Uitgave van het Koninklijk ‘s-Hertogenbosch Mannenkoor Vocaliteiten 3 Jaargang 16 juli 2014 Voorwoord Beste mensen, De zomer gaat langzaam aan naar het einde en wij gaan ons als mannenkoor weer richten op onze Koninklijke zangkwaliteiten. Wij zijn erg blij dat de afgelopen periode nieuwe leden bij ons koor gekomen zijn maar wij blijven niet stil zitten. In de loop van september zullen wij opnieuw starten met een ledenwervingscampagne waar wij gratis scholing zullen aanbieden aan nieuwe leden voor ons koor. Afgelopen jaar bleek dit een succes te zijn dus deze formule gaan wij koesteren. Binnen de Stichting Vrienden van het Koninklijk 's-Hertogenbosch Mannenkoor is afgesproken enkele wijzigingen door te voeren. Denk hierbij onder andere aan het digitaal verstrekken van gegevens. Een snelle, prettige en goedkope manier om deze vrienden snel en goed van informatie te voorzien. Ook zagen wij dat een aantal vrienden van onze Stichting om diverse redenen afgelopen jaar afgehaakt zijn. Wij roepen u op om mensen die ons koor een warm hart toedragen lid te maken van onze Stichting. Wij zijn in de afrondende fase met ons muzikale programma voor het komende anderhalf jaar waarbij ook gedacht wordt aan een concertreis eind 2015. Na de vakantieperiode zullen wij u een definitief schema voorleggen van onze muzikale optredens. Veel leesplezier met deze nieuwe Vocaliteiten toegewenst. Frans Reyner Preses Inhoudsopgave Voorwoord Van de Bestuurstafel Franz Liszt en... Pater Noster Mis in Antwerpen op 25 mei 2014 Hij is bariton,.. schrijft zoals hij gebekt is Verjaardagen Colofon Agenda 2014 1 2 4 8 10 12 12 12 Van de Bestuurstafel Op dit moment houdt ons koor de jaarlijkse vakantieperiode. ***** In de vorige Vocaliteiten hebben wij u even op het verkeerde been gezet. Aangegeven was dat op zaterdag 21 juni ’s middags om 17.00 uur een Happy Hour zou worden gehouden in de Grote Kerk aan de Kerkstraat. Deze uitvoering is helaas niet door kunnen gaan omdat het programma wat ons voor ogen stond niet op tijd klaar was in de kwaliteit die ons koor voorstaat. Dit Happy Hour wordt doorgeschoven naar dit najaar waarvan u nog tijdig bericht gaat ontvangen middels onze website en/of email. ***** Ons optreden samen met het Dameskoor Innovation uit Esch en De Grenszangers uit Neeritter op 25 mei jl. is zeer geslaagd. Naast een goed optreden in de kerk was het ook voor de drie koren afzonderlijk een zeer gezellige dag waarin het prachtige weer een groot aandeel had. Dat dit optreden is geslaagd is mede te danken aan de inzet van de drie koren op de verschillende repetities. Hoewel de drie koren alle dezelfde dirigent hebben, Math Dirks, is een goed optreden zonder een gezamenlijke repetitie niet mogelijk. Daarvoor kwamen beide koren op 7 mei naar ons repetitielokaal voor een eerste gezamenlijke repetitie. Op 21 mei werden Innovation uit Esch en ons koor in Neeritter ontvangen door De Grenszangers voor De eerste gezamenlijke reptitie in ons de laatste repetitie voor ons optreden. reptitielokaal bij De Slinger Een verslag van deze reis is verderop in deze Vocaliteiten weergegeven. ***** In het jaarverslag over 2013 werd tot slot opgemerkt dat een drietal aspirant-leden zich hadden aangemeld en de hoop werd uitgesproken dat ook zij tot ons koor zouden toetreden. En deze hoop is in vervulling gegaan. Niet alleen die drie maar ook nog een vierde kandidaat had zich inmiddels aangemeld en heeft eveneens besloten om lid te worden van ons koor. Met de installatie van Joseph da Silva, 1e tenor, Jan Louwes, 2e tenor, Geert Voets, 2e tenor, en Wim Curfs, 2e tenor, werd de tenorpartij behoorlijk versterkt. 