Arbeidsmarktontwikkelingen Q1

2015
Arbeidsmarktontwikkelingen Q1
Kansen en knelpunten op de HR arbeidsmarkt
Michiel van Asbeck
Geert-Jan Waasdorp
Ronald Hoek
7-4-2015
Inleiding
RaymakersvdBruggen wordt steeds meer het platform waar de HR professional voor alle
facetten van zijn loopbaan en HR vraagstukken terecht kan. Zo staan bijvoorbeeld alle HR
vacatures van Nederland op onze website. Vanuit deze gedachte publiceren wij ook dit rapport
over de ontwikkelingen op de HR arbeidsmarkt.
Na een lange periode waarin op de arbeidsmarkt voor HRM-ers geen positieve beweging liet
zien, kunnen de HR professionals die een baan zoeken hun hart weer ophalen. Volop carrière
kansen. Alweer meer dan een jaar stijgt het aantal HR vacatures. Double Digit Growth zelfs. Dit
begrip hebben we voor het laatst gebruikt vóór dat de banken- en eurocrisis losbarstte.
Toch is het niet voor alle HR banenzoekers weggelegd om van de toename in vacatures te
profiteren. Naast de vraag naar kandidaten speelt het aanbod van werkzoekenden ook een rol.
De verhouding tussen vraag en aanbod is voor met name de HBO/WO-ers gunstig. De huidige
baankansen en vooruitzichten op de korte termijn voor MBO-ers zijn minder gunstig. De
kandidaten met de meeste perspectieven zijn de HBO/WO-ers in de functies recruiter, adviseur
en manager. De loopbaanadviseurs en medewerkers personeelsadministratie die op zoek gaan
naar een nieuwe baan hebben de minste vooruitzichten.
Deze conclusies, en nog veel meer, kunt u zelf trekken uit het onderzoek dat wij als
RaymakersvdBruggen samen met de Intelligence Group IG elk kwartaal uitvoeren en publiceren
op onze website. We baseren ons op een groot aantal bronnen, waarbij Jobfeed Analytics van
Textkernel een belangrijke bijdrage levert.
Veel plezier gewenst met het lezen van ons onderzoek. Doe er je voordeel mee voor je eigen
HR afdeling en natuurlijk voor je eigen carrière.
Tot ziens en maak er een mooie werkdag van,
Michiel van Asbeck
Algemeen Directeur RaymakersvdBruggen
Copyright © Intelligence Group | RaymakersvdBruggen 2015
Niets uit dit rapport mag worden verveelvoudigd, opgeslagen worden in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar
worden gemaakt, in enige vorm of enige wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van RaymakersvdBruggen.
1
Inhoudsopgave
Pagina
Inleiding
1
Gehanteerde definities
3
Management summary
4
Ontwikkelingen in HR Nederland
5
Vraagontwikkeling
Aanbodontwikkeling
Arbeidsmarktwaarde
8
Perspectief
10
Technische verantwoording
11
2
Gehanteerde definities
Arbeidsmarktkans
De arbeidsmarktkans is een kwantificering van de mate waarin een persoon of beroepsgroep op
een bepaald moment courant c.q. gewild is op de arbeidsmarkt (zeer slecht – zeer goed). Hierbij
wordt primair gekeken naar de verhouding tussen enerzijds arbeidsvraag en anderzijds
arbeidsaanbod. Bij de berekening op individueel niveau wordt rekening gehouden met
persoonlijke kenmerken als leeftijd en woonregio; voor de berekeningen op functieniveau wordt
gebruik gemaakt van gemiddelden. De arbeidsmarktkans wordt weergegeven op een schaal van
1 tot 99. In het eerste kwartaal van 2015 is de gemiddelde arbeidsmarktwaarde voor de
Nederlandse beroepsbevolking 68,4. Bij 70 is de markt in evenwicht
Verwachte zoekduur
De verwachte zoekduur geeft de gemiddelde tijd in maanden weer die een individu nodig heeft
voordat deze een nieuwe functie op vergelijkbaar niveau heeft gevonden in maanden. Deze
varieert tussen 0 bij een directe overstap van de ene naar de andere functie tot een lange
periode (soms enkele jaren) wanneer een persoon ander werk heeft gevonden of niet meer
actief is op de arbeidsmarkt.
Perspectief
Met perspectief wordt aangegeven in hoeverre de arbeidsmarktwaarde in een bepaald
arbeidssegment de komende zes tot twaalf maanden naar verwachting zal verbeteren of
verslechteren. De indicator kent een vijf-puntsschaal, lopend van - - tot ++.
Meer informatie op www.arbeidsmarktkansen.nl
3
Management summary
Explosieve vraaggroei naar recruiters
De HR markt zit, net zoals de Nederlandse arbeidsmarkt, in de lift. De vraag naar P&O’ers stijgt
al 6 kwartalen sneller dan de aantrekkende vraag in de Nederlandse markt. Met name de vraag
naar recruiters stijgt snel. Ten opzichte van het eerste kwartaal in 2014 is deze groei zelfs 50%.
