fabel - Schizofrenie bestaat niet

100 fabels
en feiten over
psychose en
schizofrenie
1
FABEL
Dankzij de vooruitgang
in de wetenschap weten
we steeds meer over
‘schizofrenie’.
Feit
‘Schizofrenie’ bestaat niet,
het is wetenschappenlijk
nooit aangetoond.
2
FABEL
Mensen die psychotisch zijn,
zijn ‘schizofreen’.
Feit
Er zijn meer dan
10 psychiatrische diagnoses
waarbij psychose voorkomt:
waaronder depressie
en bipolaire stoornis.
3
FABEL
‘Schizofrenen’ zijn gewoon ziek.
Feit
Het ervaren van psychotische
verschijnselen kan veel
oorzaken hebben, maar zelden
somatische.
4
FABEL
‘Schizofrenie’ is net suikerziekte.
Je moet ermee leren leven.
Feit
Klopt, maar de diagnose
suiker­ziekte wordt niet als een
doodvonnis beschouwd.
5
FABEL
‘Schizofrenie’ is net suikerziekte.
Je moet ermee leren leven.
Feit
Klopt, in de zin dat het
beloop moeilijk is te voorspellen
en behandeling stabiliserend maar
niet genezend werkt.
6
FABEL
Psychoses zijn zeldzaam.
Feit
20% van de adolescenten
heeft weleens psychotische
ervaringen.
7
FABEL
Psychoses zijn zeldzaam.
Feit
3,5 procent van de mensen
krijgt te maken met psychotische
symptomen waar ze zóveel
last van hebben dat ze er hulp
voor zoeken.
8
FABEL
Psychose is anders dan enige
andere menselijke ervaring.
Feit
Wetenschappelijk gezien is
er geen duidelijk onderscheid
tussen psychose en andere
ervaringen.
9
FABEL
Bij een psychose is er
geen depressie.
Feit
De meeste mensen met
psychose hebben ook last
van depressie.
10
FABEL
Een schizo-diagnose is nodig
voordat de behandeling kan
worden ingezet.
Feit
De diagnose schizofrenie
leidt af van behandeling want
introduceert pessimisme en
vooroordelen.
11
FABEL
Een diagnose geeft
je houvast.
Feit
Omdat symptomen veranderen
over de tijd krijgen patiënten vaak
de ene diagnose na de andere –
wat tot grote verwarring leidt.
12
FABEL
Een diagnose geeft
je houvast.
Feit
Goede informatie geeft
je houvast.
13
FABEL
‘Schizofrenie’ is een
heldere diagnose.
Feit
Psychose ervaren gebeurt
op een glijdende schaal en
verandert in intensiteit van
moment tot moment.
14
FABEL
Psychose is een hersenziekte.
Feit
Psychose is een ervaring.
16
FABEL
Van een psychose kun
je niet herstellen.
Feit
Herstellen van een psychose
is mogelijk.
17
FABEL
Na elke psychose word
je dommer.
Feit
Dit is op zijn minst onbewezen
en waarschijnlijk niet waar.
Wel kan je concentratie afnemen:
soms tijdelijk, soms langer.
18
FABEL
Psychoses worden gekenmerkt
door onbegrijpelijke angst.
Feit
In psychoses komt angst net
zoveel voor als buiten psychoses.
19
FABEL
Er is een universele
wetenschappelijke waarheid
over wat een psychose is.
Feit
Wat een psychose, is verschilt
per persoon.
20
FABEL
Er is een universele
wetenschappelijke waarheid over
hoe het je het beste met een
psychose om kunt gaan.
Feit
Hoe je het beste met psychose
om kunt gaan verschilt per
persoon.
21
FABEL
Mensen die psychotisch zijn
kunnen zich later niets meer
herinneren van hun ervaringen,
woorden en daden.
Feit
Naderhand kunnen mensen
zich een psychose vaak tot in
detail herinneren.
22
FABEL
Iemand in een psychotische
crisis is onbereikbaar.
Feit
Iemand in een psychotische
crisis staat open voor steun
en hulp.
23
FABEL
Met mensen die psychotisch zijn
kun je niet onderhandelen.
