Puntenplan Platform Mantelzorg ZHZ 2014

Het Puntenplan van het Platform Mantelzorg Zuid Holland Zuid
Wij, de leden van het Platform Mantelzorg Zuid Holland Zuid (ZHZ), geven u hieronder
een aantal adviezen mee op basis van onze ervaringsdeskundigheid. Wij vragen u om
deze adviezen ter harte te nemen en gaan hierover graag met u in gesprek!
Toegang tot voorzieningen, informatie en ondersteuning
• Er is adequate kennis over mantelzorg in het Wmo-loket, bij gespreksvoerders, in
sociale wijkteams en goede informatie op de websites.
• Informatie van een sociale kaart is eenvoudig en laagdrempelig beschikbaar voor
mantelzorgers.
• Het Wmo-loket is bekend, zichtbaar en vindbaar voor mantelzorgers.
• Er is een ‘buddy’ die de weg weet naar het loket en binnen de professionele
voorzieningen.
• Organiseer een bereikbaar steunpunt voor mantelzorgers als er een crisis is
(24/7).
• Bied een mogelijkheid voor crisisopvang. Maak afspraken met zorgverleners in de
verblijfszorg voor als de situatie escaleert.
Het onderzoek
• Er een onafhankelijk mantelzorgondersteuner beschikbaar, die samen met de
mantelzorger zowel het ‘meldingsgesprek’ (melding van een probleem of vraag)
als het ‘indicatiegesprek’ kan voorbereiden. Deze mantelzorgondersteuner staat
los van de ondersteuner voor de zorgvrager.
• De mantelzorger wordt betrokken bij de aanvraag van de zorgvrager, is aanwezig
bij het ‘indicatiegesprek’. Er wordt niet alleen gevraagd wat de mantelzorger kan
doen, maar ook wat hij/zij zelf aan ondersteuning nodig heeft (eventueel in een
apart gesprek).
De zorginkoop
• Neem in het bestek op dat zorgaanbieders:
o maatregelen treffen voor het voorkomen van overbelaste mantelzorgers;
o medewerkers trainen in het ‘oog hebben’ voor de mantelzorger door
signaliseringsvaardigheden, kennis van de sociale kaart voor
doorverwijzen.
• Respijtzorg:
o Logeervoorzieningen staan onder druk. Het logeerhuis De Bijenkorf staat
bijvoorbeeld ‘op de tocht’. We maken ons zorgen over deze
ontwikkelingen. Het logeren is zowel van belang voor de zorgvrager als
voor de mantelzorger. Het biedt de mantelzorger de tijd om ‘op adem te
komen’. We pleiten er voor het logeren ook in de toekomst mogelijk te
maken.
o Dagbesteding kan ook een vorm van respijtzorg zijn voor de mantelzorger
en maakt het vaak mogelijk dat mantelzorgers hun zorgtaken met werk
kunnen blijven combineren.
Het zorgproces
• De mantelzorger is ‘in the lead’ bij het zorgproces en geeft aan wat er nodig is
voor hem/haarzelf (en de ander);
• De zorgverlener ziet de mantelzorger als een gelijkwaardige partner en is hierop
getraind;
• De zorgverlener legt, in overleg, actief verbindingen met mensen en hun
instanties voor de mantelzorger, zodat hij dit niet zelf hoeft te doen;
• De zorgverlener ondersteunt de mantelzorger in het grenzen stellen voor zichzelf
en het sociale netwerk;
• De zorgverlener attendeert de mantelzorg op een Steunpunt Mantelzorg;
• De zorgverlener is bereikbaar voor de mantelzorger op afgesproken tijden;
• De zorgverlener weet dat er grenzen zijn aan ondersteuning door het sociale
netwerk bij cliënten met blijvende ondersteuningsvragen en hij houdt de
gelijkwaardige verhoudingen in stand;
• De mantelzorger moet een beroep kunnen blijven doen op het PGB;
• De mantelzorger wil ondersteuning die past bij zijn/haar identiteit.
Mantelzorgpas
• Introduceer de mantelzorgpas. Op de pas staan gegevens van vervangende
verzorgers (die in noodgevallen gebeld kunnen worden). De pas kan ook als
voordeelpas gebruikt worden door mantelzorgers (te vergelijken met de
vrijwilligerspas).
