07_2 Versterking relatie tussen gemeenteraden en Veiligheidsregio

Versterking relatie tussen gemeenteraden en Veiligheidsregio Fryslân/invulling opdrachtgeverschap
raden in het kader van de planvorming in 2014
I. INLEIDING
“Van en voor gemeenten” heeft Veiligheidsregio Fryslân (VRF) hoog in het vaandel staan. Het is ook
vastgelegd in de missie van de organisatie:
Veiligheidsregio Fryslân is de alerte en slagvaardige organisatie
waarin de gemeenten zich verbinden en zich verbonden voelen
op het terrein van publieke gezondheid en fysieke veiligheid.
Het faciliteren van het proces om die verbinding met en tussen gemeenten op het terrein van
gezondheid en veiligheid tot stand te brengen is een regelmatig terugkerend onderwerp in de directie,
maar heeft zeker op dit moment om diverse redenen de aandacht. Voor de directie spelen de
navolgende punten daarbij een rol:
• de gemeenteraadsverkiezingen 19 maart 2014;
• de in 2014 voorziene planvorming binnen VRF, ook in relatie met de versterking van de
inhoudelijke sturing met de nieuwe governance van VRF;
• de regionale en landelijke discussies over de positie van gemeenteraden ten opzichte van
gemeenschappelijke regelingen/ wijziging Wet Gemeenschappelijke Regelingen (beïnvloeding
en verantwoording).
Gemeenteraadsverkiezingen 19 maart 2014
Op 19 maart worden de gemeenteraadsverkiezingen gehouden. Het zal waarschijnlijk betekenen dat
in de gemeenteraden nieuwe leden zullen worden gekozen die minder bekend zullen zijn met de
uitvoering van gemeentelijke taken door VRF. In het verlengde daarvan kan verwacht worden dat ook
nieuwe wethouders volksgezondheid zullen worden benoemd in de colleges van Burgemeester en
Wethouders. Dit heeft een directe relatie met de samenstelling van de Bestuurscommissie
Gezondheid binnen de VRF en een mogelijke rol van een locoburgemeester in het kader van
brandbestrijding en crisisbeheersing.
Voorziene planvorming VRF in 2014/nieuwe governance
Evenals voorgaande jaren zal ook dit jaar een Meerjarenvisie worden opgesteld voor een periode van
vier jaar. De visie vormt het strategisch kader voor VRF. De nadere uitwerking in concrete activiteiten
(het operationeel maken) vindt vervolgens plaats in de beleidsplannen GGD en Veiligheid.
Gebleken is dat een jaarlijkse update van de Meerjarenvisie gelet op het strategisch karakter weinig
1
zinvol is . Vandaar dat besloten is de op te stellen Meerjarenvisie 2015 – 2018 gedurende de
vermelde periode te hanteren als strategisch kader en vervolgens in 2018 een nieuwe Meerjarenvisie
op te stellen.
De Meerjarenvisie sluit daarmee aan bij de zittingsperiode van de raden van de deelnemende
gemeenten en kan in het verlengde daarvan gezien worden als het “collegeprogramma” voor het
bestuur van VRF.
Tevens zullen de beleidsplannen van GGD en Veiligheid voor dezelfde periode worden vastgesteld
zodat zowel strategisch als tactisch/operationeel helder is waarvoor de VRF zich in de planperiode wil
inzetten. Het beleidsplan Veiligheid vloeit overigens (ook) voort uit een wettelijke verplichting op grond
van de Wet veiligheidsregio’s. In genoemde wet is verder opgenomen dat het aan het beleidsplan ten
grondslag liggende risicoprofiel wordt voorgelegd aan de gemeenteraden, evenals het bespreken van
het ontwerpbeleidsplan door de burgemeester met zijn gemeenteraad.
De planvorming zal, als uitvloeisel van de nieuwe governance, dit jaar voor het eerst plaatsvinden via
de nieuw ingerichte agenda- en bestuurscommissies Gezondheid en Veiligheid. Commissies die zijn
ingesteld met het oog op een versterking van de inhoudelijke verantwoordelijkheid van de
gemeentelijke portefeuillehouders.
Discussies over de positie gemeenteraden/wijziging Wet Gemeenschappelijke Regelingen (WGR)
In de afgelopen maanden hebben meerdere publicaties (o.a. in NRC), mede in het licht van de
doordecentralisaties, aandacht geschonken aan de positie van gemeenteraden ten opzichte van de uit
te voeren taken, zowel in sturing en in verantwoording. Ook de veiligheidsregio’s werden genoemd.
1
Middels de jaarlijkse kaderbrief wordt uiteraard wel teruggekeken op de realisatie en zo nodig besloten tot bijstelling.
1
Tevens ligt bij de Tweede Kamer een wijziging van de WGR voor waarin met name de periode voor
het geven van een zienswijze door de raden op de jaarstukken wordt verruimd van 6 naar 8 weken. In
samenhang ligt een wijziging van de gemeentewet voor waarin de positie van de
rekenkamercommissie ten opzichte van gemeenschappelijke regelingen wordt versterkt.
De verruiming van de periode voor het indienen van een zienswijze raakt VRF overigens niet omdat,
overeenkomstig het advies van de Friese griffiers, een periode van twee maanden is opgenomen in
de gemeenschappelijke regeling VRF.
