In deze agrarische nieuwsbrief:

Absorberende onderlaag bij inkuilen van voer
Voorkomt voederwaardeverlies en
houdt waterkwaliteit op niveau
Diverse bedrijven in het werkgebied
de maïskuil gevoerd wordt, van daaruit geen
perssap vrijkomt. Vrijkomende perssappen
van Waterschap Vallei en Veluwe
zijn funest voor oppervlaktewater als ze niet
worden opgevangen. Ze veroorzaken lang-
passen bij het inkuilen van voer
durige vervuiling van oppervlaktewater.”
absorberende onderlagen van stro
Advies
Nieuwsbrief
per e-mail
Het resultaat van zo’n vervuiling is vaak een
Ontvangt u onze
zuurstofloze sloot waarin veel opgeloste
Agrarische nieuwsbrief
stoffen zitten die niet of nauwelijks meer af-
liever digitaal dan kan
breken. In zo’n sloot is geen enkel leven meer
dat. Wilt u daarvoor uw
mogelijk, eenvoudig omdat zuurstof ontbreekt.
naam en adres plus het
Het toepassen van een absorberende onder-
e-mailadres waarop u
laag voorkomt veel voederwaardeverlies en
de nieuwsbrief wilt
verslechtering van de waterkwaliteit op lokaal
ontvangen, doorgeven
niveau. Het advies van het waterschap luidt
aan Communicatie@
daarom: pas een absorberende onderlaag
Vallei-Veluwe.nl?
toe. Samen met Broos Water bv en
LTO organiseerde het waterschap
hiervoor de afgelopen jaren het
project Goedboerenerf.
“Vanuit de agrarische sector vernemen we dat
toe als u in het najaar maïs gaat oogsten.
inmiddels op tientallen bedrijven een onder-
De meeste loonwerkers kunnen de onderlaag
laag bij het inkuilen van met name maïs, maar
prima inpassen in hun werkzaamheden.
In deze agrarische nieuwsbrief:
Het onderhoud aan watergangen vanaf 2017
Vanaf het volgende
ook van grassoorten, wordt toegepast,” zegt
nummer, dat aan het
Jan Verhoef, heemraad van het waterschap.
eind van dit jaar ver-
“Maar dat aantal zien we natuurlijk graag
schijnt, ontvangt u de
groter worden.”
nieuwsbrief dan digitaal.
Gratis advies over erfafspoeling
in Goedboerenerf
Mes snijdt aan twee kanten
“De grootste winst bij de toepassing komt
Eén nieuwe Keur voor Vallei en Veluwe
ten gunste van de agrariër,” vervolgt Verhoef.
“De absorberende onderlaag houdt de uit
de maïs vrijkomende perssappen immers vast
De win-win van duurzaam bodembeheer
als voederwaarde. Deze onderlaag kan in zijn
geheel worden gevoerd aan het vee. Een
ander belangrijk voordeel is dat gedurende
de tijd dat het vee in de winterperiode uit
Agrariërs bekijken een absorberende onderlaag
tijdens een demonstratiedag.
Waterschap Vallei en Veluwe zorgt voor veilige dijken, schoon en voldoende oppervlaktewater en gezuiverd
­afvalwater in het gebied tussen IJssel, Nederrijn, Utrechtse Heuvelrug en Randmeren. Samenwerken en vernieuwen
zijn essentieel in ons werk.
20140087
Uitgave van Waterschap Vallei en Veluwe, Steenbokstraat 10 | 7324 AX Apeldoorn | Telefoon 055 - 52 72 911
E-mail [email protected] | Internet www.vallei-veluwe.nl | Tekst Afdeling Services | Foto’s Waterschap
Vallei en Veluwe | Vormgeving Afdeling Services | Oplage 5.500 Juli 2014
Aan informatie in deze folder kunnen geen rechten worden ontleend.
Zomer 2014
Snoeischouw bevordert onderhoudswerk
Voorlichting en onderzoek gaan
tekort inkomsten zuiveringsheffing tegen
2
3
Agrarische nieuwsbrief
Nieuw ABC:
Stappen op weg
naar 2017
Agrarische nieuwsbrief
‘Eén waterschap, één beleid’ krijgt vorm
Nu de nieuwe indeling in A, B en C water-
Er komt veel op je pad bij zo’n harmonisatie,
gangen voor het zuidelijk deel van het water-
bijvoorbeeld grondoverdracht aan aanliggende
schap op de kaart staat, nemen heemraden
eigenaren (zie kader, red.) en alles wat daar
Dick Veldhuizen en Jan Verhoef voor deze
bij komt kijken.” Veldhuizen: “Ik ben zelf ook
agrarische nieuwsbrief een moment om stil te
bij de meeste informatiemiddagen geweest in
staan bij deze stap. Als leden van het dage-
rayon Zuid. Met de kaart bij de hand inzoomen
lijks bestuur hebben zij van begin af aan het
op iemands bezit en kijken of er iets verandert
nieuwe beleid voorbereid en helpen vorm-
straks. Dan merk je hoe belangrijk het is dat je
Het is nu ruim een jaar na de voorlichtings-
indeling van alle watergangen in de beoogde
geven. De keuze voor ‘harmoniseren’, dus het
in dit grotere waterschap vakmensen hebt die
ronde in de regio over het op één lijn brengen
nieuwe categorieën A, B en C. Daarom spreken
maken van één indeling van alle watergangen
je als agrariër kent of leert kennen en die de
van het beleid voor onderhoud en beheer
we niet meer van ‘beleidsharmonisatie’ maar
in landelijk gebied voor Waterschap Vallei en
waterhuishouding in jouw omgeving kennen.”
