Nummer BD2014-000791
Afdeling concernstaf
Gemeente Amsterdam
Stadsdeel Zuid
SL
Commissie Samenleving
Raadscommissievergadering van: <datum onbekend>
z
Portefeuille
Programma
Datum besluit DB
Ter kennisneming voor de commissievergadering
29E Grote projecten gebiedsontwikkeling
12 Programma Omgeving Noord/Zuidlijn
11-03-2014
Onderwerp
Plintenstrategie De Pijp
De commissie wordt gevraagd kennis te nemen van
1.
het verslag "De Ferdinand Bolstraat en de zijstraten op ooghoogte, verslag
plintengame 23 september 2013";
2.
Het feit dat het verslag wordt meegenomen in de gebiedsplannen of de actualisatie
van de economische visie en voorzover relevant bij de voorbereiding van het
bestemmingsplan.
Reden bespreking
<Alleen in te vullen door de Griffie>
Wettelijke grondslag
Geen. Het dagelijks bestuur wil het verslag van de plintengame meegeven aan de
commissie.
Bestuurlijke achtergrond
Op 27 januari 2010 heeft de stadsdeelraad van Oud Zuid de economische visie
winkelgebied Ferdinand Bolstraat vastgesteld als onderdeel van het Gebiedsprogramma
Noord Pijp. De plintengame is gehouden om te kijken in hoeverre deze economische visie
nog geldt en welke aanpassingen eventueel nodig zijn om de visie te actualiseren.
uitkomst extern advies
Het verslag is een weergave van wat partijen op 23 september (en in de aanloop naar deze
datum) genoemd hebben. Een bredere groep dan deze aanwezigen is niet geconsulteerd.
Geheimhouding
N.v.t.
stukken
Meegezonden
Ter Inzage gelegd
1.
De Ferdinand Bolstraat en de zijstraten op ooghoogte, verslag plintengame 23
september 2013
Geen
1
Portefeuille 29E
Gemeente Amsterdam, Stadsdeel Zuid
Commissie Samenleving
Raadscommissievergadering van <datum onbekend>
Onderstaande personen namen d e e l aan de plintengame o f aan de i n t e r v i e w s
voorafgaand:
Maaike van Gelder - v o o r z i t t e r / P a r e l s van De P i j p / K i n d e r f e e s t w i n k e l (Ondernemersvereniging Ferdinand B o l )
Sacha Vink - a m b a c h t e l i j k ondernemer, kunstenaar (Haaks / A m b a c h t e l i j k e ondernemers Made i n De P i j p )
Dimphy van V i l s t e r e n - commercieel beheer (vastgoedeigenaar Kroonenberg Groep)
David van der Boon - commercieel beheer (vastgoedeigenaar Kroonenberg Groep)
Hélène P a t t i j n - d i r e c t e u r / eigenaar pand C o r n e l i s T r o o s t p l e i n (Cocon V a s t g o e d o n t w i k k e l i n g )
M a r t i j n Snelder - winkelpanden (vastgoedeigenaar Vastned)
Edwin Oostmeijer - p r o j e c t o n t w i k k e l a a r panden boven s t a t i o n (Edwin Oostmeijer O n t w i k k e l i n g )
Hélène van Zomeren - ondernemer
M i c h i e l van Hoof - winkelstraatmanager Ferdinand Bol ( S e i n p o s t )
E l l e n Dacobs - d i r e c t e u r (MKB Amsterdam)
D i r k Lubbers - manager (Heineken Experience)
Hans Appelboom - eigenaar / ondernemer (Duikelman)
Robert Pattinama - eigenaar ( R i a l t o / Ondernemersvereniging
Ceintuurbaan)
Mark Kroesen - ondernemer / v o o r z i t t e r (Ondernemersvereniging A l b e r t Cuypmarkt)
Dustus de N i j s - ondernemer / eigenaar (Burgermeester)
Dion Eggen - ondernemer / eigenaar (Burgermeester)
Siemon de Dong - ondernemer / eigenaar (De T a a r t van m i j n Tante)
Paul Schut - winkelmakelaar (HB Kroese & P a t e r n o t t e )
Tony W i j n t u i n - r e t a i l s t r a t e e g (Wyne S t r a t e g y & I n n o v a t i o n )
Arno Inen - e x p l o i t a n t ( M i x t u p )
M e l l e Blom - ondernemer ( L o e t j e / Black S t u f f )
D i r k van P e i j p e - e x p e r t s t a d s s t r a t e n (De U r b a n i s t e n )
Dos Gadet - p l a n o l o o g ( D i e n s t R u i m t e l i j k e Ordening)
A r j a n van Nieuwenhuizen - economisch geograaf ( D i e n s t R u i m t e l i j k e Ordening)
Ruwan A l u v i h a r e - ontwerper Rode Loper ( D i e n s t R u i m t e l i j k e Ordening)
Deroen S l o t - d i r e c t e u r (Onderzoek + S t a t i s t i e k )
A r i e Roos - programmamanager (Stadsdeel Z u i d )
w i l l i a m Stokman - beleidsmedewerker economische zaken (Stadsdeel Z u i d )
Saskia H u f t - a d v i s e u r programma omgeving l \ l o o r d / Z u i d - l i j n (Stadsdeel Z u i d )
Lisa G i e l i n g - programmamedewerker (Stadsdeel Z u i d )
Hans Karssenberg - e x p e r t plintenaanpak / p a r t n e r ( S t i p o )
Dan van T e e f f e l e n - e x p e r t plintenaanpak / s e n i o r p l a n o l o o g ( S t i p o )
Deroen Laven - e x p e r t plintenaanpak / p a r t n e r ( S t i p o )
Gergo Hevesi - media ( S t i p o )
Sander van der Ham - stadspsycholoog ( S t i p o )
- 1 -
Inhoudsopgave
I n l e i d i n g : de plintengame
A a n l e i d i n g : De P i j p ^ de N o o r d / Z u i d - l i j n en de Rode Loper
De P i j p i n p e r s p e c t i e f
Wat a l s de N o o r d / Z u i d - l i j n s t r a k s
rijdt?
Dromen over de Ferdinand B o l s t r a a t
1. Hutspot (Tony Uijntuin)
2. SLA (Paul Schut)
3. De RambLaSj BarceLona (Eduin Oostmeijer^ architect)
4. Yonge Street^ Toronto (Jos Gadet, DRO)
5. Centrum XL (ELLen Jacobs, MKB)
6. Haar Lemmer dijk en Utrechtsestraat (Dimphy van ViLsteren, Kroonenberg Groep)
7. The Grove & The Farmersmarket (UiLLiam Stokman, StadsdeeL Zuid)
De stad op ooghoogte: hoe een goede s t r a a t b e l e v i n g v e r s c h i l maakt
Uaarom een goede pLint belangrijk is
Categorieën en criteria
De P i j p op ooghoogte: analyses en a c t i e s per deelgebied
1. stadhouderskade, Marie Heinekenplein & Ferdinand BoLstraat tot Albert Cuyp: entree en plein
2. Ferdinand BoLstraat tussen Albert Cuyp en Ceintuurbaan: belofte zijstraten
3. Ceintuurbaan & I ^ * ^ van der Helststraat tot Albert Cuypmarkt: tijdelijkheid, cultuur en eten
4. Ferdinand BoLstraat tussen Ceintuurbaan en Cornelis Troostplein: shared space en verbijf
5. 1^*^ Jacob van Camperstraat & Quellijnstraat: verbinding Museumplein
6. ALbert Cuypmarkt: winkels en plinten gaan mee doen
7. ALbert Cuyp overzijde: inrichten voor voetgangers
8. Gerard Doustraat: DE ambachtenstraat
Overstijgende conclusies
De Pijp: arena van stedelijke waardecreatie
Tussen nu en straks: waar staan ue?
Made in de Pijp
West, noord of oost: of toch zuid?
De holle weg en het struikgewas: een aantrekkelijk stadsjungle?
De tijd: een verwaarloosde dimensie?
PLintenstrategie: "Lekkere plinten-"'
Een kleine fietsrepubliek: levende en dode fietsen
De fysieke Pijp: kansen en verwachtingen
Overheid en markt: It takes two to tango
- 2 -
/// I n l e i d i n g : de plintengame ///
Op 23 september 2013 kwamen de b e l a n g r i j k s t e betrokkenen b i j de Ferdinand B o l s t r a a t en de z i j s t r a t e n i n de P i j p b i j e l k a a r .
OndernemerSj vastgoedeigenaren, c u l t u u r , s t e d e l i j k e en l a n d e l i j k e e x p e r t s voor s t r a t e n , r e t a i l en p l i n t e n , het s t a d s d e e l en
n a t u u r l i j k de A l b e r t Cuypmarkt. Samen observeerden, analyseerden en bespraken z i j de k w a l i t e i t van de p l i n t e n , de komst van de
N o o r d / Z u i d - l i j n , nieuwe o n t w i k k e l i n g e n en t r e n d s i n de P i j p .
Het proces
I n opdracht van Stadsdeel Zuid organiseerde S t i p o de 'Plintengame-" i n de oude Dongensschool op de hoek van de Ferdinand
B o l s t r a a t en de 1^^^ 3acob van Campenstraat. Vooraf voerde S t i p o gesprekken met de v e l e betrokkenen over de h u i d i g e i n v u l l i n g
van de p l i n t e n i n de Ferdinand B o l s t r a a t , de Ceintuurbaan en de z i j s t r a t e n , maar v o o r a l ook: hoe z a l d i t z i c h o n t w i k k e l e n
wanneer de N o o r d / Z u i d - l i j n k l a a r i s ? Komt e r dan ander p u b l i e k naar de P i j p ? Wat gebeurt e r met het f i e t s e n p r o b l e e m ( d a t nu a l
g r o o t i s ) ? Hoe wordt de openbare r u i m t e van de Ferdinand B o l s t r a a t i n g e r i c h t ? Wat i s de i d e n t i t e i t van De P i j p ? Hoe behoud en
v e r s t e r k j e d i e wanneer de s i t u a t i e v e r a n d e r t ?
De PLintengame
Met de uitkomsten u i t de gesprekken werd de Plintengame vorm gegeven. De plintengame bestond u i t v i e r stappen,
s t a p 1 : ANALYSE
T i j d e n s de middag gingen de deelnemers i n deelgroepen van 3 a 4 personen de s t r a a t op. I e d e r e groep observeerde en analyseerde
één van de volgende 8 deelgebieden:
1. De e n t r e e : Stadhouderskade, het Marie Heinekenplein & de Ferdinand B o l s t r a a t t o t de A l b e r t Cuyp
2. De toekomstige A l - l o c a t i e : Ferdinand B o l s t r a a t tussen de A l b e r t Cuyp en de Ceintuurbaan
3. De oost-west v e r b i n d i n g : Ceintuurbaan en de 1^*^ van der H e l s t s t r a a t t o t de A l b e r t Cuypmarkt
4. Het v e r v o l g : Ferdinand B o l s t r a a t tussen Ceintuurbaan en het C o r n e l i s T r o o s t p l e i n
5. De toekomstige v e r b i n d i n g naar het Museumplein: 1^*^ Dacob van Campenstraat en de Q u e l l i j n s t r a a t
6. De markt: de A l b e r t Cuyp
7. De o v e r z i j d e van de markt: A l b e r t Cuypstraat & P i c o p l e i n t o t de Ruysdaelkade
8. De ambachtenstraat: Gerard D o u s t r a a t .
- 4 -
gebied
streefbeeld
bestaande
wat we uit liet h u i d i g e gebied
groep
w a t er in h e l g e b i e d in de t o e k o m s t
nieuwe
<
kwaliteiten
wat er uit het huidige gebied absoluut
m o e t verdwijnen ƒ versnderen
wat in het gebied in de toekomst
absoluut niet m a g gebeuren
schrikbeeld
5 -
kwaliteiten
De groepen voerden de analyse van hun deelgebied u i t aan de hand van h e t analysemodel u i t De Stad op Ooghoogte (The C i t y a t Eye
L e v e l ) . D i t model bestaat u i t d r i e schaalniveaus: het gebouw, de s t r a a t en de c o n t e x t . B i j i e d e r schaalniveau scoorden de
groepen op c r i t e r i a . Deze scores v e r t a a l d e n z i c h naar s p i d e r g r a p h s , d i e de analyse van de h u i d i g e s i t u a t i e verbeelden (meer
over de schaalniveaus en de c r i t e r i a b i j ''De stad op ooghoogte: hoe een goede s t r a a t b e l e v i n g v e r s c h i l kan maken-").