Vooruitlopend op de wetswijziging met betrekking tot de positie van gemeentelijke
rekenkamercommissies adviseert de auditcommissie het algemeen bestuur (na overleg met de
genoemde rekenkamer) de deelnemende gemeenten te adviseren de rekenkamer van Leeuwarden
aan te wijzen voor het toezicht op VRF.
II. EXTERNE NOTIE
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft meerdere publicaties uitgegeven over de
2
wijze waarop gemeenten hun samenwerking met anderen kunnen versterken . In een ambtelijk
overleg dat VRF heeft gevoerd met VNG is door VNG nadrukkelijk gewezen op het grote belang te
investeren in de relatie met de gemeenten. Naar hun oordeel zou VRF jaarlijks aanwezig moeten zijn
in iedere gemeenteraad om een toelichting te geven op de uitvoering van de overgedragen taken. Van
groot belang wordt daarbij geacht dat VRF aanwezig is als ondersteuning van de gemeentelijke
portefeuillehouders (in ons geval dus van burgemeester en portefeuillehouder gezondheid). De
toelichting door de VRF moet plaatsvinden vanuit de gemeentelijke bril (verantwoordelijkheid
gemeente, betekenis voor de burger en bestuurlijke risico’s). Van de gemeenteraad mag worden
verwacht dat zij niet vanuit de eigen gemeente denkt maar bij samenwerking met andere gemeenten
denkt vanuit hetgeen goed is voor alle gemeenten (en dus ook voor onze gemeente). Daaraan
gekoppeld kan de raad overwegen het gezamenlijke basispakket uit te breiden (gemeentelijk
maatwerk). De directie VRF kan zich prima vinden in de geschetste VNG-lijn.
De Vereniging van Gemeentesecretarissen heeft met de publicatie van “Greep op de (veiligheids)
regio” gewezen op het belang van een ambtelijke rol in de vormgeving van Verlengd Lokaal Bestuur.
Met name de begrippen integrale afweging en proportionaliteit spelen daarin een rol. Het volgende
citaat geeft de essentie heel goed weer:
“We doen als secretarissen onze gemeente tekort als we veiligheid niet op eenzelfde wijze laten
behandelen als andere beleidsterreinen: inhoudelijk betrokken vanwege het belang van voor de
gemeenschap; kritisch in de kosten-batenafweging; in balans met andere prioriteiten.”
Het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) heeft eind februari 2014 de publicatie “Taak en invloed
gemeenteraad op (fysieke) veiligheid” uitgebracht. De publicatie is bedoeld als ondersteuning in de
onderlinge kennismaking tussen gemeenteraad en veiligheidsregio.
III. CONCREET
Intern is uitgezet dat de dit jaar vast te stellen plannen halverwege juni in concept zijn vastgesteld in
de bestuurscommissies Gezondheid en Veiligheid en het dagelijks bestuur. Het gaat dan om de
volgende plannen:
1. Meerjarenvisie 2015 – 2018;
2. Beleidsplan Veiligheid 2015 - 2018, inclusief risicoprofiel en het
3. Beleidsplan Gezondheid 2015 – 2018.
Deze plannen worden alsdan voor een zienswijze toegezonden aan de gemeenten.
De directie VRF stelt voor dat de burgemeester en de portefeuillehouder gezondheid in de maanden
juni en september worden uitgenodigd door de gemeenteraad om in gesprek te gaan over de aan
VRF overgedragen taken. In overleg met de gemeente (gemeentesecretaris en portefeuillehouders)
kunnen de portefeuillehouders daarbij ondersteund worden door leidinggevenden van VRF. De
invulling van die ondersteuning kan in onderling overleg worden bepaald. Vanuit VRF bestaat de
intentie het algemene verhaal met name gemeentespecifiek te maken. Oftewel de vertaling van het
regionale beleid naar de lokale situatie met specifieke voorbeelden.
Daarnaast kan in een open gesprek de gemeentelijke gevoelens en doelstellingen aan de orde
worden gesteld teneinde de lokale prioriteiten inzichtelijk te krijgen.
Vanuit VRF kan aangegeven worden of hetgeen naar voren is gebracht al is opgenomen in het
regionale beleid of dat een aanvulling noodzakelijk is.
2
zoals: Goed opdrachtgeverschap bij samenwerkingsverbanden, Samenwerking tussen gemeenten, Grip op samenwerken.
2
Tevens wordt voorgesteld dit gesprek tussen raad en gemeentelijke portefeuillehouders met
ondersteuning VRF in het vervolg jaarlijks in de maanden mei en juni (ook de periode waarin raden
een zienswijze kunnen geven over de jaarstukken VRF) te voeren. Hierbij kan in het tweede jaar
(2015) gedacht worden aan het centraal stellen van een bepaald thema en waarbij in het derde en
vierde jaar met name de voortgang van de realisering van de beoogde doelstellingen aan de orde kan
komen.
IV. VERVOLG
Deze memo zal aan de orde worden gesteld in de vergadering van het POOK (24 maart), de
agendacommissies Gezondheid en Veiligheid (26 en 27 maart) en de Bestuurscommissies
Gezondheid en Veiligheid (3 en 9 april) teneinde met elkaar in gesprek te komen over de versterking
van de onderlinge relatie tussen gemeenten en VRF. Concreet moeten afspraken worden
gemaakt/besluiten worden genomen over het proces voor een wezenlijke beïnvloeding van het te
voeren beleid in de komende jaren door de gemeenteraad.
3

Download Report