binnen Waterschap Vallei en Veluwe.
van ‘Nieuw ABC’. Het bepalen van de grenzen
Veluwe, is door het algemeen bestuur van
Verhoef: “En je wordt je bewust van onze
Het nieuwe beleid is van belang voor de
tussen de categorieën en de toepassing ervan
het waterschap bij de fusie gemaakt. Dat is
valkuil als waterschap, namelijk dat je er vanuit
agrarische ondernemer, met name omdat het
op al het water, is het begin van het werk.
ook terecht, zegt Dick Veldhuizen. “Het uit-
gaat dat iedereen in één keer het hele verhaal
bepaalt wie vanaf 2017 het onderhoud doet.
Vervolgens bekijken de gebiedsbeheerders
gangspunt één waterschap, één beleid hoort
duidelijk voor ogen heeft. Dat is natuurlijk niet
En als een grondeigenaar het onderhoud
of de grenzen logisch zijn en of er nog knel-
bij een fusie. We hebben op dat moment ook
zo. Wij werken voortdurend met deze materie,
moet doen, of het waterschap dan elk jaar
punten zijn die vragen om een andere indeling
gekeken naar ontwikkelingen in de regio, zoals
een agrarisch ondernemer heeft het druk met
op een vast moment de staat van onderhoud
op die locatie. Op deze en de volgende twee
schaalvergroting in de landbouw. Daar willen
andere zaken. Daarom is het goed dat de
controleert (schouwt) of juist niet. Zonder
pagina’s in deze nieuwsbrief leest u over de
we op inspelen. Het echte werk begon daarna:
gebiedsbeheerders overal in de buurt dit jaar
schouw heeft de eigenaar alle vrijheid bij het
stand van zaken en de ervaringen in rayon
de keuzes voor normen van hoeveelheid water
een middag aanwezig zijn voor iedereen die
kiezen van het moment van schoonmaak.
Zuid (Gelderse Vallei), waar de beoogde
dat een sloot afvoert, die bepaalt wanneer
liever iemand ziet dan op de website kijkt.
Het waterschap heeft in de periode na de
situatie al op de kaart staat en al een tweede
een water ‘A’ of ‘B’ of ‘C’ is, vervolgens dat
Dan hoor je ook wat er leeft. Vanuit het
voorlichtingsronde, doorgewerkt aan de
voorlichtingsronde is geweest.
letterlijk in kaart brengen en straks vastleggen
bestuur van het waterschap zijn we ons bewust
voor de toekomst. We zitten er middenin en
dat de veranderingen, voor zover je daar als
hebben nog een paar flinke stappen te zetten.
agrarisch ondernemer mee te maken krijgt,
Maar het principe is gedragen door iedereen
bij de een welkom zijn en bij de ander niet.
en op dat fundament bouwen we nu.”
Voor de een zal dat zijn wanneer uit de nieuwe
Wat betekent ABC
Het deel van het waterschap dat voorheen hoorde bij Vallei & Eem, kent nu nog de indeling primair,
secundair, tertiair met of zonder schouw. Bij waterschap Veluwe is de typering A, B en C bekend.
Het nieuwe waterschap kiest voor de termen ABC. Alle watergangen in het gebied van Waterschap
Vallei en Veluwe vallen vanaf 2017 in één van deze categorieën.
A Een A-watergang is vaak een grote watergang zoals een wetering, kanaal, beek of brede sloot.
Kenmerkend is het grote regionale belang voor de waterafvoer. Het principe is dat watergangen
die in de praktijk meer dan 75 liter water per seconde afvoeren uit het gebied, een A-watergang zijn.
Het waterschap zorgt voor het dagelijks beheer en al het nodige onderhoud om deze hoofdaderen
van de waterhuishouding in stand te houden.
B Een B-watergang moet goed onderhouden zijn, maar voert minder water af: tussen de 75 en 10 liter
water per seconde. Voor de B-watergangen geldt dat de aanliggende eigenaar onderhoudsplichtig is.
Op alle B-watergangen houdt het waterschap in de eerste week van november schouw. Voor die
datum moet het onderhoud klaar zijn.
C Ook bij een C-watergang is de aanliggende eigenaar onderhoudsplichtig. Een C-watergang is van
belang voor de waterhuishouding van een klein gebied en moet ook in stand gehouden worden.
Het moment van onderhoud is, in tegenstelling tot een B-water, minder van invloed op het functioneren
van de waterhuishouding als geheel. Dat komt omdat deze sloten minder dan 10 liter water per seconde
afvoeren. Daarom voert het waterschap op C-watergangen geen schouw en is de eigenaar geheel vrij
in het kiezen van het moment van onderhoud. Hiermee geeft het waterschap ook uiting aan de wens
om als overheid minder regeldruk op te leggen aan inwoners en ondernemers.