2 Installatie van Joseph da Silva als actief lid van ons koor Jan Louwes wordt het insigne van het koor opgespeld Na installatie ontvangt Geert Voets de felicitatie van de preses Frans Reyner installeert Wim Curfs als het 33ste lid van ons koor Wij feliciteren hen en het koor met deze toetreding en hopen dat hun voorbeeld anderen inspireert om zich ook aan te melden als lid van ons koor. ***** 3 De afgelopen crisisjaren, waarvan nagenoeg iedereen het nodige heeft gemerkt, heeft ook het koor niet onberoerd gelaten. Met name het aantal ´Vrienden van het koor’ is hierdoor het laatste jaar drastisch afgenomen. Dat dit voor de penningmeester van het koor de nodige hoofdbrekens kost is dan ook begrijpelijk. Immers op de Stichting Vrienden van het Koor kan hij indien nodig een beroep doen om een financiële bijdrage te verstrekken voor bepaalde optredens. Door het wegvallen van de donaties van de Vrienden die hun lidmaatschap hebben opgezegd is het budget van de Stichting aanzienlijk kleiner geworden. Er wordt op dit moment getracht nieuwe Vrienden van ons koor aan te trekken maar ondanks de zeer lichte stijging van de economie staat het aanmelden als Vriend van het Koor toch nog niet erg hoog op ieders to-do lijstje. Daarnaast willen wij trachten ook de kostenkant van de Vrienden omlaag te krijgen. Omdat tegenwoordig bijna iedereen op internet zit wordt Vocaliteiten in het vervolg per email en website beschikbaar gesteld. Voor diegenen die niet over internet beschikken veranderd er niets en krijgen gewoon ons blad per post toegezonden Daarom verzoeken wij u aan ons secretariaat, [email protected] een email te sturen als u Vocaliteiten via email wenst te ontvangen of in de gelegenheid bent om dit via de website te raadplegen. Als u geen internetverbinding heeft laat dit ons dan ook even weten middels een telefoontje of een kort briefje zodat wij u dan als vanouds Vocaliteiten kunnen toesturen. Franz Liszt en... Pater Noster Een van de fraaiste composities van het ‘Pater Noster’ (het Onze Vader) - het gebed dat Jezus ons zelf heeft geleerd - is de compositie van Fransz Liszt. Een in zijn tijd spraakmakende componist én persoon. Liszt was niet zomaar een toondichter en er valt veel te vertellen over deze kleurrijke figuur, die hij toch wel was. Op negenjarige leeftijd gaf hij zijn eerste pianoconcert en uiteindelijk eindigde hij als schoonvader van Richard Wagner. De man waarvoor hij aanvankelijk een bijna Goddelijk ontzag en waardering had. Een waardering die niet wederzijds was omdat Wagner het zich niet waardig achtte eenzelfde houding aan te nemen ten opzichte van mensen die artistiek gelijk aan hem waren en die kritiek durfden te uiten. Dat was ook een van de redenen dat schoonvader Liszt en schoonzoon Wagner, jarenlang gebrouilleerd waren en geen contact met elkaar onderhielden. Tegen het einde van beider leven werd het contact hersteld maar was er geen sprake meer van ‘n ‘warme relatie’. Liszt overleefde zijn schoonzoon waarvoor hij voor diens uitvaart “Am Grabe Richard Wagners” componeerde, dat een van de weinige kamermuziekstukken is die Liszt schreef. 