Brochure van het evenement - Koninklijke Vlaamse Academie van

Academisch Cultureel Forum
(ACF)
Zaterdag 15 februari 2014
Paleis der Academiën
Hertogsstraat 1
1000 Brussel
Programma:
19.30 uur: ontvangst
20.00 uur: welkomstwoord en inleiding
20.15 uur: De Biecht van Liszt
21.45 uur: slotwoord en receptie
De biecht van Liszt.
Unieke combinatie van theater en muziek
De oudere Franz Liszt wil graag priester worden. Oog in oog met God wordt hij met zijn verleden
geconfronteerd en slaan de twijfels toe. Samen met zijn publiek peilt hij naar de essentie van zijn
bestaan.
De Biecht van Liszt is een diepmenselijke zoektocht naar de hoogte- en dieptepunten in het muzikale
en persoonlijke leven van Franz Liszt: Liszt als wonderkind en rondreizende 'popster avant la lettre'. De
vroege dood van zijn vader, Liszts twijfels en depressies. Zijn bewuste keuze om met het sterrendom te
breken en componist te worden, zijn bewogen relaties met vrouwen. Zijn onbaatzuchtige steun aan
zoveel muzikanten en componisten, niet in het minst aan zijn latere schoonzoon Richard Wagner. Zijn
vaak pijnlijke relatie met zijn kinderen, vooral met dochter Cosima. Zijn sympathie voor Franciscus, zijn
groeiend
verlangen
om
te
huwen...
en zijn
verlangen
om
priester te
worden.
De Biecht van Liszt wordt gemaakt op basis van brieven van Liszt, getuigenissen van zijn tijdgenoten,
oude en nieuwe biografieën. De wisselwerking tussen muziek en woord maakt deze voorstelling tot een
indringende ervaring waarbij de toeschouwer recht in Liszts muzikale én menselijke hart kan kijken... Een
absolute aanrader en dat alles in het unieke decor van het Paleis der Academiën.
Warre Borgmans speelt de oude Liszt. Vitaly Pisarenko (winnaar van de 8ste internationale Lisztcompetitie, Utrecht, 2008) speelt pianomuziek van Franz Liszt en tijdgenoten. Geert Vermeulen (scenarist
Katarakt en In Vlaamse Velden) schrijft de tekst en doet de regie.
Franz Liszt (° 1811, + 1886)
Een deels verkeerd begrepen en nog steeds onderschat musicus. Eén van de grootste pianovirtuozen
aller tijden. Een rokkenjager, in luxe levend in de Parijse salons, die vrouwen in de concertzalen tot
hysterie bracht en bijna uitsluitend pianomuziek met ‘veel te veel noten’ schreef. Een man die goed
bevriend was met de decadente Richard Wagner, deze enorm steunde met uitvoeringen van zijn
megalomane opera’s en die - na Wagners huwelijk met Liszts dochter Cosima - zelfs diens schoonvader
werd.
Een gelovig man ook, die op latere leeftijd ‘abbé’ werd en zich de laatste jaren van zijn leven vooral
met religieuze muziek bezig hield.
Dat is het gekende beeld van Franz Liszt. Dat wellicht ook klopt, want je vindt het in vrijwel alle
biografieën terug… Maar hoe keek en kijkt Liszt naar zichzelf?
In ‘De biecht van Liszt’ geeft hij het verbale én muzikale antwoord.
