Bedrijfsjuristen verklaren onafhankelijkheid

Persbericht
Bedrijfsjuristen verklaren onafhankelijkheid
“Company lawyers: Independent by design”
Publicatie witboek met 20 eisen voor versterking statuut bedrijfsjurist op Europees
niveau
Brussel, 28 november 2014 – Mede-uitgever en initiatiefnemer Philippe Coen, erevoorzitter
van de Europese Vereniging voor Bedrijfsjuristen (ECLA), toont met het witboek het belang
aan van de onafhankelijkheid van de bedrijfsjurist voor het economische resultaat en
ethische bedrijfsvoering van ondernemingen. Hugues Delescaille, voorzitter van het
Instituut voor Bedrijfsjuristen (IBJ) wijst hierbij op de voortrekkersrol van België, dat als
één van de weinige landen in Europa de vertrouwelijkheid en onafhankelijkheid van de
bedrijfsjurist afzonderlijk wettelijk beschermt. Uit de analyse blijkt echter dat dit niet
volstaat daar de Europese mededingingsinstanties de onafhankelijkheid en de
vertrouwelijkheid van de bedrijfsjurist niet erkennen in hun juridische procedures. Er is
nog veel werk aan de weg naar een volledig én uniform onafhankelijk Europees statuut
voor de bedrijfsjurist.
In het bijzijn van toonaangevende bedrijfsjuristen en advocaten voerde Philippe Coen in de
kantoren van het Verbond van Belgische Ondernemingen een vurig pleidooi voor de versterking
van het statuut van de bedrijfsjurist. Bedrijven hebben er volgens de publicisten van het witboek
alle belang bij om stil te staan bij het statuut van hun bedrijfsjurist. Zolang dit onvoldoende
gewaarborgd wordt op Europees niveau, en in veel landen ook nationaal, is het voor bedrijven
moeilijk en risicovol om voor delicate dossiers de juridische pistes intern te onderzoeken. “Als
juridische adviezen niet beschermd worden door de vertrouwelijkheid, zoals dat bij advocaten het
geval is, dan kunnen deze achteraf in een onderzoeksprocedure door de gerechtelijke instanties
tegen het bedrijf gebruikt worden. Hierdoor kunnen bedrijfsjuristen in de praktijk zeer moeilijk
onafhankelijk advies uitbrengen zonder zichzelf en hun werkgever in de voet te schieten. Aan
deze zelfcensuur moet paal en perk gesteld worden,” aldus Philippe Coen. Hij wijst er op dat de
bescherming van de onafhankelijkheid niet tot doel heeft om zaken te verdoezelen, maar in
tegendeel nodig is om de steeds complexere wetgeving correct toe te passen. Hiervoor moeten
bedrijven verschillende scenario’s juridisch kunnen onderzoeken en toetsen aan hun wettelijkheid.
Dit creëert een betere correcte toepassing van de regelgeving en een beter management van de
juridische risico’s. Zo lang Europa en heel wat lidstaten dit niet erkennen en een uniform statuut
uitwerken, raakt deze problematiek alle bedrijven die in de EU actief zijn. Ook al genieten zij op
nationaal niveau, zoals in België, een wettelijke bescherming van hun vertrouwelijkheid.
Belgitude als voorbeeldfunctie
Hugues Delescaille wijst er op dat de situatie in België aantoont dat het mogelijk is om een
compromis te vinden tussen de belangen van de wetgever en deze van de bedrijven op het vlak
van de bescherming van de onafhankelijkheid van bedrijfsjuristen. Hun vertrouwelijkheid wordt er
bij wet beschermd zonder dat dit indruist tegen de regels van goed bestuur en transparantie. “In
onze overgejuridiseerde samenleving is onafhankelijk advies immers van cruciaal belang voor een
verantwoordelijk en goed ondernemingsbestuur. Het biedt het bedrijven bovendien een belangrijk
competitief voordeel daar zij hun marktaanpak beter juridisch kunnen onderbouwen en zo minder
risico lopen op schade en boetes. Het Instituut voor Bedrijfsjuristen, dat mee aan de wieg stond
van de Europese vereniging, is een voorvechter van een beter onafhankelijk statuut van de
bedrijfsjurist en zal deze rol verder blijven opnemen, ook op Europees niveau,” aldus Hugues
Delescaille.
