Big Draw teken-ideeën - Campaign for Drawing Nederland

The Campaign for Drawing
Inspirerende teken-ideeën voor:
Teken-ideeën
Je kent het wel: je hebt zin om iets te tekenen, je hebt de materialen al klaarliggen en voor
je ligt het grote witte papier op tafel. Je gaat tekenen, maar wat? Alles kan , maar toch heb
je geen idee…
Gelukkig heeft The Campaign for Drawing daar een oplossing voor. In dit document staan
allemaal tekentips. Het zijn niet compleet uitgewerkte tekenopdrachten, maar ideeën die
je kunnen inspireren om op je eigen manier aan de slag te gaan. Dus leg nog maar een
stapel papier klaar, er is heel veel mogelijk!
Aan de lijn
Maak iets van een horizontale lijn.
Teken een lange horizontale lijn op een rol papier of op losse vellen papier of direct op de
muur. De lijn hoeft niet recht te zijn. Wat zou de lijn kunnen voorstellen? De horizon? De
grond? Een tafelblad? Een koorddanskoord? Een waslijn? Teken op de lijn, boven de lijn of
onder de lijn om te laten zien wat het is.
Animatie
Maak een flipboekje.
Met een animatie breng je tekeningen tot leven. Een animatie maken hoeft niet ingewikkeld
te zijn. Je kunt heel makkelijk een flipboekje maken.
Een flipboekje is een boekje met op elke bladzijde een plaatje. Als je met je duim snel door
het boekje bladert, lijken de plaatjes te veranderen in een tekenfilmpje. Als je op internet
zoekt op ‘flipboekje maken’ kom je wat handige sites tegen met uitleg. Op Youtube staan
ook filmpjes waarop je voorbeelden van flipboekjes ziet of waar uitgelegd wordt hoe je ze
maakt. Typ op Youtube ‘flipboekje’ of ‘flipbook’ in en je zult zien hoe eenvoudig of uitdagend
het maken van een flipboekje kan zijn.
Boek
Maak met een groep een boek of een bloemlezing.
Als je met een groep tekent, kan het leuk zijn om samen aan een project te werken. Zo kun
je bijvoorbeeld samen een boek maken. Schrijf een kort verhaal in niet meer dan tien
paragrafen, dat zich focust op een thema of op iets uit de omgeving. Print elke paragraaf en
plak deze op vellen papier. Laat iedereen een vel papier kiezen en de paragraaf illustreren.
Laat de papieren inbinden tot een boek.
Ook kun je een eigen bloemlezing maken van gedichten. Kies allemaal een gedicht
en maak daar een tekening bij. Zo maak je samen een eigen dichtbundel waar jullie favoriete
gedichten in verzameld staan.
Cartoons
Maak een stripboek van jouw levensverhaal.
Je verdeelt een bladzijde in hokjes, tekent een verhaaltje, wat praatwolkjes en denkwolkjes
erbij en je hebt je eigen stripverhaal. Het kan leuk zijn om je eens wat verder te verdiepen in
cartoontekenen of striptekenen. Als je in de buurt van Groningen of Brussel woont, kun je
een bezoekje brengen aan het stripmuseum. Of ga anders op expeditie naar een
stripboekenwinkel en kijk eens wat rond en laat de verkoper zijn kennis over stripboeken
met je delen. Of kijk eens op internet rond wat je allemaal kunt vinden over verschillende
soorten stripboeken. Je zult zien dat er allerlei verschillende stijlen zijn, zowel in de manier
van tekenen als in de manier waarop het verhaal verteld wordt.
Als je wat inspiratie hebt opgedaan, kun je zelf aan de slag. Maak een stripboek van jouw
levensverhaal, of een korte strip van iets geks wat je hebt meegemaakt. Of maak van jezelf
een superheld met bijzondere krachten die het kwaad gaat bestrijden. Alles kan.
Choreografie
Tekenen en bewegen.
Wat gebeurt er als je tekenen koppelt aan beweging? Kun je tekenen met je voeten in plaats
van met je handen? Hoe kun je beweegpatronen vastleggen op een plat vlak? Experimenteer
met verschillende materialen en lichaamsdelen om te ontdekken wat het beste werkt.