Een ontwikkeling die op een verdere aantrekkende arbeidsmarkt duidt in 2015. Parallel daaraan
zien we een slechte arbeidsmarktkans en perspectief voor loopbaanadviseurs. Een ontwikkeling
die op een verder herstel van de arbeidsmarkt duidt en op een afname van reorganisaties en
outplacementtrajecten.
Afnemend aanbod op de arbeidsmarkt
Het gevoel van schaarste neemt toe door enerzijds een aantrekkende vraag en tegelijkertijd in
het dalende aanbod van arbeid. Sinds de arbeidsmarkt aantrekt, zien we dat minder mensen in
algemene zin en P&O’ers in het bijzonder zich minder actief zijn gaan aanbieden op de
arbeidsmarkt. Hierdoor ontstaat een versnelling in de perceptie van krapte en schaarste bij
werkgevers. De arbeidsmarktkans binnen de HR markt ligt nu nog onder het Nederlands
gemiddeld (62,3 versus 68,4). Beide bewegen snel richting de 70 wat een evenwichtssituatie
impliceert.
Impact automatisering e-hrm en jobhunting
Het uitgangspunt voor de functiegroep als geheel is nog redelijk, maar de vooruitzichten zien er
gunstig uit. Dat geldt niet voor alle HR functies. Zo hebben vmbo’ers, loopbaanadviseurs en
medewerkers personeelszaken, en de HR assistent een ongunstig perspectief en lage
arbeidsmarktkans. Vooral deze laatste twee groepen worden steeds vaker weg geautomatiseerd
door bijvoorbeeld e-hrm. Ook het vakgebied van loopbaanadviseurs verandert sterk o.a. door
tooling op gebied van jobhunting, e-learnings en de meer arbeidsmarkt gerichte aanpak van
loopbaanadviseurs (zie ook ‘arbeidsmarktperspectief door arbeidsmarktkennis’ van de
Academie voor Arbeidsmarktcommunicatie. www.arbeidsmarktcommunicatie.eu)
4
Ontwikkelingen in HR Nederland
Hoe ontwikkelt de HR arbeidsmarkt in Nederland zich? Om antwoord te kunnen geven op deze
vraag wordt eerst gekeken naar de ontwikkelingen aan de vraagkant. Daarna wordt stilgestaan
bij (de ontwikkeling van) het aanbod op de Nederlandse arbeidsmarkt, om vervolgens in te
zoomen op de arbeidsmarktwaarde van specifieke functiegroepen binnen de HR arbeidsmarkt.
Vraagontwikkeling
De vraagzijde van de arbeidsmarkt wordt gemeten aan de hand van de actieve vraag. Dit betreft
het aantal unieke online vacatures in dat kwartaal. Deze worden gemeten op basis van de
vacaturetellingen uit Jobfeed. Onderstaand wordt de groei of daling van het aantal vacatures op
kwartaalbasis weergegeven in verhouding met het hetzelfde kwartaal van het jaar daarvoor.
De HR arbeidsmarkt laat positieve veranderingen zien. Na een periode van krimp is er duidelijk
een kantelpunt eind 2013; vanaf Q4 2013 is weer een toename van het aantal vacatures in
zowel de HR arbeidsmarkt als de totale Nederlandse arbeidsmarkt. In de laatste vier kwartalen
stijgt in het aantal vacatures flink met meer dan 26% per kwartaal.
Ten opzichte van de totale Nederlandse arbeidsmarkt reageert de vraag op de HR arbeidsmarkt
sterker. Het tegenovergestelde is ook waar. Bij een vacaturedaling, krimpt de vraag naar HR
vacatures ook meer.
Grafiek 1. Ontwikkeling vacatures totaal, groei op jaarbasis. Bron: Jobfeed Analytics/bewerkt
door Intelligence Group
5
Het herstel van de vraag wordt nog beter geïllustreerd door in te zoomen op specifieke functies.
In grafiek 2 wordt een overzicht gegeven van de meest gevraagde functies (op basis van totaal
35 HR functies) in het eerste kwartaal van dit jaar. Hoe groter de bol, des te groter is het volume
in de vraag.
Voor bijna alle functies groeit de vraag in Q1 2015 t.o.v. Q1 2014. De vraag naar recruiters is
in Q1 2015 relatief het hardst gestegen met bijna 50%. Ook in het vorige jaar liet deze functie
een stijging zien van 26%. De HR-assistent, HR-manager en Medewerker Personeelszaken
lieten vorig jaar in Q1 een lichte daling lieten, maar ook nu groeit de vraag respectievelijk 21%,
27% en 39%. De vraag naar Manager Werving & Selectie en de Werk en Inkomensconsulent
dalen licht, hoewel in het voorgaande jaar ook zij nog flink groeide. Hoofd personeels- en
salarisadministratie blijft stabiel met een 1% stijging over de afgelopen periode.