4 Ferençz Fransz Ritter von Liszt werd in 1811 geboren aan het hof van Prins Esterhazy in Hongarije waar Joseph Haydn in die tijd dirigent was van de Hofkapel. Fransje was enigst kind van de muzikaal aangelegde accountant Adam Liszt en Maria Anna Lager. Van zijn vader kreeg hij dan ook de eerste muzieklessen. Zoals opgemerkt, bleek Fransz over een groot muzikaal talent te beschikken en ontwikkelde hij zich snel tot een begenadigd pianist. Al spoedig vertrok Liszt naar Wenen waar hij onder andere les kreeg van Antonio Salieri (rivaal van Mozart?) en Carl Sçerny, een leerling van Ludwig van Beethoven, die de jonge Fransz vertrouwd maakte met de muziek van deze laatste. Later zou Fransz verschillende composities Franz Liszt van Beethoven bewerken voor piano. Dit soort transcripties maakte Liszt wel meer. Zo heeft hij verschillende operacomposities van zijn latere schoonzoon, bewerkt voor piano. Het schijnt dat Ludwig van Beethoven, toen hij eens ‘n pianoconcert van Liszt bijwoonde, zó onder de indruk was van diens spel, dat hij na afloop het podium beklom en de pianist een kus op het voorhoofd drukte. De familie Liszt was niet gebonden aan één plaats en verhuisde dan ook regelmatig. Zo kwamen ze terecht in Parijs waar hij compositieleer wilde gaan studeren aan het conservatorium. Omdat hij buitenlander was én directeur Cherubini niet van ‘wonderkinderen’ hield, werd hij niet toegelaten. Daardoor heeft hij feitelijk niet veel muziekonderwijs gehad en ontwikkelde hij zich als een autodidact op muzikaal gebied. Dat nam niet weg dat hij later in deze stad een beroemdheid werd op Ludwig van Beethoven de piano. Enerzijds vanwege zijn virtuoze spel en anderzijds vanwege de wijze waarop hij het instrument bespeelde. Onder begeleiding van zijn vader gaf hij ook enkele concerten in Engeland. Fransz was dan ook erg ontdaan toen zijn vader, waaraan hij zoveel te danken had, in 1828 overleed. Liszt is nooit getrouwd geweest maar had wel verschillende verhoudingen met welgestelde vrouwen. Uit de relatie met Marie Catharine Sophie de Falvigny, gravin d’Argouilt, werden drie 5 kinderen geboren. Zoon Daniel overleed al op jeugdige leeftijd en dochter Cosima, die ook nog een zusje had met de naam Blandine, trouwde later met Richard Wagner. Later kreeg hij nog een relatie met Prinses Carolyn zu Sayn-Wittgenstein. Echter de R.K. Kerk verbood de ontbinding van het huwelijk van deze prinses en daardoor ging een mogelijke verbintenis, niet door. In 1848 verhuisde Fransz naar Weimar en werd daar dirigent van het orkest, wat hij tot een van de beste van Europa wist te maken. Franz Liszt Echter de opvattingen van Liszt en het (gemeente)bestuur botsten nogal eens en toen ook nog de première van de opera “De Barbier van Bagdad” van zijn leerling Peter Cornelius tijdens de uitvoering met gesis werd ontvangen, was de maat vol en nam hij ontslag. In deze tijd kwam hij in aanraking met de muziek van Wagner en werd hij een groot pleitbezorger van deze ‘Gesammtmusik’ composities. Liszt maakte in deze tijd veel concertreizen en deed op een van die tournees in 1875, ook Nederland aan. Hij gaf toen een concert op paleis het Loo in Apeldoorn in aanwezigheid van Koning Willem III. Toen Liszt tijdens een boottochtje over de Waal vanuit Nijmegen langs Zaltbommel kwam, hoorde hij het carillon klinken. Hij besluit aan te leggen en de beiaardier die het klokkenspel van de Gasthuistoren bespeelt, op te zoeken. Deze beiaardier, Antonius Leenhof nodigt zijn dan nog voor hem onbekende gast uit, om bij hem thuis wat te gebruiken. Hier speelt het dochtertje Suzanne een stukje op de piano. Wanneer Liszt een eigen compositie ziet liggen vraagt hij of ze dat stuk voor hem wil spelen. Wanneer het meisje zegt dat het stuk te moeilijk voor haar is stelt Liszt voor om het zelf te proberen. Gevolg: een concert door de meester zelf. Vervolgens maakt Fransz zich bekend. Liszt was al tijdens zijn leven een gevierd kunstenaar en componist en onderhield veel contact met andere muzikale grootheden zoals Berlioz, Chopin en Paganini en schrijvers, filosofen en andere intellectuelen als George Sand en Victor Hugo. Over Chopin, de partner van Sand, schreef hij zelfs een biografie. In 1859 werd hij door Keizer Franz-Josef II in de adelstand verheven waarna hij als Ritter von Liszt door het leven kon gaan. Echter hij heeft van deze titel nooit gebruik gemaakt. Fransz was een diepreligieus en spiritueel man die regelmatig in Rome vertoefde. 