Jan Verhoef
Dick Veldhuizen
norm volgt dat er een sloot in onderhoud van
Jan Verhoef: “Er zijn waterschappen waar het
het waterschap overgaat naar de aanliggend
creëren van rechtsgelijkheid erg lastig blijkt en
eigenaar. Een ander kan zorgen hebben over
waar de inwoners nog vele jaren na een fusie
het afschaffen van schouw op een bepaald stuk
te maken hebben met verschillen in rechten
water. Of het juist heel plezierig vinden, omdat
en plichten. Daar wil ik geen oordeel over
de vaste datum van 1 november en meteen
vellen, maar ik ben blij dat wij er voor gaan
erna de controle door ons, definitief van de
om het maken en uitvoeren van één beleid
kalender kan.” Veldhuizen: “Verandering is
binnen dit waterschap meteen vorm te geven.
voor iedereen wennen, ook voor de beheers-
Niet gehaast, want zorgvuldigheid en goed
afdeling van het waterschap die de komende
communiceren verdient zich terug. Vanuit onze
jaren hun taak in relatie tot agrariërs en andere
optiek betekent dat: weinig klachten en weinig
grondeigenaren op basis van het nieuwe ABC
bezwaren als we straks het nieuwe ABC gaan
gaat uitvoeren. Ik heb er veel vertrouwen
vastleggen in de zogeheten legger. Het lijkt
in dat we aan het eind van de rit een beleid
heel ruim gepland, invoering vanaf 2017, maar
hebben dat een goede waterhuishouding,
je moet het werk niet onderschatten.
gedeelde verantwoordelijkheid en blijvende
betaalbaarheid combineert.”
4
5
Agrarische nieuwsbrief
Aanpak per rayon
Agrarische nieuwsbrief
Kaart online
Vanwege de omvang van het werk om de
dat de rayons achter elkaar aan werken.
nieuwe indeling zorgvuldig op de kaart te
De invoering van het nieuwe beleid vindt
www.vallei-veluwe.nl/nieuwabc
fout die we nu kunnen verbeteren, lossen we
zetten, is de werkvolgorde bij het nieuwe
wel tegelijkertijd plaats, in 2017.
Op deze webpagina staat momenteel al de
liever nu op dan straks als we de zaak gaan
beleid voor beheer en onderhoud zo gemaakt,
In de praktijk zien de stappen er als volgt uit:
kaart van het rayon Zuid met de beoogde
vastleggen in de legger. Want dan zit je in een
indeling ABC voor alle watergangen buiten
formele procedure en dan moet je ook formeel
de bebouwde kom. Men kan inzoomen tot op
reageren. Dat kost meer tijd en moeite voor
detailniveau om te zien welke status een sloot
iedereen. Daarom adviseer ik om altijd even
nu heeft en wat er verandert vanaf 2017.
te kijken hoe de situatie voor u eruit ziet.
Voor alle eigenaren in dat gebied is het
Voor een heel groot deel van de agrarische
nog steeds mogelijk daar te kijken en
ondernemers verandert er niets, maar voor een
indien gewenst het reactieformulier in te
deel ook wel. Hetzelfde geldt straks natuurlijk
vullen of een vraag te stellen via e-mail
voor de andere twee rayons. Dat gebeurt in dit
[email protected]. De kaart blijft
najaar. Ook daar willen we zorgen dat iedereen
online staan tot eind van het jaar.
kennis heeft kunnen nemen van de kaart en
Projectmanager Krijn van den Herik: “Alles wat
zijn we beschikbaar voor contact, vóórdat we
we nu al kunnen verduidelijken, elke eventuele
het nieuwe ABC vastleggen in de legger.”
Rayon
Het beoogd ABC per 2017 op de
kaart online, brief thuis en inloopmiddag in de buurt
Publiceren van de formele legger
en gelegenheid tot een eventueel
bezwaar
Zuid
(ca. de Gelderse Vallei)
Mei 2014
December 2014
Noord
(ca. de West-Veluwe en
de randmeerkust)
September 2014
Voorjaar 2015
Oost (ca. vanaf de
IJssel tot rondom het
Apeldoorns Kanaal)
Oktober 2014
Zomer 2015
Teamleider Henk van de Kieft van rayon Zuid,
Als je kijkt naar de reacties op de nieuwe
waar de voorlichtingsronde al is gehouden,
indeling, is het opvallend dat de een blij is
blikt terug op die ervaring: “We hebben
met minder schouw, vooral als men in het
225 gesprekken gehad met grondeigenaren
najaar nat maïsland heeft dat eind oktober
die naar één van de inloopmiddagen kwamen
nog slecht begaanbaar is. De ander maakt
in Kootwijkerbroek, Barneveld, Achterveld,
zich juist wat zorgen of de buurman zijn
De gebiedsbeheerders van het waterschap
bekend zijn. Op die manier willen we iedereen
Rhenen en Scherpenzeel. Je merkt dat het erg
verantwoordelijkheid wel blijft nemen.
