presentatie - FrieslandCampina Institute

Wat is de relatie tussen zuivel en
voedingsstoffeninname?
Dr. Ir. Joline W.J. Beulens
Achtergrond
• Inname van melk en melkproducten neemt af bij kinderen
(Dror & Allen, 2014)
• Melk en melkproducten rijk aan vitaminen, mineralen,
maar leveren ook energie en verzadigd vet
• Aanbevolen hoeveelheden:
400 ml melk
10 g kaas
Voedselconsumptiepeiling
• Voedselconsumptiepeiling 2007-2010 bij kinderen:
– Te lage inname van fruit, groente, vezels
– Te hoge inname van verzadigd vet
– Mogelijk te lage inname van vitamine A, E, magnesium en
zink (van Rossum, 2011)
Bijdrage aan voedingsstoffen
• Melkproducten kunnen bijdragen aan deze inname
– Vervanging van melkproducten?
– Relatie met inname voedingsgroepen en voedingsstoffen?
– Hoge inname melkproducten geassocieerd met hoge
inname brood, granen en vlees (Rangan, 2012)
Vraagstelling
• Wat is de relatie van zuivelinname met inname van
basisvoedingsmiddelen en voedingsstoffeninname uit
zuivel en niet-zuivelbronnen?
Methoden
• Voedselconsumptiepeiling 2007-2010
– 1007 kinderen 7-13 jaar
– Respons 70.9% tot 75.9%
– Weegfactoren voor demografische factoren en
consumptiedagen
– Voeding, lengte, gewicht, vragenlijst
Meting van voedingsinname
• Twee 24-uurs recalls
– Niet opeenvolgende dagen
– Face-to-face interview met diëtist
• Zuivelinname
– Totaal: melk, melkdranken, yoghurt, kaas, melkdesserts
– Melk: melk en karnemelk
– Kaas: alle kaasproducten (inclusief verse kaas)
Statistische analyses
•
•
•
•
•
Niet-gebruikers ten opzichte van tertielen van gebruikers
Lineaire regressie over de categorieën
Weegfactoren
Correctie voor totale energie-inname
Correctie voor leeftijd, geslacht en educatie
Studiepopulatie
49.9%
9.9 jaar 20.4%
19.2%
9.6%
Geen verschillen op basis van zuivelconsumptie
behalve land van afkomst
Zuivelinname
33% gebruikt weinig
tot geen melk
30% gebruikt weinig
tot geen kaas
Melkconsumptie en inname voedingsgroepen
Melk (g/dag)
0
T1: 96.6
T2: 232.4
T3: 459.5
P-waarde
Frisdrank
451 ±227
416 ±207
374 ±205
292 ±162
<0.001
Koffie/thee
74 ±83
87 ±81
56 ±75
58 ±78
0.01
Melkdranken
49 ±61
46 ±56
42 ±52
35 ±51
0.04
Vruchtensap
140 ±107
144 ±114
129 ±111
100 ±94
0.009
Yoghurt
158 ±136
111 ±96
86 ±82
89 ±84
<0.001
Groenten
62 ±35
71 ±35
74 ±34
75 ±34
0.02
Fruit
86 ±53
76 ±50
92 ±52
107 ±56
0.002
Granen
173 ±51
172 ±47
180 ±46
190 ±51
0.009
Melkconsumptie en inname macronutriënten
Melk (g/d)
0
T1: 96.6
T2: 232.4 T3: 459.5 P-waarde Penergiecorrectie
Energie (kcal)
2059
±292
2043
±305
2104
±296
2169
±300
<0.001
Eiwit (g)
62 ±12
63 ±11
67 ±12
76 ±12
<0.001
<0.001
Trans vet (g)
1.2 ±0.4
1.2 ±0.4
1.3 ±0.5
1.4 ±0.5
<0.001
<0.001
Verzadigd vet (g)
28 ±6
28 ±6
30 ±6
32 ±7
<0.001
<0.001
Onverzadigd vet
(g)
42 ±9
43 ±10
43 ±10
42 ±9
0.99
<0.001
Koolhydraten (g)
271 ±40
264 ±42
271 ±39
274 ±40
0.39
<0.001
Vezels (g)
16.2 ±3.3 15.9 ±3.0 16.7 ±2.8 16.9 ±2.9 0.05
0.76
Melkconsumptie en inname micronutriënten
Melk (g/d)
0
T1: 96.6
T2: 232.4 T3: 459.5
P-waarde
Penergiecorrectie
Calcium (mg)
736
±200
785
±193
941 ±174 1256
±237
<0.001
<0.001
Jodium (μg)
137 ±32 137 ±28
153 ±35
174 ±33
<0.001
<0.001
Kalium (mg)
2334
±452
2602
±394
2973
±449
<0.001
<0.001
Zink (mg)
7.7 ±1.8 7.8 ±1.6
8.5 ±1.6
9.8 ±2.0
<0.001
<0.001
Vitamine B2 (mg)
1.2 ±0.4 1.3 ±0.4
1.4 ±0.3
1.9 ±0.3
<0.001
<0.001
Vitamine B12 (μg)
2.7 ±1.0 3.0 ±1.1
2.7 ±1.1
4.9 ±1.3
<0.001
<0.001
Vitamine C (mg)