6 In 1868 ontving hij van Paus Pius IX vier lagere priesterwijdingen op één dag, en was hij vanaf nu diaken en noemde hij zich abbé. Ook ging hij vanaf nu meestal in een soutane gekleed. Hij wilde geen priester worden! Op afbeeldingen van Liszt ziet men hem dan ook vaak afgebeeld als priester. Zo kwam hij terecht in Boedapest waar hij voorzitter werd van de muziekacademie de huidige Ferençz Lisztacademie. Liszt heeft een groot aantal (religieuze) composities nagelaten waaronder het eerder genoemde ‘Pater noster’. Daarnaast heeft hij veel pianocomposities, waaronder twee pianoconcerten en veel transcripties op zijn naam staan. De uitvoering van zijn pianowerken stelt echter hoge eisen aan de pianist. Ook heeft hij een aantal symfonische gedichten getoonzet en behoren zijn Hongaarse rapsodieën nog steeds tot het vaste concertrepertoire. Liszt die ook een begenadigd dirigent was, bevorderde de uitvoering van werken van jonge aankomende componisv.l.n.r.: Fransz Liszt, Richard Wagner en ten en schuwde het muzikale experiment niet. Cosima Wagner-Liszt. Daarom was hij niet altijd geliefd of werd hij niet goed begrepen door collegacomponisten. Hij bleef overal in Europa concerten geven en werd tijdens een van die reizen ziek. Hij liep een longontsteking op en stierf na een smartelijk ziekbed op vierenzeventigjarige leeftijd op 31 juli 1886 in Bayreuth, waar hij ligt begraven in de nabijheid van schoonzoon Richard Wagner en dochter Cosima. HvL DE VOLGENDE VOCALITEITEN VERSCHIJNT OP DE WEBSITE OKTOBER 2014 7 Mis in Antwerpen op 25 mei 2014 Op een redelijk christelijk tijdstip vertrokken wij, de mannen van het mannenkoor, met de bus naar Antwerpen, de Sinjorenstad, een stad waar altijd wat te beleven is. Op 25 mei was dat de uitvoering van de mis van Bruckner, een gezamenlijk project van ons koor met het Dameskoor Innovation uit Vertrek om 08.30 uur vanaf parkeerterrein bij De Rompert Esch en de Grenszangers uit Neeritter waarover Math Dirks ook de muzikale scepter zwaait. De mis werd uitgevoerd in de barokke Carolus Borromeus jezuïetenkerk, gebouwd rond 1620 en gewijd aan Carolus Borromeus, bisschop van Milaan in de 16e eeuw, die zich voor de armen inzette en zich daardoor niet populair maakte bij de rijken. Het interieur van de kerk was door Rubens verrijkt met een aantal schilderijen en plafondschilderingen die helaas bij een brand in 1718 verloren gingen. De kerk is desondanks nog steeds barok, je moet er van houden. Het was goed en ontspannen zingen op het koor met de krakende planken, uit het zicht van de kerkgangers. Tijdens de mis waren er tussengezangen, afwisselend door een van de drie koren gezongen. Bij het lied Syhahamba, een gezamenlijke uitvoering van Innovation en De Grenszangers zouden we op zijn bisschop Tutu’s gedanst kunnen hebben, maar dat deden we maar niet. De mis in C grote terts ligt goed in het gehoor en verdient het nog eens door ons Het middenschip van de uitgevoerd te worden. Na afloop klonk Carolus Borromeuskerk in Antwerpen 8 vanuit het schip en de zijbeuken applaus van een behoorlijk groot publiek. Toen dat voorbij was liepen wij, de sinjoren van het mannenkoor, naar een aan de voet van de kerk gelegen etablissement om ons op de bel-etage tegoed te doen aan tweeogige spiegeleieren waarvan