willen zo dicht mogelijk in de buurt van
die het aangaat, de gelegenheid bieden om te
prettig werkt om even samen de tijd nemen
Dan zeg ik er altijd wel bij dat we ook na 2017,
iedereen, beschikbaar zijn voor een contact-
zien wat er gaat veranderen, en daar vragen
om naar de situatie te kijken en helder de
mocht de schouw er af gaan, uiteraard wel een
moment om samen te kijken naar de eventuele
over te kunnen stellen. Straks kan iedereen op
eventuele verandering in beeld te krijgen.
eigenaar aanspreken als een sloot niet meer
verandering in onderhoud en/of schouw, op
de website kijken wat er verandert en/of langs
Je moet ook beschikbaar en benaderbaar
goed functioneert voor de waterhuishouding.
basis van het Nieuw ABC. Die voorlichtings-
komen om met een beheerder in gesprek
zijn als beheerders, vind ik. We zijn weliswaar
We willen minder regeldruk op de bedrijfs-
ronde is in rayon Zuid al gebeurd. Projectleider
te gaan. Daarna duurt het nog even voor de
een veel groter waterschap geworden dan de
voering leggen, maar we trekken ons niet
Richard Sierat: “We gaan dit najaar alle overige
veranderingen formeel worden vastgesteld.
mensen gewend waren, maar dat hoeft niet te
zomaar terug zonder om te zien.”
agrarische ondernemers een brief sturen, zodra
Tussen de voorlichtingsronde en het vaststellen
voor hen de kaart online staat en de data en
van de legger zit ongeveer een half jaar.”
betekenen dat je elkaar niet meer kent.
Waterschap verder de regio in
locaties van de inloopmiddagen in hun regio
Grondoverdracht
Inloopmiddag in
Barneveld.
Essenburcht in Kootwijkerbroek, één van
de inlooplocaties in
rayon Zuid.
In met name het oostelijke deel van het werk-
vragen. De kosten voor de kadastrale aanpas-
gebied van het waterschap komen veel sloten
sing en de notaris zijn wel voor rekening van de
voor waarbij een strook van een paar meter
nieuwe eigenaar. Het waterschap wil voorkomen
grond hoort die formeel bij het waterschap
dat de ‘buur’ vanwege deze kosten, bedankt
in eigendom is. Deze schouwpaden vormen
voor de mogelijkheid de grond over te nemen.
veelal de rand van landbouwgrond. Om de
Daarom werken we nu een aantal opties uit om
eigendomsituatie in het landelijk gebied te
de grondoverdracht vorm te geven en het voor
helpen vereenvoudigen, wil het waterschap
iedereen die het aangaat, aantrekkelijk te maken
deze grond graag in eigendom overdragen
om deze stap te zetten. Eind augustus gaan we
aan de aanliggende eigenaar. Projectmanager
met de regionale landbouwbestuurders om tafel
Krijn van den Herik: “Ons uitgangspunt bij dit
om die opties te bespreken. Op basis hiervan
alles is om geen vergoeding voor de grond te
gaan we er mee verder.”
6
7
Agrarische nieuwsbrief
Agrarische nieuwsbrief
Actuele leggers volgende stap
Snoeischouw voorkomt schade
en vertraging van onderhoud
Nieuwe Keur en nieuwe
regels van kracht
Overhangende takken van bomen en beplanting zorgen regelmatig voor hinder
als het waterschap watergangen en dijken onderhoudt. Daarbij ontstaat schade
Na de fusie tot Waterschap
aan machines en beplantingen en het werk wordt er door vertraagd.
Nieuwe leggers
in productie
“Het voorkomen van schade aan bomen van
Procedure
Het waterschap werkt
aanliggende eigenaren en aan machines van
Begin januari worden de locaties die het
momenteel aan nieuwe
het waterschap is een voornaam doel om vanaf
onderhoud hinderen gecontroleerd. “Onze
leggers. Een legger is
begin januari 2015 in het gehele werkgebied
verwachting is dat het overgrote deel van de
een register waarin wegen
snoeischouw toe te passen,” zegt heemraad
eigenaren gehoor geeft aan het eerste verzoek
en oppervlaktewateren
Dick Veldhuizen. “Uiteindelijk gaat het erom
in de brief. De ervaring in het oostelijk deel
worden bijgehouden.
dat de afvoer van water goed plaatsvindt.
van het gebied is namelijk dat 80% voldoet aan
Zodra een nieuwe legger
Eerder vond deze controle alleen plaats in het
de eerste oproep,” zegt collega-heemraad
door het bestuur is vast-
oostelijk deel van het werkgebied. Straks is er
Jan Verhoef. Eigenaren die daaraan niet
gesteld, publiceert het
ook op dat onderdeel sprake van uniformiteit.”
voldoen ontvangen een nieuwe brief. Daarin
waterschap dat via de
krijgen zij de gelegenheid het onderhoud
eigen website en op
Wat betekenen de Keur en de algemene
regels voor u?
