Mei 2014 - VCC Oost

Magazine over slim reizen en slim werken
Trein Valleilijn op Station Ede-Wageningen.
Nummer 42, mei 2014
In dit nummer:
• Betere benutting volle Valleilijn
2
• WKR en fietsplan op gespannen voet? 4
• Meldpunt Wegwerkzaamheden Drenthe
5
• Verhuizing Auping: ontwikkeling nieuw mobiliteitsbeleid
6
• Proef met co-creatie voor reizen vanuit kleine kernen
8
• Verlenging subsidieregeling groengasvoertuigen stadsregio 9
• Onderzoek witte vlekken openbaar vervoer
10
Betere benutting volle Valleilijn
Doordat steeds meer mensen gebruik
maken van de Valleilijn tussen Ede/
Wageningen en Amersfoort raken deze
treinen steeds voller. Met name tijdens
de ochtendspits is dit een probleem. In
sommige gevallen zijn de treinen zo vol
dat er zelfs reizigers achterblijven op het
perron. Dit neemt, bij de huidige inschatting van reizigersgroei, alleen maar toe.
Reden voor de provincie Gelderland en
het ministerie van Infrastructuur en Milieu
om het programma De Bereikbare Vallei
een gedragsonderzoek uit te laten voeren
onder treinreizigers op de Valleilijn.
Gedragsonderzoek onder
verschillende doelgroepen
reizigers
Het doel is om vast te stellen wat de motieven en weerstanden zijn van de verschil­
lende doelgroepen spitsrijders.Waarom
reizen ze in de spits, is dat per se noodzakelijk, en hoe zijn ze te verleiden om
meer gespreid te gaan reizen? In de
eerste weken van maart zijn onderzoekers de trein ingegaan om de reizigers te
benaderen en te bevragen. Hieruit is een
voldoende grote respons gekomen en
deze wordt momenteel geanalyseerd.
De planning is om in het najaar de reizigers
een aanbod te doen dat hierop inspeelt.
2
Motie voor kwartierdienst
aangenomen
De Kamer heeft onlangs de motie van
de ChristenUnie aangenomen waarin
wordt uitgesproken dat een kwartierdienst
op de hele Valleilijn (Ede/Wageningen Amersfoort) wenselijk is. Tweede Kamerlid
Carla Dik-Faber: “Met een kwartierdienst
kunnen reizigers zich beter over de treinen
verspreiden en ontstaat er ruimte voor de
lijn om verder te groeien.” Ook moet staatssecretaris Mansveld samen met de provincie Gelderland­ de verbinding met Arnhem
verbeteren. Mogelijk zal de Valleilijn gaan
doorrijden naar Arnhem om lange overstaptijden op station Ede/Wageningen te voorkomen. Dit moet voor de zomer duidelijk
worden.
Rol VCC Oost
Namens De Bereikbare Vallei voert VCC
Oost de projectleiding uit. Om te beginnen
is er een projectorganisatie en een aanpak
voor het onderzoek opgezet. Op basis van
de uitkomsten van het onderzoek volgen
nieuwe stappen.
3
WKR en fietsplan op gespannen voet?
De definitieve invoering van de Werkkostenregeling (WKR) komt ras naderbij. Vanaf
1 januari 2015 zal dit nog de enige regeling zijn waarbinnen een werkgever vergoe­dingen
en verstrekkingen aan zijn medewerkers mag geven. De huidige fiscaal aantrekkelijke
regeling voor de aanschaf van een fiets voor het woon-werkverkeer vervalt dus ook. Welke
mogelijkheden biedt de WKR om toch een fietsplan aan te kunnen blijven bieden?
De WKR omvat een viertal soorten vergoedingen en verstrekkingen
die onbelast kunnen zijn, zie schema.
Werkkostenregeling
Gerichte
vrijstellingen
4
Normbedragen
Nihil
waarderingen
Vrije
ruimte
De reiskostenvergoeding van maximaal
19 cent per kilometer (onbelast) is een
gerichte vrijstelling; vergoedingen daarboven zijn wel belast. De meeste vergoedingen gaan echter onder de vrije ruimte
vallen. Dit is een “pot met geld” die de
werkgever mag vullen met 1,5% van
de totale loonsom van alle werknemers
tezamen­.
andere vergoedingen zoals kerstpakketten
en cursussen. Daarom heeft een deel van
de bedrijven het fietsplan vaarwel gezegd
en dat is natuurlijk jammer. Het fietsplan is
immers een prachtig instrument om het
mobiliteitsbeleid vorm te geven door de
voorwaarde dat medewerkers de fiets
gebruiken in het woon-werkverkeer.