Museum aan de Stroom te Antwerpen de dooiers nog heel waren. Na de lunch hadden we eigenlijk naar het Museum Aan de Stroom, het MAS, moeten wandelen om weer een beetje boven Jan te raken maar we gingen toch maar met de bus. Het MAS ligt aan een binnenhaven in een buurt die voortvarend gerenoveerd wordt. Het museum is ontworpen door het Nederlandse architectenbureau Neutelings-Riedijk en geopend in 2011. Het heeft de collecties van het volkenkundig museum en scheepvaart onder een dak gebracht. Vanaf de bovenste etage heb je vanaf ongeveer 60 meter hoogte uitzicht over de stad en de omgeving. Na het bezoek aan het prachtige museum namen we ’n afzakkertje bij een staminee aan de binnenhaven. Hier vandaan gingen we retour ’s-Hertogenbosch. Maar we konden natuurlijk niet met een lege maag thuiskomen en de hond in de pot vinden. Daarom werd er gefoerageerd in een frietkot aan de E 19 (geen afgedankte Citroën bus) waarna het cholesterol maar beter niet gecontroleerd kon worden. We kwamen op een redelijk christelijk tijdstip weer thuis. Het was een leuke dag geNaar huis zonder echte Belgische Friet te hebben gegeten is weest. ondenkbaar en daarom even pauzeren Alfred van Egmond 9 Hij is bariton,.. schrijft zoals hij gebekt is Op 25 mei jl. verzorgden we samen met de koren Innovation uit Esch en De Grenszangers uit Neeritter met zang de kerkdienst in de Carolus Borrromeuskerk in Antwerpen. Eindelijk ging een lang gekoesterde wens in vervulling! We weten dat zang verbroedert en dat ieders bijdrage wordt ervaren als een verrijking van het geheel. Dat maakt zo’n gezamenlijke uitvoering gezond spannend van het begin tot het eind. Aan den lijve ervaar je hoe muziek je verrijkt en Harry van Liebergen een bijzondere kleur aan je leven geeft. Zo heb ik zitten mijmeren in de bus naar huis als eenvoudig, gevoelig zanger, nagenietend van een Belgisch frietje met hamburger, maar ook als voorbereiding op een artikel dat ik wilde wijden aan het door ons koorlid Harry van Liebergen geschreven boekje met als titel “Met Beethoven op reis” en als ondertitel: ‘reisverhalen en anekdotes over klassieke muziek.’ Al jarenlang zitten Harry en ik naast elkaar en vormen met nog twee leden de frontlinie van de baritons. Vanaf het begin hebben we steun aan elkaar gehad, hebben we met vallen en opstaan nieuwe stukken geleerd, hebben we elkaar gecorrigeerd, genoten van het hele koor en soms ook geërgerd. Werd er een repetitie-avond niet gelachen dan meenden we het recht te hebben om onze contributie van die week te mogen terugvragen! Harry’s geduld is niet meer eindeloos. Als na vele pogingen de engelse “sun” nog niet fonetisch stralend aan de hemel staat, dan dreigt hij alleen nog maar met Beethoven en niet met ons op reis te gaan! Laten we eens een kijkje nemen in zijn boek. De reisverhalen zijn gebaseerd op zijn ervaringen als ambulanceverpleegkundige met de repatriëring van onfortuinlijke landgenoten uit het buitenland naar een geschikte plaats in Nederland. Het luisteren naar klassieke muziek gaf hem tijdens lange autoritten en vliegreizen niet alleen verpozing en genot, maar maakte het ook mogelijk om op moeilijke momenten “de knop om te zetten”. Als muziek je zo kan beroeren, dan wordt je nieuwsgierig naar de componist en ook dat blijken dan heel interessante verhalen te zijn van mensen met talenten, deugden en ondeugden, beperkingen, psychosociale en psychiatrische problemen. Harry beschrijft hun soms merkwaardig levenseind 10 en waar we nog een gedenksteen kunnen vinden. Kortom onthullende verhalen over beroemde europeesche componisten en hun composities, waarover de schrijver ook