Uitleg Samen Beter Lezen

Uitleg Samen Beter Lezen
• Voor wie is Samen Beter Lezen bedoeld?
Voor alle leerlingen die eind vorig schooljaar een lage II of een IV of V-score behaalden bij de
CITO DMT en AVI-toetsen en hun ouders / verzorgers.
• Wat is Samen Beter Lezen?
De term 'Samen lezen' - in de Engelstalige literatuur 'Paired Reading' genoemd - wordt
gebruikt om aan te geven dat een goede lezer (de tutor), meestal een ouder/verzorger of
oudere leerling en een beginnende of zwakke lezer samen lezen uit een boek dat de zwakkere
lezer gekozen heeft.
Samen Beter Lezen is een oefenmethodiek die hoofdzakelijk gericht is op de verbetering van
de technische leesvaardigheid van de leerlingen. Het is een eenvoudige, plezierige en
effectieve manier om het technisch lezen te oefenen en verder te ontwikkelen. Daarnaast
wordt er ook aandacht besteed aan het begrijpend lezen en de waardering voor een boek (zie
bijlage 1). De leerlingen mogen hun eigen leesmateriaal uitkiezen en kunnen dus uitgaan van
hun eigen interesses.
• Hoe lang duurt Samen Beter Lezen?
Het is de bedoeling dat er minimaal 4 dagen per week (liefst vaker) ongeveer 15 minuten
samen wordt gelezen en dat voor een periode van 8 weken. Het is handig om hier een vast
tijdstip voor te nemen.
Uw kind blijft tijdens een kwartier gemotiveerd en taakgericht. Er wordt niet langer gelezen
dan 20 minuten, tenzij uw kind door wil gaan. Wanneer uw kind echt iets anders wil doen,
kan er beter een ander moment worden afgesproken om te oefenen.
• Heb ik als ouder een speciale training nodig?
Samen Beter Lezen is een manier van oefenen. De tutor (u dus) hoeft geen leesspecialist te
zijn om met deze manier te werken. De tutor hoeft zich alleen maar te houden aan het
fasenmodel en de juiste manier van omgaan met fouten. De leesinstructie en het aanleren
van diverse leestrategieën wordt aan de groepsleerkracht overgelaten.
• Welke boeken hebben we nodig?
Uw kind kiest zelf het tekstmateriaal. Dit vergroot het enthousiasme voor het lezen. Allerlei
tekstsoorten zijn toegestaan. Kiest uw kind een moeilijk boek, dan moet u zich niet bezorgd
maken. Uw kind wordt namelijk met behulp van u door de moeilijke stukken tekst heen
geholpen. Het is ook niet erg als een leerling een erg gemakkelijk boek kiest en een boek nog
eens wil lezen. Uw kind zal het boek dan steeds zelfstandiger gaan lezen. Herhaald lezen
blijkt bovendien erg zinvol te zijn voor zwakke lezers. Het is zeker niet de bedoeling dat er
elke keer een ander boek gekozen wordt. Uen uw kind lezen in ieder geval twee keer per
week in hetzelfde boek. De leerkracht kan de leerling en uzelf ondersteunen bij de keuze van
geschikt leesmateriaal. De leerkracht weet namelijk wat het leesniveau van uw kind is. Een
grove richtlijn is dat er ongeveer één woord per zin een struikelblok mag vormen voor uw
kind. Worden dat meerdere struikelblokken per zin, dan is de tekst te moeilijk en is het
raadzaam om een eenvoudiger tekst te zoeken.
1
• Hoe werkt Samen Beter Lezen?
Samen Beter Lezen is opgebouwd volgens een vaste indeling; het lezen van een tekst vindt
namelijk plaats aan de hand van een drietal stappen/fases die elk hun eigen aandachtspunten
hebben (zie ook bijlage 1)
Fase 1: Vóór het lezen
Voordat u gaat lezen praat u over het gekozen boek. Het praten vooraf is belangrijk om de
voorkennis van uw kind over het onderwerp te activeren en het tekstbegrip te bevorderen.
Fase 2: Tijdens het lezen
Aan het eind van een hoofdstuk of een pagina kunt u vragen stellen en zodoende toetsen of
uw kind de tekst begrepen heeft.
De methodiek Samen Beter Lezen kent twee hoofdaspecten: het samen lezen en het alleen
lezen.
• Samen lezen
Uw kind en u lezen de tekst gelijktijdig hardop. Elk woord wordt op hetzelfde moment door
zowel u als uw kind uitgesproken. Dit wordt samen lezen genoemd. Het is de bedoeling dat u
zich aanpast aan het leestempo van uw kind. Dit samen lezen helpt uw kind door de moeilijk
te lezen tekstdelen heen en tegelijkertijd krijgt uw kind een voorbeeld van goed lezen: u
spreekt de woorden luid en correct uit en geeft de zinnen de juiste intonatie.
