Ebola - Protocol

Ebola - Protocol
Status:
Definitief
Auteur:
Eigenaar:
Odette Schouten, medisch manager
Odette Schouten, medisch manager
Vastgesteld:
Vastgesteld door:
augustus 2014
Odette Schouten, medisch manager
Herziene versie:
Vastgesteld door:
Versienummer:
Evaluator:
1.3
-
Volgende evaluatie:
augustus 2015
Trefwoorden:
ebola
Ebola- Protocol
Inhoud:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Doel
Definitie en klinisch beeld
Kwaliteitseisen
Werkwijze beoordeling patiënt
Aanvullende informatie
Geraadpleegde bronnen
Bijlage
1. Doel
•
Doel van dit protocol is uitleg geven betreffende het ziektebeeld, zodanig dat de triagiste en
de huisarts werkzaam op de RHD alert zijn, en weten hoe te handelen bij vragen rondom
ebola. Het risico dat het ebolavirus met een patiënt uit het getroffen gebied in
Europa/Nederland geïmporteerd wordt, is klein. Er gaan weinig toeristen naar dit gebied.
2. Definitie en klinisch beeld
•
•
•
Ebola:
De ebola-virusziekte is een virale hemorragische koorts (VHF). De natuurlijke bron van het
ebola-virus is onbekend, maar het is aangetroffen in verschillende diersoorten, waaronder
primaten (apen) en vleermuizen.
Klachten:
- Patienten die besmet zijn worden uiterlijk binnen 21 dagen ziek (meestal binnen 7 dagen).
De eerste ziekteverschijnselen zijn: plotselinge koorts, hoofdpijn, pijn in spieren en gewrichten
en slapheid. Daarnaast kunnen keelpijn, misselijkheid, braken, diarree, pijn op de borst en
hoesten optreden.
- Naarmate de infectie zich uitbreidt kunnen rood doorlopen ogen, roodheid van de
slijmvliezen van mond en keelholte voorkomen. Ook bloedingen van huid en slijmvliezen,
kortademigheid, verwarring en bloedingen komen voor. Dit alles kan leiden tot meervoudig
orgaanfalen, shock en overlijden.
Besmettelijkheid:
- Ebola-patiënten zijn pas besmettelijk vanaf het moment dat zij ziekteverschijnselen vertonen.
Patiënten zijn in principe goed te herkennen en zullen normaliter snel hulp zoeken omdat ze
plots erg ziek worden.
Pagina 1 van 4
- De ziekte is alleen besmettelijk via direct lichamelijk contact met een patiënt (bloed,
ontlasting, urine, sperma, braaksel en zweet) of door het slachten en opeten van een ziek dier
uit het wild (‘bushmeat’).
- Verspreiding van het virus via de lucht (niezen, hoesten) is nog nooit aangetoond.
3. Kwaliteitseisen
•
•
•
De Regionale Huisartsenpost Drechtsteden heeft als zorginstelling zorgplicht voor de
patiënten.
De risico-inschatting van deze categorie patiënten moet zodanig zijn, dat deze voldoet aan de
instructie zoals verderop beschreven.
Laat bij verdenking op ebola de patiënt niet naar de huisartsenpost komen en doe geen
huisbezoek!
4. Werkwijze beoordeling patiënt
Telefonisch screenen en overleggen met GGD en arts-microbioloog:
• Probeer telefonisch te vragen naar voorafgaande reisgeschiedenis in afgelopen 3 weken.
• Komt de patiënt uit de risicolanden, vraag dan door naar contacten en gelopen risico.
• Laat bij verdenking op ebola de patiënt niet naar de post komen en doe geen huisbezoek.
• Overleg eerst met de lokale arts-microbioloog en arts infectieziektebestrijding van de Dienst
Gezondheid & Jeugd.
• Bij ambulancevervoer: meld verdenking ebola. Ambulances hebben een eigen protocol voor
vervoer van ebola-verdachte patiënten.
Zelfmelders:
• Stel dezelfde vragen zoals bij triage. Bij verdenking op ebola rechtstreeks overleg met SEH en
transport rechtstreeks naar de MRSA-kamer, via de personeelsingang van de huisartsenpost!
• De patiënt mag noch door de wachtkamer van de RHD, noch door de wachtkamer van de SEH
naar de MRSA kamer gebracht worden!
• Het personeel van de SEH haalt de patiënt op in de hal. Zij dragen beschermende kleding en
nemen de patiënt rechtstreeks mee naar de MRSA-kamer, via de personeelsingang van de
RHD.
• Daarna wordt het gedeelte waar de patiënt heeft gelopen met linten afgezet totdat dit is
gereinigd. Het personeel van de SEH zal hiervoor zorg dragen!
