Onderhandelen en bemiddelen

Studiefiche
Vanaf academiejaar 2014-2015
Onderhandelen en bemiddelen (B001343)
Cursusomvang
(nominale waarden; effectieve waarden kunnen verschillen per opleiding)
Studiepunten 3.0
Studietijd 90.0 u
Contacturen
30.0 u
Aanbodsessies en werkvormen in academiejaar 2014-2015
A (jaar)
hoorcollege: plenaire oefeningen
hoorcollege
integratieseminarie
demonstratie
Lesgevers in academiejaar 2014-2015
Verschelden, Gerd
Buysse, Ann
Van Poucke, Dirk
RE21
PP05
RE21
Aangeboden in onderstaande opleidingen in 2014-2015
Master of Laws in de rechten
5.0 u
20.0 u
3.75 u
1.25 u
Verantwoordelijk lesgever
Medelesgever
Medelesgever
stptn
3
aanbodsessie
A
Onderwijstalen
Nederlands
Trefwoorden
Alternatieve geschillenoplossing - Onderhandelen - Bemiddelen - Conflictbeheersing
Situering
Dit opleidingsonderdeel laat studenten aanvoelen dat een toevlucht tot de rechter niet
de enige manier is om tot een oplossing voor een geschil te komen. Het focust op de
regeling van conflicten door de zelfwerkzaamheid van partijen die via
onderhandelingen of bemiddeling tot een oplossing kunnen komen.
Zowel onderhandelen als bemiddelen wordt multidisciplinair benaderd: het juridische
perspectief wordt aangevuld met het psychologische perspectief.
Dit algemene opleidingsonderdeel is een goede voorbereiding op een gespecialiseerde
postacademische opleiding die vereist is om door de overheid als bemiddelaar te
worden erkend.
Inhoud
1. Alternatieve geschillenoplossing
Onderhandelen en bemiddelen krijgt een plaats binnen het ruimere gamma aan
mogelijkheden om een juridisch geschil op te lossen zonder rechterlijke tussenkomst.
Het verschil tussen onderhandelen en bemiddelen wordt gedemonstreerd aan de hand
van filmmateriaal. Het specifieke karakter van bemiddeling wordt geduid tegenover
arbitrage, minnelijke schikking en verzoening.
Nationale en internationale regelgeving inzake bemiddeling wordt aangestipt in diverse
domeinen van het recht. Bijzondere aandacht gaat uit naar
- de algemene beginselen en de bepalingen inzake vrijwillige en gerechtelijke
bemiddeling opgenomen in Deel VII van het Gerechtelijk Wetboek als gevolg van de
wet van 21 februari 2005;
- de kamers voor minnelijke schikking binnen de familierechtbanken opgericht door de
wet van 30 juli 2013 (gerepareerd door de wet van 25 april 2014);
- de deontologie van de bemiddelaar, zoals ontwikkeld door de Federale
Bemiddelingscommissie en
- de Europese Bemiddelingsrichtlijn.
2. Onderhandelen
(Goedgekeurd)
1
Na verduidelijking van wat onderhandelen precies inhoudt, wordt het
onderhandelingsproces geanalyseerd met aandacht voor de verschillende strategieën,
benaderingen en hoofddimensies. De nadruk ligt op een cognitieve benadering van het
onderhandelingsproces.
3. Psychologische aspecten van communicatie en bemiddelen
De studenten worden ingewijd in communicatietheorie en systeemdenken als
referentiekader voor communicatie en bemiddelen. Daarna wordt aandacht besteed
aan de procedure, rollen, methode en conflictbeheer in onderhandelingen en
bemiddeling.
4. Bemiddelingspraktijk
De studenten maken - plenair - kennis met de praktijk van de advocaat-bemiddelaar,
de notaris-bemiddelaar en de rechter-verzoener (schikker).
Elke student ervaart zelf - in een kleine groep van 6 studenten en onder leiding van een
erkend bemiddelaar - de bemiddelingspraktijk in een domein naar keuze, aan de hand
van een rollenspel op basis van een casus waarin hij/zij achtereenvolgens de rol
opneemt van cliënt, observator en bemiddelaar, in een permanente interactie tussen de
verschillende rollen. Elke student wordt gefilmd. Dit beelmateriaal vormt de basis voor
latere schriftelijke reflectie over het eigen gedrag als bemiddelaar aan de hand van een
aantal vooraf opgegeven vragen.
Begincompetenties
Dit verplichte opleidingsonderdeel uit de masteropleiding bouwt verder op Burgerlijk
procesrecht (Ba2) waarin reeds een (beknopt) overzicht van de methodes van
alternatieve geschillenoplossing werd gegeven.
Eindcompetenties
- Grondige kennis hebben van en inzicht hebben in de nationale en internationale
regelgeving i.v.m. bemiddeling.