Stap 2: VERDIEPING
Na de analyses kwamen de groepen t e r u g en deelden de analyse van hun deelgebied. Aanvullend op deze analyses v e r t e l d e n D i r k
Lubbers (Heineken Experience) v a n u i t z i j n b e t r o k k e n h e i d b i j de P i j p en Tony W i j n t u i n (WYNE S t r a t e g y & I n n o v a t i o n ) v a n u i t z i j n
r e t a i l - e x p e r t i s e over de Ferdinand B o l s t r a a t en de P i j p .
Stap 3: STREEFBEELD EN SCHRIKBEELD
Met deze i n p u t werd per deelgebied de l a a t s t e stap gemaakt i n de Plintengame. De groepen formuleerden voor hun eigen deelgebied
het s t r e e f b e e l d (hoe w i l l e n we h e t ) en het s c h r i k b e e l d (hoe w i l l e n we h e t a b s o l u u t n i e t ) . I e d e r g r o e p j e vulde h i e r v o o r een
assenkruis i n .
Stap 4: PRIORITEITEN EN ACTIES
Op b a s i s van het s t r e e f b e e l d en het s c h r i k b e e l d formuleerden de groepen t o t s l o t de p r i o r i t e i t e n
moet worden en daar waar over 3 j a a r mee begonnen moet worden.
Gemeente Amsterdann
Stadsdeel Zyid
De Plintengame werd georganiseerd door S t i p o i n opdracht van Stadsdeel Z u i d .
www.zuid.amsterdam.nl
www.stipo.nl
www.thecitvatevelevel.com
- 6-
waar morgen a l mee begonnen
/// A a n l e i d i n g : De P i j p , de N o o r d / Z u i d - l i j n en de
Rode Loper ///
De P i j p h e e f t i n de afgelopen t w i n t i g j a a r een enorme
t r a n s f o r m a t i e ondergaan. De v o l k s e w i j k werd een gemengd,
b e d r i j v i g gebied, waar mensen hun h u i s opknappen, g e n i e t e n
van het leven op s t r a a t , waar a m b a c h t e l i j k e en c r e a t i e v e
ondernemers o p b l o e i e n en Amsterdammers hun nieuwe u i t g a a n s leven v i n d e n . Koekenbier werd F l i n c k : e e r s t een aggenebbisj
kroeg voor m a r k t k o o p l u i , t a x i c h a u f f e u r s en s t u d e n t e n , nu een
café voor de nieuwe c r e a t i e v e k l a s s e . Naast de f i e t s e n m a k e r
("Heus. CITO h e e f t ' t " ) kwam de Coffee Company.
Toen begon het bouwen aan de N o o r d / Z u i d - l i j n . Voor De P i j p
betekent d i t v o o r a l de afgelopen acht j a a r v o o r a l een
opgebroken Ferdinand B o l , nog v i e r j a a r t e gaan. Ondernemers
kunnen m o e i l i j k ondernemen en o v e r l e v e n met de
nadeelcompensatieregeling. Nieuwe formules d i e e l d e r s
g e m a k k e l i j k aanslaan redden het h i e r nu n i e t .
Maar wat een c o n t r a s t a l s de l i j n s t r a k s gaat r i j d e n , a l s de
bovengrond i s h e r i n g e r i c h t t o t de Rode Loper, a l s de
Ferdinand Bol weer een gebied waar voetgangers de baas z i j n
en w i n k e l s t o t hun r e c h t komen. Een paar j a a r geleden was
h e e l even de bouwput d i c h t en d i r e c t stegen de inkomsten met
40%, een k o r t v o o r p r o e f j e van de p o t e n t i e . S t r a k s i s de
s t r a a t weer mooi en brengt de metro 40 t o t 60.000 bezoekers
per dag het gebied i n . Die komen bovenop de v e l e bewoners en
bezoekers d i e er nu a l z i j n , de 600.000 b u i t e n l a n d s e
t o e r i s t e n b i j de Heineken Experience en de 6 min
marktgangers op de A l b e r t Cuyp (waarvan een kwart t o e r i s t e n ,
d i e voor de h e l f t van de omzet z o r g e n ) .
- 8 -
Wat v e r a n d e r t de metro? Iedereen l i j k t zo g e f o c u s t op
kostenbeheersing en verzakkingsgevaar dat nog v r i j w e l
niemand h e e f t nagedacht wat de N o o r d / Z u i d - l i j n voor het
gebied gaat betekenen. Komen s t r a k s meer r e i z i g e r s van CS
pas i n De P i j p boven de grond? Z u l l e n de n a t i o n a l e en
i n t e r n a t i o n e l e bezoekers aan de RAI s t r a k s ''winen en dinen^
i n De P i j p ? Komt de Zuidas "vrijmibo-"^ de stad i n ? Z u l l e n de
noordelingen massaal voor hun boodschappen naar de A l b e r t
Cuyp t r e k k e n ? Wordt de l i j n een u i t g a a n s l i j n , met Eye,
R i a l t o en s t r a k s een nieuw podium op de Zuidas? En
bovengronds? Wordt de Rode Loper een s t a d s s t r a a t d i e l o o p t
van CS naar Z u i d , net z o a l s Yonge S t r e e t e i n d e l o o s met
steeds andere s f e r e n de as van Toronto i s ? Waar z u l l e n de
bezoekers aan het Museumplein, 4 t o t 5 min per j a a r ,
u i t s t a p p e n ? Er z i j n v o o r a l v e e l vragen. Heeft een metro wel
zoveel impact - i s het Weesperplein er nu w e z e n l i j k anders
door geworden? Hoewel, zou de Amstelcampus / R o e t e r s e i l a n d
met 50.000 studenten e r anders z i j n gekomen?
Het s c h r i k b e e l d i s voor iedereen d u i d e l i j k : de Damstraat.
Een s t r a a t d i e v l a k en goedkoop i s , d i e a l l e e n w i n k e l s voor
een bepaald s o o r t t o e r i s t e n b i e d t en n i e t voor de b u u r t .
Het s t r e e f b e e l d i s eerder de U t r e c h t s e s t r a a t o f de
Haarlemmerdijk met hun k l e i n s c h a l i g e unieke f o r m u l e s . Maar
kan dat? Meer bezoekers betekent meer huur, van A2 naar A l ,
en ketens tussen de twee toekomstige metrouitgangen (kop
A l b e r t Cuypmarkt en k r u i s i n g C e i n t u u r b a a n ) . Z a l net a l s i n
Stockholm vaker +1 b i j de w i n k e l gaan horen? Z i j n ketens per
d e f i n i t i e e r g , o f i s het j u i s t een kans om Amsterdam
e i n d e l i j k eens b e t e r t e l a t e n scoren met nieuwe
i n t e r n a t i o n a l e f o r m u l e s , z o a l s Forever21 o f Urban
Outfitters?
Hoe koesteren we de z i j s t r a t e n en de mooie w i n k e l s , zoals De
Haan (IDzerwaren en gereedschappen), de Amsterdamse Glas i n
L o o d z e t t e r i j , maar ook de nieuwe f o r m u l e s a l s SLA en T a a r t
van m-'n Tante? Met welke instrumenten s o r t e r e n we voor?
Ideeën genoeg: nieuwe g e v e l r e g e l s , oude gevelreclames
terugbrengen, f i e t s e n aanpakken, leegstand aan de
Ceintuurbaan t i j d e l i j k v u l l e n , de ''hybride zone-" (van privé
naar p u b l i e k ) s t i m u l e r e n met g e v e l t u i n t j e s en mooie
uitstallingen.
En welke o r g a n i s a t i e i s er nodig? We kunnen l e r e n van
S c h i p h o l , waar naast euro-'s en k w a l i t e i t de i d e n t i t e i t a l s
i n v e s t e r i n g i n l a n g d u r i g e k l a n t e n b i n d i n g i n het
businessmodel werd opgenomen. We kunnen l e r e n van De Meent
i n Rotterdam, waar vastgoedeigenaar Robin von W e i l e r
meerdere panden opkocht en daardoor een b r a n c h e r i n g voor de
s t r a a t kon i n v o e r e n , i n p l a a t s van i e d e r pand op z i c h t e
v u l l e n met huurders d i e samen net geen leuke s t r a a t maken.
Eén d i n g i s d u i d e l i j k : het d r a a i t om b e l e v i n g . Waar het
vroeger g i n g om l o c a t i e en l o c a t i e , gaat het nu om l o c a t i e ,
p l e k en b e l e v i n g . A l s de bezoeker z i c h t h u i s v o e l t , z i c h
welkom v o e l t , z i c h g e p r i k k e l d v o e l t , dan b l i j f t h i j l a n g e r
- 10 -
en komt h i j vaker t e r u g . Maar dan moet De P i j p wel meer
b l i j v e n bieden dan a l l e e n de f o r m u l e s d i e o v e r a l a l z i j n t e
v i n d e n . De ambachten en de k l e i n e verrassende f o r m u l e s . Een
r u s t i g e maar s t i j l v o l l e s t r a a t i n r i c h t i n g en goede p l e i n e n en
parken, i n p l a a t s van de h u i d i g e beheerachterstanden en
verrommeling. En bewoners van De P i j p z i j n h i e r i n
b e l a n g r i j k . De P i j p i s en b l i j f t een w i j k waar een
gemêleerde b e v o l k i n g n e e r s t r i j k t . Velen voelen z i c h
aangetrokken t o t de b u u r t , en zorgen op h e t z e l f d e moment dat
de unieke i d e n t i t e i t behouden b l i j f t .
Tot s l o t : goede p l i n t e n . De p l i n t i s de begane grond van een
gebouw, het g e d e e l t e op ooghoogte, dat j e a l s voetganger het
meest b e l e e f t . De p l i n t i s misschien maar 20% van het
gebouw, maar b e p a a l t 80% van de b e l e v i n g . S t i p o maakte met
v e l e co-auteurs, gebaseerd op eerdere e r v a r i n g e n z o a l s voor
de Binnenstad Rotterdam, het modekwartier i n Arnhem en de
Zuidas, het open source boek The C i t y a t Eye L e v e l . De
analyses van de thema hoofdstukken en de i n t e r n a t i o n a l e best
cases z i j n gebundeld i n lessen voor de p l i n t , de s t r a a t en
de c o n t e x t . T i j d e n s de plintengame i n De P i j p gebruiken we
die c r i t e r i a om met ''spidergraphs-' de h u i d i g e s i t u a t i e en de
toekomst t e o n t l e d e n .
Ritisteraam zuuu-zuu/
Coupling neighbourhoods
- Inflow of singles from within municipality
- Outflow of newly-formed couples to elsewhere in Amstenlam and outside
Amsterdam 2000-2007
Starting neighbourhoods
Inflow of starters from outside
Outflow of singles and newly-formed couples to other Amsterdam n'hoods
AfbeeLding
2 & 3: Buurten voor starters, ScharreLbuurten en Hokbuurten
Family formation neighbourhoods
- Inflow of newly-fonned couples from within municipality
- Outflow of newly-fomied families to elsewhere in Amsterdam and outside
- 11 -
/// De P i j p i n p e r s p e c t i e f ///
Jeroen SLot
Aan de s t a r t van de Plintengame g e e f t l e r o e n S l o t , d i r e c t e u r
Onderzoek + S t a t i s t i e k Amsterdam z i j n v i s i e op de P i j p en de
e f f e c t e n van de komst van de N o o r d / Z u i d - l i j n .
Demografie en woningenmarkt
Deroen s c h e t s t een p e r s p e c t i e f op de toekomst van de s t a d .
