Versie 18 april 2014
Procesplan Sociale Wijkteams
Opzet
Dit procesplan is het basisdocument voor het proces van uitwerking van Sociale Wijkteams.
Het is als volgt opgebouwd. Het begint met een korte samenvatting van de opgave en invulling van
Sociale Wijkteams en het ontwikkelproces.
Vervolgens is er per uitwerkingsopgave een bijlage (hoofdstuk), dat deelonderwerp wordt
uitgewerkt. Het procesplan is een dociment dat meegroeit met de ontwikkeling van de Sociale
Wijkteams. Per bijlage staat de status aangegeven, per document zijn veranderingen ten opzichte
van de voorgaande versie aangegeven door middel van arcering.
Index
- Opzet en index
1
- Samenvatting Sociale Wijkteams en Ontwikkelproces
2
- Bijlage 1: Procesaanpak
4
- Bijlage 2: Processtructuur
5
- Bijlage 3: Kader en Opdracht
6
- Bijlage 4: Resultaten Sociale Wijkteams
8
- Bijlage 5: Werkwijze Sociale Wijkteams
9
- Bijlage 6: Invulling Sociale Wijkteams
10
- Bijlage 7: Ontwikkelingsproces in de wijken
13
- Bijlage 8: Financiering
15
- Bijlage 9: Sturing en organisatie
16
- Bijlage 10: Samenwerking (extern)
17
- Bijlage 11: Registratie en Informatieuitwisseling
18
- Bijlage 12: Overige praktische zaken en randvoorwaarden
19
- Bijlage 13: Communicatie
20
1
Onderwerp
Status
Samenvatting
Vastgesteld
Vastgesteld
Projectgroep d.d.
17-04-2014
Vastgesteld
Stuurgroep d.d.
Samenvatting Sociale Wijkteams en ontwikkelingsproces
De opgave
Mensen willen zo lang mogelijk de greep op hun leven houden, zo lang mogelijk zelfstandig wonen.
Door de eigen kwaliteiten en kracht van mensen, eventueel met (lichte) ondersteuning en preventie
lukt dat voor de grootste groep bewoners in de wijken en dorpen van Deventer. En een deel van de
mensen verliest de grip op hun eigen situatie, of dreigt die te verliezen. Om grotere problemen te
voorkomen is soms ondersteuning op maat nodig, zodat mensen weer de regie op hun leven kunnen
herstellen.
De eindverantwoordelijkheid voor die ondersteuning en zorg komt bij de gemeente en de
zorgverzekeraar te liggen. Maar de vraag naar zorg en ondersteuning groeit, terwijl de budgetten
daarvoor kleiner worden.
Dat vraagt om een andere manier van werken.
Sociale Wijkteams
Deventer geeft invulling aan deze andere manier van werken met efficiënt samenwerkende
professionals die mensen kunnen steunen in (het herstel van) de regie op hun dagelijks leven, of
door middel van preventie helpen voorkomen dat mensen in de problemen komen. Die oplossingen
zoeken dicht bij huis die zo veel mogelijk door mensen zelf worden opgepakt. Professionals die een
herkenbaar gezicht in de buurt zijn, goed kunnen aansluiten bij de leefwereld van bewoners. En van
genoeg markten thuis zijn om "eerste hulp" te kunnen bieden op alle levensterreinen, voor alle
gezinsleden. Die de ondersteuningsvragen van bewoners verhelderen en het mandaat hebben om
sturing te geven aan de inzet van voorzieningen en specialistische zorg en ondersteuning als die
nodig is. Voor dit soort professionals is een vakterm: generalistische werkers.
De werktitel voor deze manier van werken is: Sociale Wijkteams. Begin 2015 moeten deze Sociale
Wijkteams actief zijn in alle dorpen en wijken. Met deze Sociale Wijkteams bouwen we voort op de
ervaringen die we hebben opgedaan met de pilots Buurtcoach en Keukentafelgesprekken.