Contouren
Omtrekken
Teken de contouren van mensen en objecten en schrijf de contouren vol met namen,
verhalen en betekenissen om sprekende tekeningen te maken.
Controle loslaten
Iets wat je van te voren niet had bedacht.
Gebruik stokjes om in het zand op het strand te tekenen, of teken met gekleurd krijt op de
grond. Je kunt niet heel precies tekenen en bent afhankelijk van de vlakheid van de grond of
van de wind en de golven op het strand. Probeer eens te tekenen met een krijtje of stift die
je bevestigt aan een stok van een meter lang, op grote vellen papier die je op de grond legt.
Druppel ecoline op papier en blaas met een rietje de druppels over het papier. Onderzoek in
hoeverre je controle hebt over dit tekenen en in hoeverre een tekening zijn eigen leven
leidt. En kijk hoe je deze tekeningen later kunt uitwerken.
Ga met een groepje in een cirkel zitten met de ruggen naar elkaar toe gericht. Iedereen
tekent iets wat hij of zij ziet. Daarna wisselt iedereen van plaats met iemand aan de andere
kant van de cirkel en werk je verder aan de tekening van de ander. Vervolgens wisselt
iedereen met degene naast hem/haar van tekening en werk je daarin verder.
Het bijzondere is dat iedereen op een andere manier tekent. Door steeds van tekening te
wisselen, wordt je manier van tekenen beïnvloed door wat de ander heeft getekend en
ontstaan er dingen die jullie van tevoren niet hadden bedacht.
Culturele verschillen
Onderzoek tekeningen uit verschillende landen.
Onderzoek tekentechnieken uit verschillende culturen. Als je een activiteit in een museum
organiseert, kun je onderzoek doen naar de culturen die terugkomen in de collectie. Denk
aan Japanse Kalligrafie, Chinese rolschilderingen, Indiase miniatuurschilderijen, etc.
Doorkijkje
Verrassend uitzicht.
Plak overtrekpapier, kalkpapier of een sheet op
het raam om deelnemers te helpen om
tekeningen te maken van het uitzicht door het
raam. Je kunt ook glasplaten gebruiken waarop
deelnemers met gaffer-tape of schildertape het
uitzicht kunnen schetsen. Of je kunt een portret
tekenen op een sheet van iemand die achter het
raam staat. Je kunt deze sheet met behulp van
een overheadprojector projecteren op een muur
of op een groot vel papier om een muurschildering
of een gigantische poster te maken.
Ensceneer
Breng de locatie tot leven.
Breng de locatie waar je je activiteit organiseert tot leven. Is dit een historisch pand? Zorg
dat je mensen regelt die in kostuums uit die tijd de geschiedenis tot leven brengen. Laat
deze mensen poseren in een ruimte in het historische gebouw en laat de deelnemers ze
schetsen. Historische kostuums zijn gemaakt van bijzondere stoffen en veranderen de vorm
van het model. Ze zorgen voor interessante vormen en details om te tekenen.
Als je locatie een museum is probeer dan een schilderij uit de collectie tot leven te brengen
door het te ensceneren en laat de deelnemers dit natekenen.
Er is nog plaats
Vul de lege plekken op.
Laat de deelnemers op zoek gaan naar lege plekken in de stad. Laat ze de lege plek in de stad
vullen met een geprojecteerde tekening of laat ze met stoepkrijt op de grond een
plattegrond tekenen van wat hier volgens hen zou moeten komen. Ook kun je deelnemers
de plek laten fotograferen en een tekening laten maken van wat er toegevoegd zou moeten
worden op deze plek. Vervolgens kan met behulp van een collage of fotoshop het getekende
object op de plek worden geplaatst.
Getekend door herinneringen
Oud en jong, oud en nieuw.
Nodig oude mensen en jonge mensen om tekeningen te maken van herinneringen van toen
ze klein waren. Door deze activiteit met een groep mensen van verschillende leeftijden te
doen kan er een gesprek op gang komen over wat er allemaal door de jaren heen veranderd
is, maar ook wat er voor overeenkomsten te vinden zijn.