Vallei en Veluwe werkte het
Voor allerlei zaken die u wilt (laten) uitvoeren
rondom uw huis, tuin, erf of bedrijf gelden
waterschap aan een nieuwe Keur.
regels van de overheid. Wilt u bijvoorbeeld
een huis bouwen of slopen, dan heeft u
Dat was vanuit rechtsgelijkheid nodig.
toestemming nodig van de gemeente.
Soms gelden ook regels van het waterschap.
Op 1 januari 2014 trad de nieuwe Keur
Bijvoorbeeld als u iets wilt bouwen, planten
of laten uitvoeren in de buurt van water of
in werking. In deze verordening staan
een dijk, maar ook als u (grond)water wilt
onttrekken of met een motorboot wilt varen.
algemene regels en beleidsregels van
Deze regels staan in de Keur en in de daarop
gebaseerde algemene regels.
De snoeischouw is een
Brief
alsnog uit te voeren. Blijkt na herschouw dat
http://www.overheid.nl.
andere controle dan de
Elke eigenaar van bomen en beplanting,
het onderhoud ook dan niet is gedaan, dan
Omdat huidige legger-
Wanneer Keur en wanneer algemene regels?
jaarlijkse najaarsschouw
die het onderhoud hinderen langs door het
volgt een laatste oproep. Is daarna het onder-
kaarten (raadpleegbaar
Soms heeft u een vergunning nodig, maar er
voor B-watergangen,
waterschap zelf te onderhouden A-water-
houd nog steeds niet uitgevoerd, dan voert
via de website) soms
In de Keur staat wat wel en niet mag in water-
zijn ook situaties die vrijgesteld zijn van de ver-
waarbij begin november
gangen of dijken, ontvangt begin oktober een
het waterschap het onderhoud uit op kosten
gedateerd of onvolledig,
gangen, waterkeringen, bergingsgebieden en
gunningplicht. Dan gelden algemene regels.
gekeken wordt of
brief. In deze brief vraagt het waterschap de
van de eigenaar. Daar bovenop komen nog
zijn, kunt u een actuele
ondersteunende kunstwerken en met grond-
Voor activiteiten die volgens de Keur verboden
eigenaren hun sloten
eigenaar om bomen of beplanting zodanig te
voorbereidingskosten.
detailkaart aanvragen via
water. Met die regels beschermt het water-
zijn en waarvoor geen vrijstelling geldt, kunt
hebben onderhouden.
snoeien dat medewerkers van het waterschap
[email protected].
schap in zijn gebied dijken, sloten en (grond)
u een vergunning aanvragen bij het water-
hun werkzaamheden ongehinderd kunnen
Bij vragen over welke
waterstanden. Zo mogen activiteiten aan het
schap. Aan de hand van beleidsregels wordt
uitvoeren.
regels (keur, algemene
water en dijken alleen worden uitgevoerd als
getoetst of u een vergunning wordt verleend.
regels en beleidsregels)
het waterschap daarvoor vergunning heeft
Voor specifieke gevallen gelden algemene
voor het betreffende
verleend. “Hiermee voorkomen we risico’s
regels. Zolang u zich in die gevallen aan deze
waterstaatswerk gelden,
op wateroverlast of gevaren voor de dijken,”
algemene regels houdt, hoeft u niet vooraf
kunt u bij team Vergun-
stelt heemraad Jan Verhoef. In bepaalde
toestemming te vragen aan het waterschap.
ningen terecht: gbrummel-
gevallen gelden algemene regels in plaats van
Er gelden dan vaak wel bepaalde voorwaarden
[email protected].
de vergunningplicht. In deze algemene regels
en een meldplicht.
Voorbeeld van een locatie waar overhangende takken het onderhoud aan de watergang hinderen.
Waterschap Vallei en Veluwe.
worden minder risicovolle activiteiten toegestaan zonder dat vooraf toestemming hoeft te
worden gevraagd aan het waterschap. Meestal
Waar te vinden
gelden er voorwaarden en moet achteraf een
De Keur, algemene regels en beleidsregels
melding worden gedaan.
met bijbehorende documenten vindt u op
http://www.vallei-veluwe.nl/keur.
Voorbeeld van een locatie waar overhangende takken het onderhoud aan de
watergang hinderen
8
9
Agrarische nieuwsbrief
Agrarische nieuwsbrief
In geval van een calamiteit
Maatregelen tegen erfafspoeling
Waterschap is dag
en nacht bereikbaar
Gratis advies mogelijk
tot eind december
Een calamiteit kan te allen tijde voorkomen.
Op deze manier stelt u ons in staat om samen
Ook bij u op het erf of in de omgeving daarvan.
met u en eventuele hulpdiensten schadebeper-
Denkt u daarbij aan een geknapte mestslang,
kende maatregelen te treffen om verdere ver-
een mestopslag die lekt of een kapotte diesel-
spreiding in oppervlaktewater te voorkomen.
Agrariërs hebben tot eind 2014 de tijd om advies aan te vragen over
maatregelen tegen erfafspoeling, als zij hun erf willen aanpassen.
tank van een voertuig of opslag. Het zijn voor-
Dat komt omdat het project Goedboerenerf het laatste jaar is in gegaan.
beelden waardoor afstromend hemelwater of
water in de sloot verontreinigd kan raken.