- De grenzen van de rechtswetenschap aanvoelen bij het omgaan met juridische
geschillen en open staan voor inzichten van sociale wetenschappers.
- Psychologische inzichten integreren in de bemiddelingspraktijk.
- De principes van 1) communicatietheorie, 2) systeemtheorie en 3) cognitieve theorie
als basis voor onderhandelen en bemiddelen kennen en toepassen op een casus.
- Open staan voor en kennis hebben van de basistechnieken van bemiddeling.
- In een gegeven bemiddelingscontext de houding van de bemiddelaar duiden.
- Bewust zijn van de verantwoordelijkheid van de jurist die als professional cliënten
begeleidt in hun zoektocht naar een oplossing voor hun conflict.
Creditcontractvoorwaarde
De toegang tot dit opleidingsonderdeel via creditcontract is open: de student houdt zelf
rekening met voorkennis uitgedrukt in begincompetenties
Examencontractvoorwaarde
Dit opleidingsonderdeel kan niet via examencontract gevolgd worden
Didactische werkvormen
Demonstratie, hoorcollege, integratieseminarie, hoorcollege: plenaire oefeningen
Toelichtingen bij de didactische werkvormen
Het onderscheid tussen onderhandelen en bemiddelen wordt gedemonstreerd aan de
hand van filmmateriaal.
De delen 1 tot 3 bestaan hoofdzakelijk uit (al dan niet interactieve) hoorcolleges. In het
luik over onderhandelen komen plenaire oefeningen voor onder de vorm van
vraagstukjes.
De kennismaking met de bemiddelingspraktijk in groepjes van 6 studenten is opgevat
als een integratieseminarie van 3 lesblokken onder leiding van een erkend
bemiddelaar. Deze praktijksessies worden georganiseerd in het tweede semester, na
de evaluatie m.b.t. de drie voorgaande delen, zodat elke student optimaal voorbereid
aan de praktijksessie kan participeren.
Leermateriaal
- F. De Meyer m.m.v. B. Gayse, Bemiddeling in familiezaken, burgerlijke en
handelszaken, sociale zaken, Roeselare, Roularta Books, 2008, 312 p. (kostprijs:
ongeveer 20 euro)
- Documentatiebundel met het recentste leermateriaal, verspreid via Minerva.
Referenties
K. Andries, Het bemiddelingsbeding in Bibliotheek Burgerlijk Recht, Larcier, 2007, 116
p.
(Goedgekeurd)
2
S. De Bauw en B. Gayse, Bemiddeling en rechtspraak hand in hand, Brugge, die
Keure, 2009, 231 p.
R. Fisher, W. Ury en B. Patton, Excellent onderhandelen, Amsterdam, Business
contact, 2007, 288 p.
R. Van Ransbeeck (ed.), Bemiddeling, Brugge, die Keure, 2008, 277 p.
Vakinhoudelijke studiebegeleiding
De studenten kunnen terecht bij het team van lesgevers, tijdens de pauze of na afloop
van de les.
Er kunnen ook vragen via mail worden gesteld aan: [email protected]
(algemeen), [email protected] (psychologie) of [email protected]
(onderhandelen) en aan praktijkassistente Marie-Anne Deveneyn (praktijkgedeelte rond
bemiddeling).
Evaluatiemomenten
niet-periodegebonden evaluatie
Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de eerste examenperiode
Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de tweede examenperiode
Evaluatievormen bij niet-periodegebonden evaluatie
Schriftelijk examen, participatie, werkstuk, simulatie
Tweede examenkans in geval van niet-periodegebonden evaluatie
Examen in de tweede examenperiode is mogelijk
Toelichtingen bij de evaluatievormen
De delen 1 tot 3 worden geëvalueerd aan de hand van een schriftelijk examen in de
eerstesemesterexamenperiode met open vragen, al dan niet in casusvorm. Het
psychologische luik wordt geëvalueerd aan de hand van een casus waarover open
vragen worden gesteld, waarbij de studenten het communicatie- en/of systeemdenken
moeten toepassen.
Het praktijkgedeelte i.v.m. bemiddeling (deel 4) wordt georganiseerd in de loop van het
tweede semester en geëvalueerd aan de hand van de prestaties van de student tijdens
het integratieseminarie (participatie en simulatie) en op basis van een reflectieverslag
over het eigen gedrag als bemiddelaar (werkstuk).
Eindscoreberekening
Delen 1 tot 3: 50%
Deel 4: 50%, waarvan de helft op de prestaties tijdens het integratieseminarie (i.e.
participatie en simulatie) en de helft op het reflectieverslag na het integratieseminarie (i.
e. werkstuk).
Faciliteiten voor werkstudenten
Geen
(Goedgekeurd)
3

Download Report