Om de optimale toepassing van het juridische kader te verzekeren is het beschermen van de
onafhankelijkheid van bedrijfsjuristen en het waarborgen van het geheim van hun adviezen
essentieel. Ondernemingen zijn zich hier steeds beter van bewust, daar meer en meer bedrijven
een bedrijfsjurist in dienst hebben waarvan ze verwachten dat deze fungeert als onafhankelijk
klankbord voor hun managementbeslissingen en juridische vragen en dossiers. Om dit ook intern
in goede banen te leiden is er nood aan meer interne ‘governance’ die de werking van de
bedrijfsjurist regelt.
Het IBJ is in deze context verheugd dit witboek te kunnen voorstellen in aanwezigheid van twee
bedrijfsjuristen van het VBO die als auteur hebben meegewerkt: Philippe Lambrecht, bestuurdersecretaris-generaal en Nathalie Ragheno, eerste adviseur. De derde Belgische auteur is professor
Jacques Malherbe die trouwens advocaat is, waardoor het debat ook naar de andere juridische
beroepen wordt opengetrokken.
“Het witboek, dat een manifest is voor een beter statuut voor de bedrijfsjurist, sluit af met zeer
concrete aanbevelingen om de onafhankelijkheid van de bedrijfsjurist te versterken. Deze
onafhankelijkheid maakt immers deel uit van ons DNA als jurist,” besluit Philippe Coen.
Noot voor de journalist: het witboek ‘Company Lawyers: independent by design’ is
kosteloos verkrijgbaar bij het Instituut voor Bedrijfsjuristen of digitaal via de app Lexis®
Kiosque.
Perscontact:
Karin Struys
0499 03 57 22
E-mail: [email protected]
Het Instituut voor bedrijfsjuristen
Het federale Instituut voor bedrijfsjuristen is, als rechtspersoon van publiek recht opgericht bij wet van 1 maart 2000, de
enige beroepsorde voor bedrijfsjuristen die waakt over de intellectuele onafhankelijkheid van haar leden. Het IBJ telt in
2013, 1.700 leden waarvan 52% vrouwen en 48% mannen, 62% Nederlandstaligen en 38% Franstaligen uit 650
ondernemingen, ondernemingsverbonden of instellingen met rechtspersoonlijkheid, uit alle economische, sociale,
administratieve en wetenschappelijke sectoren, van KMO tot multinational. Het IBJ is de actieve gesprekspartner m.b.t.
juridische dienstverlening. Het biedt zijn leden een specifiek opleidingsaanbod op maat, waakt over de naleving van de
deontologische code en opleiding, organiseert de Legal Management Academy, “Practice Groups”, regionale en
jongerenafdelingen en networking events. In 2013 organiseerde het IBJ 80 opleidingen, waarvan 70 inbegrepen waren in
de lidmaatschapsbijdrage. Meer informatie: www.ibj.be
European Company Lawyers Association
De European Company Lawyers Association (www.ecla.eu) werd opgericht in 1982. ECLA vertegenwoordigt 43.000
bedrijfsjuristen uit 20 verschillende Europese landen.
Recensie
"Company Lawyers: Independent by Design"
Een Witboek met 20 concrete voorstellen om het statuut van de bedrijfsjuristen binnen het bedrijf op
Europees niveau te doen evolueren
Het Witboek 'Company Lawyers: Independent by Design' (alleen in Engelse versie verkrijgbaar), een uitgave
van LexisNexis opgesteld door Philippe Coen (erevoorzitter van ECLA) en Christophe Roquilly (hoogleraar
aan de EDHEC Business School), wil aantonen in welke mate de onafhankelijkheid van bedrijfsjuristen
bepalend kan zijn om economische prestaties te rijmen met respect voor ethische waarden.
Het Witboek toont in eerste instantie aan dat intellectuele onafhankelijkheid een basisvoorwaarde is voor relevante
juridische adviesverlening. Bedrijfsleiders moeten erop toezien dat hun juristen hun taken met voldoende
intellectuele onafhankelijkheid kunnen vervullen. Zo niet worden hun bedrijven aan grotere risico's blootgesteld.
Indien de jurist aan zelfcensuur moet doen, heeft het bedrijf zelf daar het meeste onder te lijden.