Feit
Dat kan wel, na het investeren
in wederzijds vertrouwen.
24
FABEL
Iemand met een psychotische
crisis moet snel worden
opgenomen.
Feit
Iemand in een psychotische
crisis heeft behoefte aan een
veilige omgeving.
25
FABEL
Een isoleercel is onontbeerlijk
op een afdeling psychiatrie.
Feit
Een isoleercel is een oplossing
voor gebrek aan deskundig
personeel.
26
FABEL
Mensen komen sneller uit een
psychose als je ze opsluit in een
prikkelarme omgeving.
Feit
Het opsluiten leidt tot stress die
meer symptomen veroorzaakt.
27
FABEL
Isolatie moet.
Feit
Contact moet.
28
FABEL
Mensen met een psychose
kun je het beste geen contact
meer laten onderhouden
met hun naasten.
Feit
Juist in een psychose is het
belangrijk contact te houden
met het thuisfront.
29
FABEL
Psychosegevoeligheid
is erfelijk.
Feit
Alle menselijke eigenschappen
zijn gedeeltelijk erfelijk.
30
FABEL
Psychosegevoeligheid is een
kwetsbaarheid die op enig moment
wel naar boven moet komen.
Feit
Voor veel mensen geldt dat,
mits extreme trauma’s ze
bespaard blijven, hun psychosegevoeligheid zich nooit zal
manifesteren.
31
FABEL
Een diagnose ‘schizofrenie’
is nuttig want dan weet je wat
je moet doen.
Feit
Een diagnose ‘schizofrenie’
zegt niets over zorgbehoeften
maar roept wel onnodige vooroordelen op: bij de patiënt, bij zijn
omgeving, in de maatschappij én
in de ggz.
32
FABEL
Mensen met ‘schizofrenie’
hebben geen ziekte-inzicht.
Feit
Ook psychosegevoelige
mensen kunnen goed inzicht in
zichzelf hebben.
33
FABEL
Mensen met ‘schizofrenie’
hebben geen ziekte-inzicht.
Feit
Ook psychosegevoelige
mensen kunnen goed inzicht in
zichzelf hebben.
34
FABEL
Mensen met ‘schizofrenie’
hebben geen ziekte-inzicht,
want ze verwerpen hun diagnose.
Feit
Klopt, maar alleen als je er
vanuit gaat dat ziekte-inzicht
betekent dat je moet denken dat
je een genetische hersenziekte
hebt die ‘schizofrenie’ heet.
35
FABEL
Iemand met ‘schizofrenie’
moet alle stress vermijden.
Feit
Positieve stress is positief.
36
FABEL
Iemand met ‘schizofrenie’
heeft positieve en negatieve
symptomen.
Feit
Positieve en negatieve symptomen
bestaan niet: een verouderde
neurologische opvatting.
37
FABEL
Aan de ‘negatieve symptomen’
van ‘schizofrenie’ is niets te doen.
Feit
Kijken wat de patiënt nodig
heeft om zijn of haar leven te
kunnen leven helpt wel degelijk.
38
FABEL
Iemand met ‘schizofrenie’
moet zijn leven lang
medicijnen slikken.
Feit
‘Schizofrenie’ is
psychosegevoeligheid.
Meestal gaat het over.
39
FABEL
Antipsychotica doen meer
kwaad dan goed.
Feit
Antipsychotica kunnen
goede dienst bewijzen als
symptoombestrijders (in zo laag
mogelijke dosering).
40
FABEL
De ‘moderne’ psychofarmaca
zijn schadelijker dan de klassieke.
Feit
Iedereen is verschillend
gevoelig voor de bijwerkingen
van psychofarmaca, modern of
klassiek – hier moeten arts en
patiënt samen goed op letten.
41
FABEL
De ‘klassieke’ psychofarmaca
werken slechter dan de moderne.
Feit
Iedereen is verschillend
gevoelig voor de bijwerkingen
van psychofarmaca, modern of
klassiek – hier moeten arts en
patiënt samen goed op letten.
42
FABEL
Clozapine werkt beter
dan andere antipsychotica.