Vrije ruimte snel vol
Ruimte voor fietsplan maken
De huidige mogelijkheid om de kosten
van een fiets via bruto looncomponenten
fiscaal aantrekkelijk terug te laten betalen door de medewerker, vervalt dus. De
fiets van de zaak kan wel blijven bestaan,
maar valt dan onder de Vrije ruimte.
Bedrijven die de WKR al hebben ingevoerd, constateren dat de vrije ruimte snel
vol loopt als je daar een fietsplan in onder
brengt. Er blijft daardoor weinig over voor
VCC Oost is van mening dat werkgevers
ook na invoering van de WKR een fietsplan kunnen blijven aanbieden. Dit kan op
meerdere manieren:
1.Volledig laten vallen binnen de vrije
ruimte van de WKR;
2.Bedrag voor de fiets maximeren binnen
de vrije ruimte van de WKR. Bijvoorbeeld
tot 200 euro, zodat deze ruimte minder
snel vol loopt;
3.Volledig buiten de werkkostenregeling
houden en de fiets voorfinancieren en
verrekenen met het nettoloon. De rentekosten vallen buiten de vrije ruimte, dit is
een zogenaamde Nihilwaardering;
4.Volledig buiten de werkkostenregeling
houden en de fiets voorfinancieren en
verrek­enen met een reiskostenvergoeding die fiscaal onbelast mag worden
verstrekt. De rentekosten vallen buiten
de vrije ruimte;
5.Een combinatie van bovenstaande
moge­l­ijkheden.
Meer ruimte door fietsactie VCC Oost
De invulling van de vrije ruimte en de
plaats van de fiets daarin kan de werk­
gever samen met vertegenwoordigers van
de medewerkers vaststellen. In alle gevallen is het van belang de kosten voor de
werk­gever zo laag mogelijk te houden.
De fietsactie van VCC Oost biedt daarvoor een goed uitgangspunt. Deze actie
biedt namelijk een standaardkorting op de
aanschafprijs van een fiets.
deelnemer
fietsactie
Informatie en advies
Bent u geïnteresseerd in de fietsactie van
VCC Oost en de mogelijkheden daarvan
binnen de WKR? Neem dan contact met ons
op!
Meldpunt Wegwerkzaamheden Drenthe
Wegwerkzaamheden spelen een grote rol als het gaat om bereikbaarheid van het
wegennet. Zowel voor weggebruikers als wegbeheerders is het van belang te weten
welke wegwerkzaamheden worden uitgevoerd. Wegbeheerders melden geplande
wegwerkzaamheden en evenementen in een geautomatiseerd systeem. Hierdoor is er
een betere kijk op de planningen en is het mogelijk eerder inzicht te krijgen waar men
mogelijk rekening mee moet houden of zelfs kan samenwerken om de hinder voor de
weggebruikers zo veel mogelijk te beperken.
De provincie Drenthe gaf VCC Oost
on­langs opdracht om hierbij ondersteuning
te bieden met het Meldpunt Wegwerkzaamheden. In samenwerking met de 14
betrokken wegbeheerders verzorgt VCC
Oost het volgende:
• Algemene ondersteuning;
• Goede meldingsdiscipline en nog betere
afstemming van wegwerkzaamheden;
• Kwaliteitsbewaking van meldingen: vol­­
ledig­­heid, juistheid en actualiteit van
meldingen voor borging kwaliteit van de
informatie op de publiekswebsite;
• Redigeren meldingen, eveneens voor de
kwaliteitsborging van de website;
• Ondersteuning/helpdesk bij vragen van
wegbeheerders over het melden of over
het Meldsysteem;
• Helpdesk voor publiek bij vragen over
wegwerkzaamheden.
De informatie over de actuele wegwerkzaamheden in Drenthe is te vinden via
www.drenthe.wegwerkmeldingen.nl.
