Bidboek - Gemeente Rotterdam

Het hart van het gebouw is een atrium waar alle
depots en presentatieruimtes omheen liggen. De
Collectiegebouw
bezoeker kan door het atrium dwalen via trappen,
gangen en liften. Vanuit de transparante expreslift
naar het dakpark vangt de bezoeker een glimp op
van de duizelingwekkende collectie.
De collectie van Museum Boijmans Van B
euningen
– een dichte doos op een industrieterrein – en
is wereldberoemd. Deze verzameling groeit al
een Collectiegebouw. Het Collectiegebouw is dan
165 jaar en bestaat op dit moment uit zo’n 145.000
ook een prachtig voorbeeld van een succesvolle
objecten. Dat zijn uiteraard veel meer objecten dan
publiek-private samenwerking.
in het museum tentoongesteld kunnen worden.
Ongeveer 8 procent is op zaal te zien, slechts het
Het idee
topje van de ijsberg.
Zowel in musea als in de samenleving heerst al
enige tijd onvrede over de klassieke, gesloten
Museum Boijmans Van Beuningen kampt al vele
depots. Vanuit de prachtige collectie van Museum
jaren met te kleine, sterk verouderde en onveilige
Boijmans Van Beuningen ontstond de gedachte om
depotruimtes. Dit nieuwe, ‘state of the art’-depot
de verzameling geheel toegankelijk te maken voor
lost al deze problemen op. De collectie wordt
publiek, en bezoekers te laten delen in de ervaring
bovendien volledig zichtbaar en toegankelijk voor
van het professionele behoud en beheer van zo’n
het publiek en door ook ruimte te maken voor
geweldige kunstschat. Midden in Rotterdam kun-
particuliere verzamelingen wordt het draagvlak
nen bezoekers meekijken in de wereld die normaal
voor het museum onder verzamelaars vergroot.
gesproken altijd verborgen blijft: het depot, de
schat- en machinekamer van het museum.
Het nieuwe depot komt naast het museum op het
grindterrein van het Museumpark te staan. De hele
We gaan bovendien terug naar de oorsprong en
collectie wordt – dat is een wereldprimeur – toe-
de wortels van het museum door te investeren in
gankelijk voor het publiek. De toegankelijkheid van
de samenwerking met particuliere verzamelaars.
de collectie, de realisatie van een internationaal
Rotterdam heeft een traditie van kunstverzame-
expertisecentrum en de samenwerking met
laars. Museum Boijmans Van Beuningen is zelfs
particuliere verzamelaars leidt tot een nieuwe
vernoemd naar twee van de vele verzamelaars die
museumtypologie: een schatkamer voor de
hun collectie aan de gemeente Rotterdam schon-
kunstverzameling van de stad Rotterdam, die
ken. Door particuliere kunstverzamelaars huisves-
we C
ollectiegebouw noemen.
ting en collectiediensten te bieden – een depot met
bijbehorende expositieruimte – kunnen exposities
De komst van het Collectiegebouw vergroot de
worden gecombineerd en kosten, expertise en
aantrekkingskracht van het Museumpark als
netwerken worden gedeeld. De aanwezigheid van
internationaal kunstpodium. Het ontwerp van
particuliere collecties in het Collectiegebouw zou
het C
ollectiegebouw is van architectenbureau
op termijn ook ten goede kunnen komen aan de
MVRDV en heeft de potentie een nieuwe icoon
ontwikkeling van de stedelijke collectie.
voor R
otterdam te zijn.
De beleving
De realisatie van het Collectiegebouw wordt mo-
Het Collectiegebouw is een openbaar gebouw en
gelijk gemaakt door het museum zelf, een bijdrage
vrijwel volledig toegankelijk voor het publiek. Het
van de gemeente Rotterdam, en een grote gift van
Collectiegebouw is géén museum. De beleving van
het Rotterdamse maatschappelijk investerings-
het bezoek is wezenlijk anders, evenals de aard
fonds Stichting De Verre Bergen. Deze gift finan-
van de informatie en de presentaties die te zien zijn.
ciert het verschil tussen een normaal kunstdepot
Museum Boijmans Van Beuningen zal met inzet van
de nieuwste technologieën een nieuwe standaard
De tocht door de collectie is ook een belangrijke
zetten op het gebied van educatie en publieks
visuele ervaring. De bezoeker leert – ongecensu-
begeleiding, gericht op het bieden van een kijkje
reerd – het erfgoed van Rotterdam kennen en maakt
achter de schermen van het museumbedrijf.
eigen constructies en associaties. Tegelijkertijd
vormt men een eigen smaak, ontwikkelt voorkeuren
Het Collectiegebouw is een bijenkorf van activiteit.
en verruimt de blik.