Er z a l v e e l aandacht z i j n voor de k w a l i t e i t van bestaande
buurten en b u u r t o n t w i k k e l i n g . De P i j p komt dan b i j u i t s t e k
i n beeld. Het m i g r a t i e g e d r a g van alleenstaanden i s een
robuuste t r e n d i n de stad d i e v e e l i n v l o e d h e e f t op met name
s t a r t e r s buurten a l s De P i j p . ^
Het a a n t a l ''nGstvlieders-' van b u i t e n Amsterdam neemt s t e r k
t o e . D i t z i j n v o o r a l studenten d i e i n de stad komen
studeren. Voor De P i j p z i j n deze s t a r t e r s een s u c c e s v o l l e
groep. De P i j p b l i j f t ondanks h e t vergevorderde proces van
g e n t r i f i c a t i o n onverminderd p o p u l a i r . Ook de groep bewust
gekozen alleenstaanden i n de stad neemt t o e . Deze mensen
vragen om nieuwe voorzieningen omdat ze ander u i t h u i z i g
gedrag hebben.
Op de kaarten z i j n v e r s c h i l l e n d e woonfases t e z i e n d i e z i c h
i n v e r s c h i l l e n d e buurten van de stad a f s p e l e n . Om t e
beginnen z i j n e r ''Scharrelbuurten^. D i t z i j n de buurten waar
v e e l s i n g l e s wonen. Te z i e n op de k a a r t i s d a t z i j met name
i n - en rondom h e t centrum wonen. Een volgende woonfase z i e n
we i n de ''Hokbuurten''. D i t z i j n de buurten waar v e e l
•'• Duurzame toegankelijkheid van de Amsterdamse woningmarkt voor starters: UvA
Centre for Urban Studies September 2013.
- 12 -
samenwonende s t e l l e t j e s t e r e c h t komen. Te z i e n i s d a t de
P i j p n i e t a l l e e n g e l i e f d i s a l s s c h a r r e l b u u r t , maar ook a l s
hokbuurt.
Na h e t hokken volgen vaak k i n d e r e n . D i t l u i d t de volgende
woonfase i n : de ''Opvoedbuurten-'. I n deze buurten, zoals h e t
woord h e t a l zegt, wonen v e e l gezinnen met jonge k i n d e r e n .
Op de k a a r t i s t e z i e n d a t velen van hen d i e buurten
opzoeken d i e b u i t e n h e t centrum en vaak ook b u i t e n de r i n g
l i g g e n . Tot s l o t kunnen we spreken van ''Vluchtbuurten', de
buurten waar mensen naartoe v l u c h t e n om de s t e d e l i j k e d r u k t e
te ontwijken.
T e g e l i j k e r t i j d i s een t r e n d z i c h t b a a r d a t e r meer
inkomensongeli j k h e i d o n t s t a a t . Wonen i n het centrum van de
stad i s voorbehouden aan de mensen met g e l d . Z i j d i e geen
geld hebben komen eerder aan de rand van de stad t e wonen,
omdat ze de huren i n het centrum n i e t op kunnen brengen. Ook
i n Amsterdam i s een s o o r t g e l i j k e o n t w i k k e l i n g gaande.
A f b e e l d i n g 6 l a a t d u i d e l i j k z i e n d a t e r i n de r i n g rondom
het centrum de g r o o t s t e i n k o m e n s v e r s c h i l l e n aan h e t ontstaan
z i j n . Maar ook i n de w i j k e n daar net b u i t e n i s d i t
z i c h t b a a r . Ook i n de P i j p s t i j g t de i n k o m e n s o n g e l i j k h e i d .
Amsterdam 2000-2007
AfbeeLding 4, 5 & 6: Opvoedbuurten, VLuchtbuurten en de
toename van inkornensongeLijkheid tussen 2000 - 2007 in
Amsterdam
- 13 -
Amsterdam 20uu-2üU7
Wat a l s de N o o r d / Z u i d - l i j n s t r a k s r i j d t ?
De vraag i s welke s i t u a t i e er o n t s t a a n i n 2017, wanneer de
metro r i j d t . Wordt de Ferdinand B o l s t r a a t dan een A l
l o c a t i e ? O n g e t w i j f e l d . Er komen meer g r o t e p u b l i e k s t r e k k e r s ,
wat goed i s voor de b e z o e k e r s a a n t a l l e n en het huurniveau.
Maar wat gaat er e s s e n t i e e l veranderen door de Noord/Zuidl i j n , wat n i e t t e v e r k l a r e n i s v a n u i t de o n t w i k k e l i n g e n d i e
nu a l gaande z i j n ? Wat gebeurt er p r e c i e s met de buurt? Wat
i s het e f f e c t op de andere h o o f d s t r a t e n zoals de van Wou en
de Ceintuurbaan?
Er z a l w a a r s c h i j n l i j k meer menging met t o e r i s t e n gaan
o p t r e d e n , omdat de P i j p m a k k e l i j k e r t e vinden i s . Ook i s t e
verwachten dat meer onderscheidende horeca (horeca met een
- 14 -
andere f u n c t i e e r b i j ) naar l o c a t i e s z a l zoeken i n de w i j k .
Die t r e n d i s nu a l z i c h t b a a r .
De A l b e r t Cuypmarkt i s dan een b i j z o n d e r fenomeen om naar t e
k i j k e n . Misschien i s de markt nu meer v a l s e romantiek en
n i e t meer van deze t i j d . Het aanbod daar s l u i t n i e t aan b i j
de eerde genoemde doelgroepen i n opkomst (de decohabiteerders).
Misschien moeten we van de N o o r d / Z u i d - l i j n n i e t heel
i n g r i j p e n d e veranderingen verwachten, en z i t de v e r a n d e r i n g
meer i n de g e n t r i f i c a t i o n d i e a l p l a a t s v i n d t . Die wordt door
de metro misschien v o o r a l v e r s t e r k t . Maar er moet wel
doorgegaan worden met a a n s l u i t i n g zoeken b i j de (nieuwe)
i n t e r e s s a n t e doelgroepen.
/// Dromen over de Ferdinand B o l s t r a a t
///
streefbeeLden van de deelnemers
Voorafgaand aan de plintengame vroegen we de betrokkenen om
een f o t o mee t e nemen d i e het meest uitdagende
t o e k o m s t p e r s p e c t i e f voor de Ferdinand B o l s t r a a t (en de P i j p )
verbeelde. Hieronder een k l e i n e s e l e c t i e van de foto-'s en
het v e r h a a l d a a r b i j .
1. Hutspot (Tony W i j n t u i n )
Hutspot aan de van Woustraat i s een goed voorbeeld van de
nieuwe, k l e i n e ondernemers d i e de P i j p opzoeken en
t e g e l i j k e r t i j d de w i j k en de i d e n t i t e i t v e r s t e r k e n . Hutspot
v e r t e g e n w o o r d i g t deze groep ondernemers a l s v o o r l o p e r . Te
z i e n i s dat deze p l e k g e l i e f d i s , maar zo z i j n er meer van
d i t s o o r t plekken t e vinden i n de P i j p .
2. SLA ( P a u l Schut)
SLA aan de Ceintuurbaan i s het andere goede voorbeeld van
s u c c e s v o l l e ondernemers d i e op een m o e i l i j k e p l e k een
b i j z o n d e r e zaak s t a r t e n . De Ceintuurbaan i s n i e t de
m a k k e l i j k s t e p l e k om een nieuwe f o r m u l e t e beginnen.
Afgelopen zomer stonden de r i j e n mensen voor de deur t e
wachten op hun s l a . De ondernemers a c h t e r SLA
vertegenwoordigen de ondernemers met l e f , d i e z i c h
aangetrokken voelen t o t de b u u r t . En op hun b e u r t ook weer
v e e l nieuwe mensen naar de P i j p t r e k k e n .
- 16 -
3. De RamblaSj Barcelona (Edwin O o s t m e i j e r , a r c h i t e c t )
De Ramblas i n Barcelona doet me denken aan Ferdinand
B o l s t r a a t . Er i s d r u k t e , het i s k l e i n s c h a l i g , er i s v e e l
l e v e n , enz. De Ramblas i s i n a l l e s wat de Ferdinand
B o l s t r a a t zou kunnen z i j n i n de toekomst. De s t r a a t i s smal,
er z i j n v e e l k l e i n s c h a l i g e v o o r z i e n i n g e n en met de h u i d i g e
plannen komt er ook d r u k t e .
4. Yonge S t r e e t , Toronto (3os Gadet, DRO)
Een uitdagend s t r e e f b e e l d voor de Ferdinand B o l s t r a a t i s
Yonge S t r e e t i n Toronto. D i t i s één de l a n g s t e
( s t a d s ) s t r a t e n van de w e r e l d . De s t r a a t v e r b i n d t a l l e m a a l
v e r s c h i l l e n d e delen van de stad met e l k a a r . Het i s een
w i n k e l s t r a a t van 5 k i l o m e t e r l a n g d i e succesvol i s op i e d e r
s t u k . Van kantoor t o t w i n k e l s t o t wonen. Denkend aan De Rode
Loper i n Amsterdam, o n t s t a a t er een h e e l ander p e r s p e c t i e f .
Het kan dus w e l , z u l k e lange s t r a t e n d i e het goed doen. De
Ferdinand B o l s t r a a t i s onderdeel van De Rode Loper, de
s t r a a t zou z i c h ook op d i e manier moeten mee o n t w i k k e l e n .
5. Centrum XL ( E l l e n Jacobs, MKB)
Amsterdam g r o e i t . De stad wordt g r o t e r , maar daarnaast
g r o e i e n gebieden ook naar e l k a a r . W i n k e l c e n t r a zoals de
Ferdinand B o l s t r a a t kunnen s t r a k s n i e t meer l o s gezien
worden van het centrum van Amsterdam. V a n u i t deze b l i k z a l
ook naar de Ferdinand B o l s t r a a t gekeken moeten worden.
Verruim de b l i k , neem de c o n t e x t mee. A l s er nu geen v i s i e
komt dan halen de o n t w i k k e l i n g e n ons v a n z e l f i n .
6. Haarlemmerdijk en U t r e c h t s e s t r a a t (Dimphy van V i l s t e r e n ,
Kroonenberg Groep)
De Ferdinand B o l s t r a a t h e e f t de p o t e n t i e om h e t b i j z o n d e r e
van de U t r e c h t s e s t r a a t (de t r a m , h e t k l e i n s c h a l i g e , de
b i j z o n d e r e w i n k e l s ) en de Haarlemmerstraat en - d i j k (ook
k l e i n s c h a l i g h e i d , h e t v e l e p u b l i e k , de combinatie van
v e r s c h i l l e n d e verkeersstromen, een bestemming z i j n ) i n z i c h
t e verenigen.
7. The Grove & The Farmersmarket ( W i l l i a m Stokman, Stadsdeel
Zuid)
D i t z i j n twee toekomstperspectieven d i e samen kunnen landen
i n de P i j p . Het e e r s t e p e r s p e c t i e f i s d a t van The Grove, het
mooiste winkelcentrum i n West LA. Daar v o e l j e j e a l s k l a n t
b i j z o n d e r , het i s een v r i j e plek om t e lopen, het i s p r e t t i g
om e r t e v e r b l i j v e n en de plek h e e f t a l l e s wat j e nodig
hebt. The Farmers market i s een onderdeel van The Grove.
Deze markt i s een plek waar boeren a l lange t i j d hun
producten verkopen. Er staan nu 80 v e r s c h i l l e n d e kramen
waarin eten t e koop i s v a n u i t a l l e r l e i v e r s c h i l l e n d e keukens
over de w e r e l d . De beste plek om goedkoop en l e k k e r t e
lunchen. I n De P i j p b i e d t de combinatie van de Ferdinand
B o l s t r a a t en de A l b e r t Cuyp ook mogelijkheden voor zo-'n
supercombinatie.
- 18 -
''Warme-' geveLbeeLden door particuLier initiatief
Investeringskaart
De N o o r d / Z u i d - l i j n i s n i e t de e n i g e i n v e s t e r i n g van
de o v e r h e i d i n De P i j p . Het b o v e n g r o n d s e
i n v e s t e r i n g s p r o g r a m m a i n de o p e n b a r e r u i m t e i s van
m i n s t e n s even g r o o t b e l a n g .
De k a a r t h i e r n a a s t l a a t z i e n w a t h e t programma i s
v o o r i n v e s t e r i n g e n i n o p e n b a r e r u i m t e en v a s t g o e d
( p a r k e e r g a r a g e B o e r e n w e t e r i n g ) i n de p e r i o d e 2013
( r o o d ) t o t 2017+ ( g e e l ) .