De verschillende wegbeheerders verwijzen vanaf hun eigen website naar deze
website. Weggebruikers kunnen zich abonneren op een gratis e-mailservice die wekelijks een actueel overzicht biedt van de
wegwerkzaamheden.
Meer informatie
VCC Oost verzorgt ook voor de provincie
Gelderland, Stadsregio Arnhem Nijmegen, provincie Overijssel en Regio Twente
ondersteuning bij het communiceren over
wegwerkzaamheden. Meer weten? Bel ons
via 026-3537680 of mail [email protected].
5
Auping: slim slapen en slim reizen
6
Verhuizing Auping:
ontwikkeling nieuw mobiliteitsbeleid
Auping, de beddenproducent uit Deventer,
zal dit jaar in verschillende fasen geheel
verhuizen. Al het personeel verhuist naar
de reeds bestaande vestiging op bedrijventerrein ‘De Wetering’ langs de A1 bij
Deventer. De nieuwe locatie moet goed
bereikbaar zijn en blijven voor zowel
medewerkers als ook voor bezoekers.
Daarom voert Auping een nieuw mobiliteitsbeleid in. VCC Oost begeleidt Auping
hierbij.
naar het werk reizen. Stel dat deze groep
geen parkeergelegenheid geboden zou
worden, maar wel een beroep zou kunnen
doen op een goede regeling die gebruik
en/of aanschaf van een (elektrische) fiets
of scooter stimuleert, dan draagt dit posi-
tief bij aan de bereikbaarheid van Auping
en het aantal benodigde parkeerplaatsen. De werkgroep, waar VCC Oost zitting
in heeft, werkt een concreet voorstel uit en
legt dit te zijner tijd voor aan de directie en
ondernemingsraad.
De verhuizing betekent dat er straks meer
dan 300 medewerkers met de fiets, scooter, openbaar vervoer en auto naar hun
nieuwe werkplek komen. Een werkgroep
denkt na over de mogelijke invulling van
het toekomstige mobiliteitsbeleid en welke
concrete maatregelen en voorzieningen
hiervoor getroffen moeten worden. In het
nieuwe beleid zal ook duurzaamheid een
hoge prioriteit krijgen en de nadruk komen
te liggen op het stimuleren en aanmoe­
digen van een ieder om op een zo milieuvriendelijk mogelijke manier te reizen.
Hierbij vormen een parkeerbehoefte-
onderzoek en de uitkomsten van een
mobili­teitsenquête onder het personeel
een belangrijk aanknopingspunt. Hieruit
blijkt bijvoorbeeld dat velen positief staan
tegenover de (elektrische) fiets als alternatief. Een aandachtspunt is dat er relatief veel medewerkers die op een fietsbare afstand (binnen een straal van 7,5
km) van hun werk wonen, met de auto
7
Proef met co-creatie voor
reizen vanuit kleine kernen
Het platteland transformeert. In kleine kernen verdwijnen voorzieningen, waardoor de reisafstanden langer worden en de behoefte aan vervoer ook. Oorzaken zijn krimp van de
bevolking en veranderingen op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Via een proef laat
de provincie Gelderland onderzoeken of er via co-creatie met dorpsbewoners oplossingen
te verzinnen zijn voor het reizen vanuit kleine kernen.
wijkgericht­ werken in netwerken van dorps­
inwoners, organisaties en instellingen steeds
meer aandacht. De veranderingen zorgen
voor nieuwe kansen voor nieuwe samenwerkingsvormen van onderop of initiatieven voor co-creatie met organisaties. De
provincie Gelderland gaf VCC Oost de
opdracht om hier via het project Samen­
reizen 2.0 een proef mee te doen.
Proef in Wehl en Gaanderen
Station Wehl
Jongeren trekken weg en de regio vergrijst;
niet alleen zijn er meer ouderen, deze
worden ook nog eens ouder. Door de
krimp verdwijnen bijvoorbeeld pinautomaten en buurtsupers sluiten hun deuren.
Daarnaast blijven mensen die (lichtere) zorg
nodig hebben langer zelfstandig wonen.
Vanaf 2015 worden de mensen met
zorgzwaartepakket 4 hieraan toegevoegd.