Werkwijze
Bewoners nemen zelf het initiatief of de generalistische werkers zoeken bewoners op en sluiten aan
in hun leefwereld. Ze stappen onbevangen op mensen af en hebben geen ander belang dan dát te
doen wat op dat moment nodig is. De benadering is altijd integraal: aandacht voor alle leefgebieden
en alle leden van het huishouden. De bewoner blijft daarbij zelf de eigenaar van het proces. De
generalistische werker ondersteunt de bewoner in het versterken van zijn eigen kracht en zijn
netwerk en stimuleert participatie en wederkerigheid. Door vraagverheldering maakt de
generalistisch werker met de bewoner inzichtelijk wat die in zijn eigen omgeving kan oplossen,
waar vrijwillige ondersteuning voor te vinden is en wat er eventueel nodig is aan voorzieningen of
specialistische zorg of ondersteuning. Die extra ondersteuning kan via de generalistisch werker,
door middel van mandaten, snel ingezet worden. De generalistische werkers werken daarbij nauw
samen met vrijwilligers, met preventieve voorzieningen, woningcorporaties, politie, eerstelijns zorg
en specialistische zorg en ondersteuning, etc..
Om al deze verschillende taken te kunnen uitvoeren zijn er in Sociale Wijkteams drie rollen
vertegenwoordigd: individuele ondersteuning en hulp, preventieve zorg en samenlevingsopbouw
De nieuwe werkwijze leidt tot een betere ondersteuning en minder kosten in het totale systeem.
Door middel van zelfscore en monitoring van tevredenheid van bewoners en slimme registratie
worden de effecten van deze werkwijze inzichtelijk gemaakt.
Financiering
Sociale Wijkteams worden op verschillende manieren gefinancierd. Vanuit het principe "nieuw voor
oud" worden bestaande rollen en taken (zoals opbouwwerk, maatschappelijk werk, cliënt
ondersteuning en gemeentelijke taken en medewerkers) omgezet naar generalistische werkers in
Sociale Wijkteams. Woningcorporaties zetten mensen in. Tenslotte zet Salland/ENO middelen in ten
behoeve van preventieve wijkverpleegkundige zorg.
Opgelet wordt dat er geen sprake is van dubbelingen in inzet van andere werkers in de wijken
2
Voor de bewoner maakt de financiering niet uit. Alle generalistische werkers werken op de zelfde
manier en hebben geen ander belang dan de bewoner zo goed mogelijk te ondersteunen.
Ontwikkelen Sociale Wijkteams
De huidige professionals worden getraind om te kunnen werken als generalist en alle rollen die daar
aan vast zitten te kunnen uitvoeren. Met behoud van hun specifieke kwaliteiten ("T-profiel").
De kwaliteiten en de behoefte aan ondersteuning wordt per wijk in kaart gebracht en de komende
tijd wordt het benodigde aantal generalisten naar de wijken gebracht. En al werkendeweg worden
de benodigde werkwijzes ontwikkeld, de samenwerking met voorliggende voorzieningen zoals
vrijwilligersondersteuning, gezondheidszorg, Wijkwinkels uitgewerkt en de mandaten en
samenwerking met specialistische voorzieningen ontwikkeld. Geen vooraf uitgewerkt plan, maar een
ontwikkelproces binnen kaders. In een voortdurende wisselwerking tussen de praktijk en de
beleidsvorming.
Eind 2014 moeten in alle dorpen en wijken Sociale Wijkteams actief zijn. Maar daarna duurt het nog
enkele jaren, voordat Sociale Wijkteams helemaal uitontwikkeld zijn.
En geïnteresseerde bewoners worden gevraagd mee te kijken in de ontwikkeling van de opgave,
opdracht en werkwijze van Sociale Wijkteams.
Zo groeien de Sociale Wijkteams steeds meer in de rol die ze moeten hebben.
Communicatie
De generalistische werkers worden hèt voor bewoners en professionals herkenbare gezicht in de
buurt. Dat vraagt om een ondersteunende communicatie.
Het uitwerken van de communicatielijnen maakt onderdeel uit van het ontwikkelproces.
Gedurende het ontwikkelproces vormt de website
http://www.platformwwzdeventer.nl/index.php?page=home een informatiebron voor alle
betrokkenen en vinden er op de LinkedIn groep Platform WWZ Deventer inhoudelijke discussies
plaats over verschillende onderwerpen.
Sturing proces
Gemeente en Salland/ENO zijn opdrachtgevers voor de Sociale Wijkteams. De Kopgroep WWZ en het
Platform WWZ volgen het proces. In de ontwikkelingsfase is Raster Kwartiermaker om samen met de
uitvoeringsorganisaties en hun medewerkers inhoud en vorm te geven aan de Sociale Wijkteams.