Deze i n v e s t e r i n g s k a a r t b i e d t de komende j a r e n
a a n l e i d i n g e n om c o m b i n a t i e s t e zoeken met
p l i n t e n a a n p a k en c o a l i t i e v o r m i n g p e r d e e l g e b i e d
e i g e n a r e n , ondernemers en a n d e r e s t a k e h o l d e r s .
met
/// De stad op ooghoogte: hoe een goede s t r a a t b e l e v i n g v e r s c h i l maakt ///
Uit The City at Eye LeveL (verkrijgbaar op www.thecxtyateyeLeveL.com)
Waarom een goede p l i n t b e l a n g r i j k i s
De p l i n t i s de begane grond van een gebouw. Het i s s l e c h t s 20% van een gebouw, maar b e p a a l t 80% van de b e l e v i n g . Goede p l i n t e n
z i j n c r u c i a a l voor s t r a t e n met k a r a k t e r . Een s t a d s g e b r u i k e r w i l een s t r a a t waar h e t p r e t t i g i s , d i e een aangenaam gevoel
oproept, en waar h i j graag nog een keer terugkomt. Een s t r a a t met ' s t e d e l i j k e warmte' i s van belang voor g e b r u i k e r s , en ook
voor h e t economisch f u n c t i o n e r e n van de s t r a a t : a l s mensen z i c h p r e t t i g voelen v e r b l i j v e n ze l a n g e r en geven ze meer u i t .
Categorieën en c r i t e r i a
Om de p l i n t e n i n beeld t e brengen onderscheiden we d r i e categorieën o f niveaus: h e t gebouw, de s t r a a t en de c o n t e x t . Deze d r i e
categorieën v u l l e n e l k a a r aan. Om een goede analyse t e maken moet daarom van a l l e d r i e de categorieën een beeld worden gevormd.
Iedere c a t e g o r i e h e e f t een a a n t a l heel concrete c r i t e r i a , waarop gescoord
criteria.
kan worden. Hieronder staan per c a t e g o r i e de
Het Gebouw
De S t r a a t
De Context
1.
2.
3.
4.
5.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
1.
2.
3.
4.
5.
Transparantie
Flexibiliteit
Karakter
Hybride zone ^
Reclamevoering
•'• de overgang van privé naar openbaar
^ verhouding breedte s t r a a t - hoogte gebouwen
^ de mate waarin de variëteit één geheel vormt
- 20 -
Definitie ^
Complementariteit ^
Balans i n verkeer
Fysiek comfort
Variëteit aan f u n c t i e s
Relatie gebruikers
P o s i t i e i n s t e d e l i j k weefsel
Gebruikersdichtheid
B i j z o n d e r s t e d e l i j k programma
Betrokkenheid van p a r t n e r s
Management
/// De P i j p op ooghoogte ///
Anaiyse en acties per deeLgebied
De deelnemers verdeelden z i c h over acht groepen d i e i e d e r
een deelgebied analyseerde aan de hand van de
p l i n t e n m e t h o d i e k . Daarna bespraken de groepen wat v e r w i j d e r d
moet worden / moet veranderen, wat a b s o l u u t n i e t mag
gebeuren, wat gekoesterd moet worden en wat e r b i j moet gaan
komen.
Aan de hand van h e t s t r e e f b e e l d voor de toekomst werd per
deelgebied geanalyseerd wat de b e l a n g r i j k s t e ideeën voor de
k o r t e t e r m i j n z i j n en voor de langere t e r m i j n . Hieronder
s t a a t per deelgebied beschreven: de k e r n v i s i e , de analyses
van de h u i d i g e s i t u a t i e , de p r i o r i t e i t e n voor nu en de
r i c h t i n g voor over 3 j a a r .
1. Stadhouderskade, Marie Heinekenplein & Ferdinand
B o l s t r a a t t o t A l b e r t Cuvp:^B|piff^^iMpïei[»4!9ii>hêteren.j
V e r s t e r k de e n t r e e f u n c t i e van De P i j p , door onder andere de
u i t g a n g van de Heineken Experience naar h e t Marie
Heinekenplein t e v e r p l a a t s e n , de p l i n t e n op enkele plekken
t e v e r b e t e r e n en de horecaondernemers en andere
belanghebbenden samen t e brengen.
Met name v e r b e t e r e n ( p l i n t e n a n a l y s e ) : k a r a k t e r ,
f l e x i b i l i t e i t , d e f i n i t i e en c o m p l e m e n t a r i t e i t .
Ideeën voor nu:
•
Huurders: E n t r e e f u n c t i e van de P i j p z i c h t b a a r maken. O.a.
aanpak p l i n t boekhandel o o s t z i j d e b i j begin Ferdinand
Bol.
Eigenaren: g e v e l opknappen. Gesprek om s p e c i f i e k e p l i n t e n
t e v e r b e t e r e n . En f i e t s e n s t a l l i n g . P e r i o d i e k samenbrengen
vastgoedeigenaren ( t i j d e n s een ''Vastgoedontbijt-'
bijvoorbeeld).
Stadsdeel: Jongensschool a l s c r u c i a a l pand i n z e t t e n , ook
i n huidige t i j d e l i j k e s i t u a t i e ( v e e l ) beter benutten,
''brand-' De P i j p u i t d r a g e n en v e r b i n d i n g naar Museumplein.
Ideeën voor over 3 jaar:
•
•
•
Oude en nieuwe formuLes naast elkaar
- 22 -
Stadsdeel: toegang Stadhouderskade v e r b e t e r e n . I n o v e r l e g
met s t a d s d e e l Centrum en C e n t r a l e Stad / Rode Loper
i n z e t t e n op h e r i n r i c h t i n g Weteringsschans a l s v e r b l i j f s gebied en schakel tussen Ferdinand B o l en V i j z e l g r a c h t .
Stadsdeel: p l i n t e n b e l e i d handhaven en vastleggen (voor
gevelreclame, e t c . )
A l l e n : Marie Heinekenplein: bewoners, horecaondernemingen
en Heineken ( ? ) samenbrengen. Heineken Experience u i t g a n g
naar Marie H e i n e k e n p l e i n . H e r i n r i c h t i n g Marie
Heinekenplein z e l f . Beter g e b r u i k p l e i n .
van toekomstige b r a n c h e r i n g , w a a r b i j n i e t zozeer de
Ferdinand B o l a l s l o c a t i e op z i c h wordt beschouwd, maar
de samenhang met De P i j p a l s geheel. I n h e t b i j z o n d e r i n
gesprek met eigenaren hoekpanden.
Stadsdeel: k l e i n s c h a l i g e horeca beschermen i n
bestemmingsplan, anders wordt d i e door hogere huren e r u i t
g e d r u k t . Hybride f o r m u l e s m o g e l i j k maken i n winkelpanden,
om over enkele j a r e n meer i n t e r e s s a n t e nieuwe ketens t e
kunnen omarmen.
Tussen de twee metrohaltes: toekomstige Al-Locatie
2. Ferdinand B o l s t r a a t tussen A l b e r t Cuyp en Ceintuurbaan:
Ideeën voor over 3 jaar:
Eigenaren: R e l a t i e f afwachtend: door toename t r a f f i c z a l
de vraag door g r o t e r e ketens toenemen waardoor h e t
puienprobleem z i c h z e l f o p l o s t . Wel a c t i e f werven van
i n t e r e s s a n t e nieuwe b u i t e n l a n d s e ketens d i e Amsterdam nog
n i e t h e e f t . En b e l o f t e a m b a c h t e l i j k e w i n k e l s tonen om t e
l a t e n z i e n d a t De P i j p één gebied i s ; daarop p o r t f o l i o
management i n z e t t e n . V o o r a l de hoekpanden kunnen de
b e l o f t e van de z i j s t r a t e n t o n e n , daar s t r e v e n naar
i n v u l l i n g d i e past b i j ''Made i n de P i j p " .
•
Voorbereiden op de komst van de N o o r d / Z u i d - l i j n . Dan z u l l e n
de g r o t e veranderingen z i c h gaan v o l t r e k k e n i n h e t
w i n k e l a r s e n a a l . I n de t u s s e n t i j d e v e n t u e e l k l e i n e
v e r b e t e r i n g e n aan de p l i n t doorvoeren.
Met name v e r b e t e r e n : balans i n v e r k e e r , f y s i e k c o m f o r t ,
variëteit en k a r a k t e r .
Ideeën voor nu:
Eigenaren en huurders: r e l a t i e f w e i n i g , e r i s geen
l e e g s t a n d . V e r b e t e r i n g van de l u i f e l s / g e v e l s i n
samenspraak met de huurders. I n gesprek over l i c h t e vorm
- 23 -
Stadsdeel: r e l a t i e met de A l b e r t Cuypmarkt v e r s t e r k e n .
V e r b r e d i n g van het voetgangersgebied. F i e t s e n s t a l l i n g /
o p l o s s i n g f i e t s p a r k e r e n rond s t a t i o n s .
Ceintuurbaan: cultuur en eten
3. Ceintuurbaan & 1^ van der H e l s t s t r a a t t o t A l b e r t
Cuypmarkt i H B M S f i M f i ^ l j y i ^ ^
Bied r u i m t e aan nieuwe en vernieuwende ondernemers d i e De
P i j p a l s een a a n t r e k k e l i j k gebied z i e n . K l e i n s c h a l i g h e i d i s
b e l a n g r i j k , maak daar de w i n k e l s g e s c h i k t voor ( k l e i n e
r u i m t e s ) en de huren ( n i e t t e hoog voor beginnende
ondernemers). Daarnaast l a t e n R i a l t o , SLA en de r e s t a u r a n t s
de p o t e n t i e van de s t r a a t voor c u l t u u r en eten z i e n .
S t r a t e g i e i n z e t t e n op v e r b i n d i n g naar o o s t .
Met name v e r b e t e r e n : r e c l a m e v o e r i n g , f l e x i b i l i t e i t , h y b r i d e
zone, variëteit en c o m p l e m e n t a r i t e i t .
- 24 -
Ideeën voor nu:
Eigenaren: k a r a k t e r koesteren a l s groene woonstraat met
g r o t e d i v e r s i t e i t aan f u n c t i e s . Daarbinnen i n z e t t e n op
meer a m b a c h t e l i j k e b e d r i j v e n , en een b o e t i e k h o t e l .
Eigenaren: gesprek v a s t g o e d p a r t i j e n en w o n i n g c o r p o r a t i e s
over n u t , noodzaak en m a a t s c h a p p e l i j k belang om r u i m t e t e
maken op de Ceintuurbaan en welke h u u r p r i j s d a a r b i j past.
Leegstand aanpakken, met t i j d e l i j k e f u n c t i e s met
i n g r o e i h u u r door t r i a l & e r r o r nieuwe b e t e k e n i s s t r a a t
• • u i t t e s t e n ' i n r e l a t i e met p u b l i e k u i t Oost. A c t i e v e r o l
van v a s t g o e d b e d r i j v e n / r e t a i l a d v i s e u r s om t e
bemiddelen/adviseren, s t u r e n v a n u i t de gedachte o f een
zaak ook g e s c h i k t i s om e l d e r s u i t t e baten ( z o a l s h e t
voorbeeld van platenzaak Concerto i n de U t r e c h t s e s t r a a t ,
huur d i e t e hoog werd).
• Huurders: samenwerking ondernemersverenigingen en
communiceren v a n u i t de w i j k . Zuid/de P i j p . i . p . v . de
s t r a a t : "the bigger p i c t u r e " .
• S t a d s d e e l : Reclameregels o p s t e l l e n . Mogelijkheden voor
t e r r a s s e n b i j eetgelegenheden en c u l t u u r u i t b r e i d e n .
F i e t s e n oplossen. Aanbieden van parkeerplekken voor
f i e t s e r s en b e t e r handhaven f i e t s e n op s t r a a t .
Ideeën voor over 3 jaar:
Eigenaren: bewustwording van bezoekersstromen d i e gaan
komen en i n s p e l e n op de mogelijkheden en gevolgen. Welke
nieuwe doelgroepen komen e r naar h e t gebied en hoe
verhouden z i j z i c h t o t de dag en avond? Wees berekend ( o f
n i e t ) op deze bezoekersstromen met b e t r e k k i n g t o t de
i n f r a s t r u c t u u r , h e t winkelaanbod i n breedste z i n van het
woord ( z o a l s h o t e l s , breed aanbod horeca, groen e t c ) .