86 ±33
82 ±30
78 ±27
0.08
0.007
2410
±446
83 ±30
Kaasconsumptie en inname voedingsgroepen
Kaas (g/dag)
0
T1: 9.8
T2: 24.3
T3: 57.2
P-waarde
Aardappelen (g) 92 ±45
85 ±43
76 ±45
66 ±40
<0.001
Groenten (g)
63 ±34
69 ±33
73 ±38
76 ±34
0.01
Granen (g)
154 ±45
167 ±41
180 ±47
221 ±53
<0.001
Vlees (g)
89 ±36
88 ±36
81 ±32
81 ±34
0.03
Dranken (g)
933 ±244
963 ±232
977 ±245
1032 ±278
0.03
Zoet beleg (g)
17 ±13
12 ±9
12 ±9
11 ±10
0.002
Kaasconsumptie en inname macronutriënten
Melk (g/d)
0
T1: 9.8
T2: 24.3
T3: 57.2
P-waarde Penergiecorrectie
Energie (kcal)
2054
±291
2008
±277
2057
±281
2256
±323
<0.001
Eiwit (g)
63 ±12
63 ±12
65 ±11
77 ±12
<0.001
<0.001
Trans vet (g)
1.1 ±0.5
1.1 ±0.4
1.3 ±0.4
1.6 ±0.6
<0.001
<0.001
Verzadigd vet (g)
27.0 ±6.1 27.7 ±5.8 29.3 ±4.9 35.5 ±7.2 <0.001
<0.001
Onverz. vet (g)
43.0 ±9.6 42.1 ±9.6 41.0 ±8.6 44.2 ±9.9 0.38
<0.001
Koolhydraten (g)
270.8
±39.9
<0.001
Vezels (g)
16.0 ±3.1 16.1 ±2.9 16.0 ±2.9 17.5 ±3.2 0.007
259.5
±36.4
267.9
±42.1
281.5
±42.9
0.04
0.92
Kaasconsumptie en inname micronutriënten
Kaas (g/d)
0
T1: 9.8
T2: 24.3
T3: 57.2
P-waarde
Natrium (mg)
2107 ±404 2191 ±429 2269 ±388 2722 ±493 <0.001
Calcium (mg)
769 ±186
796 ±208
902 ±199
1223 ±251 <0.001
Jodium (μg)
141 ±31
138 ±29
147 ±30
173 ±38
<0.001
Zink (mg)
7.6 ±1.7
7.8 ±1.6
8.2 ±1.7
9.9 ±1.9
<0.001
Selenium (μg)
33.1 ±8.4
33.3 ±7.4
33.3 ±7.1
38.6 ±8.8
<0.001
Fosfaat (mg)
1159 ±198 1157 ±216 1216 ±213 1477 ±231 <0.001
Vitamine B2 (mg)
1.4 ±0.4
1.3 ±0.4
1.4 ±0.4
1.6 ±0.4
<0.001
Vitamine B12 (μg)
3.3 ±1.3
3.1 ±1.1
3.4 ±1.1
4.2 ±1.2
<0.001
Retinol act. (μg)
564 ±300
613 ±343
657 ±337
742 ±308
<0.001
Totaal zuivelconsumptie
• Vergelijkbaar met melkconsumptie
• Niet-gebruikers van zuivel slechts 17 kinderen
Totaal zuivelconsumptie
• Macronutriënten geeft vergelijkbare resultaten met
melkconsumptie
• Micronutriënten combinatie van melk- en kaasconsumptie
Additionele analyses
• Correctie voor leeftijd, geslacht en educatie had weinig
effect op de resultaten
– Verklaarde voor een deel verbanden met granen,
vruchtensap, aardappelen.
Conclusie
• Hogere melk- en zuivelconsumptie gaat samen met
– Lagere inname van frisdranken, koffie/thee, maar ook
vruchtensap
– Hogere inname van groente, fruit en granen
• Dit reflecteert ook in de inname van nutriënten zoals
vezels, vitaminen, mineralen
• Hogere zuivel- en melkconsumptie gaat ook samen met
hogere inname energie, verzadigd vet en natrium
Discussie
• Bijdrage van zuivel van belang voor adequate inname
nutriënten
– Voor zuivel-nutriënten, maar ook andere nutriënten als
vitamine A of zink
• Bijdrage aan te hoge inname van energie en verzadigd vet
– Overgewicht
– Toekomstig risico op chronische ziekten
Sterkten en zwakten
• Sterkten
– Groepsgrootte en representatieve steekproef
– Gedetailleerde meting voedingsinname
• Zwakten
– Slechts 2 dagen voedingsinname
– Geen directe vervanging onderzocht
Take home message
• Zuivelconsumptie levert een bijdrage aan inname van
vezels, vitaminen, mineralen
– Niet alleen door nutriënten uit zuivel, maar ook via
associatie met inname van basisvoedingsmiddelen
• Bijdrage van zuivelconsumptie aan energie, verzadigd vet
en natrium is aandachtspunt
Met dank aan:
UMC Utrecht
• Marjo E. Campmans-Kuijpers MSc
FrieslandCampina
• Cécile Singh-Povel PhD
• Jan Steijns PhD
Deelnemers en medewerkers Voedsel Consumptie Peiling
Financiële ondersteuning van FrieslandCampina