Voordat patiënt gezien of bezocht worden:
- Overleg met dienstdoende arts-microbioloog van het ASZ.
- Overleg met arts infectieziektebestrijding van de Dienst Gezondheid & Jeugd.
(Dit is ook een meldingsplichtige ziekte groep A; bij vermoeden melden aan GGD.)
Bereikbaarheid Infectieziektebestrijding:
Dienst Gezondheid & Jeugd (voorheen GGD ZHZ)
• Kantoortijden: 078-7708509 (arts) / 8508 (verpleegkundige)
• Buiten kantoortijden is de arts infectieziektebestrijding via de CPA, meldkamer ambulance,
oproepbaar.
5. Aanvullende informatie
•
•
Ebola is een meldingsplichtige ziekte groep A; bij vermoeden van Ebola dit melden aan GGD.
Bovenstaand protocol is in samenspraak met de Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ te
Dordrecht samengesteld.
Pagina 2 van 4
6. Geraadpleegde bronnen
•
•
•
•
•
www.thuisarts.nl. Zoek op: ebola
http://www.rivm.nl/Onderwerpen/E/Ebola
http://www.rivm.nl/Documenten_en_publicaties/Professioneel_Praktisch/Richtlijnen/Infectiezie
kten/LCI_richtlijnen/LCI_richtlijn_Virale_hemorragische_koorts_Filovirussen_ebola_marburg
(Wetenschappelijke onderbouwing)
Protocol ‘Viraal hemorragische koorts (VHK)’ ASz, te raadplegen via DoculinQ
Informatie van de dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ te Dordrecht
Pagina 3 van 4
Bijlage
OVERLEGSTRUCTUUR EBOLA VERDACHTE PATIËNTEN Bestemd voor ziekenhuizen in adherentiegebied van het Erasmus MC Ebola: - Ebola epidemie in West‐Afrika nog niet onder controle. - Alertheid is geboden bij patiënten die recent in het endemisch gebied zijn geweest. - 8 UMC’s in Nederland zijn aangewezen voor de opvang van Ebola (verdachte) patiënten, waaronder het Erasmus MC. Erasmus MC: - Referentie centrum voor diagnostiek naar exotische virussen (afdeling Viroscience) inclusief virale hemorragische koortsen (VHK) (waaronder Ebola). - Richtlijnen VHK en Ebola voor Erasmus MC (levende documenten!) aanwezig. - Diagnostisch en Therapeutisch beleidsplan bij (verdachte) Ebola patiënt aanwezig (Viroscience, Medische Microbiologie en Infectieziekten, Interne‐Sectie Infectieziekten). - Geoefend op afdelingen Interne‐Infectieziekten, IC en SEH. - Grote Ebola oefening 5 september a.s. - 24/7 beschikbaar voor overleg en overname. Overlegstructuur: - Voor overleg over Ebola (verdachte) patiënten is er door het Erasmus MC een speciale dedicated Ebola hotline in het leven geroepen (06‐41140804). - Dit telefoonnummer is 24/7 bereikbaar en wordt bemenst door een ervaren medisch specialist met kennis op dit gebied. - Dit telefoonnummer is 24/7 bereikbaar voor ‘alle’ vragen over Ebola en voor Ebola (verdachte) patiënten. - De medisch specialist van de Ebola hotline zal bij een Ebola verdachte patiënt: o Patiënt laten overkomen naar het Erasmus MC o Dit in overleg met vertegenwoordigers van de Erasmus MC afdelingen SEH/Acute Geneeskunde, IC, afdeling infectieziekten, Viroscience, en hij/zij zal tevens de crisiscoördinator, infectiepreventie en GGD / Ambulancedienst informeren. - De medisch specialist van de Ebola hotline zal bij een NIET Ebola verdachte patiënt: o Aanbieden de patiënt te beoordelen in het Erasmus MC en nadere diagnostiek in het kader van ‘Koorts/Ziekte na verblijf in de Tropen’ anders dan Ebola af te nemen. - Voor bovenstaande werkwijze is gekozen i.o.m. GGD Rotterdam‐Rijnmond n.a.v. recente casuïstiek en zal op korte termijn worden geëvalueerd. Het is nadrukkelijk niet de bedoeling om lokale communicatielijnen en afspraken (met bv. eigen arts‐microbioloog) te doorkruizen. - Voor huisartsen en Ambulancedienst blijft het eerste aanspreekpunt de dienstdoend arts infectieziektebestrijding van de GGD of de lokale arts‐microbioloog/internist‐infectioloog. Pagina 4 van 4
Ebola