Speel daar de komende p e r i o d e b e t e r op i n .
s t a d s d e e l : v o e t g a n g e r s v r i j e d e e l 1^ Van der H e l s t s t r a a t
tussen S a r p h a t i p a r k en Ferdinand B o l h e r i n r i c h t e n a l s
p l e i n , t e r r a s s c h o t t e n opschonen.
Ideeën voor nu:
Eigenaren: placemaking openbare r u i m t e C o r n e l i s
T r o o s t p l e i n b i j AH. Verbeteren l o g i s t i e k laden en lossen
rond supermarkt.
Ideeën voor over 3 jaar:
Stadsdeel: I n r i c h t i n g C o r n e l i s T r o o s t p l e i n v e e l meer
enten op v e r b l i j f , minder v e r k e e r s k u n d i g . Nieuw
s t r a a t p r o f i e l tussen C o r n e l i s T r o o s t p l e i n en
Ceintuurbaan. S t r a a t i n r i c h t i n g en kiosken v e r b e t e r e n .
Geen v r i j l i g g e n d e f i e t s p a d e n maar shared space.
• Huurders: meer u i t w i s s e l i n g tussen s t r a a t en p l i n t van
gebouw.
Besteed aandacht aan h e t C o r n e l i s T r o o s t p l e i n , d a t i s nu
i n g e r i c h t volgens een v e r k e e r s k u n d i g p l a n . Er i s geen
r e k e n i n g gehouden met g e b r u i k , z o a l s een t e r r a s o f ander
langzaam g e b r u i k van de r u i m t e . De opgave: maak van h e t
p l e i n weer een echt p l e i n .
Met name v e r b e t e r e n : h y b r i d e zone, k a r a k t e r , f y s i e k comfort
en balans i n v e r k e e r .
- 25 -
1^ Jacob van Campenstraat: verbinding naar Museumkwartier
5. 1^*^ 3acob van Campenstraat & Q u e l l i j n s t r a a t : H i
V e r b e t e r de openbare r u i m t e van de s t r a a t , de d e f i n i t i e en
de t o e g a n k e l i j k h e i d . S t r a t e n voor v a r i a t i e aan k l e i n e r e
b e d r i j v e n en wonen behouden. Voer een a c t i e v e
p l i n t e n s t r a t e g i e met een c o a l i t i e van de a l aanwezige goede
huurders i n de 1^ Dacob van Campenstraat. Hou i n de
Q u e l l i j n s t r a a t h e t wonen c e n t r a a l en k o e s t e r de oase van d i e
s t r a a t midden i n de s t e d e l i j k e d r u k t e van de Ferdinand
B o l s t r a a t en h e t Museumkwartier.
Met name v e r b e t e r e n : t r a n s p a r a n t i e , d e f i n i t i e en
c o m p l e m e n t a r i t e i t , management en b e t r o k k e n h e i d van p a r t n e r s .
Ideeën voor nu:
Stadsdeel: Verrommeling Q u e l l i j n s t r a a t aanpakken,
waaronder f i e t s e n . De s t r a t e n opschonen
(antiparkeerbanden en f i e t s e n ) .
• Stadsdeel ( a l eerder genoemd): de Jongensschool ook i n
t i j d e l i j k e s i t u a t i e a l v e e l meer benutten a l s kans voor
u i t s t r a l i n g De P i j p a l s geheel: r u i m t e voor ambachten,
goede p l i n t f u n c t i e aan l o o p r o u t e naar Museumplein.
Ideeën voor over 3 jaar:
Stadsdeel en eigenaren: r o u t e naar Museumplein vormgeven,
Jongensschool ook i n d e f i n i t i e v e s i t u a t i e a l s c r u c i a l e
s t e p p i n g stone, verderop i n 1^ Jacob van Campenstraat
meer s t e p p i n g stones creëren.
A l b e r t Cuypmarkt:
V e r b e t e r de k w a l i t e i t van de markt, door k w a l i t a t i e f
hoogwaardige producten ( v o e d s e l ) t e verkopen. En verander de
opzet van de markt: rug-aan-rug o p s t e l l i n g om r u i m t e t e
creëren en w i n k e l i e r s i n de p l i n t weer de r u i m t e t e geven,
en handhaaf op pachten.
Met name v e r b e t e r e n : t e v e e l r e g e l s , pachten a f s c h a f f e n .
Rug-aan-rug o p s t e l l i n g zodat w i n k e l s gaan meedoen. S t r a t e g i e
voor v u l l i n g p l i n t e n met vastgoedeigenaren en huurders.
Ideeën voor nu:
• Stadsdeel: handhaven op r e g e l g e v i n g , f i e t s e n .
schrappen d i e ondernemers belemmeren.
Jongensschool als cruciale kans, ook op korte termijn
- 26 -
Regels
Ideeën voor over 3 jaar:
•
M a r k t k o o p l u i en s t a d s d e e l : Rug-aan-rug o p s t e l l i n g markt,
minder kramen en meer d i v e r s i t e i t , J u r i d i s c h goed
onderbouwen, stappenplan maken en handhaven. Geen
t o e r i s t e n m a r k t worden, hogere k w a l i t e i t producten.
A u t h e n t i c i t e i t , d i v e r s i t e i t bezoekers, s f e e r ,
g e v a r i e e r d e r aanbod.
Met name v e r b e t e r e n : k a r a k t e r , reclamevoering,
balans i n v e r k e e r .
h y b r i d e zone,
Ideeën voor nu:
Stadsdeel: Brede t r o t t o i r s , f i e t s e n r e k k e n weg,
p a r k e e r p l a a t s e n weg.
Stadsdeel: bestemmingsplan: geen g r o t e w i n k e l s , k l e i n e r
dan 150 m2 houden. D i v e r s i t e i t , k l e i n s c h a l i g h e i d en
t e r r a s s e n koesteren.
Ideeën voor over 3 jaar:
Stadsdeel en huurders: autoluw p r o f i e l . Meer r u i m t e voor
de voetganger, betere balans met geparkeerde auto-'s en
f i e t s e n . T r o t t o i r s verbreden, bomen toevoegen, b e t e r
v e r l i c h t e n en bestemming worden. P i c o p l e i n : v e e l r u s t i g e r
i n r i c h t e n , v e r b l i j f v e r b e t e r e n , h u i s j e weg.
Stadsdeel: s t r e n g e r e r e g e l s voor gevelreclame.
ALbert Cuypmarkt: rug-aan-rug opsteLLing betrekt de wxnkeLs
7
A l b e r t Cuypstraat t o t de Ruysdaelkade & h e t P i c o p l e i n :
c h t i n g vb|#lliggËaniers,"'ia5t<^i[^BIfeit v e r s
D i t d e e l van de A l b e r t Cuypstraat i s h e t meest vergeten
s t u k j e van de P i j p . T e r w i j l e r v e e l k w a l i t e i t en p o t e n t i e
aanwezig i s . V e r s t e r k daarom de k w a l i t e i t van de s t r a a t door
er meer r u i m t e t e maken voor v e r t r a g i n g . Schoon de stoepen
op en bedenk een goed nieuw ( a u t o l u w ) p r o f i e l voor de
straat.
- 27 -
8. Gerard D o u s t r a a t : — i b a c t te s t r a a i t |
Deze s t r a a t i s één van de plekken waar de p a r e l s van De P i j p
a l z i j n en nog meer zouden moeten n e e r s t r i j k e n . De p o t e n t i e
die h e t h e e f t omdat h e t midden i n de r e u r i n g l i g t (Ferdinand
B o l s t r a a t en de A l b e r t Cuyp), maar t e g e l i j k e r t i j d de
u i t s t r a l i n g van r u s t , ambachten en a u t h e n t i c i t e i t . Behoud en
bescherm d i t k a r a k t e r . Kans i s de d r i v e van enkele h u i d i g e
eigenaren.
Met name v e r b e t e r e n : t r a n s p a r a n t i e , h y b r i d e zone,
f l e x i b i l i t e i t en k a r a k t e r .
Ideeën voor over 3 jaar:
•
•
Eigenaren: k l e i n e ondernemers en ambachten koesteren.
Overleg met vastgoedeigenaren / c o r p o r a t i e s om n i e t
a l t i j d de hoogst m o g e l i j k e huur t e w i l l e n halen en d a t
verbinden aan de ambachten. Behoud van b e t a a l b a r e plekken
ateliers
Stadsdeel: Bomen, p l e i n e n en f o n t e i n e n . Bedrijfsgebonden
p a r k e e r p l a a t s e n (en a u t o d e l e n ) . F i e t s e n ondergronds.
Huurders: Ambachten wandelroute / app.
Gerard Doustraat: ambachteLxjke uitstraLing
Ideeën voor nu:
Huurders en eigenaren: promotieplan de P i j p s n e l
doorpakken. Communicatie tussen de v e r s c h i l l e n d e
o r g a n i s a t i e s d i e z i c h bezighouden met de P i j p .
Huurders: F i e t s e n van de hoek. Stoep vegen. Containers
van de hoek.
•
Stadsdeel: b e t e r onderhoud en handhaving ( g r a f f i t i ,
s t r a t e n , panden, v u i l n i s b a k k e n en c o n t a i n e r s ,
fietsparkeren).
- 28 -
'Lekkere pLxnt' in de Gerard Doustraat
/// O v e r s t i j g e n d ///
Naast de aanpak per deelgebied z i j n er t i e n o v e r s t i j g e n d e
l i j n e n d i e meer voor het gebied a l s geheel nodig z i j n :
1. Waardecreatie: gezamenlijke c o a l i t i e s d o o r z e t t e n .
2. Toekomstverkenning: autonome t r e n d s en e f f e c t e n
N o o r d / Z u i d - l i j n b l i j v e n volgen en delen met het netwerk.
3. I d e n t i t e i t : s t e r k u i t b r e i d e n a m b a c h t e l i j k k a r a k t e r . Made
i n De P i j p .
4. P o s i t i o n e r i n g : e e n d u i d i g e r p o s i t i o n e r i n g r i c h t i n g
doelgroepen o o s t , west, noord, z u i d .
5. Portfoliomanagement / b r a n c h e r i n g : de Ferdinand Bol en de
z i j s t r a t e n ook f y s i e k a l s één zwerfgebied p r e s e n t e r e n ,
c o a l i t i e s per z i j s t r a a t . Unieke van De P i j p ook op
Ferdinand Bol b l i j v e n t o n e n , z i j s t r a t e n z i c h t b a a r maken
door hoekpanden.
6. S p r e i d i n g i n de t i j d : A l b e r t Cuyp a l s s t e d e l i j k e t r e k k e r
v e r b e t e r e n . Ceintuurbaan voor eten en c u l t u u r . Horeca
r e g u l e r e n , n i e t t e v e e l , maar ook n i e t l a t e n wegdrukken
u i t winkelstraat.
7. P l i n t e n s t r a t e g i e : u i t w e r k e n op pandniveau van de goede en
s l e c h t e p l i n t e n , en daar een aanpak op o r g a n i s e r e n ,
g e v e l - en reclameregels o p z e t t e n , e t c .
8. F i e t s e n : handhaven dode f i e t s e n , nieuwe s t r u c t u r e l e
oplossingen voor middellange t e r m i j n .
9. Pleinenaanpak: Marie Heineken, C o r n e l i s T r o o s t , Pico,
Gerard Dou en 1^ Van der H e l s t p l e i n v e e l meer v a n u i t
v e r b l i j f en r u s t ontwerpen: aanpak v e r g e l i j k b a a r met
O o s t e r p a r k b u u r t . P u b l i e k domein v e r d e r v e r s t e r k e n met
meer r u i m t e voor h y b r i d e zones (overgang privé p u b l i e k )
en placemaking ( a c t i v i t e i t e n i n openbare r u i m t e ) .
10. I t takes two t o tango: samenwerking tussen o v e r h e i d en
particulieren.