Feit
Waarschijnlijk waar –
maar de bijwerkingen zijn niet mis
dus je moet goed oppassen.
43
FABEL
Medicatie kan geen kwaad.
Feit
Medicatie kan (tijdelijk)
het minst van alle kwaden zijn.
44
FABEL
Als we psychose een
hersenziekte noemen krijgen
mensen meer begrip.
Feit
Van de term ziekte worden
mensen juist angstiger en van
hersenziekte helemaal.
45
FABEL
Hoe meer mensen psychose
zien als biogenetisch bepaald,
des te minder vooroordelen.
Feit
Biogenetische verklaringsmodellen
leiden tot afstand en zelfs
tot discriminatie.
46
FABEL
Er zijn mensen met en mensen
zonder psychose.
Feit
Bijna iedereen ervaart wel eens
milde psychotische verschijnselen.
47
FABEL
Mensen die stemmen horen
hebben schizofrenie.
Feit
Iedereen kan stemmen horen.
48
FABEL
Mensen met psychosegevoeligheid
horen altijd stemmen.
Feit
Stemmen horen kan voorkomen
bij psychosegevoeligheid.
49
FABEL
Mensen met psychose keren
in het algemeen niet terug naar
opleiding en werk.
Feit
Mensen met psychose krijgen
in de praktijk niet de bewezen
effectieve behandeling om verder
te gaan met opleiding en werk.
50
FABEL
Mensen die een psychose
hebben doorgemaakt kunnen
een betaalde baan niet meer naar
behoren uitoefenen.
Feit
Als hij of zij weer stabiel is
en zijn triggers kent kan hij goed
functioneren en werken.
51
FABEL
Mensen met een
psychiatrische aandoening
hebben een hoger ziekteverzuim
dan gemiddeld.
Feit
Mensen met een
psychiatrische aandoening
verzuimen gemiddeld.
52
FABEL
Mensen met een psychose
kun je beter in een uitkering zetten.
Feit
Een opleiding en werk zijn
de beste voorspellers van herstel.
53
FABEL
Als je een psychose hebt
doorgemaakt kun je dat maar
het beste verzwijgen.
Feit
Verzwijgen heeft voor- en nadelen:
hetzelfde geldt voor vertellen.
54
FABEL
Hoe open je kunt en wilt zijn
over je psychose is heel persoonlijk
en dat kun je dus het beste
zelf ontdekken.
Feit
Voor mensen met psychoseervaringen is dit een moeilijke
afweging. Zijn kunnen daar goed
coaching bij gebruiken.
55
FABEL
Als ik open ben over
psychotische ervaringen krijg ik
nooit een partner.
Feit
Delen kan helend zijn en
kan verbinden.
56
FABEL
Mensen met psychose zijn
meestal agressief en gevaarlijk.
Feit
Mensen met psychosen zijn
3 x zo vaak slachtoffer van geweld;
< 5% van de geweldsdelicten
wordt gepleegd door iemand
met psychose.
57
FABEL
Het taboe rond psychosen
verdwijnt wereldwijd en in alle
culturen.
Feit
In sommige culturen is het taboe
op psychische klachten nog groter
dan in Nederland.
58
FABEL
Alternatieve geneeswijzen
werken niet in de psychiatrie.
Feit
Yoga, massage, meditatie,
mindfulness en sport hebben
effect op gestel en herstel.
59
FABEL
Die verslaafden hebben hun
psychose aan hun eigen
onverantwoordelijke middelengebruik te danken.
Feit
Middelengebruik kan een
psychose tijdelijk hanteerbaar
maken. Sommige drugs
(pepmiddelen) kunnen juist een
psychose triggeren.
60
FABEL
Psychiaters hebben altijd het
antwoord op de klachten van
iemand met psychosegevoeligheid.
Feit
Psychiaters hebben geen
antwoord, maar kunnen wel de
weg wijzen.
61
FABEL
Je moet ingewikkelde boeken
lezen en trainingen volgen om
met mensen met een psychotische
kwetsbaarheid om te kunnen gaan.
Feit
Vriendelijk zijn, echt zijn, luisteren
en goed contact maken werkt.
