Leidt afschaffing van suikerquota tot grote prijsverhogingen?

Programma Ruimte in Regels voor Groene Groei (R G )
Nr. 116
Leidt afschaffing van suikerquota tot grote prijsverhogingen?
versie: 1.0
datum: 09-02-2014
PUBLIEK DEEL
Groene groei betekent economische groei, zonder dat dit ten koste gaat van milieu, klimaat, water, bodem, grondstoffen en
biodiversiteit. Ondernemers kunnen investeren in groene groei, bijvoorbeeld door reststromen als grondstof te gebruiken.
Deze ondernemers krijgen te maken met wet- en regelgeving. Groene groei ondernemers hebben belemmeringen in wet- en
regelgeving aangedragen die hen beperken te investeren. De overheid houdt deze belemmeringen in het kader van het
programma “Ruimte in Regels voor Groene Groei” tegen het licht.
Wet- en regelgeving is nodig om publieke belangen te borgen, bijvoorbeeld om schadelijke gevolgen voor het milieu of de
gezondheid te voorkomen. Regelgeving is ooit opgesteld met afweging van belangen en kennis vanuit toen geldende inzichten.
Maar belangen veranderen en ondernemers willen investeren in innovatieve productieprocessen die onbekend waren bij het
opstellen van wet- en regelgeving. De uitdaging is dus om doelen van wet- en regelgeving intact te laten, en tegelijkertijd ervaren
belemmeringen weg te nemen.
Dit informatieblad beschrijft een van de ervaren belemmeringen en de door de overheid genomen en nog te nemen acties. Heeft u
vragen naar aanleiding van dit informatieblad? Neem dan contact op met [email protected]
A1. Beschrijving belemmering
Inleiding
Voor voedingssuiker zijn er in Europa productiequota. De suiker die boven het quotum wordt geproduceerd kan
als buiten quotum suiker aan de industrie worden afgezet. Hiervoor gelden tot heden veel lagere prijzen dan voor
quotumsuiker voor de voedingsmiddelensectoren.
Na het vervallen van de suikerquota in 2017 zal de prijsdifferentiatie tussen industriële suiker en voedingssuiker
grotendeels verdwijnen en zal er één suikerprijs komen (prijsverschillen naar regio en kwaliteit blijven).
Als na 2017 de suikerprijs hoger ligt dan de huidige buitenquotum suikerprijs moet de industrie in Europa dus
meer betalen voor de suiker dan nu, hetgeen ongunstig is. De verwachting is dat de suikerprijs rond de
wereldmarktprijs komt te liggen. Dit is iets hoger dan de huidige prijs voor industriële suiker. Als daarnaast de
suikerprijs in Europa hoger is dan wereldmarktprijs dan ligt het minder voor de hand dat biobased productie op
basis van suiker in NL/EU plaatsvindt.
Toelichting belemmering:
De suikerwetgeving onder het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) verandert vanaf september 2017.
Suikerquotering wordt afgeschaft::
• Voedingssuiker: Huidig productiequotum van 13,3 miljoen ton komt te vervallen (Nederland heeft een
quotum van 800.000 ton).
• Industriële suiker (buitenquotumsuiker): Er geldt een exportquotum van 1,3 miljoen ton en een
importquotum van 400.000 ton (importheffingsvrij). Deze verdwijnen.
• De minimale suiker(bieten)prijs komt te vervallen.
• Productiequotum voor isoglucose van 700.000ton komt te vervallen. (Nederland heeft haar quotum jaren
geleden ingeleverd).
Daarnaast mogen vanaf 2015 de minst ontwikkelde landen (MOL) onbeperkt (en importheffingsvrij) suiker
afzetten op de Europese markt.
Indien de Europese Unie op dit moment meer dan 13,3 miljoen ton suiker per jaar produceert voor verwerking in
de food sector, moet zij het teveel exporteren of leveren aan de chemische sectoren in de Europese Unie.
Hierdoor zijn er twee prijzen ontstaan. De laatste jaren produceerde de Europese Unie aanzienlijk meer suiker
dan het toegestane quota, zodat er meer dan voldoende suiker beschikbaar was voor de chemische sectoren in
de Europese Unie. Zij kregen hierdoor suiker geleverd op een prijsniveau dat gelijk aan of lager dan de
wereldmarktprijs was. De vraag is hoe de suikerprijs zich gaat ontwikkelen.
1
Ruimte in regels voor groene groei- informatieblad 116
A2. Samenvatting acties, oplossingsrichting en eventuele vervolgafspraken
•
Er zijn voor de Nederlandse suikersector mogelijkheden voor het vergroten van de afzet. Binnen Europa
verschuift de productie van suiker steeds meer naar gebieden met een hoge suikeropbrengst per hectare in
combinatie met een efficiënt werkende industrie. Nederland hoort daar zeker bij. Noordwest Europa haalt de
hoogste opbrengsten. De kans is groot dat in Zuid-Europa de suikerbietenteelt minder wordt of stopt,
omdat andere gewassen meer rendement opleveren.
Ook komt er meer ruimte voor de productie van isoglucose. Deze suiker in vloeibare vorm is de favoriete
zoetstof van fabrikanten van frisdrank en andere vloeibare voedingsmiddelen. Ook die beperking komt dus
te vervallen. Dit wordt gemaakt van zetmeelgrondstoffen zoals tarwe en mais en zal met name in OostEuropese landen toenemen.
•
De Suikerunie heeft aangegeven aanzienlijke hoeveelheden suiker te kunnen leveren aan de chemische
industrie en daarbij een langjarige garantie af te geven dat ze dat op wereldmarktprijsniveau kunnen doen.
•
WUR FBR/LEI , Europese Commissie , de OECD-FAO , diverse suikerexperts en Deloitte , melden dat de
suikerproductie in Europa na beëindiging van het quotasysteem zal stijgen. De Europese Unie wordt netto
exporteur van suiker. Daarnaast zal de Europese suikerprijs naar de wereldmarktprijs gaan, welke bijna gelijk
zal zijn aan de huidige industriële prijs .
1
2
3
4
5
A3. Wordt de belemmering met de beschreven acties weggenomen
Ja. Verschillende bronnen geven aan dat Europa meer gaat produceren, exporteren en dat de prijzen rondom
wereldmarktprijs niveau gaan liggen (en dat is de huidige prijs voor de industriesuiker). Afschaffing van de
suikerquota leidt tot prijsverlaging voor de voedingsmiddelensector en tot suikerprijzen voor de industrie die
vergelijkbaar zijn met het huidige prijsniveau.
A4. Overige informatie
Voor meer informatie:
1. Suiker als grondstof voor Nederlandse Chemische industrie”, WUR FBR/LEI (2014).
2. Prospects for Agricultural Markets and Income in the EU 2013-2023, EC (2013).
3. OECD-FAO Agricultural Outlook 2014-2023: SUGAR (concept 17 march 2014)
4. News article economic times (48971303); “Sugar production common agricultural policy sugar price” (84-2014), RVO (voormalig Productschap Akkerbouw), Suikerunie
5. Opportunities for the fermentation-based chemical industry. An analysis of the market potential and
competitiveness of North-West Europe, Deloitte (2014) .
2
Ruimte in regels voor groene groei- informatieblad 116

Download Report