- 30 -
Waardecreatie
De P i j p : arena van s t e d e l i j k e w a a r d e c r e a t i e
U i t de i n t e r v i e w s , de p r e s e n t a t i e s van de e x p e r t s , de schouw
en de workshop komt d u i d e l i j k een beeld naar voren dat de
P i j p v o l o p i n een proces z i t dat z i j n k r a c h t o n t l e e n t aan
een vorm van ''stadsontwikkeling-' d i e n i e t zozeer f y s i e k van
aard i s maar v o o r a l i m m a t e r i e e l en economisch. Bewoners en
b e d r i j v e n zoeken hun weg en kansen i n de d i c h t h e i d van een
oude, befaamde s t a d s w i j k . De P i j p b e s t a a t a l , h o e f t z i c h ook
n i e t t e s p i e g e l e n aan ''Quartier L a t i n , B r o o k l y n , o f
Neuköln-'. De P i j p i s een standaard op z i c h . De e e r s t e opgave
i s dan ook de k w a l i t e i t e n van deze w i j k t e s i g n a l e r e n , t e
waarderen en t e d e l e n . De P i j p i s een s t a d s p a r e l d i e best
nog wat meer glans kan k r i j g e n . En de p a r e l s van de P i j p
w i l l e n gezien worden. De beste r e f e r e n t i e voor de P i j p i s de
P i j p z e l f : schatgraven, e t a l e r e n , v e r b i n d e n , bekendmaken, en
v o o r a l n i e t ''vertrutten-'. Waardecreatie i s ook een
m e n t a l i t e i t . En d i e m e n t a l i t e i t v i e l e r op en rond de 23^
volop de s i g n a l e r e n . Veel zaken vermeerderen z i c h , worden
s t e r k e r door ze t e d e l e n . Op zo-'n ''golf-' kan iedereen s u r f e n
en z i j n o f haar eigen waarde l a t e n z i e n .
B i j w a a r d e c r e a t i e h o o r t i n een gebied a l s De P i j p h e t
s t i m u l e r e n van meer eigenaarschap van de g e b i e d s g e b r u i k e r s ,
b i j v o o r b e e l d door met een ruim kader meer r u i m t e t e bieden
voor h e t p e r s o o n l i j k e r maken van de h y b r i d e zone (overgang
van privé naar p u b l i e k ) . Wat maakt d a t de g e b r u i k e r s z i c h
t h u i s voelen i n de buurt? Voor de toekomstige o n t w i k k e l i n g
i s de crux om d i e z e l f o r g a n i s a t i e t e verbinden aan
s t e d e l i j k e s t r a t e g i e en s t e d e l i j k e i n t e l l i g e n t i e .
Tussen nu en s t r a k s : waar staan we?
Het v a l t op d a t v e e l betrokkenen h e e l i m p l i c i e t over de
toekomst spreken. Ze bewegen z i c h i n een f a s e tussen h e t
bekende van voor 2008 en h e t per d e f i n i t i e onbekende van na
een t i j d d i e j e '^post c r i s i s - ' zou kunnen noemen. Een
macrowereld d i e van i n v l o e d z a l z i j n op de stad en de P i j p
en een wereld van paradigma w i s s e l i n g e n d i e ons gewoon
kunnen overkomen. De P i j p a l s ''bouwwerk-' z a l over 20 j a a r
erg s t e r k l i j k e n op de P i j p nu. Toch z a l h e t gebied een heel
andere e r v a r i n g en b e t e k e n i s k r i j g e n . Wat voor boodschap
h e e f t de gemiddelde bewoner o f ondernemer h i e r aan? N i e t
v e e l . Morgen i s a l spannend z a t , overmorgen z i e n we w e l .
Toch z a l deze toekomstantenne e r moeten z i j n i n De P i j p .
- 31 -
Made in De Pijp
Made i n de P i j p
Het unieke van De P i j p l i g t voor een heel g r o o t d e e l i n h e t
a m b a c h t e l i j k e , h e t ''made i n de Pijp-'. Dat i s houdbaar voor
de toekomst a l s h e t idee van a m b a c h t e l i j k h e i d verder wordt
u i t g e b r e i d van de makers a l s g l a s z e t t e r s naar ook c u l i n a i r e
en c r e a t i e v e makers. Aan d i t thema z i j n v e e l a c t i e s op t e
hangen.
Daar wordt nog druk o n t w i k k e l d en gebouwd voor de
u n i v e r s i t e i t s c a m p u s en nieuwe gemengde s t e d e l i j k e gebieden.
Met de t r a m l i j n e n 3 en 12 z i j n d i r e c t e v e r b i n d i n g e n met de
P i j p / Ferdinand B o l . D i t b i e d t een b a s i s voor een nieuwe
p o s i t i o n e r i n g van De P i j p èn een andere i n v u l l i n g van de
Ceintuurbaan.
West, v o o r a l d i r e c t aangrenzend h e t t o e r i s t i s c h c l u s t e r van
het museumkwartier. H i e r i s de vraag b e l a n g r i j k hoe de
t o e r i s t (zowel de ''outsiders-' a l s de ''insiders") z i j n weg
zoek i n de s t a d . En wat e r nodig i s om een paar
'kruimeltjes-' u i t t e s t r o o i e n om de e e r s t e c a t e g o r i e
r i c h t i n g P i j p t e l o k k e n . En hoe j e de ''pareltjes van de P i j p
onder de aandacht brengt van de tweede c a t e g o r i e . Er l i g t
een s t r a t e g i s c h e opgave om De P i j p a l s zwerf- en u i t g a a n s gebied bekend t e maken voor de k w a l i t e i t s t o e r i s t .
Positionering oost-, west-, noord- en zuidwaarts
Viest, noord o f o o s t : o f t o c h zuid?
Het o v e r a l ''merk:-' van De P i j p wordt gevormd door d i c h t h e i d ,
menging. Made i n De P i j p , e c h t h e i d , p l e k voor Amsterdammers
z e l f , a l l e d a a g s h e i d , jonge f o r m u l e s , magneet voor jonge
p o p u l a t i e , 18-uurs buzz. Hoe w e r k t d i e u i t i n de
p o s i t i o n e r i n g i n v e r s c h i l l e n d e r i c h t i n g e n ? Aan v i e r z i j d e n
wordt de P i j p omringd met w i j k e n waar nu a l en s t r a k s nog
meer i n t e r e s s a n t e o n t w i k k e l i n g e n gaande z i j n . Die
o n t w i k k e l i n g e n bieden p e r s p e c t i e f voor bewoners en v o o r a l
ondernemers i n de P i j p .
Oost, en dan met name h e t gebied rond de Amstel, de
W i b a u t s t r a a t , Science Park, A m s t e l s t a t i o n en A m s t e l k w a r t i e r .
- 32 -
Noord (boven h e t I D ) , voor wie voor h e t e e r s t h e t centrum en
de P i j p 3, 4 h a l t e s ( e n k e l e minuten) onder handbereik l i g t .
De catchment area voor de P i j p r e i k t zo s t r a k s opeens t o t
boven h e t 13. Dat moet e f f e c t hebben op oriëntatie en aanbod
i n met name de Ferdinand B o l en omgeving. De
vanzelfsprekende c i t y w a l k over Damrak en Rokin k r i j g t een
bypass v i a de N o o r d / Z u i d - l i j n .
Z u i d . De langzaam expanderende Zuidas h e e f t een eigen
programma en zoekt naar meer d i v e r s i t e i t en continuïteit i n
g e b r u i k en i n de t i j d . Het i s nu een gebied van ''eb en
vloed-'. Op t e r m i j n komen h i e r meer mensen wonen, werken en
studeren d i e naast m o d e r n i t e i t en efficiëntie en
m e t r o p o l i t a n e u i t s t r a l i n g ook g e v o e l i g z i j n voor de charme
van de ''rommelige-' P i j p . Een z e l f d e verband kan gelegd
worden met de congreswereld i n de RAI. Het gaat n i e t om
c o n c u r r e n t i e maar om meer o p t i e s voor de g e b r u i k e r s van
stad.
de
w e s t e l i j k e t u i n s t e d e n bestaat j u i s t h o o f d z a k e l i j k u i f h o l l e
wegen". De P i j p h e e f t een mooie t e koesteren mix. De kunst
i s om ze op e l k a a r betrokken t e houden en hun u i t w i s s e l i n g
te versterken.
Continue buzz
De beloftes van de zijstraten als dooLgebied
H o l l e wegen
Steden z i j n hardnekkige fenomenen. Ze kennen s t r a t e n waar a l
eeuwen, decennia mensen, handel, verkeer doorheen stroomt
a l s ware ze ''holle wegen". Die s t r a t e n z i j n z i c h daarna gaan
z e t t e n en gedragen. De Ceintuurbaan, de Ferdinand B o l s t r a a t
en de van Woustraat z i j n z u l k e s t r a t e n . N a t u u r l i j k
veranderen ze maar hun werking b l i j f t t o c h ook nagenoeg
g e l i j k . I n het ''struikgewas" van de stad houden z i c h h e e l
andere dingen op. Daar v a l t v e e l t e ontdekken aan wat n i e t
doorstroomt maar v e r b l i j f t . De z i j s t r a t e n de stegen en
p l e i n t j e s . De parken. Zo bestaat de Dordaan op de
Rozengracht na h o o f d z a k e l i j k u i t ''struikgewas". De
- 33 -
De t i j d : een verwaarloosde dimensie?
De P i j p en v o o r a l de Ferdinand Bol en de andere s t r a t e n
k r i j g e n door de d a g e l i j k s e en w e k e l i j k s e r o u t i n e s van de
g e b r u i k e r s ( f o r e n s e n , bewoners, studenten, b e d r i j v e n ,
t o e r i s t e n ) steeds een andere b e t e k e n i s . Het ochtendbeeld,
het middagbeeld en het avondbeeld en de s f e e r d i e daarmee
wordt opgeroepen v e r s c h i l l e n s t e r k . Dat i s van belang voor
de ondernemingen en d i e n s t e n d i e er g e v e s t i g d z i j n en d i e
daarop kunnen i n s p e l e n . I n de Ferdinand Bol i s zo gezien een
16 uureconomie m o g e l i j k d i e l e v e n d i g h e i d van de s t r a a t
b u i t e n w i n k e l t i j d e n s t e r k kan v e r b e t e r e n . De moderne
f l e x w e r k e r s en c r e a t i e v e b e d r i j v i g h e i d vragen erom. De
V r i j m i b o van de Zuidas kan ook i n de P i j p p l a a t s v i n d e n .
A l l e congresgangers kunnen ook i n de P i j p t e r e c h t voor, na
en t i j d e n s hun v e r b l i j f (zonder een s t r a a t daarvoor op z i j n
kop t e z e t t e n ) .
Plintenstrategie: "lekkere p l i n t e n "
"Lekkere" p l i n t e n dragen i n g r o t e mate b i j aan h e t k a r a k t e r
van dolen door De P i j p . Ze dragen b i j aan de ' ' s t e d e l i j k e
warmte", h e t z i c h t h u i s voelen van de bezoekers. Er z i j n a l
v e e l goede voorbeelden om t e k o e s t e r e n . Maar e r i s ook nog
veel verbetering mogelijk.
18-uurs economie
Warme pLinten
Het meest extreme beeld v e r t o o n t de A l b e r t C u y p s t r a a t , d i e
o f helemaal i s v o l g e l a d e n met markt o f een t a m e l i j k
t r o o s t e l o z e p a r k e e r s t r a a t i s . V o o r a l op zondag i s d i t een
s c h r i j n e n d beeld. T e g e l i j k z i e j e dan wel de p o t e n t i e d i e
de e r g e v e s t i g d e w i n k e l s zouden kunnen hebben i n deze enige
echt brede s t r a a t i n de P i j p b i j een andere l a y o u t van de
marktkramen. De o p l o s s i n g kan m a k k e l i j k getekend worden,
maar de u i t v o e r i n g i s e r een d o o r z e t t i n g s m a c h t . Het i s t e n
s l o t t e openbaar gebied midden i n de P i j p .