Mantelzorgcompliment: waardering mantelzorgers door de gemeente1
In het (concept)wetsvoorstel Wmo is geregeld dat de huidige grondslag voor het
mantelzorgcompliment per 1 januari 2015 vervalt. Gemeenten moeten dan bij
verordening regelen op welke wijze mantelzorgers jaarlijks een blijk van waardering
ontvangen. Het betreffende budget wordt hiervoor overgeheveld naar het gemeentefonds. Wij pleiten voor een oormerking van deze middelen.
Het huidige mantelzorgcompliment van €200,- per jaar is bedoeld als blijk van
waardering én een tegemoetkoming in de kosten. Wij zijn van mening dat deze twee
uitgangspunten de pijlers zijn van een goed waarderingssysteem.
Blijk van waardering
De inzet van mantelzorgers verdient steun en waardering. Uit onderzoek van Mezzo blijkt
dat mantelzorgers deze waardering belangrijk vinden.
Tegemoetkoming in de kosten
Gemiddeld hebben mantelzorgers per jaar €1.100,- aan extra kosten. Denk bijvoorbeeld
aan reis- en telefoonkosten. Uit onderzoek van MEZZO blijkt dat mantelzorgers zich het
meest (50%) gewaardeerd voelen door een vast geldbedrag.
We pleiten voor een gemeentelijke waardering waarmee mantelzorg wordt gewaardeerd
en waarmee tevens een tegemoetkoming wordt gegeven in de extra kosten. Dit
compliment kan bestaan uit een combinatie van activiteiten, waaronder een
gemeentelijke Mantelzorgpas en activiteiten waarmee mantelzorg tijdig in beeld wordt
gebracht zodat steun geboden kan worden.
1
Gebaseerd op een memo van MEZZO betreffende de waardering mantelzorg door
gemeenten, 20-11-2013.
Activiteiten
Verschillende activiteitsvormen kunnen worden gerekend onder waardering:
1. Er- en herkennen. Laten zien dat er oog is voor de inzet van mantelzorgers, dat dit wordt
erkend en gewaardeerd.
2. Preventie overbelasting. Mantelzorgers in beeld krijgen om tijdig de steun te geven die
nodig is.
Ten aanzien van activiteiten waarmee tegemoet wordt gekomen in de kosten van
mantelzorg zijn activiteiten te verdelen naar:
1. Financiële tegemoetkoming: dit kan onder meer via een gemeentelijk
mantelzorgcompliment, bijzondere bijstand of vrijstelling van sollicitatieplicht.
2. Materiële hulp: hulp is meestal gericht op de cliënt, maar kan ook vanuit het perspectief
van de mantelzorger toegewezen worden. Het kan gaan om woningaanpassing,
mantelzorgwoning of -kamer, parkeerkaart, hulpmiddelen en aangepast vervoer.
De ideale waardering bestaat uit een mix van activiteiten, die samen zowel waarderen als
een tegemoetkoming geven in de kosten. Deze activiteiten kunnen zowel individueel als
groepsgericht aangeboden worden. Door middel van een ‘gemeentelijk compliment’ kan
de waardering van mantelzorg op lokaal niveau tot uiting komen. Naast waardering
hebben individueel gerichte activiteiten nog een voordeel: ze kunnen bijdragen bij het in
beeld brengen en bereiken van mantelzorgers die zichzelf als zodanig nog niet
herkennen. Een waardering kan bestaan uit een gemeentelijk mantelzorgcompliment in
de vorm van een financiële tegemoetkoming (zoals het huidige mantelzorgcompliment),
maar ook activiteiten in natura die tegemoet komen in de extra kosten die mantelzorgers
maken. Waardering kan ook bestaan uit gratis deelname aan een activiteit.
Waardering via groepsactiviteiten heeft als voordeel dat er grotere aantallen
mantelzorgers worden bereikt en dat zij met elkaar in contact komen. De ervaring leert
dat met groepsactiviteiten een andere doelgroep mantelzorgers wordt aangesproken. De
Dag van de Mantelzorg, 10 november, is een goed moment voor groepsactiviteiten en
biedt de mogelijkheid om hieraan extra bekendheid te geven. Groepsactiviteiten kunnen
zowel recreatief als meer inhoudelijk of ondersteunend zijn.
5 februari 2014
Platform Mantelzorg Zuid-Holland Zuid
p/a Zorgbelang Zuid-Holland
Postbus 2148
2800 BG Gouda
e-mail: [email protected] (Kees van ’t Spijker, secretaris)
[email protected] (Konrad Jenner, voorzitter)

Download Report