Grafiek 2. Ontwikkeling aantal vacatures van de meest gevraagde HR functies, groei op
jaarbasis. Bron: Jobfeed Analytics/bewerkt door Intelligence Group
6
Aanbodontwikkeling
De aanbodkant van de arbeidsmarkt wordt gemeten op basis van het aantal personen dat
aangeeft actief te zoeken naar nieuw werk; de actieve baanzoekers. Deze groep uit zowel
werkende als niet-werkende personen. Het betreft daarmee het totale aanbod op de
arbeidsmarkt.
Wanneer we kijken naar de ontwikkeling van het aantal actieve baanzoekers in de HR arbeidsmarkt zien we dat deze -na een scherpe daling in 2012- geleidelijk daalt naar het Nederlands
gemiddelde. Deze dalende trend is ook te zien op de gehele Nederlandse arbeidsmarkt.
Grafiek 3. Ontwikkeling actieve baanzoekers als % van de beroepsbevolking. Bron: Intelligence
Group
Nog een paar feiten over HR:
⦁
Momenteel is 14,0% van de HR beroepsbevolking actief op zoek naar werk;
⦁
In aantallen betreft het aantal actieve baanzoekers bijna 32 duizend personen;
⦁
49,3% van de HR beroepsbevolking is latent zoekend, dat wil zeggen niet actief op
zoek, maar houdt de arbeidsmarkt in de gaten en staat open voor een baanwisseling.
7
Arbeidsmarktwaarde
Wanneer de actieve arbeidsvraag wordt gecombineerd met het actieve arbeidsmarktaanbod
ontstaat er inzicht in de arbeidsmarktkans. De arbeidsmarktkans wordt uitgedrukt in een score
variërend van 1 tot 99. Bij een score van 70 is de markt in evenwicht; dat wil zeggen vraag en
aanbod zijn gelijk. Hoe groter het aantal vacatures (de vraag) ten opzichte van het aanbod
(aantal actieve werkzoekenden), hoe hoger de score en hoe groter de krapte op de
arbeidsmarkt. Voor de totale Nederlandse ligt de arbeidsmarktwaarde momenteel op 68,4. De
arbeidsmarktwaarde wordt daarmee als ‘redelijk’ gekwalificeerd. Met het aantrekken van de
arbeidsmarkt en het dalen van het actieve aanbod, is de gemiddelde arbeidsmarktkans het
afgelopen jaar gestegen (van 60,4 naar 68,4).
Tabel 1 geeft een overzicht van de arbeidsmarktwaarde en de gemiddelde zoekduur voor de
totale Nederlandse beroepsbevolking, het functiegebied P&) en HR, en een aantal specifieke
functiegroepen binnen dit functiegebied. Voor wat betreft de functiegroepen geldt dat de
beschikbare informatie/data aan de aanbodkant (via het Arbeidsmarkt GedragsOnderzoek
(AGO)) leidend is. Niet voor alle functies is voldoende data beschikbaar om betrouwbare
uitspraken over de arbeidsmarktpositie te doen. Er is gekozen om in ieder geval onderscheid te
maken naar de volgende categorieën:
⦁
Manager arbeid: o.a. recruitment manager, HR manager, manager werving en selectie
⦁
Recruiter
⦁
HR-medewerker/-adviseur
⦁
Loopbaanadviseur
⦁
Personeelszaken/-administratie en -planning
In tabel 1 is af te lezen dat voor HRM’ers het lastiger is om een baan te vinden dan de
gemiddelde Nederlandse Beroepsbevolking met een arbeidsmarktkans van 62,3 t.o.v. het
Nederlandse gemiddelde van 68,4. Onder de groep is het voor hbo’ers relatief het gemakkelijkst
een baan te vinden. Voor lager opgeleiden is dit een stuk lastiger. Voor de functies Manager
arbeid en HR-medewerker/-adviseur zijn de kansen het goed voor het vinden van een baan,
terwijl dit voor Personeelszaken/-Administratie en de Loopbaanadviseurs een stuk lager ligt en
zelfs ‘slecht’ is. Dit komt mede door de lage ontwikkeling in vraag in deze functies, alsook in het
hoge aantal baanzoekers in dit segment t.o.v. het aantal open vacatures.