telefonische triage ambulance-/huisartsenzorg
(algehele malaise/braken/buikpijn/diarree/hoofdpijn/koorts)
< 21 dagen
geleden terug uit
endemisch gebied
nee
ja
koorts
(of < 24 uur geleden gehad)
nee
bloedingen
(niet door trauma)
ja
hoog risico contact
in endemisch gebied gehad
ja
contact met ebola patiënt
en/of diens lichaamsvloeistoffen gehad
OF
bezoek gebracht aan gezondheidszorginstelling
OF
aanwezig geweest bij een begrafenis
OF
fysiek contact met wilde dieren (levend of dood)
OF
bereiden of eten bushmeat
(vlees van wilde dieren)
nee
geen verdenking ebola
nee
aanvullende symptomen
bloedingen
(niet door trauma)
OF
braken
OF
diarree
nee
geen verdenking ebola
ja
ja
verdere beoordeling ebola nodig
patiënt instrueren:
- thuis blijven
- contact met anderen vermijden
- telefonisch bereikbaar zijn
- patiënt niet naar huisartsenpraktijk/-post/SEH
- geen visite (huisarts)
- nog geen ambulance sturen
ABCD stabiel
nee
ja
beoordelen verdenking ebola door HUISARTS
conform regionale afspraken met:
- internist-infectioloog of EMC: 06-41140804
- arts-microbioloog of
- GGD-arts infectieziektebestrijding via CPA
- beoordelen verdenking ebola door MMA in overleg
met internist-infectioloog Universitair Medisch Centrum
- indien triage in huisartsenpraktijk/-post:
huisarts belt meldkamer voor overleg MMA (medisch
manager ambulancezorg) over inzet ambulancezorg
indien verdere beoordeling/diagnostiek in Universitair Medisch Centrum geïndiceerd:
- insturen naar Universitair Medisch Centrum conform regionale afspraken
- informeer direct de arts-infectieziektebestrijding van de GGD waar patiënt zich bevindt;
GGD informeert direct de LCI
- 1 september 2014: Sierra Leone, Liberia, Guinee, Nigeria, Congo
- voor actueel overzicht zie www.rivm.nl/ebola
Goedgekeurd door RIVM: 01‐09‐2014
Versiedatum: 05‐09‐2014
Ebola
fysieke triage huisartsenzorg
(algehele malaise/braken/buikpijn/diarree/hoofdpijn/koorts)
< 21 dagen
geleden terug uit
endemisch gebied
nee
ja
koorts
(of < 24 uur geleden gehad)
nee
bloedingen
(niet door trauma)
ja
hoog risico contact
in endemisch gebied gehad
ja
contact met ebola patiënt
en/of diens lichaamsvloeistoffen gehad
OF
bezoek gebracht aan gezondheidszorginstelling
OF
aanwezig geweest bij een begrafenis
OF
fysiek contact met wilde dieren (levend of dood)
OF
bereiden of eten bushmeat
(vlees van wilde dieren)
nee
geen verdenking ebola
nee
aanvullende symptomen
bloedingen
(niet door trauma)
OF
braken
OF
diarree
nee
geen verdenking ebola
ja
ja
ABCD stabiel
nee
ja
verdere beoordeling verdenking ebola door HUISARTS nodig conform
regionale afspraken met:
- internist-infectioloog of
- arts-microbioloog of
- GGD-arts infectieziektebestrijding
- overleg met infectioloog in Universitair Medisch Centrum
- indien besluit om patiënt in te sturen naar Universitair Medisch Centrum:
bel meldkamer voor overleg MMA (medisch manager
ambulancezorg) over inzet ambulancezorg en vermeld vermoeden
ebola
maatregelen:
- afstand tot patiënt houden (> 1 meter)
- patiënt in aparte ruimte zetten
- patiënt chirurgisch masker op laten zetten
- interventies minimaliseren/vermijden
- indien afstand tot patiënt < 1 meter en/of fysiek contact met patiënt onvermijdbaar: draag minimaal een (afsluitende) bril, mond-/neusmasker en
handschoenen
indien verdere beoordeling/diagnostiek in Universitair Medisch Centrum geïndiceerd:
- insturen naar Universitair Medisch Centrum conform regionale afspraken
- informeer direct de arts-infectieziektebestrijding van de GGD waar patiënt zich bevindt;
GGD informeert direct de LCI
- 1 september 2014: Sierra Leone, Liberia, Guinee, Nigeria, Congo
- voor actueel overzicht zie www.rivm.nl/ebola
Goedgekeurd door RIVM: 01‐09‐2014
Versiedatum: 05‐09‐2014

Download Report