Waterschap Vallei en Veluwe heeft in zijn werk-
“De afgelopen jaren richtte Waterschap Vallei
weide in plaats van over het erf. Dit geeft een
gebied de wettelijke taak om de kwaliteit van
en Veluwe zich op agrarische bedrijven die in
directe vermindering van het afspoelen van
het oppervlaktewater te bewaken. Indien u ziet
de nabije toekomst vernieuwingen van hun
vervuild hemelwater in de dagelijkse bedrijfs-
of merkt dat oppervlaktewater wordt verontrei-
erf en gebouwen wilden realiseren,” zegt
voering. Deelnemende bedrijven die zich de
heemraad Dick Veldhuizen. “Onze insteek was
afgelopen jaren lieten voorlichten kregen een
dat als daar een verbouwing plaatsvindt, het
beter inzicht in de effecten van de maatregelen
nigd, vragen we u ons 055-5 272 272 te bellen.
Dit calamiteitennummer is zeven dagen per
Hydraulische kraan raakt te water in het
Apeldoorns Kanaal bij Lieren.
advies gemakkelijker te realiseren is dan bij
tegen erfafspoeling. Dat geldt ook voor de
Wilt u zich nog
aanmelden voor
het project
Goedboerenerf?
een bestaand bedrijf zonder toekomstige aan-
regels in het Activiteitenbesluit.
Komend najaar luchtsurveillances
Waterschap Vallei en Veluwe let het komend
van Albert Dijkshoorn
Voordelen
Op deze site kan iedere ondernemer aan de
najaar vanuit de lucht op volle mestopslagen.
of André van Uum
Voert de agrariër het uitgebrachte advies door
hand van een kaart informatie van het desbe-
Onze inspecteurs kijken of op een erf mest-
via telefoonnummer
in zijn bedrijfsvoering, dan is er geen sprake
treffende gebied verkrijgen. Deze informatie
vocht naar oppervlaktewater lekt maar ook of
055 52 72 911.
week 24 uur bereikbaar.
passingen. Immers wanneer je bij een kuilplaat
een voorziening aanlegt om het kuilvoersap
Website
op te vangen moet altijd in de bestaande plaat
Voor de agrarische bedrijven die zich - nog -
Dat kan tot het eind van
gehakt en gebroken worden. Het realiseren
niet hebben aangemeld, maar in de toekomst
2014. Meer informatie
van een nieuwe kuilplaat is veel eenvoudiger.”
verbouwingen gaan verrichten, biedt de
hierover ontvangt u
website www.goedboerenerf.nl uitkomst.
meer van vervuild hemelwater vanaf een erf,
gaat over regelgeving en oplossingsrichtingen.
afspoeling van perssap en percolaat uit kuilen
is er geen perssap meer dat uit de kuil stroomt
Hierdoor is het mogelijk meer informatie te
plaatsvindt.
en is een effectieve indeling van voertransport
bieden in de gevallen waar geen advies is
Vanuit de lucht zijn meerdere situaties goed
op het erf een feit. Het resultaat is dat het
afgegeven.
waar te nemen. Dat geldt voor een olie-
bedrijf milieutechnisch klaar is voor de toe-
lozing op een watergang, maar ook voor
komst en zich geen zorgen meer hoeft te
bespuitingen. Doodgespoten velden met
Bespuiting dicht bij een watergang.
maken over een bedrijfscontrole.
glyfosaat laten immers een geel/oranje veld
Directe vermindering
achter. Daarbij kijkt men of de taluds van de
watergangen niet worden meegespoten.
Valt een ongewenste situatie op, dan maakt
Het advies zit vaak in kleine aanpassingen in de
Dijktaluds worden ook in de gaten gehouden.
het waterschap foto’s. Als de situatie op de
bedrijfsvoering. Het monteren van regengoten
Als daarop paarden of koeien lopen of als
grond werkelijk illegaal is, bezoeken water-
aan opstallen op het erf, een betere indeling
daar illegale bouwactiviteiten plaatsvinden,
schapsinspecteurs de overtreder. Het water-
van de erfsituatie waardoor er minder transport
dan zorgt dat voor instabiliteit. Dat brengt
schap voert de luchtcontroles uit samen met
is van voer over het schone gedeelte van het erf
de veiligheid van de dijk in gevaar.
Rijkswaterstaat en provincie Gelderland.
of het verleggen van een koepad direct op de
www.goedboerenerf.nl
10
Een studiegroep doet
veldonderzoek naar de
bodemstructuur.
11
Agrarische nieuwsbrief
Agrarische nieuwsbrief
Bewustwording onder agrariërs groeit
Voorlichting en mobiel meten effectief
Duurzaam bodembeheer van
“marge naar mainstream”
Waterschap beteugelt
ongewenste lozingen op riool
In het project Duurzaam bodembeheer lag de focus op bodembeheer en
Bewust omgaan met afvalwater, dat vrijkomt van bijvoorbeeld de melkrobot
melk produceren met minder verliezen naar lucht, bodem en water.
en voermengkeukens, blijft belangrijk. Voor het lozen van afvalwater op het
Projectdoel was het verbeteren van de kwaliteit van het oppervlaktewater
riool is immers zuiveringsheffing verschuldigd.
door minder belasting met nutriënten, zoals stikstof en fosfor.