De technische en praktische kant van het werken
met kunst staan centraal: hier worden de werken
Het Collectiegebouw kan op drie verschillende
geconserveerd, gerestaureerd en voorbereid voor
manieren worden bezocht:
transport en presentatie. Hier leert de bezoeker
de werking van het museumbedrijf kennen. In het
· Ontmoeten
museum zelf ziet de bezoeker het eindresultaat in
en passant, nieuwsgierig naar de enorme collectie
voltooide en verzorgde tentoonstellingen.
van het museum, de architectuur, het uitzicht en/of
als bezoeker van de horeca of een evenement.
Bezoekers komen op plekken die normaal gesproken niet publiek toegankelijk zijn, kunnen hun eigen
· Ontdekken
intuïtie volgen, zelf op ontdekkingstocht gaan en
als zelfstandige bezoeker, zwervend door het
hun eigen interesses onderzoeken. Ze kijken mee
gebouw, geïnteresseerd in een kijkje achter de
over de schouders van specialisten en wat zij zien
schermen van een groot internationaal kunst
is niet ‘af’, maar altijd in bedrijf. De ruimtes zijn
museum met een encyclopedische collectie.
werkplaatsen, onderzoeksplekken en schatkamers
waar men even naar binnen mag gluren. Nieuws-
· Verdiepen
gierigheid wordt bevredigd. Exclusiviteit gaat hand
als gerichte bezoeker, inhoudelijk geïnteresseerd
in hand met de onbemiddelde beleving, uniciteit
in specifieke onderdelen van de collectie en de
samen met collectiviteit. Vergelijkbare belevingen
werking van het museum, door middel van een
zouden kunnen zijn: een bezoek aan een scheikun-
rondleiding met een gids.
dig laboratorium, de open dag in het Catshuis, een
kijkje in de machinekamer van een schip of in de
coulissen van een theater.
Meer impliciet, maar minstens zo belangrijk, komt
aan bod wat het betekent om kunst te verzamelen.
Hoe komt het dat 165 jaar lang 145.000 stukken van
heel belangrijk tot heel bijzonder door duizenden
Rotterdammers bijeen zijn gebracht? Zijn wij de
rentmeesters van dit vernuft? Waarom verzamelen
wij en willen wij dat onze verzamelingen over honderd jaar nog steeds in goede conditie zijn?
Het voorportaal van het Museumpark kent een levendige sfeer, waar groen en steen worden afgewisseld,
en is een fijne verblijfplaats voor Rotterdammers en
bezoekers van buiten de stad. De beplanting, ingebed
in hoge en lage grassen is ook in de winter groen.
De verharde stenen ondergrond is geschikt voor de
tijdelijke bebouwing en terrassen van festivals.
Direct bij binnenkomst krijgt de bezoeker een indruk
van de omvang van de collectie en de bedrijvigheid in
het Collectiegebouw. Voor een eerste ontmoeting met
het Collectiegebouw kan de bezoeker gratis met de
expreslift naar het dakpark.
In het bos op het dak is een Grand Café met een
terras waar de bezoeker kan genieten van het uitzicht over de stad. Op de dakverdieping is ook een
vrij toegankelijke tentoonstellingsruimte met een
presentatie over verzamelen, (het ontstaan van)
de collectie, de werking van het Collectiegebouw
en de architectuur.
Het spectaculaire uitzicht op Rotterdam vanaf
het bos op het dak, waar ook kunstwerken uit de
collectie van Museum Boijmans Van Beuningen
te zien zijn, is voor iedereen gratis toegankelijk.
De wanden van het atrium geven op diverse manieren toegang tot de
beperkt toegankelijke depots.
1. Infographics
2. Nachtkijkers
3. Interactieve schermen
4. Verrekijkers
5. Vensters
6. Bestuurbare camera’s
Op de wanden wordt in heldere
Met nachtkijkers kan de
Displays tonen informatie
De bezoeker kan met verrekijkers
De bezoeker kan de depots
Met bestuurbare camera’s
beeldtaal informatie verstrekt over
bezoeker een blik in
over de achterliggende
de kunst in het atrium van dichtbij
in kijken door glazen ramen.
kan de bezoeker door
de collectie.
donkere depots werpen.
depots.
bestuderen.
depots dwalen.
De bezoeker die meer wil ontdekken kan na het
kopen van een kaartje zelfstandig door een groot
deel van het gebouw zwerven. Zo’n 45 procent van
het gebouw is direct publiek toegankelijk. Tijdens
zijn zwerftocht komt de bezoeker via het atrium
langs educatieve ruimtes, presentatieruimtes, de
filmzaal en -cabines en het expertisecentrum waar
kunstobjecten worden gerestaureerd. De bezoeker
heeft via glazen doorkijkjes zicht op de verschillende depots en technische ruimtes.