Invalshoek
De oude en zieke Liszt wordt door zijn dochter Cosima uitgenodigd om naar de Festspiele - met
uitsluitend muziek van haar overleden echtgenoot Richard Wagner - te komen. Liszt, die al jaren een
vertroebelde relatie met zijn dochter heeft, is ontroerd door haar vraag, vat de reis aan en hoopt vurig
op een verzoening. In Bayreuth ontdekt Liszt dat Cosima - die de Festspiele organiseert - hem enkel
heeft uitgenodigd om met zijn aanwezigheid de tanende populariteit van het festival op te krikken. Liszt
woont de eerste voorstellingen bij. Nadien moet hij doodziek te bed blijven. Hij hoopt vurig dat zijn
dochter - tussen haar drukke bezigheden door - afscheid komt nemen… Cosima komt niet. In zijn
wanhoop richt Franz zich rechtstreeks tot God. Tijdens zijn biecht blikt hij terug op zijn successen en
depressies.Liszt als wonderkind en rondreizende ‘popster avant la lettre.De vroege dood van zijn vader,
zijn bewuste keuze om met het sterrendom te breken en componist te worden.Zijn bewogen relaties
met vrouwen, de vaak pijnlijke relatie met zijn drie kinderen, de dood van twee van hen, de groeiende
hardvochtigheid van Cosima. Het pijnlijke besef dat hij altijd voor de muziek heeft gekozen en zijn
geliefden vaak heeft verwaarloosd. Dankzij de troostende en helende kracht van de muziek vindt Franz
Liszt de moed om zijn dochter - én zichzelf - te vergeven. Hij sterft als een gelouterd man.
Woord versus muziek
De heftige worsteling van Liszt tussen tijd voor muziek en tijd voor zijn geliefden, wordt op de scène
vertaald in een heftige worsteling tussen woord en muziek. Géén voorspelbare en brave afwisseling dus
tussen stukjes tekst en stukjes muziek, maar wel een strijd tussen acteur en pianist. Gedachten die plots
muziek worden, muziek die door woorden wordt geamputeerd. Het laatste (historische) woord dat
Franz Liszt uitsprak was ’Tristan’. Ongetwijfeld een verwijzing naar het wereldberoemde Tristan-akkoord
van Wagner. Een akkoord dat extreem veel spanning geeft, de koorts bij Liszt doet oplaaien… tot het
uiteindelijk verlossing biedt.
De makers van ‘de Biecht van Liszt’
Warre Borghmans (° 1956)
Belgisch topacteur met een indrukwekkende staat van dienst, zowel voor televisie als het theater. Een
ras-verteller ook, die zowel dramatisch als lichtvoetig uit de hoek kan komen. Een beminnelijk man, vol
beroepsernst en humor. Artistiek gedreven, steeds op zoek naar het best mogelijke, nooit rustend op zijn
lauweren, zichzelf steeds smijtend, geëngageerd werkend voor grote en kleine producties.
Een man ook met veel muzikale ervaring. Producties met Prima la Musica, het Rubio- en het Fidelio
strijkkwartet, het Syrinx-ensemble en Walpurgis, voorstellingen in de Opera, maar ook met Jokke
Schreurs en Jeugd en Muziek. Steeds klaar voor nieuwe avonturen. Zoals nu… in confrontatie met een
jonge toppianist.
Warre Borgmans studeerde aan het Conservatorium van Antwerpen, waar hij in 1978 een Eerste Prijs
Toneelspeelkunst behaalde. Bij het grote publiek is Warre Borgmans vooral bekend door zijn werk voor
televisie en film. Zo speelde hij onder andere mee als de 'CEO' in 'Windkracht 10', de 'chef' in 'het Eiland',
een 'broeder Grimm' in 'Kulderzipken' en in 'Stille waters'. Op het witte doek was hij o.a. te zien in 'Blinker',
'Team Spirit 2' en 'Buitenspel'. Daarnaast leende hij zijn stem aan Woody uit 'Toy Story' en de pelikaan
van 'Finding Nemo'.
Vitaly Pisarenko (° 1987)
Oekraïens virtuoos, 26 jarige toppianist met internationale uitstraling. Winnaar van de eerste prijs van de
8ste internationale Franz Liszt competitie in Utrecht. Speelde concerten (o.a. Liszt, Rachmaninoff, Ravel)
in o.a. België, Duitsland, Frankrijk, Italië, Hongarije, Polen, Oostenrijk, Zwitserland, Engeland, Zuid-Afrika,
Indonesië, China, Brazilië, Argentinië, Mexico en de Verenigde Staten. Is een Liszt-kenner in hart en
nieren .Hij speelt niet alleen schitterende interpretaties van diens muziek, maar wil ook de menselijke én
artistieke persoonlijkheid van Franz Liszt bij een ruimer publiek introduceren. De samenwerking met
Warre is voor Vitaly een uitgelezen kans om dat op originele en indringende wijze te doen.
