingskracht van Nederland om een integrale
aanpak van investeren in onderwijs, starters, infrastructuur, kennis,
lagere werkgeverslasten en cultuur. Ja, ook het cultuuraanbod en de
culturele diversiteit zullen een belangrijke rol spelen bij onze
inspanningen om jonge mensen naar kennisland Nederland te
trekken. Maar laat dit nu net de sector zijn waar ons kabinet
gigantisch in heeft gesneden. En dan met name aan de voorkant, bij
de ontwikkeling van jong talent. Als je daar gaat snijden, werkt dat
negatief door naar de toekomst.
Het is aardig om te zien dat 45 procent van de private r&d en 55
procent van de patenten in Brabant en Limburg worden gerealiseerd.
Veel van de benodigde kenniswerkers zullen derhalve in onze regio
worden tewerkgesteld. Maar in de sector cultuur gaat het overgrote
deel van het rijksgeld naar de Randstad. Mocht de door mij bepleite
link tussen innovatie en cultuur juist zijn, dan zou ik zeggen: kabinet,
bezint eer ge begint en vergeet Zuidoost-Nederland niet.
Jan Zuidam
Voorzitter LWV
Forum op de tablet
mis ’m niet
• Vragen voor de wetenschap?
Bij Beatrice de Graaf moet
u zijn
• Fotostrip Stroomversnelling:
energieslurpers verbouwen tot
superzuinige woningen
• VVD versus PvdA: hoe eerlijk is
een hoger minimumloon?
• Grexit (of niet). Wordt het
Sirtaki of chaos, Tsipras?
• Merel van Vroonhoven (AFM):
‘Financiële sector klaagt te
snel’
• Open levensmiddelenindustrie.
Insectenballetjes, veilig vlees
en kookgeurtjes
• Promoveren bij bedrijven.
Raakt de wetenschap van het
padje af?
• Waterschapsverkiezingen: wat
doen die dijkgraven met onze
2,6 miljard?
• PZO-voorzitter Denis Maessen:
‘Zzp’er wordt nog steeds als
Fremdkörper gezien’
neem nu een gratis abonnement op opinieblad forum!
download de app in de app store of google play store
7
FORUM 16.04.15