Gezichtspunten
Bekijk het eens van een andere kant
Op een dakterras tekenen wat je van bovenaf ziet of juist liggend op de grond tekenen wat
je van onderen ziet zorgt voor een ongewoon perspectief.
Vervormende spiegels of oppervlakken (bijvoorbeeld glanzende gebruiksvoorwe rpen zoals
pannen of lepels) kunnen voor verrassende reflecties van landschappen of mensen zorgen.
Groeiend stilleven
Een stilleven dat groeit en beweegt.
Stel een stilleven samen van diverse voorwerpen of laat de deelnemers zelf hun stilleven
componeren. Vraag bezoekers om een voorwerp mee te nemen die dag, eventueel binnen
een thema, om toe te voegen aan het groeiende stilleven. Het stilleven hoeft niet letterlijk
nagetekend te worden. Deelnemers kunnen ook contouren van verschillende objecten in
verschillende kleuren over elkaar geplaatst op het papier tekenen.
Jezelf overtrekken
Een portrettengalerij.
Projecteer foto’s van deelnemers op A1 vellen die op
de muur hangen. Laat de deelnemer zichzelf met
behulp van de projectie in grote lijnen tekenen om dit
vervolgens verder uit te werken tot een zelfportret.
Kaarten
Breng je leven in kaart. Of je wijk.
Bij kaarten denk je al snel aan aardrijkskunde. Maar je
kunt van alles in kaart brengen: je leven, je favoriete
boek, een denkbeeldige wereld… Google bijvoorbeeld
eens op ‘atlas van de belevingswereld’. Probeer zelf
ook eens een kaart te maken van iets waar je normaal
geen kaart van hebt.
Vind je bovenstaande opdracht wat te abstract? Je kunt ook een kaart maken van het gebied
waar je woont of van een route die je vaak aflegt. Het hoeft niet erg op een gewone kaart te
lijken. Kijk als inspiratie bijvoorbeeld eens naar de kunst van de Aboriginals. Zij maken
schilderijen van het landschap waar ze wonen. De schilderijen doen vaak aan kaarten
denken, omdat het grootste gedeelte vanuit het vogelvluchtperspectief geschilderd is en de
elementen in het landschap vereenvoudigd zijn tot symbolen. Maar niet alles wordt van
bovenaf geschilderd. De Aboriginals schilderen wel sommige elementen van bovenaf gezien
(vaak meren en velden), maar sommige elementen weer van opzij, bijvoorbeeld bergen, die
te herkennen zijn aan hun opvallende profiel.
Kalligrafie
Het nieuwe alfabet.
Letters tekenen klinkt misschien saai, maar je kunt er meer mee dan je denkt. Je kunt een
nieuw alfabet uitvinden, je kunt je laten inspireren door schriften van andere culturen…
Of: schrijf je naam groot op en maak van elke letter iets wat met jou te maken heeft,
maar op zo’n manier dat duidelijk blijft welke letter het is. Je kunt ook een tekening
maken door alleen letters en cijfers te gebruiken.
Karikaturen
Een opvallend element in een gezicht.
De kunst van het karikatuurtekenen kent een lange geschiedenis. Bij het karikatuurtekenen
ben je niet alleen aan het observeren, maar ook aan het analyseren en interpreteren. Kijk als
je tekent wat jou opvalt aan het gezicht van iemand en probeer daar in je tekening de
nadruk te leggen. Je kunt het opvallende element uitvergroten of er de nadruk op leggen
door het heel erg uit te werken terwijl je in de tekening minder aandacht besteed aan
andere elementen van het gezicht. Als je een groep mensen allemaal een karikatuur laat
maken van één persoon kun je de verschillende interpretaties goed terugzien.
Kijkkaders geven
Kijk eens door een kader.
Door het gebruik van kijkkaders kun je beter focussen en kijk je op een andere manier naar
de wereld. Binnen een kader gaan dingen je opvallen waar je normaal gesproken zonder
kader overheen zou kijken.