62
FABEL
Bij elke psychiatrische patiënt
werkt een standaard dagbesteding
als: teamsport, creatief bezig zijn,
gezamenlijk eten en een strak
schema.
Feit
Een programma moet op maat
gemaakt zijn; opleiding en werk zijn
de beste voorspellers van herstel.
63
FABEL
Het is goed om te focussen
op de klachten van iemand met
psychosegevoeligheid en om
die te willen bestrijden.
Feit
Focussen op iemands talent
is belangrijker.
64
FABEL
Een ervaringsdeskundige doet
niet méér dan een reguliere
hulpverlener.
Feit
Een ervaringsdeskundige
kan zich beter inleven in de
patiënt en krijgt sneller een
vertrouwensband.
65
FABEL
Bij mensen die ernstig verward
zijn heeft psychotherapie geen zin.
Feit
Ook bij mensen die ernstig
verward zijn kan psychotherapie
een bijdrage leveren aan herstel.
66
FABEL
Mensen met een psychose
veroorzaakt door trauma beginnen
zelf wel over dat trauma.
Feit
Ze beginnen er alleen over als ze
zelf het verband zien, maar vaak is
het trauma onderdrukt.
67
FABEL
Mensen met een psychose
kunnen geen traumabehandeling
aan.
Feit
Traumabehandeling is effectief
en veilig.
68
FABEL
Bij mensen die psychosegevoelig
zijn moet je niet al te veel gaan
rommelen in hun verleden, daar
worden ze alleen maar instabieler
van.
Feit
Onderzoek wat de oorzaak is van
een psychose: welke problemen
of welk trauma speelt een rol?
Traumabehandeling is effectief
en veilig.
69
FABEL
Mensen die psychosegevoelig
zijn moeten behoed worden voor
gebeurtenissen die een emotionele
impact kunnen hebben.
Feit
Psychosegevoelige mensen willen
niet betutteld worden. Herstel van
hun autonomie is het streven.
70
FABEL
Mensen met een psychiatrische
aandoening zijn meer therapieontrouw dan mensen met andere
aandoeningen.
Feit
Bij de meeste chronische
aandoeningen bestaat 50%
therapieontrouw.
71
FABEL
Wanneer iemand psychosegevoelig is, is dat voor een
psychiater in een klap duidelijk.
Feit
Psychosegevoeligheid wordt
vaak niet herkend als psychiaters
denken dat de diagnose
“niet-psychotisch” is (bv angst en
depressie).
72
FABEL
Een psychiater is medicus,
dus hij moet het laatste woord
hebben.
Feit
De behandeling moet zo worden
uitgevoerd dat de patiënt
vertrouwen krijgt om het laatste
woord te hebben.
73
FABEL
De hersenen van mensen
met ‘schizofrenie’ zitten anders
in elkaar.
Feit
Dit valt maar beperkt te
onderzoeken – de huidige
methoden zijn primitief en de
resultaten zeggen niet veel.
74
FABEL
Tegen mensen met een
psychose moet je streng zijn.
Feit
Mensen met een psychose
moet je rustig tegemoet treden.
75
FABEL
Mensen met een psychose
gillen en schreeuwen.
Feit
Mensen met een psychose
kunnen extraverter zijn dan
normaal.
76
FABEL
Mensen met een psychose
moet je niet serieus nemen.
Feit
Goed luisteren naar mensen
met een psychose is een eerste
vereiste. Waar de psychose over
gaat is betekenisvol en kan helpen
bij de behandeling.
77
FABEL
Yoga is niets voor mensen met
een diagnose van ‘schizofrenie.’
Feit
Yoga geeft kracht en innerlijke
rust – voor mensen met en zonder
de diagnose ‘schizofrenie.’
78
FABEL
Na een psychose is je
leven verwoest.
Feit
Vallen en opstaan hoort
bij het leven.
79
FABEL
Mensen met een psychose zijn
onaangenaam gezelschap.
Feit
Mensen met een psychose kunnen
ook lief en grappig zijn.
80
FABEL
‘Schizofrenen’ kletsen maar wat.