- 34 -
Een k l e i n e f i e t s r e p u b l i e k : levende en dode f i e t s e n
Amsterdam=fiets. De P i j p wordt nog meer f i e t s . De stad op
ooghoogte wordt dus qua b e l e v i n g n i e t a l l e e n bepaald door
p l i n t e n , w i n k e l s , bomen, bankjes e t c . maar ook door
''plinten" van v o o r a l geparkeerde f i e t s e n . A l s de oriëntatie
van u i t oost ( s t u d e n t e n ) en west ( t o e r i s t e n ) toeneemt, a l s
het m e t r o s t a t i o n b i j de Ceintuurbaan een s o o r t g e l i j k e
a a n t r e k k i n g s k r a c h t a l s t r a n s f e r p u n t z a l hebben a l s andere
s t a t i o n s , en a l s h e t a u t o b e z i t d a a l t (omdat de doelgroep
n i e t zozeer h e t b e z i t a l s wel h e t de toegang t o t b e l a n g r i j k
v i n d t ) , dan wordt de f i e t s d r u k a l l e e n maar g r o t e r . Er z i j n
s t r a t e n waar de geparkeerde f i e t s e n z i c h b i j n a a l s een
''object-' m a n i f e s t e r e n , maar ook a l s barrière voor de
voetganger, f l a n e u r . Tussen de goede f i e t s e n staan v e e l
'dode-' f i e t s e n .
betekenis? Het c o n t r a s t tussen ( r u s t i g e ) woonstraten, leuke
d w a a l s t r a t e n , d o o r g a n g s s t r a t e n , en hardcore w i n k e l s t r a t e n i s
van waarde en d i e n t v e r s t e r k t t e worden. De rode l o p e r i s
een mooie metafoor, maar de k l e u r en de a f w i s s e l i n g worden
l o k a a l bepaald. De r o u t i n e s van mensen (bewoners, f o r e n s e n ,
t o e r i s t e n e t c . ) z i j n bepalend, n i e t zozeer de
stedenbouwkundige concepten.
De P i j p z a l n i e t worden overgenomen door de
k a p i t a a l k r a c h t i g e consument (wonen en w i n k e l e n ) : t e d i c h t ,
t e shabby, t e k l e i n . Wel kan e r meer oriëntatie van e l d e r s
op de P i j p o n t s t a a n .
B e l a n g r i j k e r nog dan b e r e i k b a a r h e i d i s de v e r b l i j f s k w a l i t e i t
bepaald door de belevingswaarde. Die kan op v e r s c h i l l e n d e
niveaus a a n z i e n l i j k v e r b e t e r d worden door meer a f w i s s e l i n g
na t e s t r e v e n van d r u k t e en r u s t p l e k k e n . Het
voetgangerscomfort moet s t e r k worden v e r g r o o t , de
v o o r s p e l b a a r h e i d en continuïteit van de i n r i c h t i n g van de
openbare r u i m t e moeten worden v e r g r o o t .
PLeinen: herinrichting nodig
De f y s i e k e P i j p : kansen en verwachtingen
De mogelijkheden t o t vaak genoemde wensen van c i r c u i t v o r m i n g
(de m o g e l i j k h e i d om leuke r o n d j e s t e lopen i n de P i j p ) en
van h e t verbinden overbruggen van h i a t e n ( b v .
W e t e r i n g s c i r u i t , r o u t e naar Museumkwartier) z i j n e r maar
z i j n ook b e p e r k t . Er moeten d u i d e l i j k e grenzen getrokken
worden: waar houdt een s t r a a t op, wat hoort e r nog b i j en
wat n i e t , waar k r i j g t een s t r a a t een ander k a r a k t e r en
- 35 -
Samenwerking overheid en markt uitbouwen
Overheid en markt: I t t a k e s two t o tango
Het i s b e l a n g r i j k b i j de p l i n t e n s t r a t e g i e de e n e r g i e t e
volgen waar d i e o n t s t a a t . Op d i t moment spelen de opgebroken
s t r a a t en de c r i s i s nog zo^n r o l dat d i e e n e r g i e er n i e t
o v e r a l i s en er b i j sommigen een gebrek aan u r g e n t i e l i j k t
t e z i j n . Een s u c c e s v o l l e p l i n t e n s t r a t e g i e s l a a g t e c h t e r
a l l e e n a l s de p a r t i j e n u i t het gebied daar z e l f g r o t e n d e e l s
i n i t i a t i e f n e m e r en eigenaar van z i j n .
De r o l v e r d e l i n g tussen o v e r h e i d , b e d r i j v e n , burgers en
i n s t a n t i e s i s veranderd. Dat weet men i n de P i j p ook w e l .
Maar t o c h v i e l het op i n de gesprekken dat er nog
onuitgesproken verwachtingen bestaan. Maar ook dat er
onbekendheid i s met wat iedereen z o a l doet. Zoals de
a a n z i e n l i j k e i n v e s t e r i n g e n d i e het Stadsdeel op de r o l h e e f t
staan i n het openbare gebied van de P i j p . Ondernemers kunnen
daar nu a l op a n t i c i p e r e n zodat er t i j d i g s y n e r g i e o n t s t a a t .
A n d e r z i j d s z i j n er soms overspannen verwachtingen van wat
het s t a d s d e e l bestuur vermag a l s het gaat om de aard en
k w a l i t e i t van b i j v o o r b e e l d de b e w i n k e l i n g i n de P i j p . Wat
wel een reële wens i s van burgers en b e d r i j v e n i s de p l i c h t
en noodzaak t o t handhaving van v a s t g e s t e l d b e l e i d en
verordeningen. Op z i c h i s dat a l een hele i n s p a n n i n g zo
b l i j k t . De o v e r h e i d h o e f t z i c h daar overigens n i e t t o e t e
beperken. Het o n t w i k k e l e n van een v i s i e (geen k e u r s l i j f ) ,
het b i j e l k a a r brengen van p a r t i j e n en het i n z e t t e n van
' c i t y i n t e l l i g e n c e " ( k e n n i s en t r e n d s d i e van i n v l o e d z i j n
op de kansen en k w a l i t e i t e n van de P i j p ) horen b i j voorkeur
b i j de nieuwe r o l o p v a t t i n g van de a c t i e v e o v e r h e i d .
- 36 -
/// V e r v o l g a c t i e s ///
De gebiedsanalyses en de o v e r s t i j g e n d e analyses l e i d e n t o t
v i j f typen v e r v o l g a c t i e s : voor p l i n t e n a a n p a k , voor
c o a l i t i e v o r m i n g , voor r e g e l g e v i n g , voor i n r i c h t i n g openbare
r u i m t e en voor vastgoed. Hieronder z e t t e n we de
b e l a n g r i j k s t e a c t i e s op een r i j . Sommige z i j n s p e c i f i e k voor
eigenaren o f s p e c i f i e k voor s t a d s d e e l ; v e e l komen aan op een
samenwerking tussen s t a d s d e e l , bewoners, huurders en
eigenaren.
1. Plintenaanpak, w i n k e l s t r a a t p r o m o t i e , a c q u i s i t i e ,
branchering
> Huurders en eigenaren: d u i d e l i j k e r p o s i t i o n e r i n g en
b e p a l i n g op doelgroepen. Continue buzz i n de media door
events.
> Op k o r t e t e r m i j n een u i t w e r k i n g w a a r b i j de goede en
s l e c h t e p l i n t e n per pand worden aangewezen, gekoppeld aan
een a c t i e s t r a t e g i e met q u i c k wins. Die v e r b e t e r i n g s s t r a t e g i e
van concrete p l i n t e n moet worden gekoppeld aan de g r o t e r e
s t r a t e g i s c h e opgave, zoals Made i n De P i j p . De Plintenaanpak
b e h e l s t zowel i n t e r v e n t i e s i n de f y s i e k e g e v e l s , het
o p s t e l l e n van g e v e l - en r e c l a m e r e g e l s , a l s acupunctuur voor
het opnieuw o p v u l l e n van s t r a t e g i s c h e plekken en t i j d e l i j k e
v u l l i n g gekoppeld aan l e e g s t a n d . De g r o t e panden d i e slapen
( k e r k , opslagpanden, e t c ) moeten met deze aanpak t o t leven
worden gewekt voor een andere mental map.
> B i j Ferdinand Bol tussen metrotoegangen: eigenaren en
huurders: v e r b e t e r i n g van de l u i f e l s / g e v e l s i n samenspraak
met de huurders. I n gesprek over l i c h t e vorm van toekomstige
b r a n c h e r i n g , w a a r b i j n i e t zozeer de Ferdinand Bol a l s
l o c a t i e op z i c h wordt beschouwd, maar de samenhang met De
P i j p a l s geheel. I n het b i j z o n d e r i n gesprek met eigenaren
hoekpanden. Eigenaren r e l a t i e f afwachtend: door toename
t r a f f i c z a l de vraag door g r o t e r e ketens toenemen waardoor
het puienprobleem z i c h z e l f o p l o s t . Wel a c t i e f werven van
i n t e r e s s a n t e nieuwe b u i t e n l a n d s e ketens d i e Amsterdam nog
n i e t h e e f t . En b e l o f t e a m b a c h t e l i j k e w i n k e l s tonen om t e
l a t e n z i e n dat De P i j p één gebied i s ; daarop p o r t f o l i o
management i n z e t t e n . V o o r a l de hoekpanden kunnen de b e l o f t e
van de z i j s t r a t e n t o n e n , daar s t r e v e n naar i n v u l l i n g d i e
past b i j 'Made i n de P i j p " .
> Ceintuurbaan: eigenaren: k a r a k t e r koesteren a l s groene
woonstraat met g r o t e d i v e r s i t e i t aan f u n c t i e s .
Doorontwikkelen a l s s t r a a t voor eten en c u l t u u r om v e r b l i j f
t e v e r l e n g e n . Bewustwording van bezoekersstromen d i e gaan
komen en i n s p e l e n op de mogelijkheden en gevolgen. I n z e t t e n
op meer a m b a c h t e l i j k e b e d r i j v e n .
> Ferdinand Bol t e n noorden Ceintuurbaan: Huurders: meer
u i t w i s s e l i n g tussen s t r a a t en p l i n t van gebouw.
> Verrommeling Q u e l l i j n s t r a a t aanpakken, waaronder f i e t s e n .
De s t r a t e n opschonen (antiparkeerbanden en f i e t s e n ) . Met
eigenaren r o u t e 1^ Dacob van Campen naar Museumplein
vormgeven, naast Jongensschool meer s t e p p i n g stones creëren
> Gerard Doustraat: Huurders en eigenaren: promotieplan de
P i j p s n e l doorpakken. Communicatie tussen de v e r s c h i l l e n d e
o r g a n i s a t i e s d i e z i c h bezighouden met de P i j p . K l e i n e
ondernemers en ambachten koesteren. Overleg met
vastgoedeigenaren / c o r p o r a t i e s om n i e t a l t i j d de hoogst
m o g e l i j k e huur t e w i l l e n halen en d a t verbinden aan de
ambachten. Behoud van b e t a a l b a r e plekken a t e l i e r s . Huurders
f i e t s e n van de hoek. Stoep vegen. Containers van de hoek.
Ambachten wandelroute / app, wandeling langs a m b a c h t e l i j k e
bedrijven.
> Huurders: entree De P i j p b i j Stadhouderskade d u i d e l i j k
maken, opknappen g e v e l boekhandel
- 37 -
2. C o a l i t i e v o r m i n g , het naar b u i t e n g e r i c h t e werken
doorzetten
> De gedeelde v i s i e op De P i j p en de deelgebieden verder
delen en netwerken o n t w i k k e l e n van s t a k e h o l d e r s , vaker
netwerkbijeenkomsten rondom thema's o r g a n i s e r e n , i e d e r op
z i j n b e t r o k k e n h e i d aanspreken en c o a l i t i e s bouwen van
o v e r h e i d , bewoners, ondernemers, eigenaren en ambachten.
> Vastgoedeigenaren, s t a d s d e e l en ondernemers op de
Ferdinand Bol werken e r samen aan dat deze h o o f d s t r a a t op
voldoende plekken de b e l o f t e van de z i j s t r a t e n l a a t z i e n .
Dus n i e t a l l e e n maar ketens, maar ook de i d e n t i t e i t van de
k l e i n s c h a l i g e a m b a c h t e l i j k e w i n k e l s en cafés. A l s de
Ferdinand Bol z i c h n i e t a l s een s t r a a t op z i c h p r e s e n t e e r t ,
maar a l s onderdeel van de hele oude P i j p , z a l d i t l e i d e n t o t
meer k l a n t e n b i n d i n g op de l a n g e r e t e r m i j n (en u i t e i n d e l i j k
g r o t e r e waarde voor ondernemers en vastgoedeigenaren). D i t
b e g i n t b i j het benoemen van de a l aanwezige, t e koesteren
'image b u i l d e r s " i n de Ferdinand B o l .