Kijkkaders kun je maken door een vierkantje of rechthoekje uit een kaart te knippen.
Kleinkunst
Verhalen komen tot leven.
Laat deelnemers een verhaal verzinnen rond een thema. Laat ze figuren uitknippen voor een
schaduwtheater of voor een poppenspel.
Lichttekeningen
Tekenen met licht.
Met zaklantaarns kun je tekenen met licht. Je kunt deze tekeningen vastleggen met gebruik
van digitale fotografie of video.
Lijntekeningen
Sterke lijnen en lange lijnen.
Omdat een lijntekening een tekening is die hoofdzakelijk bestaat uit lijnen is de manier
waarop je die lijnen tekent heel erg bepalend voor de tekening. Probeer te variëren in de
manier waarop je lijnen tekent.
Variaties in lijnen:
 dikke lijn / dunne lijn
 continue lijn / onderbroken lijn
 korte lijnen / lange lijnen
 hoekige lijnen / golvende lijnen
 zwaar op het papier drukken / licht over het papier gaan
 sterke daadkrachtige lijnen / onzekere lijnen
 enkele lijnen / arceringen
Je kunt een onderwerp een aantal keer schetsen, met elke keer andere soorten lijnen.
Gebruik hierna verschillende soorten lijnen in één tekening om voor contrast te zorgen.
Modeltekenen
Het hoeft niet te lijken.
Modeltekenen is een interessante ervaring. Het lijkt ontzettend moeilijk, want je wil t zo
graag dat de tekening gaat lijken. Probeer modeltekenen op een speelsere manier te
benaderen. Laat een model in veel verschillende houdingen staan, eerst 15 seconden per
houding. Probeer in snelle lijnen de houding van het model te tekenen.
Ook kun je blindtekenen. Bij blindtekenen kijk je alleen naar het model. Je ogen volgen de
lijnen van het model terwijl je potlood op het papier de beweging van je ogen volgt. Hou je
potlood op het papier en probeer niet op je papier te kijken. Er ontstaan gekke en soms
verrassend treffende tekeningen. En je traint hiermee ook nog je hand-oogcoördinatie.
En als je een paar blindtekeningen over elkaar heen maakt, krijg je een interessant
lijnenspel. Kijk naar de wirwar van lijnen en zet je verbeelding aan het werk. Wat zie je in
deze lijnen? Werk dit uit in een vervolgtekening.
Muurschilderingen
Mensen omtrekken op de muur.
In een groep samen werken aan een muurschildering is erg leuk om te doen. Bovendien is
een muurschildering een mooi blijvend aandenken aan deze activiteit.
Je kunt ervoor kiezen om eerst schetsen te maken binnen een thema, en deze daarna samen
uit te werken op de muur. Je kunt ook alle mensen in de groep in verschillende houdingen
voor de muur laten staan en elkaar omtrekken en daarna deze figuren uitwerken.
Omtrek
Wat kun je allemaal omtrekken?
Vaak is het moeilijkste aan een tekening: hoe je moet beginnen. Wat kan helpen, is eerst een
omtrek maken. Op kleine schaal kun je een voorwerp omtrekken en de omtrek als startpunt
gebruiken om het voorwerp af te maken. Ook kun je op grote vellen papier met iemand
anders samen elkaar omtrekken. Daarna is het de uitdaging om de anonieme vorm te
veranderen in een portret van die persoon. Hierbij kun je letten op kleding, accessoires,
haarstijl en de expressie van die persoon.
Je kunt ook omtrekken laten overlappen en ze aan elkaar verbinden, hierdoor ontstaan
nieuwe mogelijkheden. Omtrekken van een schaar kunnen elkaar zo overlappen dat er een
beest ontstaat, bijvoorbeeld. Als je veel mensfiguren bij elkaar plaatst kun je allerlei gekke
taferelen bedenken. Je kunt een publiek maken bij een wedstrijd of een concert, maar ook
de figuren zo plaatsen dat ze een acrobatische act uitvoeren.