Heemraad Dick Veldhuizen
In opdracht van Waterschap Vallei en Veluwe en
of mest het bedrijf weer verlaten. Het overschot
over de meerwaarde van
de provincies Utrecht en Gelderland voerde Agra-
blijft dus achter in de bodem. Het project laat zien
duurzaam bodembeheer:
rische Natuurvereniging Vallei Horstee het project
dat er nog een wereld te winnen is als het gaat
“Resultaten laten het
tussen 2010 en 2014 uit. Van 217 bedrijven zijn
om fosfaatefficiëntie. Slechts 30% van de fosfaat
belang van het project
cijfers verwerkt en is de gehele toeleverende
wordt uiteindelijk weer benut als melk en vlees,
voor agrariër én water-
industrie intensief betrokken. Veel maatregelen
maar de spreiding biedt ook ruimte voor verbe-
beheerder zien.
zijn in studiegroepverband besproken en prak-
tering. Bedrijven die efficiënt met fosfaat omgaan
Financieel aantrekkelijk
tijkrijp gemaakt. Met de komst van de kringloop-
leveren een milieuprestatie die vaak hand in hand
voor de agrariër, beter
wijzer is kringlooplandbouw van “marge naar
gaat met een beter economisch rendement.
voor het milieu en bij-
mainstream” gegaan. Agrariërs zijn zich steeds
Dat is echte win-win!
dragend aan een goede
meer bewust dat bodembeheer een substantieel
Voor 23% van het rioolwater dat Waterschap
afvalwater op het riool is zuiveringsheffing
waterbeheersing.
onderdeel van hun bedrijfsvoering moet zijn.
Klimaatverandering
Vallei en Veluwe in 2013 zuiverde, werd geen
verschuldigd. Ook bij het houden van een
De bodem speelt daarin
Om bedrijven te belonen voor hun inzet binnen
Het waterschap onderzocht welke bodemmaat-
belasting betaald. In 2012 was dit nog 26%,
mini-camping moet extra zuiveringsheffing
een grote rol. Reden te
het project zijn kringlooprapporten uitgereikt.
regelen kunnen bijdragen aan een klimaatbestendig
maar het moet terug naar 15%. In 2012 startte
worden betaald. Waterschap Vallei en Veluwe
meer voor de landbouw-
Dit rapport kan geborgd worden met een
bodem- en waterbeheer. Gekeken is naar aspecten
het waterschap een offensief tegen het tekort
wil vooral door goede voorlichting bij (agra-
en watersector om
certificaat. Bovenwettelijke prestaties kunnen
als beworteling, bodemleven, bodemverdichting en
aan belastinginkomsten. “Die werkwijze werpt
rische) bedrijven er voor zorgen dat zij de
gezamenlijk op te
ook beloond worden. Zo kan extra ruimte
bemestingstoestand. De resultaten zijn bemoedi-
zijn vruchten af,” zegt dagelijks bestuurslid Bert
juiste zuiveringsheffing betalen.
trekken.”
ontstaan voor de efficiëntere bedrijven.
gend: maatregelen als raskeuze, mineralenmanage-
van Vreeswijk. “Door extra voorlichting, bedrijfs-
ment, maaibeheer of bevorderen biodiversiteit in
bezoeken en metingen in het riool zorgt het
Onderzoek
de bodem kunnen bijdragen aan een beter water-
waterschap ervoor dat agrarische en industriële
Met name op de rioolwaterzuiveringsinstalla-
bedrijven gaan betalen voor de schoonmaak
ties in Veenendaal, Ede, Amersfoort, Nijkerk,
van het door hen geloosde afvalwater.”
Harderwijk en Elburg is sprake van een te grote
Fosfaat
Fosfor kan alleen via aangekocht voer of kunstmest beheer én een hogere gewasopbrengst geven
het bedrijf binnenkomen en via melk, voer, dieren
door het verlagen van droogteschade.
Rioolwaterzuiveringsinstallatie Ede.
vuilvracht. Het waterschap doet daarom de
Resultaten
• Het kringlooprapport maakt het mogelijk melkveehouders
te belonen voor duurzamere prestaties, bijvoorbeeld bij
bedrijfsuitbreiding of voor premies.
• Forse uitbreiding van deelnemende melkveehouders
dankzij het inschakelen van alle voerleveranciers.
• Een gerealiseerde besparing ten opzichte van de norm:
811.458 kg op stikstof en 312.053 kg op fosfaat.
• Voor de agrariër betekent dit behoud van mest en
dus mineralen voor gras- en bouwland.
• Toename van de gemiddelde opbrengsten van het land,
270 kg gras en 585 kg maïs meer per hectare.
• Een op bedrijfsniveau gerealiseerde hogere benutting van
stikstof (3%) en fosfaat (6%). Daardoor een lager overschot
aan stikstof (- 31 kg/ha) en fosfaat (- 3 kg/ha).