Bedrijfsjuristen moeten even efficiënt zijn in de verdediging als in de aanval en moeten risico's kunnen nemen zonder
de integriteit en de ethiek van de onderneming in gevaar te brengen. Daarom moeten zij in volledige intellectuele
onafhankelijkheid advies kunnen geven. Deze intellectuele onafhankelijkheid moet vrij zijn van elke dogmatische
benadering. In het bijzonder mag deze onafhankelijkheid niet beschouwd worden als onverenigbaar met een
arbeidsovereenkomst.
Daarnaast toont het Witboek aan dat een evolutie van de situatie van het grootste belang is in landen waar
bedrijfsjuristen niet aan een beroepsreglementering onderworpen zijn.
"Wij vonden het inderdaad essentieel om aan de hand van getuigenissen, analyses en voorstellen de effectieve rol van
onze interne juristen en uiteindelijk de positie van het recht in onze huidige ondernemingen duidelijk te maken. Juristen
zijn onafhankelijk vanuit hun opleiding, opdracht en denken. De Europese ondernemingen moeten het hoofd bieden
aan een ongebreidelde wereldwijde concurrentie. Indien zij deze realiteit niet erkennen, zal dit een impact hebben in
termen van competitiviteit en privacy", verduidelijkt Philippe Coen (erevoorzitter van ECLA).
Hoe kunnen de bedrijfsjuristen deze rol vervullen in een omgeving die – in meerdere landen – hun intellectuele
onafhankelijkheid ontzegt? Dit zijn de debatten die het Witboek van ECLA zonder taboes heeft willen op gang
trekken.
Het Witboek 'Company Lawyers: Independent by Design' is een verzameling van ongeveer 60 bijdragen van
practici en universitairen uit meer dan 20 landen op 4 continenten en presenteert een 400 pagina's tellende
internationale vergelijkende analyse.
Auteurs in volgorde van hun bijdrage
Maurits Dolmans (GB/Nederland) & John Temple Lang (GB/Ierland); Pierre Charreton (Frankrijk) ; Jean-Charles Savouré (Frankrijk);
Louise Pentland (USA/Finland) ; Hrvoje Markovinovic (Kroatië) & Antun Bilic (Kroatië) ; Suzanne Le Mire (Australië) ; Jeffrey Levy
(Verenigde-Staten) ; Jacques Barthélémy (Frankrijk) ; Christophe Collard (Frankrijk); Waldemar Koper (Polen) ; Aare Kruser (Estonia)
; Giovanni Cerutti (Italië) ; William Feugère (Frankrijk); Tomas Gonzalez Cueto (Spanje); Noëlle Lenoir (Frankrijk); Philippe
Lambrecht (België) & Nathalie Ragheno (België) ; Juan Antonio Cremades (Spanje); APJE (Spanje), Manuel Lopes Rocha (Portugal) &
Ines Almeida Costa (Portugal) ; Aleksandr Popov (Estonia) ; Michael Junge (Duitsland), Bernhard Fischer (Duitsland) & Cornelia Koch
(Duitsland) ; Constance Bagley (Verenigde Staten) & Mark Roellig (Verenigde Staten); Stephan Grynwajc (Frankrijk/ GB/Verenigde
Staten); James R Silkenat (Verenigde Staten) ; Dinka Sago (Kroatië) ; Han Kooy (Nederland); Tiina Lencioni (Finland) ; Jacques Malherbe
(België) ; Kristina Norlander (Zweden) ; Trevor Hughes (Verenigde Staten) ; Stéphanie Couture (Canada/Frankrijk) & Michel Gianuzzi
(Frankrijk) ; Jean -Michel Darrois (Frankrijk); Rakesh K Prusti (Indië) ; Erik Normann Warberg (Noorwegen) ; Mikko Heinonen & Micaela
Thorström (Finland) ; Mari Sako (GB) ; Dominique de la Garanderie (Frankrijk) ; Bruno Cova (Italië) ; Stéphane Baller (Frankrijk) ;
Mario Siragusa (Italië) & Emanuele Ferdinando (Italië); Björn Fasterling (Duitsland/Frankrijk) ; Stéphane Rousseau, Ejan
MacKaay & Julie Biron (Canada); Ugo Draetta (Italië) ; Christophe Roquilly (Frankrijk) .

Download Report