Wmo-vervoer gaat er anders uit zien en
zorg aan huis krijgt een andere lading.
Mensen willen meer regie over hun eigen
kwaliteit van leven. Vanuit deze optiek
en vanwege kostenbesparingen krijgen
8
Het doel van het project Samenreizen
2.0 is om samen met dorpsinwoners een
nieuwe manier van reizen te ontwikkelen,
gestimuleerd door een digitale en fysieke
tool. Zo worden professionals en dorps­
inwoners coproducenten van leefbaarheid
en bereikbaarheid van voorzieningen in de
regio Doetinchem. De uitkomsten van het
project kunnen een aanvulling of verbetering
bieden voor de bestaande basismobiliteit.
Via een proef in Wehl en Gaanderen ontwikkelt het project een werkwijze die de behoeften voor (samen) reizen in beeld brengt.
Parallel hieraan loopt een traject dat een
tool ontwerpt om het (samen) reizen te
stimuleren. Hierbij gaat het om formele
en informele manieren van reizen. Na de
uitvoering van de proef volgt een evaluatie
van de werkwijze en advies over toepassing
hiervan in andere dorpen. De proef ging
onlangs met een vooronderzoek van start in
Wehl, in een later stadium volgt Gaanderen.
Het vooronderzoek bestaat uit het in beeld
brengen van de plaatselijke situatie en
bestaande oplossingen en een behoeftenonderzoek. Via een aantal bijeenkomsten
met zogenaamde focusgroepen achterhalen de onderzoekers via groepsinterviews
de behoeften. Op basis hiervan volgt een
nadere bepaling van de doelgroep en een
eerste ontwerpidee voor een tool. De dorpsbewoners zullen vervolgens ook een eerste
ontwerp van de tool gaan testen. Op basis
van de bevindingen volgt nadere uitwerking
van de volgende onderzoeksfasen en doorontwikkeling van de tool.
Samenwerking met de HAN
Om het onderzoek en ontwerp te realiseren
werkt VCC Oost samen met het Centre of
expertise Krachtige Kernen van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN).
Uniek hierbij is de samenwerking van meerdere lectoraten en opleidingen van de HAN
die hun kennis en kunde in dit onderzoek en
ontwerp bundelen. Het gaat om de inzet
van onderzoekers en studenten van het
Instituut Sociale Studies en de Informatica
Communicatie Academie.
Het project Samenreizen 2.0 is een van de
projecten binnen het Gelderse programma
Stedelijke Bereikbaarheid Doetinchem.
Verlenging subsidieregeling
groengasvoertuigen stadsregio
Nog tot 1 juli 2014 kunnen particulieren en
bedrijven in de regio Arnhem-Nijmegen
subsidie aanvragen voor de aanschaf van
een auto op groengas (CNG). Onlangs
besloot de Stadsregio Arnhem Nijmegen
om de subsidieregeling, die eind 2013
zou aflopen, met zes maanden te verlengen. Sinds de verruiming van de regeling medio 2013 is het aantal aanvragen
aanzienlijk gestegen.
De regionale subsidie bedraagt 2.000 euro
voor een personenauto, bedrijfsauto, taxi
of bestelbus tot 5.000 kilo en 6.000 euro
voor een vrachtauto of bus (zwaarder dan
5.000 kilo). Voor de kleinste BPM vrije auto’s
met een CO2 emissie van minder dan 95
gram/km (zoals de Volkswagen Up en de
Fiat Panda Twinair) is er 1.000 euro subsidie.
Per bedrijf kan tot een maximum van 18.000
euro subsidie worden ontvangen.
De subsidieregeling, die aanvankelijk alleen
bedoeld was voor bedrijven, is bestemd
voor particulieren en/of bedrijven die van
plan zijn een groengasvoertuig aan te
schaffen met geel, grijs of blauw kenteken.
Subsidies stapelen
De regionale subsidieregeling kan worden
aangevuld met een landelijke subsidie à
1.250 euro uit de regeling ‘emissiearme
taxi’s en bestelauto’s’. Ook de provincie
Gelderland­ heeft sinds 1 oktober 2013 een
subsidieregeling voor de aanschaf van
groengasauto’s en -vrachtauto’s.