Een klein team van deskundige begeleiders bereidt het ontwikkelingsproces voor en begeleidt
medewerkers in het proces.
Gedurende het hele proces zullen er bijeenkomsten plaats vinden waarin de verschillende
uitwerkingsthema's worden uitgediept. De inhoud en samenstelling van die bijeenkomst hangt af van
het onderwerp wat op dat moment aan de orde is.
-----------
3
Onderwerp
Status
Procesaanpak
Voorlopig
Vastgesteld
Projectgroep d.d.
12-02-2014
Vastgesteld
Stuurgroep d.d.
Bijlage 1: Procesaanpak
De uitwerking van Sociale Wijkteams gebeurt vanuit de inhoudelijke opgave en de gevraagde
werkwijze. De aanpak heeft de volgende kenmerken:
- Interactief veranderproces, waarin beleidsontwikkeling en praktijkervaring in de wijken in
wisselwerking met elkaar oplopen;
- Input vanuit bewoners op opdracht en werkwijze. Door middel van reflectiebijeenkomsten
centraal en gesprekken met bewoners over opgave in de wijken.
- In de wijken creëren we leergemeenschappen, waarin werkers ruimte krijgen zich de nieuwe
werkwijze eigen te maken:
o We sluiten aan bij de ontwikkelde samenwerking en werkwijze van professional. We
starten vanuit de opgave en integreren direct de methodische ontwikkeling van de
toekomstige werkwijze in de praktijkervaring van medewerkers. Daarmee versterken we
direct het proces van teamvorming. Waar mogelijk integreren we andere lopende
processen binnen de gemeente (bijvoorbeeld de leertuin uitwisseling persoonsgegevens)
in het ontwikkelingsproces.
o Sociale Wijkteams groeien in hun rol. Geen grote aftrap en promotie, maar per gebied
stapsgewijs ontwikkelen, afhankelijk van de fase van ontwikkeling. Toegroeiend naar een
situatie dat begin 2015 de Sociale Wijkteams op basaal niveau functioneren.
o We sluiten aan bij al lopende ontwikkelingen en ontwikkelde samenwerking in wijken,
zoals Sociaal Programma Keizerslanden en Rivierenwijk, Gezinscoaches, Straatteams,
etc.. Indien mogelijk direct samen oplopen.
o We integreren bestaande pilots (Buurtcoach, Pilot Keukentafelgesprekken, Koppeling
WMO-WWB) direct in Sociale Wijkteams;
o We maken gebruik van ervaringen van pilots in Deventer en Sociale Wijkteams elders in
het land.
- Centraal.
o Is de opdracht en werkwijze leidend en werken we van grof naar fijn (van omschrijving
naar uitwerking en ervaringen vastleggen)
o Sturen we het ontwikkelingsproces, waarin medewerkers worden aangesproken op hun
eigen kracht en verantwoordelijkheid voor hun eigen ontwikkeling. Leverende
organisaties houden verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van werken van hun
medewerkers;
o Werken we randvoorwaardelijke zaken uit, volgend op wat nodig is voor de inhoud (vorm
volgt inhoud). Uit te werken onderdelen zijn:
informatiesysteem
aansturing en verantwoordelijkheden
capaciteitsbepaling
financiering
werkfaciliteiten
o Ontwikkelen van de werkwijze en de organisatie Sociale Wijkteams gaat gelijk op met
ontwikkelen van de samenwerking en verhouding met voorliggende voorzieningen,
specialistische voorzieningen en relevante samenwerkingspartners in de wijken;
o Bewaken we een afstemming met de ontwikkeling van werkwijzen in domein Jeugd en
uitvoering Participatiewet.
o Maken we gebruik van ervaringen van pilots in Deventer en Sociale Wijkteams elders in
het land.
4
Onderwerp
Status
Processtructuur
Voorlopig
Vastgesteld
Projectgroep d.d.
12-02-2014
Vastgesteld
Stuurgroep d.d.