Feit
Psychosegevoelige mensen zijn
veel met zingeving bezig.
81
FABEL
Rust en regelmaat is belangrijk
voor mensen met psychotische
kwetsbaarheid.
Feit
Rust en regelmaat is belangrijk
voor een iedereen.
82
FABEL
Psychosegevoelige mensen moet
je altijd beschermen.
Feit
Van zijn eigen fouten leert
iedereen het meest.
83
FABEL
Een ervaringsdeskundige is niet
nodig: er zijn immers pillen.
Feit
Een ervaringsdeskundige kan
helpen het proces inzichtelijk te
maken, pillen zijn symptoombestrijding.
84
FABEL
Psychose is een hersenziekte.
Dus hoezo een ervaringsdeskundige?
Feit
Psychose is geen ziekte en een
ervaringsdeskundige kan een
prima rolmodel zijn (’Ik ben er ook
uit gekomen.’)
85
FABEL
Als je stemmen hoort ben je gek.
Feit
Als je stemmen hoort, hoor je
stemmen.
86
FABEL
AIs je een psychotische ervaring
hebt, heb je dat meestal zelf
niet door.
Feit
Als je een psychotische ervaring
hebt, kun je dat wel bij jezelf
waarnemen.
87
FABEL
Iemand met een psychose heeft
geen contact met de werkelijkheid.
Feit
Ieder mens ervaart ‘de werkelijkheid’ anders: je beroepen op
‘de werkelijkheid’ helpt mensen met
psychose niet.
88
FABEL
Een psychose, daar zit je voor
altijd aan vast, jammer dan.
Feit
Ook een psychose gaat weer
over, zeker met goede hulp en
begeleiding.
89
FABEL
‘Schizofrenie’ is niet te genezen.
Feit
Een goede psychiater maakt
zichzelf overbodig.
90
FABEL
Manie en depressie komen niet
voor bij psychose
Feit
Manie en depressie gaan vaak
gepaard met psychose.
91
FABEL
Bipolaire stoornis is iets heel
anders dan ‘schizofrenie’.
Feit
Beiden zijn slechts labels voor
een bepaalde mix van symptomen
in het spectrum van psychose.
92
FABEL
Een manie is een soort
gevaarlijke razernij.
Feit
Manie gaat over je enorm
energievol voelen, dat je alles
kan, geen slaap nodig hebt en
razendsnel kan denken.
93
FABEL
Bipolaire stoornis zijn gewoon
stemmingswisselingen.
Feit
Nou nee, het is wel wat meer
dan dat – het is echte depressie
afgewisseld met echte manie.
94
FABEL
Mensen in een manische episode
zijn heel gelukkig.
Feit
Nee, ze zijn ook onderliggend
depressief (of irritabel).
95
FABEL
Mensen met manischdepressiviteit mogen geen
antidepressiva.
Feit
Veel mensen met manischdepressiviteit hebben baat bij
antidepressiva.
96
FABEL
Alternatieve geneeswijzen werken
niet in de psychiatrie.
Feit
Yoga, massage, meditatie en
mindfulness en sport hebben
effect op gestel en herstel.
97
FABEL
Schizofrenie is: gespleten
persoonlijkheid.
Feit
Schizofrenie is weliswaar een
Grieks woord voor ‘gespleten
geest’ maar dit heeft helemaal
niets te maken met psychose.
98
FABEL
Er is een genetische test voor
psychosegevoeligheid en/of
manisch-depressiviteit.
Feit
Er is geen enkele test voor geen
enkele psychische aandoening –
laat staan een genetische.
98
FABEL
Het is hopeloos om na een
psychose de draad weer op
te pakken.
Feit
Today is the first day of the rest
of your life.
100
FABEL
Behalve pillen en praten is er
verder niet veel te doen voor
mensen met psychosegevoeligheid
en/of manisch-depressiviteit.
Feit
Pillen en praten is pas het begin.
Er is een heleboel wat je zelf kunt
doen - zie de tools op
SchizofrenieBestaatNiet.nl
Bekijk voor meer informatie
www.schizofreniebestaatniet.nl