Voordeel voor milieu én
portemonnee
Rijden op groengas is veel goedkoper dan
het rijden op benzine en diesel. Bovendien is
het beter voor de luchtkwaliteit en is er veel
minder CO2 uitstoot omdat groengas wordt
gemaakt van afvalstoffen zoals GFT.
De regeling is een van de maatregelen
van het regionale energie- en klimaatprogramma De Groene Kracht: voor nieuwe
energie in de regio Arnhem-Nijmegen.
Subsidie aanvragen via VCC Oost
FuelSwitch
ak 1
Billboard:Opma
07-06-2010
10:20
Pagina 1
S TA P OV E R
S
A
G
N
E
O
R
G
OP
SCHOON
?
SIMPEL
!
...EN
GOEDKOOP
!
Wilt u subsidie aanvragen? Kijk dan voor het
aanvraagformulier en meer informatie over
de regeling op de website van VCC Oost:
www.vccoost.nl. Meer vragen? Bel ons via
026-3537680 of mail [email protected].
De voordelen van rijden op
groengas
Het rijden op groengas is schoon en goedkoop. Wilt u meer weten over het voordeel
dat het u kan opleveren? Kijk dan eens op
www.fuelswitch.nl. Op deze site staat onafhankelijke informatie over het rijden op
schone brandstoffen en aandrijftechnieken,
zoals groengas, bio-ethanol, biodiesel en
elektriciteit. U vindt er bijvoorbeeld ook een
kostencalculator c.q. rekenmodel waarmee
u de kosten en baten van uw investering
kunt berekenen.
9
Onderzoek witte vlekken openbaar vervoer Gelderl
Iedere Gelderlander moet de mogelijkheid hebben om zich zelfstandig en tegen een
redelijk tarief te verplaatsen. Dit noemt de provincie basismobiliteit. Het gaat hierbij
om reguliere bus- en treinlijnen, maar ook over het aanvullende vervoeraanbod in het
buitengebied. De provincie Gelderland wil op dit vlak anders gaan samenwerken met
de regio’s. VCC Oost onderzoekt in dit kader de huidige staat van het openbaar vervoer
in de regio’s. Waar te weinig vraag is voor het exploiteren van een reguliere lijndienst
ontstaan zogenaamde ‘witte vlekken’, lacunes in het vervoersaanbod. Deze brengt VCC
Oost ook in kaart.
Een nieuwe samenwerkingsovereenkomst
zal de bestaande contracten over Regiotaxi vervangen. Er is hierbij discussie over
het bundelen van de onderkant van het
reguliere openbaar vervoer met het doelgroepenvervoer.
10
Doelgroepenvervoer
Tot het doelgroepenvervoer behoren onder
andere het AWBZ-vervoer, het Wmo-vervoer,
het WSW-vervoer, het leerlingenvervoer
en het ziekenvervoer (zittend en liggend).
De verantwoordelijkheid voor de diverse
vormen van doelgroepenvervoer ligt bij het
Rijk (AWBZ-vervoer en Valysvervoer), bij de
gemeenten (Wmo-, WSW- en leerlingenvervoer) of bij de zorgaanbieders (ziekenvervoer). Vanaf 2015 zal ook het AWBZ-vervoer
naar de gemeenten gaan en worden
ondergebracht in de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning). Ook de vervoertaken
vanuit de Jeugdzorg en Wajong gaan dan
over naar de gemeenten (Wajong met WSW
onderdeel van de nieuwe Participatiewet).
Het Valysvervoer volgt later (mogelijk vanaf
2018).
land
Een groot deel van het doelgroepenvervoer, namelijk het Wmo-vervoer, wordt
veelal uitgevoerd door Regiotaxi. De regie
over dit vervoersysteem ligt bij de provincie Gelderland. De provincie biedt de
gemeenten in de regio de mogelijkheid
Regiotaxi in te zetten voor het doelgroepenvervoer.
De verantwoordelijke partijen voor het doelgroepenvervoer streven naar verdere efficiëntie van het huidige systeem en beperking van de (al maar toenemende) kosten.
Een deel van de huidige gebruikers zou
wellicht ook de reis kunnen maken met het
reguliere openbaar vervoer. Het openbaar
vervoer wordt daarmee van toenemend
belang voor de basismobiliteit.