Geert Vermeulen (° 1959)
Belgisch schrijver van meerdere succesvolle theaterstukken en scenario’s. Tussendoor ook regisseur en
acteur. Schrijft de tekst voor deze productie en doet de regie. Verdiepte zich met voorstellingen over
Pieter Paul Rubens en James Ensor al vroeger in de ziel van grote kunstenaars. Is zelf amateur-pianist en
droomt al langer van een muzikale productie over een vooraanstaand componist/muzikant.
Vindt met Warre en Vitaly het gedroomde duo om die productie in optimale omstandigheden waar te
maken. Benieuwd wat dat zal geven.
De Biecht van Liszt is een productie van AULOS vzw, Bis Produkties vzw en Oceaan vzw en een
organisatie van Davidsfonds Gewest Brussel, Davidsfonds Brussel-Centrum, KVAB, AULOS vzw samen met
de PodiJAc partners Davidsfonds Academie, Muziekraad Vlaanderen, SWUK, IVME en het Academisch
Cultureel Forum.
Muzieklijst
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
Rhapsody No 11 in A minor S244/11 (till 2.14 sec)
Sonata in H-moll S 178 (I Lento Assai) (till 1.55 sec)
Gondoliera S 162 (supplement Année 2:Italie) (till 36 sec)
Sonata in H-moll S 178 (II Andante Sostenuto) (till 4.31 sec)
Liebesträume, S 541 (till 1.27 sec)
Vallée d’Obermann S 160 (from 7.30 sec till 10.05 sec)
Paganini: Caprice for violin in A minor Opus 1, nr 5 (till 28… and 1.05 sec)
Canzonetta for Salvator Rosa S 161.3 (till 1.44 sec)
Valse Impromptu S 213 (till 1.52 sec)
Spozalizio S 161.1 (till 3.33 sec)
Hungarian Rhapsody nr 2, S 244 (from 6.07 till 8.16 sec)
Canzona from Venezia e Napoli S. 162 (rev version 1859) (= 3.59 sec)
Polonaise in E, S 233/2 (till 4.56 sec)
Chopin nocturne nr 19, opus 72 no 1 (= 4.42 sec)
Dante-symfonie: opening with big orchestra (till 1.40 sec)
Wagner: Tristan and Isolde, S 447 (Tristan-chord) (till 20 sec)
Ich möchte Hingehn, S 296 (till 12 sec)
Wagner: Tannhäuser Ouverture (till 2.20 sec)
Bach-Liszt: Weinen, Klagen, Sorgen, Zagen S 179 (till 3.15 sec)
Freudvoll und leidvoll S 280 (1.18 sec)
Sonata in H-moll (III Allegro energico) (till 3.25 sec)
St-Saens-Liszt: Danse Macabre (Liszt - St Saëns) S 555 (till 8.58 sec)
Zwei kirchenhymnen, S 669 – Ave Maris Stella 17 (till 1.27 sec)
Sanctus (from Liszts requiem) (till 2.27 sec)
Wagner: Die Walküre (till 1.40 sec)
Après une lecture de Dante: Fantasia quasi Sonata S 161 (from 54 sec till 3.54 sec)
Sonata in H-moll (III Allegro energico) (from 7.16 till the end = 3.24 sec)
PodiJaC een woordje uitleg…
PodiJaC, een initiatief van het Academisch Cultureel Forum (ACF) binnen de Koninklijke Vlaamse
Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten (KVAB), de Davidsfondsacademie en het
Davidsfonds Brussels Gewest, zag einde 2012 haar eerste levenslicht en heeft als eerste doelstelling
jonge Vlaamse, maar daarnaast ook (inter)nationale toptalenten een podiumplaats te bieden.