Bijlage 2: Processtructuur
Advies:
WMO-Raad
Opdrachtgevers:
Gemeente + ENO
Kaders + borgen
resultaten:
Kopgroep WWZ
Stuurgroep
-
Progr. manager Gemeente
Projectleider ENO
Kwartiermaker
Kwartiermaker
Reflectie:
Platform WWZ
Reflectie
door burgers
Werkgroep
Werkgroep
Projectgroep:
-
-
Managers uitvoeringsorganisaties
Programmamanager Gemeente
Projectleider ENO
Kwartiermaker
Werkgroep opgave en
afstemming
-
Projectgroep
Directe samenwerkingspartners
Kwartiermaker
Coördinatie proces
in de wijken:
Werkgroep Ontwikkeling
werkwijze en methodiek
Opbouwwerkers
Staf Raster, Teamleider Buurtcoach,
Coördinator BZT/Procesmanager CJG
5
Onderwerp
Status
Kader en opdracht
Voorlopig
Vastgesteld
Projectgroep d.d.
12-03-2014
Vastgesteld
Stuurgroep d.d.
Bijlage 3:kader en opdracht
Het merendeel van de huishoudens in Deventer (raming 80%) kan zich prima zelfstandig redden en
maken geen of zelden gebruik van een vorm van ondersteuning. Uit beleidsmatig oogpunt is het van
belang dat deze groep zelfstandig en zelfredzaam blijft, dat problemen worden voorkomen.
Daarnaast is dit een belangrijke groep burgers die door middel van vrijwillige inzet en mantelzorg
ondersteuning biedt aan huishoudens die moeite hebben met zelfredzaamheid. Zij zorgen voor
initiatieven in de buurt die zorgen dat de fysieke en sociale leefbaarheid op peil blijft. Met als
effect dat er sociale samenhang in een buurt blijft of ontstaat. Dat er netwerken en sociale relaties
tussen de bewoners zijn vanwaar initiatieven ontstaan om iets voor buurtgenoten te betekenen.
Om deze 80% van de burgers zelfredzaam te houden, zijn er lichte basisvoorzieningen met
professionele ondersteuning noodzakelijk, zoals de GGD, Vrijwilligerscentrale en Wijkwinkels. Via
Wij Deventer wordt door professionals geïnvesteerd in het behouden en vergroten van de
zelfredzaamheid en vrijwillige inzet van deze groep voor initiatieven om iets voor de buurt of de
buurtgenoten te betekenen.
Sociale Wijkteams richten zich primair op het resterende deel van de huishoudens dat te maken
heeft met problematiek op één of meerdere levensgebieden en moeite heeft met zelfredzaamheid
(+ 15%), of een dermate gecompliceerde problematiek heeft dat zij zichzelf zonder gespecialiseerde
zorg of ondersteuning niet kunnen redden (+ 5%).
Sociale Wijkteams versterken de zelfredzaamheid en onderlinge hulp van deze huishoudens door
middel van ondersteuning, samenlevingsopbouw en preventief wijkverpleegkundige zorg. Ze
vervullen een vraagverhelderende rol in de verwijzing naar meer complexe ondersteuning die het
zelf niet levert.
Sociale Wijkteams leggen daarbij nadrukkelijk de verbinding met de basisgezondheidszorg, met
name de huisartsen en praktijkondersteuners, en de eerste lijn ‘care’, de wijkverpleegkundige.
Preventief wijkverpleegkundigen ("zichtbare schakel") maken onderdeel uit van de Sociale
Wijkteams. Daarnaast zijn er verbindingen met andere professionals zoals de wijkagent en de
woningcorporatie. Maar ook met gespecialiseerde preventieve ondersteuningsorganisaties zoals
RechtOp!, Vriendendiensten, Cambio.
Nog nader uit te werken: samenhang/integrale werkwijze tussen aandacht op 80% zelfredzame
bewoners en 20% bewoners met behoefte aan extra ondersteuning.
Nader uit te werken: in beginsel wordt die capaciteit van de leverende organisaties in de Sociale
Wijkteams ondergebracht die nodig is om de opgave uit te voeren. Mogelijk dat op specifieke
onderdelen afgewogen tot een andere verdeling van inzet wordt gekomen (bijvoorbeeld inzet van
sommige taken op stedelijk niveau).
Voor de gemeente geldt dat er een transitieplan wordt opgesteld om tot een afgewogen
overheveling van taken en middelen naar de Sociale Wijkteams te komen.
Sociale Wijkteams richten zich op individuen, huishoudens of groepen bewoners. De opdracht
daarbij is:
- Mensen die moeite hebben met of risico lopen in hun zelfredzaamheid op een of meer
leefgebieden1 te signaleren en te ondersteunen. Zodat zij weer zoveel mogelijk regie op hun
leven krijgen en hun zelfoplossend vermogen versterken. En daarmee het beroep op
voorzieningen en zwaardere zorg te verminderen, maar daarbij de kwetsbaarheid van en de
noodzaak van professionele zorg of begeleiding bij sommige bewoners te erkennen.