Rol van regulier OV
Ten behoeve van de invulling van de basismobiliteit wil de provincie meer inzicht
krijgen welke rol het reguliere openbaar
vervoer (OV) daarin kan spelen. VCC Oost
brengt daarom in opdracht van de provincie Gelderland de huidige staat van het
openbaar vervoer in de Gelderse regio’s,
de witte vlekken en de ontwikkelingen die
van invloed zijn op het gebruik van het
openbaar vervoer in beeld.
VCC Oost stelde reeds regiorapportages op: voor de Achterhoek, Food Valley,
Noord-Veluwe, Rivierenland en Stedendriehoek. Daarnaast zal VCC Oost dit voorjaar
nog een samenvattend rapport voor de
hele provincie uitbrengen.
Enkele voorbeelden van de analyseresultaten zijn:
• d
e bevolking in de Achterhoek en
Rivieren­land kan minder beschikken
over een vaste buslijn of treinverbinding
(minder dan 90%) dan de kernen in de
andere regio’s;
• de stedelijke kernen beschikken duidelijk
over een groter ov-aanbod dan plattelandskernen;
• in de Achterhoek en Rivierenland vervult
de buurtbus een belangrijke functie om
deze lacune te vullen: in Rivierenland is
voor 12% van de bevolking de buurtbus
de enige vorm van openbaar vervoer en
in de Achterhoek geldt dit voor 6% van
de bevolking;
• de buurtbus wordt in de avonduren en
op zaterdagen en zondagen ook veel
ingezet als vraagafhankelijk openbaar
vervoer: het gebruik daarvan is zeer
wisselend en varieert van zeer weinig
(bijv. 0,5% afname in de kernen van
de gemeente West Maas en Waal) tot aanzienlijk (bijv. 29,5% in de kernen van
de gemeente Neerijnen);
• het vraagafhankelijk openbaar vervoer
wordt vooral gebruikt als voor- en
natransport naar belangrijke ov-knooppunten als de treinstations van Aalten
en Zaltbommel en het busstation van
’s-Heerenberg;
• in de kernen met geen of slechts beperkt
openbaar vervoer is het motorvoertuigenbezit duidelijk hoger dan in de
kernen, die wel over een goed openbaar vervoer beschikken.
11
VCC Oost helpt ú op weg!
Voor ú werkt VCC Oost (mee) aan slim reizen en
slim werken met onder andere:
www.debereikbarevallei.nl www.carpoolkaart.nl
www.fuelswitch.nl www.brengkenniscentrum.nl
Voor betere actuele informatie over wegwerkzaamheden werkt VCC Oost (mee) aan onder meer:
www.bereikbaargelderland.nl
www.slimopweg.info www.bereikbaaroverijssel.nl
www.twentemobiel.nl
www.drenthe.wegwerkmeldingen.nl
Colofon
Promobiliteit is een uitgave van Mobiliteitsadviescentrum VCC Oost. Doel: werkgevers enthousiasmeren en inspireren door de onderlinge uitwisseling van kennis en ervaringen met slim reizen
en slim werken. Het magazine verschijnt drie tot vier keer per jaar.
Mobiliteitsadviescentrum VCC Oost adviseert, ondersteunt en stimuleert op het gebied van
slim reizen en slim werken (mobiliteitsmanagement). Het optimaliseren van de bereikbaarheid
van locaties staat hierbij centraal. Door de verschillende verkeersstromen te managen en slimmer te werken worden mobiliteit en de kosten daarvan beheersbaar: haal profijt uit slimme
mobiliteit!
Redactie Frederika Kluiwstra
Met medewerking van Regina Arissen, Christian Evers, Jules Gilissen, Els Holtslag, Steven Vos,
Kees Walraven, André Springveld.
Foto’s en illustraties Auping, provincie Gelderland, provincie Drenthe, Yuna, De Bereikbare
Vallei, Emotion, Frederika Kluiwstra, MediaZ.
Vormgeving en druk Rikken Print b.v., Gendt
VCC Oost
adres Oude Oeverstraat 120
6811 JZ Arnhem
Postadres Postbus 221
6800 AE Arnhem
T 026 - 353 76 80
F 026 - 353 76 99
E [email protected] I www.vccoost.nl