Anderzijds wil PodiJac in het teken van wetenschapscommunicatie (o.a. wetenschap en cultuur
vertalen naar het brede publiek en jongeren warm maken voor wetenschappelijke en technische
richtingen (cf. campagne ViA en Richting Morgen) interessante cursussen en voordrachten
aanbieden al dan niet gerelateerd aan de concertenreeks. PodiJaC staat dus ook voor Podium
Jong en Academisch. Een toekomstige samenwerking met de pas opgerichte Jonge Academie
binnen de schoot van KVAB zou dus zeker tot de mogelijkheden kunnen behoren.
Omdat het ook om concerten gaat werken we tevens samen met het Sociaal Werk Uitvoerende
Kunstenaar (SWUK), de Internationale vereniging voor muziekeducatie (Ivme), de Muziekraad
Vlaanderen (MRVL) en AULOS.
Vandaag staat Vitaly Pisarenko als jong internationaal toptalent op het Podium naast de zeer
begeerde topacteur Warre Borgmans. Tijd om Vitaly even uitgebreid aan u voor te stellen…
VITALY PISARENKO is a "...Immensely gifted pianist...with prodigious technique, myriad shadings and
scrupulous accuracy..."
New York Times
De Russische pianist VITALY PISARENKO werd op 12 april 2008
uitgeroepen tot Eerste Prijswinnaar van het 8ste
Internationaal Franz Liszt Pianoconcours in Utrecht. Zijn drukke
tournee voert hem nog tot 2013 over de hele wereld.Op 6jarige leeftijd trad Vitaly voor het eerst op voor publiek. Na
zijn eerste muziekopleiding aan de muziekscholen van Kiev
en Kharkov begon hij in 2005 een studie aan het
Staatsconservatorium van Moskou, waar hij les kreeg van professor Yuri Slesarev. Tegelijkertijd begon hij
aan een postacademische opleiding aan het Rotterdamse Conservatorium Codarts bij Aquiles Delle
Vigne.Vitaly heeft recitals gegeven en is als solist opgetreden met orkesten in Oekraïne, Rusland, Italië,
Macedonië, Oostenrijk en Duitsland, Frankrijk, Hongarije, Polen, Zwitserland, Engeland, Litouwen,
Indonesië, China, Mexico en de Verenigde Staten.
Als onderdeel van de prijzen die hij won tijdens verschillende concours, met name de 3de Prijs,
Publieksprijs en Speciale Prijs van Fazil Say tijdens het 5de Liszt Concours in Weimar in 2006, werd Vitaly
uitgenodigd op te treden in Japan, Australië, Zuid-Korea en Turkije. In 2007 nam hij deel aan de
integrale uitvoering van pianostukken van Ravel in Rotterdam tijdens de Codarts Ravel Pianomarathon.
In 2008 was Vitaly Pisarenko onder meer te gast bij het Basilica Festival van Vlaanderen, het Piano Pic
Festival in Zuid-Frankrijk, de Berlin International Music Festival & Academy, het Delft Chamber Music
Festival, het Grachtenfestival in Amsterdam en het Busoni Festivalin Bolzano. In oktober 2008 speelde
Vitaly met het Franz Liszt Chamber Orchestra in Boedapest Concerten bij het Beethoven Festival in
Warschau (met het Nationaal Philharmonisch Orkest van Polen), het Vilnius Festival, de MUSICA et
POETICA concertenreeks, het International Keyboard Institute & Festival in New York en Europese Liszt
Nachten in Liszt-steden als Boedapest, Weimar, Bayreuth en Raiding bezorgden hem een zeer druk
bezet agenda. In het voorjaar 2009 concerteerde hij in Brazilië (Sao Paulo), Chili (Punta Arenas) en
Argentinië (Ushuaia Festival). In Argentinië musiceerde hij met het Moscow Symphony Orchestra onder
leiding van Jorge Uliarte. Later in mei 2009 verzorgde hij een internationale tournee met het winnende
strijkkwartet van het TROMP Internationaal Muziekconcours van 2008, het HEATH Quartet.