Op rolletjes
Bijzondere druktechnieken
Vraag mensen om objecten met wielen mee te nemen en te tekenen met de sporen die ze
maken. Je kunt hierbij denken aan onder andere speelgoedauto’s, skeelers, fietsen en
rolstoelen.
Overhead projector
Uitvergroten
Vergroot individuele tekeningen door ze met behulp van een overheadprojector te
projecteren op grote vellen papier op de muur. Deelnemers kunnen er posters van maken of
als groepsproject een enorme panoramische collage maken.
Patronen
Patronen in de natuur of in kunstobjecten.
Herhaling is de basis voor patronen. Hoe kan een patroon worden ontwikkeld
door het herhalen van een enkele vorm? Hoe kun je door kleine
veranderingen te maken in een patroon nieuwe patronen ontdekken?
Hoe zie je patronen terug in de natuur of in kunstobjecten?
Panorama
In een andere richting tekenen.
Een panorama is een brede blik op een landschap. Zoals bijvoorbeeld het panorama
Mesdag: een schilderij van het Scheveningse landschap dat rond is en waar je middenin
staat. Zie ook: www.panorma-mesdag.com
Een tekening van 180 of 360 graden kan worden gemaakt door een groep, door samen op
een plek te gaan zitten en elk in een andere richting te kijken en het uitzicht te tekenen. Het
is als je dit als groep doet wel handig om afspraken te maken over de schaal, zodat je de
tekeningen ook daadwerkelijk kunt samenvoegen als panorama.
Plattegronden
Hoe ziet jouw droomhuis eruit?
Je kunt plattegronden maken van kamers, gebouwen, tuinen en landschappen. Je kunt een
plattegrond maken van iets wat al bestaat, of iets wat zou kunnen bestaan. Als je als
architect je droomhuis zou mogen ontwerpen, hoe zou het er dan uitzien? Of zou je liever
een dierentuin willen bouwen, of een zwemparadijs? Geef je dromen vorm door een
plattegrond te tekenen en andere mensen rond te leiden in jouw ontworpen plek.
Schaduwtekening
De schaduw gaat een eigen leven leiden.
Teken de schaduwen van planten, objecten of mensen.
Wat kun je zien in de tekening? Transformeer de contour
in een fantasie-object of fantasiedier.
Spel
Laat het toeval een rol spelen.
Spel kun je inzetten om voor een toevals-element in de
activiteit te zorgen. Je maakt de activiteit speelser
waardoor mensen buiten de kaders denken en minder
opstartproblemen hebben. Je kunt bijvoorbeeld denken
aan:
 Een grabbelton met kleine grappige
tekenopdrachtjes
 Een grabbelton met voorwerpen om na te tekenen
 Opgenomen audio instructies
 Een papiertje in drieën vouwen, de eerste persoon tekent een hoofd van een dier of
personage en vouwt deze om, de tweede persoon een bovenlijf en de derde het
onderlijf. De personen zien niet wat de andere getekend hebben. Pas aan het eind
wordt bekend wat voor een wezen er is ontstaan.
Speurtocht
Een ontdekkingsreis op locatie.
Zet een speurtocht uit die de bezoekers helpt om verborgen aspecten van de locatie te
vinden en tekenen.
Stap in je tekening
Verplaats je in een andere situatie.
Zorg voor een verkleedkist met allemaal gekke voorwe rpen. Laat deelnemers een voorwerp
uit de verkleedkist kiezen. De deelnemer bedenkt in wat voor een situatie iemand dit zou
kunnen dragen en tekent op een sheet een bijpassende achtergrond. Via een
overheadprojector projecteer je de sheet op de muur en laat de deelnemer voor zijn
achtergrond poseren als het karakter die het voorwerp draagt, de foto is een leuke souvenir
om mee naar huis te nemen
Tekendialoog
Reactietekenen
Tekenen kun je ook in dialoogvorm doen. Je tekent in tweetallen en je tekent om de beurt.
Je reageert op elkaar in de tekening.