• Het vergroten van de bewortelingsdiepte van grasland
speelt een belangrijke rol in de gewasopbrengst en
droogtetolerantie. Waterbeheer en landbouw worden
hierdoor meer klimaatbestendig.
Bewust
komende jaren vooral onderzoek in het gebied
Een deel van het tekort aan zuiveringsheffing is
dat afvalwater loost op deze installaties. Begin
verklaarbaar. Regenbuien die straatvuil en hon-
2014 controleerde het waterschap 40 bedrijven
denpoep in het riool brengen, zijn bijvoorbeeld
in het buitengebied van Elspeet (gemeente
mede oorzaak. Een ander deel is echter toe te
Nunspeet). Hierbij werd een vijftal kleine over-
schrijven aan nalatigheid en helaas ook aan
tredingen aangetroffen, waaronder een lozing
bewuste illegale lozingen. Voor agrariërs is het
van met melk vervuild spoelwater. Daarnaast
belangrijk bewust om te gaan met afvalwater
gebruikt het waterschap mobiele meters waar-
dat vrijkomt van bijvoorbeeld de melkrobot
mee illegale lozingen op het riool direct worden
en voermengkeukens. Voor lozing van het
waargenomen.
Absorberende onderlaag bij inkuilen van voer
Voorkomt voederwaardeverlies en
houdt waterkwaliteit op niveau
Diverse bedrijven in het werkgebied
de maïskuil gevoerd wordt, van daaruit geen
perssap vrijkomt. Vrijkomende perssappen
van Waterschap Vallei en Veluwe
zijn funest voor oppervlaktewater als ze niet
worden opgevangen. Ze veroorzaken lang-
passen bij het inkuilen van voer
durige vervuiling van oppervlaktewater.”
absorberende onderlagen van stro
Advies
Nieuwsbrief
per e-mail
Het resultaat van zo’n vervuiling is vaak een
Ontvangt u onze
zuurstofloze sloot waarin veel opgeloste
Agrarische nieuwsbrief
stoffen zitten die niet of nauwelijks meer af-
liever digitaal dan kan
breken. In zo’n sloot is geen enkel leven meer
dat. Wilt u daarvoor uw
mogelijk, eenvoudig omdat zuurstof ontbreekt.
naam en adres plus het
Het toepassen van een absorberende onder-
e-mailadres waarop u
laag voorkomt veel voederwaardeverlies en
de nieuwsbrief wilt
verslechtering van de waterkwaliteit op lokaal
ontvangen, doorgeven
niveau. Het advies van het waterschap luidt
aan Communicatie@
daarom: pas een absorberende onderlaag
Vallei-Veluwe.nl?
toe. Samen met Broos Water bv en
LTO organiseerde het waterschap
hiervoor de afgelopen jaren het
project Goedboerenerf.
“Vanuit de agrarische sector vernemen we dat
toe als u in het najaar maïs gaat oogsten.
inmiddels op tientallen bedrijven een onder-
De meeste loonwerkers kunnen de onderlaag
laag bij het inkuilen van met name maïs, maar
prima inpassen in hun werkzaamheden.
In deze agrarische nieuwsbrief:
Het onderhoud aan watergangen vanaf 2017
Vanaf het volgende
ook van grassoorten, wordt toegepast,” zegt
nummer, dat aan het
Jan Verhoef, heemraad van het waterschap.
eind van dit jaar ver-
“Maar dat aantal zien we natuurlijk graag
schijnt, ontvangt u de
groter worden.”
nieuwsbrief dan digitaal.
Gratis advies over erfafspoeling
in Goedboerenerf
Mes snijdt aan twee kanten
“De grootste winst bij de toepassing komt
Eén nieuwe Keur voor Vallei en Veluwe
ten gunste van de agrariër,” vervolgt Verhoef.
“De absorberende onderlaag houdt de uit
de maïs vrijkomende perssappen immers vast
De win-win van duurzaam bodembeheer
als voederwaarde. Deze onderlaag kan in zijn
geheel worden gevoerd aan het vee. Een
ander belangrijk voordeel is dat gedurende
de tijd dat het vee in de winterperiode uit
Agrariërs bekijken een absorberende onderlaag
tijdens een demonstratiedag.
Waterschap Vallei en Veluwe zorgt voor veilige dijken, schoon en voldoende oppervlaktewater en gezuiverd
­afvalwater in het gebied tussen IJssel, Nederrijn, Utrechtse Heuvelrug en Randmeren. Samenwerken en vernieuwen
zijn essentieel in ons werk.
20140087
Uitgave van Waterschap Vallei en Veluwe, Steenbokstraat 10 | 7324 AX Apeldoorn | Telefoon 055 - 52 72 911
E-mail [email protected] | Internet www.vallei-veluwe.nl | Tekst Afdeling Services | Foto’s Waterschap
Vallei en Veluwe | Vormgeving Afdeling Services | Oplage 5.500 Juli 2014
Aan informatie in deze folder kunnen geen rechten worden ontleend.
Zomer 2014
Snoeischouw bevordert onderhoudswerk
Voorlichting en onderzoek gaan
tekort inkomsten zuiveringsheffing tegen