8
Arbeidsmarktsegment
Arbeidsmarktkans Q1-2015
Kwalificatie
Gemiddelde
zoekduur (mnd)
68,4
Redelijk
3
VMBO
50,8
Redelijk
7
MBO
69,1
Redelijk
3
HBO
80,6
Goed
1
WO
67,7
Redelijk
3
Personeel & Organisatie/HR
62,3
Redelijk
4
VMBO
47,5
Matig
7
MBO
51,8
Redelijk
6
HBO
73,0
Goed
2
WO
64,5
Redelijk
4
Functiegroepen
62,3
Redelijk
4
Manager arbeid
85,0
Goed
1
Recruiter
66,1
Redelijk
4
HR-medewerker/-adviseur
72,6
Goed
2
Loopbaanadviseur
34,7
Slecht
10
Personeelszaken/-administratie
28,3
Slecht
11
Overige functies
71,6
Goed
3
Nederlandse Beroepsbevolking
Tabel 1. Arbeidsmarkt en zoekduur (www.arbeidsmarktkansen.nl).
9
Perspectief
Cijfers over de actuele stand van zaken op de arbeidsmarkt worden nog interessanter als ze
kunnen worden gecombineerd met verwachtingen voor de toekomst. Gezien de volatiliteit op de
arbeidsmarkt is het onverstandig om te ver vooruit te kijken. Wel kan een vooruitblik voor de
korte termijn (komende zes tot twaalf maanden) worden afgegeven op basis van
trendontwikkelingen in arbeidsvraag en -aanbod. In tabel 2 wordt een overzicht van het
perspectief weergegeven. Het perspectief is niet per se afhankelijk van de hoogte van de
arbeidsmarktwaarde. Het geeft aan in welke richting de arbeidsmarktwaarde (hoog of laag) zich
naar verwachting zal ontwikkelen.
De kolommen ‘index vraag’ en ‘index aanbod’ geven weer in hoeverre de vraag en het aanbod
naar verwachting zullen stijgen (+), dalen (-) of gelijk blijven (0). Een stijgende vraag is uiteraard
goed voor het perspectief, maar ook een dalend aanbod is positief; er zijn immers minder
concurrenten voor werkzoekenden op de arbeidsmarkt.
Het perspectief van de HR medewerkers zal verbeteren. Dit is meer het geval voor de
hogeropgeleiden dan de laagopgeleiden. Voor de loopbaanadviseurs en personeelszaken/administratie zal het perspectief stabiel slecht blijven.
Arbeidsmarktsegment
Perspectief
Index vraag
Index aanbod
Nederlandse Beroepsbevolking
Zal verbeteren
+
0
VMBO
+
-
MBO
Zal verbeteren
Zal verbeteren
++
0
HBO
Zal enigszins verbeteren
+
0
WO
Zal enigszins verbeteren
+
0
Personeel & Organisatie/HRM
Zal verbeteren
++
-
-
+
VMBO
MBO
Zal enigszins verslechteren
Zal verbeteren
+
-
HBO
Zal verbeteren
++
-
WO
Zal verbeteren
++
-
Functiegroepen
Zal verbeteren
++
-
Manager arbeid
Zal verbeteren
+
--
Recruiter
Zal verbeteren
++
0
HR-medewerker/-adviseur
Zal verbeteren
++
-
Loopbaanadviseur
Blijft stabiel
0
+
Personeelszaken/-administratie
Blijft stabiel
+
+
Zal verbeteren
+
-
Overige functiegroepen
Tabel 2. Arbeidsmarktperspectief, inclusief achterliggende vraag- en aanbodcomponenten
(www.arbeidsmarktkansen.nl).
10
Technische verantwoording
Voor de berekening van de verschillende indicatoren is uitgegaan van een aantal door
Intelligence Group ontwikkelde rekenmodellen. In de basis wordt hierbij gekeken naar de
verhouding actieve vraag en actieve aanbod per arbeidsmarktsegment. Hierbij wordt niet alleen
gekeken naar werklozen, maar feitelijk naar alle personen die actief op zoek zijn naar een
nieuwe baan. Voor de berekeningen is gebruik gemaakt van gegevens over de actieve vraag
(vacaturetellingen Jobfeed), het actieve aanbod (actieve baanzoekers op basis van het
Arbeidsmarkt GedragsOnderzoek (AGO)) en gemiddelden op basis van individuele kenmerken
als leeftijd en woonregio meegenomen. Data zijn verrijkt met onderzoeksgegevens en modellen
van o.a. UWV, CBS, CPB e.v.a.
Om gedetailleerd inzicht te krijgen in arbeidsmarktwaardes, verwijzen wij u naar:
www.arbeidsmarktkansen.nl
www.schaarste-indicator.nl
Voor overige vragen of opmerkingen kunt u contact opnemen met:
Michiel Asbeck, algemeen directeur RaymakersvdBruggen
[email protected]
029-449 23 33
www.rvdb.nl
Geert-Jan Waasdorp, directeur Intelligence Group
[email protected]
088-730 28 00
www.intelligence-group.nl
Ronald Hoek, arbeidsmarktanalist Intelligence Group
[email protected]
11

Download Report