Je kunt op verschillende manieren reageren:
 als een echo
 iets toevoegen aan iets wat al getekend is
 iets veranderen aan iets wat al getekend is
 iets toevoegen wat het tegenovergestelde is van wat al getekend is
Je kunt elkaar vrij laten in de manier waarop je op elkaar reageert, of je kunt er voor kiezen
om afwisselend op verschillende manieren te reageren. Deze dialoog voer je alleen door te
tekenen, dus tijdens het tekenen praat je niet met elkaar.
Tekeningen-ruilbeurs
Hoeveel is je tekening waard?
Maak een marktkraampje voor de tekeningen-ruilbeurs. Op de toonbank kun je interessante
voorwerpen om na te tekenen zetten. In het marktkraampje hang je allemaal kleine
tekeningetjes op. Bezoekers kunnen een tekeningetje maken en deze ruilen voor een
tekeningetje die in de marktkraam hangt.
Tekeningen aanvullen
Knippend plakkend tekenen.
Knip foto’s of afbeeldingen in stukjes. Plak een stukje op een groter vel papier. Maak een
tekening door de tekens en lijnen van het stukje afbeelding te verlengen op het papier.
Je kunt hiervoor ook afbeeldingen van fabeldieren of echte dieren gebruiken. Knip deze
afbeeldingen in stukjes. Een of meerdere stukjes kunnen inspiratie leveren voor het tekenen
van een fabeldier of fantasiedier.
Tekenmachine
Voor de uitvinders.
Maak met stokjes, touw, lege waterflesjes, tape of wat voor ander materiaal je ook
beschikbaar hebt een fantasie tekenmachine. Teken dan met de machine in plaats van met
je handen.
Veldschetsen
Ga er op uit!
Met een schetsboek en een potlood op zak verken je de omgeving op een geheel andere
wijze. Je oog valt op een detail van een plantje waarvan je een schetsje wil maken, of ineens
word je geraakt door de schoonheid van een vervallen gebouw. Alles kan het onderwerp zijn
van een schetsje, dus er kunnen heel diverse onderwerpen in je schetsboek verschijnen.
Maar misschien wil je wel een onderzoek doen, geef je jezelf een bepaalde focus zoals het
schetsen van landschappen, lantaarnpalen, zwerfafval of tuinhekjes. Als je jezelf een focus
geeft leer je je onderwerp beter kennen. Door verschillende landschappen, planten of
bomen te tekenen ga je beter kijken en zie je meer variatie.
Maar ook kun je een speelsere focus nemen. Teken alleen rode voorwerpen, of alleen
driehoekige voorwerpen, of alleen voorwerpen waarvan de naam begint met de letter ‘m’.
Als je vanuit zo’n focus gaat tekenen zal je zien dat je voorwerpen gaat tekenen die je
normaal niet zo snel zou gaan tekenen, en die misschien wel verrassend leuk zijn om te
tekenen.
Als je op een andere manier de omgeving wilt ontdekken kun je het boek ‘how to be an
explorer of the world’ van Keri Smith gebruiken voor meer inspiratie.
Waarnemend tekenen
Beter kijken door concentratie.
Tekenen naar de waarneming verbetert het analyserend vermogen. Tekenen vraagt om
nauwkeurig onderzoek naar hoe iets er uit ziet. Vaak denk je precies te weten hoe iets er uit
ziet, maar als je het na gaat tekenen zie je details die je misschien nog niet eerder waren
opgevallen. Voor tekenen naar de waarneming moet je je echt focussen en concentreren.
Alles is geschikt om na te tekenen - een standbeeld, iets uit de natuur, landschappen,
gebouwen, mensen of voorwerpen.
IJstekeningen
Tekenen met verrassend materiaal.
Maak ijsblokjes van verdunde gekleurde inkt. Leg papier op een schuine plank en leg de
ijsblokjes bovenaan het papier. Als ze smelten vormen gekleurde druppels sporen over het
papier. Je kunt met je vingers ermee tekenen of met een rietje de druppels over het papier
blazen.
Zelfportret
Met je rechter en linker hand tekenen
Laat deelnemers met hun ene hand hun gezicht tekenen terwijl ze met hun andere hand
voelen wat de vorm van hun gezicht is. Laat ze hierna van handen wisselen en het nogmaals
proberen.