In de educatieve ruimte kijkt de bezoeker mee
over de schouder van specialisten. Hij is getuige
van collectiewerkzaamheden of de voorbereiding
van tentoonstellingen. Er is de mogelijkheid om
vragen te stellen aan museummedewerkers.
Bij de doorzichten naar depots, restauratieateliers en
technische ruimtes zijn ‘verdiepingsplekken’ ingericht,
waar de bezoeker via gesproken of geschreven
teksten en digitale media wordt geïnformeerd over
de functie van de ruimtes, de werkzaamheden van
de medewerkers en de specifieke collecties die zich
daar bevinden. Met verrekijkers kunnen bezoekers
inzoomen op kunstwerken in het atrium, waarbij
tevens uitleg over het betreffende werk te horen is.
Op elke verdieping is een presentatieruimte waar
het museum of een van de particuliere verzamelaars
kunstobjecten toont uit zijn collectie. Deze presentatieruimtes hebben uitzicht op het Museumpark of de stad.
De bezoeker kan zich ook verdiepen door deel te
nemen aan een rondleiding door depots, art handlingsruimtes en technische ruimtes. Onder leiding van
een gids en een beveiliger gaat de bezoeker langs
tal van kunstwerken, van grootschalige installaties
tot oude schilderijen, van moderne foto’s en robuuste
sculpturen tot het teerste porselein.
Het museum ligt in een groene corridor die reikt van de Westersingel tot Het Park bij de Euromast. C
entraal in
deze groene zone ligt het Museumpark met zijn diverse ‘kamers’, van een romantische landschapstuin en een
Het gebouw
populierenlaantje tot de monumentale rozentuin. Aan de noordzijde van het Museumpark – in het zogenaamde
voorportaal – verrijst het Collectiegebouw in het groene hart van Rotterdam.
Het ontwerp voor het Collectiegebouw van archi-
Met zijn ronde volume en zijn reflecterende glazen
tectenbureau MVRDV is een toonbeeld van duur-
gevel weerspiegelt het Collectiegebouw het groen
zaamheid. Uitgerust met moderne technieken en
en de gebouwen rond het Museumpark.
materialen, zuinig in gebruik van water en energie,
Andersom worden park en stad zichtbaar in het
voldoet het gebouw aan de criteria voor het predi-
Collectiegebouw waardoor het versmelt met de
caat BREEAM excellent.
omgeving. Op het dak steken de toppen van een
klein dakbos als een fata morgana uit boven de
Het gebouw is 15.000 m groot, telt 6 verdiepingen,
2
spiegelende kom.
is 39,5 meter hoog en heeft een footprint met een
diameter van 40 meter die naar boven uitkraagt
Vanaf het dak en vanuit het daar gesitueerde pa-
tot een diameter van 60 meter. De begane grond
viljoen met Grand Café en tentoonstellingsruimte
bestaat uit een uitnodigend entreegebied met
heeft de bezoeker, van ‘s ochtends tot ‘s avonds
museumshop en koffiecorner. Op deze verdieping
360 graden uitzicht over het park en de skyline van
bevinden zich ook de ruimtes voor art handling:
Rotterdam. ‘s Nachts transformeert het Collectie
inpakken, klimatiseren, quarantaine, laden
gebouw in een prachtig verlichte lampion die het
en lossen.
hart van het Museumpark doet gloeien.
Alle depots, presentatieruimtes, het expertisecentrum en een filmzaal liggen vanaf de eerste
verdieping aan een centraal atrium van 6 bij 18
meter en bijna 30 meter hoog, met een glazen dak
waardoor het licht naar binnen valt. In het atrium
hangen en staan veel kunstwerken uit de collectie
van Museum Boijmans Van Beuningen. De verdiepingen zijn met zwevende trappen aan elkaar
verbonden, waardoor de aanblik enigszins doet
denken aan de duizelingwekkende schetsen van de
achttiende eeuwse Italiaanse architect Giovanni
Battista Piranesi.
Initiatiefnemers
Museum Boijmans Van Beuningen
Stichting De Verre Bergen
Gemeente Rotterdam
Architect
MVRDV
i.s.m. IMd raadgevende ingenieurs,
Royal HaskoningDHV, Peutz en ABT
Tekst
Museum Boijmans Van Beuningen
Visualisaties
MVRDV i.s.m. Kossmann.dejong
Vormgeving
Thonik
Druk
EMP grafimedia
© 2015 Museum Boijmans
Van Beuningen, Rotterdam
Alle rechten voorbehouden.
Niets uit deze uitgave mag worden
verveelvoudigd, opgeslagen in een
geautomatiseerd bestand, of openbaar
gemaakt, in enige vorm, of op enige
wijze, hetzij elektronisch, mechanisch,
door fotokopieën, opnamen of op welke
manier dan ook, zonder voorafgaande
schriftelijke toestemming van de uitgever.

Download Report