Zelfmedicatie - uzelf verzorgen in alle veiligheid (N. Evrard)

6
De Patiëntenkrant Nr 16 April 2014
Actua
Zelfmedicatie:
uzelf verzorgen
in alle veiligheid
Nathalie Evrard
V
oor vaak voorkomende problemen
zoals hoofdpijn, verkoudheid, koorts of
spijsverteringsstoornissen, heeft 80% van
de Belgen de neiging om zich te verzorgen zonder
eerst advies in te winnen. Zelfmedicatie heeft echter
beperkingen die u maar beter kunt kennen.
Volg ons advies voor een goed gebruik van deze
gezondheidsproducten die te verkrijgen zijn bij de
apotheker.
Wat is zelfmedicatie?
JP0323N
“Wanneer patiënten geneesmiddelen zonder
voorschrift gebruiken, voornamelijk op eigen
initiatief en op hun eigen verantwoordelijkheid,
en ze ondersteuning of advies kunnen
krijgen van apothekers, dan spreken we van
zelfmedicatie”, zo legt René Van Reeth uit.
Hij is gedelegeerd bestuurder van Bachi, een
Belgische koepelorganisatie van de industrie van
voorschriftvrije gezondheidsproducten.
De geneesmiddelen die verkrijgbaar zijn zonder
voorschrift, de zogenaamde OTC’s (Over-TheCounter), behandelen symptomen die een
niet-gespecialiseerde gebruiker gemakkelijk kan
herkennen zonder de hulp van een arts.
Vaak zijn het ook symptomen die niet wijzen op
een ernstige ziekte. De veiligheidscriteria zijn onder
meer weinig nevenwerkingen, weinig of geen
wisselwerkingen met andere geneesmiddelen,
een korte behandeling, en de beschikbaarheid van
een duidelijke bijsluiter. Bovendien moet het gaan
om een geneesmiddel dat al lang als veilig wordt
beschouwd.
“Meer dan de helft van de producten die in de
apotheek worden verkocht, zijn zonder voorschrift
van een arts te verkrijgen. Om efficiënt te blijven
moet de zelfmedicatie verantwoordelijk gebeuren
en de apotheker bij zijn advies zo nauwkeurig
mogelijke informatie geven”, aldus René Van Reeth.
7
De Patiëntenkrant Nr 16 April 2014
Te volgen regels voor
een verantwoorde zelfmedicatie
Wist u dit?
D
u 1 symptoom per keer, 1 actief bestanddeel: behandel alleen kleine,
eenvoudige problemen, vermeng geen producten en geef de voorkeur
aan geneesmiddelen met slechts één actief bestanddeel.
e acht meest voorkomende
situaties waarbij zelfmedicatie
voorkomt, zijn hoest, kneuzingen en
blauwe plekken, maagzuur, koorts,
keelpijn, pijn, verkoudheid en diarree.
u Zet een behandeling met zelfmedicatie niet langer dan 5 dagen voort.
Als het symptoom na 5 dagen nog niet is verdwenen,
raadpleeg dan uw arts.
u Volg nauwkeurig de gebruiksaanwijzing van het geneesmiddel,
en lees goed de bijsluiter voor u het product gebruikt.
u Pas geen zelfmedicatie toe bij een zuigeling, een jong kind,
of een vrouw die zwanger is of borstvoeding geeft.
Geneesmiddelen kopen op
het internet is gevaarlijk
I
n de geïndustrialiseerde landen is
de verkoop van geneesmiddelen
op het internet de voornaamste bron
van namaakgeneesmiddelen. Volgens
de WGO zou meer dan 50% van de
geneesmiddelen die illegaal op het
internet worden verkocht, namaak zijn.
u Bewaar nooit voorgeschreven geneesmiddelen om ze later als
zelfmedicatie te gebruiken.
u Meld aan uw arts alle geneesmiddelen die u met zelfmedicatie
hebt genomen, ook behandelingen op basis van planten.
u Voeg zelfmedicatie nooit toe aan een voorgeschreven medische
behandeling.
u Bewaar de geneesmiddelen altijd zoals het hoort:
weg van warmte, licht en vocht en buiten het bereik van kinderen.
Vraag raad aan uw apotheker
Lees de bijsluiter
“De apotheker garandeert de kwaliteit
en de veiligheid van OTC-producten”,
verzekert René Van Reeth. Met de
kennis die hij heeft verworven en die
hij via permanente vorming bijwerkt,
kan hij u een helder advies geven.