Als uw kind tijdens het lezen een woord niet kan lezen, wacht u 5 seconden en zegt het
woord voor.
Als uw kind een fout maakt (het leest een ander woord, spreekt het woord niet goed uit), dan
wacht u tot het einde van de zin om uw kind in de gelegenheid te stellen zichzelf te
corrigeren.
Als uw kind zichzelf niet corrigeert, geeft u een aanwijzing; bijvoorbeeld “lees dat woord nog
eens”. Als dat binnen 5 seconden niet lukt, zegt u het woord voor. Daarna lezen ze samen
de hele zin opnieuw en gaan ze samen weer verder.
Bij het lezen van moeilijke woorden en zinnen, bij zelfcorrectie en na het gezamenlijk
opnieuw lezen van een zin geeft u uw kind een complimentje. Het compliment moet kort zijn
om niet af te leiden; bijvoorbeeld: goed zo, ja prima, oké, fantastisch, geweldig.
• Alleen lezen
Het tweede hoofdaspect van Samen Beter Lezen wordt alleen lezen of zelfstandig lezen
genoemd. Wanneer uw kind zich vertrouwd genoeg voelt om een gedeelte van de (eventueel
eerder gemakkelijk gelezen) tekst zonder hulp te lezen, geeft hij een seintje (stopteken met
de hand) naar u om stil te zijn.
De manier van corrigeren blijft exact hetzelfde als bij het samen lezen. Ook hier wordt de
zin samen opnieuw gelezen en leest u samen verder, totdat uw kind weer een
seintje geeft dat hij opnieuw alleen wil lezen.
U geeft uw kind een complimentje bij het nemen van initiatief om alleen te lezen, bij het
lezen van moeilijke woorden, bij zelfcorrectie en na het gezamelijk opnieuw lezen van een
zin.
2
Negeer tijdens het lezen kleine (niet storende) fouten, zodat uw kind geconcentreerd blijft en
niet steeds uit zijn of haar ritme raakt.
Het is belangrijk dat u en uw kind zich aan alle gemaakte afspraken houden
(seintje, correctie, complimenten etc.). Het is niet de bedoeling dat u opeens zelf
niet meer meeleest zonder dat uw kind een seintje gegeven heeft. Lees altijd de
hele zin over en niet alleen het fout gelezen woord. Kortom hanteer alle
bovengenoemde afspraken (oefening baart kunst).
U dient in alle gevallen rustig te blijven. U mag niet boos worden als uw kind een fout maakt
of het woord niet kan lezen. De meeste tutoren zijn gewend om anderen direct op fouten te
wijzen. Dat is bij Samen Beter Lezen niet de bedoeling. Eerst krijgt uw kind de kans zelf zijn
of haar fout te ontdekken. Lukt dat niet dan geeft u een aanwijzing om een woord of zin nog
eens te lezen. Als het dan nog niet lukt, dan pas wordt er voorgezegd. Het corrigeren door de
tutor is vooral gebaseerd op wachten en aanwijzingen geven.
Verder dient u de nadruk te leggen op het complimentjes geven. De nadruk komt te liggen op
wat uw kind wel kan, op zelfcorrectie en eigen initiatief.
Fase 3: Na het lezen
Na afloop van het lezen, kunt u vragen hoe het verhaal verder zal gaan. Het is hierbij niet zo
belangrijk of het boek werkelijk zo gaat aflopen. Belangrijker is het dat uw kind logisch de
mogelijke afloop kan voorspellen.
Verder kunt u vragen wat uw kind van het verhaal vindt. Begrijpt hij bijvoorbeeld waarom de
hoofdpersoon boos is? Is uw kind zelf ook wel eens boos geweest op een vriendje? In een
logboek houdt u de prestaties van uw kind bij (zie bijlage 2).
Het geven van concrete feedback is belangrijk. U geeft complimentjes die precies aangeven
wat er goed ging tijdens het lezen. Bijvoorbeeld: “Toen je de zin had uitgelezen, kon je horen
dat er iets niet klopte, en toen heb je de zin over gelezen. Goed zo!” of “Vijf zinnen achter
elkaar goed gelezen. Uitstekend! “Door deze complimentjes weet uw kind wat en wanneer hij
iets goed doet. Dat stimuleert uw kind om te werken aan zijn leesvaardigheid.
• Leeshouding?
Een goede leeshouding is belangrijk. Zowel de tutor als de leerling moeten goed zicht hebben
op het boek. De afstand tussen de ogen en tekst moet minimaal 30 cm bedragen. Woord en
zinsdelen mogen niet afgedekt worden met vingers, een leesraam o.i.d. Een leesstrook kan
een goed hulpmiddel zijn. Met dit steunblad wordt de al gelezen tekst afgedekt. Het
steunblad schuift steeds mee naar beneden.
3

Download Report