> Voor de z i j s t r a t e n v r a a g t het om e l k e keer een andere
samenwerking per s t r a a t . B i j v o o r b e e l d i n de 1^ Dacob van
Campenstraat om een l o g i s c h e r o u t e naar het Museumplein t e
creëren met de f u n c t i e s d i e d a a r b i j horen. De Gerard
Doustraat weer meer a l s zwerfgebied voor wie de ambachten
w i l v i n d e n , samen met de c o r p o r a t i e s en k l e i n e r e
vastgoedeigenaren. De Ceintuurbaan v r a a g t om een s t r a t e g i e
van t r i a l & e r r o r door met t i j d e l i j k e f o r m u l e s i n
leegstaande panden de p o t e n t i e van de s t r a a t u i t t e t e s t e n
i n r e l a t i e met de v e r b i n d i n g e n naar Oost.
> Vastgoedeigenaren e e r s t e d e e l Ferdinand B o l p e r i o d i e k
b i j e e n voor g e v e l v e r b e t e r i n g , v a s t g o e d o n t b i j t
> Voor de ambachten: Een gebiedsloods aanwijzen d i e
ambachten op zoek naar nieuwe r u i m t e k o p p e l t aan
vastgoedeigenaren. Ambachten a l s verdienmodel v e r s t e r k e n
door koppelingen t e leggen met g r o t e , p u b l i e k e en
p a r t i c u l i e r e opdrachtgevers u i t de w i j k . Een campagne
o p z e t t e n voor sponsorship van g r o t e r e b e d r i j v e n i n de u i t i n g
van oude gevelreclames i n De P i j p , w a a r b i j de gevelreclames
worden u i t g e v o e r d door a m b a c h t e l i j k e b e d r i j v e n , en de
opbrengsten een budget vormen t e r v e r s t e r k i n g en promotie
van de ambachten i n De P i j p . A m b a c h t e l i j k e ondernemers
v o o r b e e l d p l i n t e n l a t e n u i t w e r k e n , p l i n t e n met a m b a c h t e l i j k e
m a t e r i a l e n . Een Made i n de P i j p s t i j l o n t w i k k e l e n voor
e t a l a g e s , z i e Duikelman. Meer s t e d e l i j k e k l a n t e n voor de
ambachten genereren door een podium t e o r g a n i s e r e n om het
werk tonen, b i j v o o r b e e l d met e t a l a g e s voor Made i n de P i j p
b i j de uitgangen van de N o o r d / Z u i d - l i j n . Kunst i n de
openbare r u i m t e koppelen aan de u i t s t r a l i n g
ambachtelijkheid.
3. Regelgeving, g e v e l r e g e l s , reclame en handhaving
> I n de z i j s t r a t e n waar l e v e n d i g e r p l i n t e n een b e l a n g r i j k e
b i j d r a g e l e v e r e n aan het dolen i n De P i j p moeten de kosten
voor w o n i n g o n t t r e k k i n g voor het g e d e e l t e op de begane grond
naar n u l worden t e r u g g e b r a c h t .
> Op s t r a t e g i s c h e plekken meer mogelijkheden voor ( k l e i n e )
t e r r a s s e n beiden: parade der passanten a l s k w a l i t e i t
( b i j v o o r b e e l d op P i c o p l e i n ) .
> Meer r u i m t e t e bieden aan bewoners en ondernemers voor het
i n g e b r u i k nemen van de 'hybride zones" (de e e r s t e 30-150 cm
stoep u i t de g e v e l ) : geen scherpe s c h e i d s l i j n tussen
openbare en commerciële r u i m t e , overgangen tussen binnen en
buiten.
> A c t i e f r u i m t e bieden voor placemaking i n i t i a t i e v e n van
p a r t i c u l i e r e n , geen onnodige barrières hebben / s t i m u l e r e n d
- 38 -
en u i t n o d i g e n d z i j n voor i n i t i a t i e v e n a l s boekenmarkten en
a c t i v i t e i t e n i n de openbare r u i m t e .
> Een g r o t e opgave op de Ferdinand B o l s t r a a t i s om het na
w i n k e l u r e n geen dode s t r a a t t e l a t e n worden, z o a l s de
K a l v e r s t r a a t . Het i s c r u c i a a l h i e r ook voldoende
a v o n d f u n c t i e s z o a l s horeca t e behouden. Stadsdeel:
k l e i n s c h a l i g e horeca beschermen i n bestemmingsplan, anders
wordt d i e door hogere huren e r u i t g e d r u k t . Hybride f o r m u l e s
m o g e l i j k maken i n winkelpanden, om over enkele j a r e n meer
i n t e r e s s a n t e nieuwe ketens t e kunnen omarmen.
> Ferdinand B o l : r e g e l s voor gevelreclame v a s t l e g g e n (voor
gevelreclame en handhaven.
> Ceintuurbaan: Reclameregels o p s t e l l e n . Mogelijkheden voor
t e r r a s s e n b i j eetgelegenheden en c u l t u u r u i t b r e i d e n . F i e t s e n
oplossen. Aanbieden van parkeerplekken voor f i e t s e r s en
b e t e r handhaven f i e t s e n op s t r a a t .
> A l b e r t Cuyp: handhaven op r e g e l g e v i n g , f i e t s e n . Regels
schrappen d i e ondernemers belemmeren. M a r k t k o o p l u i en
s t a d s d e e l : Rug-aan-rug o p s t e l l i n g markt, minder kramen en
meer d i v e r s i t e i t . J u r i d i s c h goed onderbouwen, stappenplan
maken en handhaven. Geen t o e r i s t e n m a r k t worden, hogere
k w a l i t e i t producten. A u t h e n t i c i t e i t , d i v e r s i t e i t bezoekers,
s f e e r , g e v a r i e e r d e r aanbod. Het z a l d i r e c t een v e r b e t e r i n g
opleveren voor de markt z e l f , maar ook voor de A l b e r t Cuyp
b u i t e n de markturen.
> W e s t e l i j k d e e l A l b e r t Cuyp: bestemmingsplan: geen g r o t e
w i n k e l s , k l e i n e r dan 150 m2 houden. D i v e r s i t e i t ,
k l e i n s c h a l i g h e i d en t e r r a s s e n k o e s t e r e n . Strengere r e g e l s
voor gevelreclame.
> Gerard D o u s t r a a t : b e t e r onderhoud en handhaving ( g r a f f i t i ,
s t r a t e n , panden, v u i l n i s b a k k e n en c o n t a i n e r s ,
fietsparkeren).
4. I n r i c h t e n openbare r u i m t e , f i e t s p a r k e r e n
> V a n u i t w a y f i n d i n g en dolen door De P i j p v e e l n a t u u r l i j k e r
r o u t e s werken, waardoor nieuwe mental maps van De P i j p
ontstaan.
> Pleinenaanpak - Stadsdeel samen met huurders, bewoners en
eigenaren: een s t e r k e v e r b e t e r i n g van de i n r i c h t i n g van de
p l e i n e n a l s r u s t - en v e r b l i j f s p i e k temidden van de d r u k t e :
Marie H e i n e k e n p l e i n , P i c o p l e i n , Gerard Douplein, 1^ Van der
H e l s t s t r a a t b i j de A l b e r t Cuyp ( i n f e i t e ook a l s p l e i n t e
z i e n ) , v e r b i n d i n g met S a r p h a t i p a r k en C o r n e l i s T r o o s t p l e i n .
Marie H e i n e k e n p l e i n : bewoners, horecaondernemingen en
Heineken samenbrengen. Heineken Experience u i t g a n g naar
Marie H e i n e k e n p l e i n . H e r i n r i c h t i n g en b e t e r g e b r u i k Marie
Heinekenplein z e l f . V o e t g a n g e r s v r i j e d e e l 1^ Van der
H e l s t s t r a a t tussen S a r p h a t i p a r k en Ferdinand Bol
h e r i n r i c h t e n a l s p l e i n , t e r r a s s c h o t t e n opschonen. I n r i c h t i n
C o r n e l i s T r o o s t p l e i n v e e l meer enten op v e r b l i j f , minder
v e r k e e r s k u n d i g . Nieuw s t r a a t p r o f i e l tussen C o r n e l i s
T r o o s t p l e i n en Ceintuurbaan. S t r a a t i n r i c h t i n g en kiosken
v e r b e t e r e n . Geen v r i j l i g g e n d e f i e t s p a d e n maar shared space.
Placemaking openbare r u i m t e C o r n e l i s T r o o s t p l e i n b i j AH.
Verbeteren l o g i s t i e k laden en lossen rond supermarkt
> F i e t s e n i s een steeds t e r u g k e r e n d thema. Op k o r t e t e r m i j n
handhaven van 'dode f i e t s e n ' . Voor de l a n g e r e t e r m i j n zoeke
naar nieuwe s t r u c t u r e l e o p l o s s i n g e n , zowel rond de
m e t r o s t a t i o n s z e l f a l s i n de z i j s t r a t e n .
> B i j w e s t e l i j k d e e l A l b e r t Cuyp Brede t r o t t o i r s ,
f i e t s e n r e k k e n weg, p a r k e e r p l a a t s e n weg. Autoluw p r o f i e l .
Meer r u i m t e voor de voetganger, b e t e r e balans met
geparkeerde auto's en f i e t s e n . T r o t t o i r s verbreden, bomen
toevoegen, b e t e r v e r l i c h t e n en bestemming worden. P i c o p l e i n
v e e l r u s t i g e r i n r i c h t e n , v e r b l i j f v e r b e t e r e n , h u i s j e weg.
- 39 -
> Stadsdeel: r e l a t i e Ferdinand Bol met de A l b e r t Cuypmarkt
v e r s t e r k e n . V e r b r e d i n g van het voetgangersgebied.
F i e t s e n s t a l l i n g / o p l o s s i n g f i e t s p a r k e r e n rond s t a t i o n s .
> Gerard Doustraat: Stadsdeel: Bomen, p l e i n e n en f o n t e i n e n .
Bedrijfsgebonden p a r k e e r p l a a t s e n (en a u t o d e l e n ) . F i e t s e n
ondergronds.
> Stadsdeel: toegang Stadhouderskade v e r b e t e r e n . I n o v e r l e g
met s t a d s d e e l Centrum en C e n t r a l e Stad / Rode Loper i n z e t t e n
op h e r i n r i c h t i n g Weteringsschans a l s v e r b l i j f s g e b i e d en
schakel tussen Ferdinand Bol en V i j z e l g r a c h t .
5. Vastgoed
> Stadsdeel: Jongensschool a l s c r u c i a a l pand i n z e t t e n , ook
i n huidige t i j d e l i j k e s i t u a t i e (veel) beter benutten,
'brand' De P i j p u i t d r a g e n . Benutten a l s kans voor
u i t s t r a l i n g De P i j p a l s geheel: r u i m t e voor ambachten, goede
p l i n t f u n c t i e aan l o o p r o u t e naar Museumplein.
> P l i n t r u i m t e s van w o n i n g c o r p o r a t i e s i n z i j s t r a t e n koppelen
aan ambachten.
> B i j Ceintuurbaan leegstand aanpakken, met t i j d e l i j k e
f u n c t i e s met i n g r o e i h u u r door t r i a l & e r r o r nieuwe b e t e k e n i s
s t r a a t ' u i t t e s t e n ' i n r e l a t i e met p u b l i e k u i t Oost. Gesprek
v a s t g o e d p a r t i j e n en w o n i n g c o r p o r a t i e s over n u t , noodzaak en
m a a t s c h a p p e l i j k belang om r u i m t e t e maken op de Ceintuurbaan
en welke h u u r p r i j s d a a r b i j p a s t . A c t i e v e r o l van
v a s t g o e d b e d r i j v e n / r e t a i l a d v i s e u r s om t e
bemiddelen/adviseren, s t u r e n v a n u i t de gedachte o f een zaak
ook g e s c h i k t i s om e l d e r s u i t t e baten. Huurders:
samenwerking ondernemersverenigingen en communiceren v a n u i t
de w i j k . Zuid/de P i j p . i . p . v . de s t r a a t : " t h e b i g g e r
picture".
© Copyright 2024 ExpyDoc