Aarzel niet om uw apotheker vragen
stellen. Hij zal u het geneesmiddel
aanbieden dat is aangepast aan uw
klacht, met daarbovenop precieze
informatie over de dosering en
eventuele wisselwerkingen. Indien
nodig zal hij u adviseren om een arts
te raadplegen.
Op de bijsluiter staat wanneer en hoe
vaak u hoeveel van het geneesmiddel
moet nemen, en ook de manier
waarop. Het is essentieel dat u
die instructies respecteert. U mag
bijvoorbeeld nooit de ochtenddosis
van een geneesmiddel dat u driemaal
per dag moet nemen verdubbelen
omdat u het niet naar uw werk wil
meenemen.
u Als u uw arts
raadpleegt, vergeet
hem dan niet de
behandelingen te
melden die u uit
eigen initiatief of met
het advies van uw
apotheker hebt gevolgd.
Bent u de bijsluiter van
uw geneesmiddel kwijt?
U kunt alle bijsluiters van geneesmiddelen
raadplegen op de website www.fagg-afmps.be.
Ga naar onze blog blog.depatientenkrant.be
8
De Patiëntenkrant Nr 16 April 2014
Geneesmiddelen voor
de kleine kwaaltjes van elke dag
E
en goed gevulde gezinsapotheek is van groot belang voor een
verantwoordelijke zelfmedicatie die snel alledaagse kwaaltjes kan
verlichten. Uw arts en uw apotheker kunnen advies geven om deze
gezinsapotheek af te stemmen op de samenstelling van uw gezin
(kinderen, oudere mensen, chronisch zieken):
• een geneesmiddel tegen pijn en koorts (zoals aspirine,
paracetamol en ibuprofen) met dosissen die zijn aangepast
aan elk familielid;
• een middel tegen diarree, probiotica (om darmen te verzorgen)
en zakjes met een rehydratatieoplossing indien er een baby
in het gezin is;
• een krampstillend middel in geval van spijsverteringsstoornissen;
• pastilles tegen keelpijn;
• een ontsmettingsmiddel en verbanden;
• een balsem voor kneuzingen en blauwe plekken;
• een zonnecrème en een verzachtende en beschermende crème
tegen oppervlakkige brandwonden en zonnesteek;
• een zalf tegen jeuk (insectenbeten, allergie...);
• een thermometer.
Zelfmedicatie: wees dubbel
voorzichtig bij heel jonge
en heel oude patiënten
Het is beter om zelfmedicatie bij een
baby te vermijden. Zelfmedicatie voor
een kind van minder dan 4 of 5 jaar
is altijd gevaarlijk. Vooral omdat het
kind op die leeftijd nog niet goed kan
uitleggen wat het precies voelt.
Het kind kan zijn ouders nog niet
correct op weg zetten naar de juiste
oorzaak van het symptoom. Toch is
het zeer belangrijk om bijvoorbeeld
te bepalen of een pijn hoort bij
een oorontsteking, een sinusitis,
een keelontsteking of iets anders.
Bovendien is de keuze van de juiste
dosering altijd zeer moeilijk als het niet
gaat om een ‘pediatrische’ formule van
het geneesmiddel voor het kind.
Omgekeerd zijn ouderen
vaak verzwakt door sommige
functiestoornissen die verband
houden met ouderdom. Ze zijn vaak
psychologisch nog meer blootgesteld
aan het geneesmiddelenrisico dan
kinderen. Omdat oudere mensen
al vaak en al zeer lang meerdere
geneesmiddelen nemen, is het
risico op wisselwerkingen tussen de
geneesmiddelen groot als ze nog meer
geneesmiddelen innemen.
Geen alcohol,
zelfs niet met OTC’s
Alcohol kan het effect van veel
geneesmiddelen wijzigen en dit
verhoogt het risico op nevenwerkingen.
In combinatie met sommige
geneesmiddelen vermindert alcohol
de reactiesnelheid en die is zeer
belangrijk wanneer u bijvoorbeeld
met de auto rijdt.
Zelfmedicatie heeft grenzen
Uzelf verzorgen zonder medisch
advies mag alleen bij bekende en
duidelijk bepaalde goedaardige
kwaaltjes. Bij bepaalde chronische
ziekten, zoals diabetes, een
hartaandoening en bekende lever- of
nierstoornissen, moet u eerst uw arts
raadplegen, zelfs indien het om een
kleine kwaal gaat.
Bewaar de verpakkingen
Op de verpakking staat steeds
belangrijke informatie, zoals de naam
van het geneesmiddel, de producent,
het gehalte van actieve bestanddelen
en de uiterste gebruiksdatum.
Het is belangrijk om de verpakking
te bewaren, ook al neemt die plaats
in uw apotheekkast in. ■

Download Report