In juli 2010 stond Vitaly op het podium van het Concertgebouw met het Residentie Orkest onder Neeme
Järvi en opende hij de wereldtentoonstelling samen met HEATH Quartet.
In 2011 startte hij het nieuwe jaar met een concert in Colombië, Argentinië en Nederland. Vervolgens
maakte hij een toernee in Japan met de Brno Philharmonic orchestra, waar hij verscheidenen
pianoconcerto's en pianorecitals bracht in oa Tokio Opera City en Sumida Triphony Hall.
Voorjaar 2012 kreeg hij een debuutoptreden in Teatro Colon, Buenos Aires en Metallener Hall of
Musikverein in Wenen. In Utrecht speelde hij recentelijk met Heath Quartet voor de 'Conference of
World Federation of International Music Competitions (WFIMC)'.
Vitaly Is een Liszt-kenner in hart en nieren .Hij speelt niet alleen schitterende interpretaties van diens
muziek, maar wil ook de menselijke én artistieke persoonlijkheid van Franz Liszt bij een ruimer publiek
introduceren. De samenwerking met Warre is voor Vitaly een uitgelezen kans om dat op originele en
indringende wijze te doen.
Kalender ACF 2014
Lezingen en symposia:
15 januari: 17u30: Da Vincilezing over Nobelprijswinnaars: Martin Hinoul (KU Leuven)
12 maart: 17.00u: Da Vincilezing over Jan Wier (1515-1588), een ketterse arts voor de heksen: Vera Hoorens
(KU Leuven)
7 mei: 14.30u: namiddagsymposium WO I met accent op de relatie tussen WO I en WO II (o.l.v. Nico
Wouters, UA)
3 juni: 14.30u: namiddagsymposium i.s.m. de Engergiereflectiegroep van KVAB over de energiesector,
schalieolie en -gas
15 september: dagsymposium WO I en Japan i.s.m. KU Leuven: o.l.v. Willy Vande Walle (KU Leuven ) en
Frans Boenders
1 oktober: (namiddag)symposium Kroätie in relatie tot de EU, België en Vlaanderen: Politiek-economisch,
Cultureel en Etnisch bekeken
Extra voorstellen:
December: lezing of symposium over Blended Learning in het kader van het Denkersprogramma 2014
December: lezing met J.M. Cago (voormalig minister voor W&T, gedurende 8 jaar in Portugal en
medeoprichter van de ERA met commissaris Philippe Busquin):Vlaanderen naar een nieuwsgierige,
enthousiaste en innovatiegedreven kennismaatschappij.
Tweede semester 2014/2015: Da Vinci lezing rond Louise Fresco (Universiteit Amsterdam) in het kader van
het Denkersprogramma 2015 'voedsel en duurzame ontwikkeling'.
Concerten PodiJaC
25 januari: 20.00u: Recital met contrabas en piano met David en Erik Desimpelaere
15 februari: 20.00u : De Biecht van Liszt (try out) : muziektheaterproductie met Warre Borgmans
en Vitaly Pisarenko (piano): www.aulos.be
22 april 19.00u: programma rond SWUK laureaat Mathias Coppens en Sven Van De Voorde
www.swuk.be
24 september: 16.00u: Belfius Classics: concert met laureaten van de Pro Civitate wedstrijd
4 december: 19.00 uur eindejaarsrecital ACF. ‘Rough’ muziektheaterproductie rond de ruwe Claude
Debussy met Kurt van Eeghem (woord), Aldo Baerten (fluit), Remy van Kesteren (harp) en Michael Zemstov
(altviool): www.aulos.be
Voor meer info zie
www.kvab.be/acf.aspx
Contact: [email protected],
02/550 23 22