veelvuldig in ons verenigingsblad ”Vocaliteiten” verslag deed. Het stemt je ook tot nadenken als hij de vraag stelt: waar zijn de vrouwelijke componisten? Zit componeren dan toch in de genen van de man? Heb jij als zanger een bekend stuk van een vrouwelijke componist gezongen? Welke dirigent wil dirigeren naar de pijpen van….? Volgens Harry kunnen vrouwen er ook wat van…..en hij noemt H.Bosmans met haar compositie “het gebedje”.Het is erg lief, maar dat moet een grote smeekbede worden!!! Werk aan de winkel, dames! Schrijver verbindt muziek met jaargetijden, terugkerende christelijke feestdagen, maar ook hoe muziek en compositie verbonden zijn met rangen en standen (bruiloften inauguraties, begrafenissen). Natuurlijk kan Harry de Bossche componist Alfons Diepenbrock niet onbesproken laten, een man, die vanwege het ontbreken van didactische kwaliteiten, aan het componeren sloeg. En met succes!! Bij het boek zijn twee cd’s gevoegd, waar in de tekst naar wordt verwezen en als pareltjes het verhaal over de reis of de componist extra belichten en emoties opwekken bij de lezer, maar dat zal afhangen van ieders persoonlijke smaak. Samenvattend: Harry heeft een boek geschreven dat ons een inkijkje geeft in de hulpverlening in het buitenland. Centraal thema is dat mensen bij calamiteiten naar huis/vertrouwde omgeving verlangen en voldoening bij de hulpverleners, als dit gelukt is. De verhalen zijn vlot en doorspekt met humor geschreven. Harry pakt de zaken die hij doet serieus aan, en met muziek en vooral met Beethoven als reisgezel, goede collega’s en thuisfront, voelt hij zich een “convoi exceptionnel” op ‘s heren wegen. Bent U nieuwsgierig geworden en zou U het boekje willen aanschaffen, wendt u zich dan tot Harry van Liebergen, die dit graag met U verder zal regelen. Verder heb ik bij mij nog een boek van onze zanger/bas Alfred van Egmond op de plank liggen, dat hij als erfstukje naliet aan vrienden en verpleegkundigen van langdurig psychiatrische patiënten bij zijn pensionering als algemeen arts. Het draagt als titel “verstopte oren” en behandelt onderwerpen waar ook chronische zangers hun voordeel mee kunnen doen, want ook deze categorie gaat Alfred “aan het hart”. Lees hierover meer in de volgende “Vocaliteiten”. Albert van Roessel 11 Agenda 2014 Verjaardagen B. Suurmeijer Sj. Janssen A. v. Geldrop A. v. Roessel J. Valentijn G. Voets W. v.d. Akker J.Wijntje 8 juli 21 juli 24 augustus 10 september 12 september 16 september 20 september 30 september Colofon Redactie: Alfred van Egmond Harrie van Liebergen, Jef Verouden. Redactieadres: Zevende Buitenpepers 12 5231 GC ’s-Hertogenbosch Emailadres: info@boschmannenkoor. nl Vocaliteiten verschijnt eenmaal per kwartaal. De volgende uitgave verschijnt oktober 2014. Kopij dient uiterlijk 1 oktober 2014 te worden aangeleverd bij het redactiesecretariaat, bij voorkeur via e-mail. 12 1-1-2014 Nieuwjaar; geen repetitie 8-1-2014 Nieuwjaarsbijeenkomst in De Vink in Schijndel met partners 19-02-2014 20.00 uur Jaarlijkse Algemene Ledenvergadering in De Slinger 27-04-2014 10.00 uur Mis voor de levende en overleden leden van ons koor in de kapel van de Zrs. van Mariënburg aan de St. Janssingel 92, alhier 7 mei 2014 19.30 uur Generale reptitie met Esch en Neeritter in De Slinger, alhier 21 mei 2014 19.30 uur Generale repetitie in Neeritter 25-05-2014 Opluisteren Artiestenmis in de Carolus Borromeuskerk in Antwerpen met medewerking van De Grenszangers uit Neeritter en Dameskoor Innovation uit Esch 2-07-2014 Laatste repetitie voor de vakantieperiode 20-8-2014 Eerste repetitie na de vakantieperiode
© Copyright 2024 ExpyDoc