- Door preventief handelen zwaardere problematiek te voorkomen.
1
De leefgebieden (Movisie): wonen, huishoudelijke zelfredzaamheid, financieel functioneren,
werk/dagbesteding, vrije tijd, maatschappelijke zelfredzaamheid, maatschappelijke aanpassing, sociaal
relationeel functioneren, pedagogisch functioneren, veiligheid, lichamelijk functioneren, psychisch functioneren
6
- Door middel van vraagverheldering sturing te geven aan de inzet van voorzieningen en
specialistische zorg en ondersteuning. Bedoeling is dat dat een volwaardige poortwachtersrol is,
vergelijkbaar met wat de huisarts voor de medisch-specialistische zorg doet;
- Daarbij de kracht van bewoners te versterken en optimaal te benutten door vrijwillige inzet te
stimuleren, te benutten en te ondersteunen.
Visueel weergegeven:
Opgave:
Vergroten zelfredzaamheid
Wij
Deventer
-Basisvoorzieningen
-Informatie
-Vrijwilligers
-.....
7
complex
(+ 5 %)
behoefte aan
ondersteuning
(+15%)
zelfstandig en
zelfredzaam (+ 80%)
Sociale
Wijkteams
Onderwerp
Status
Resultaten
Nog uit te werken
Vastgesteld
Projectgroep d.d.
Bijlage 4:Resultaten Sociale Wijkteams
Nog nader uit te werken
- 3e kwartaal 2014
8
Vastgesteld
Stuurgroep d.d.
Onderwerp
Status
Werkwijze
Voorlopig
Vastgesteld
Projectgroep d.d.
12-03-2014
Vastgesteld
Stuurgroep d.d.
Bijlage 5:Werkwijze Sociale Wijkteams
Deze opdracht stelt eisen aan de wijze van werken. Die werkwijze kent de volgende
uitgangspunten2:
- De vraag en de oplossing van het huishouden/individu staat centraal en is gebaseerd op
presentie.
o De ondersteuning vindt bij voorkeur en waar mogelijk plaats en sluit aan in de
leefomgeving van de burger en zijn omgeving (de buurt).
o De ondersteuning sluit aan bij wat mensen zelf kunnen, hun kwaliteiten, wat ze kunnen
betekenen in de samenleving en gaat uit van wederkerigheid.
o De burger is altijd eigenaar in het proces ("niets voor de burger zonder de burger");
Een praktijk waarbij de professional zich aandachtig en toegewijd op de ander betrekt, zo
leert zien wat er bij die ander op het spel staat – van verlangens tot angst – en die in
aansluiting dáárbij gaat begrijpen wat er in de desbetreffende situatie gedaan zou kunnen
worden en wie hij/zij daarbij voor de ander kan zijn. Wat gedaan kan worden, wordt dan
ook gedaan. Een manier van doen, die slechts verwezenlijkt kan worden met gevoel voor
subtiliteit, vakmanschap, met praktische wijsheid en liefdevolle trouw.: de professional
zoekt de burger op en doet daar zijn werk.
- (de professional in) Het Sociale Wijkteam:
o versterkt eigen kracht en zelfregie
o stimuleert participatie en verantwoordelijk gedrag
o verbindt gezamenlijke en individuele aanpak;
o is zichtbaar aanwezig in de wijk, de toegang is helder, eenduidig en sluit aan bij de
leefwereld en gaat op mensen af;
o Informele zorg en collectieve voorzieningen worden optimaal ingezet
o voorkomt afstemmingskosten en dubbelingen;
o beweegt zich soepel tussen de verschillende systemen (thuis - buurt - systeemwereld)
o benut professionele ruimte en is ondernemend;
- De benadering is in beginsel altijd integraal:
o alle leefgebieden (holistische blik)
o alle leden van het huishouden ("één huishouden één plan")
o zo min mogelijk gefragmenteerd
- De benadering is altijd onafhankelijk
o geen achterliggend belang in zorgproductie
- Het Sociaal Wijkteams werkt samen met en stuurt op de inzet van:
o basisvoorzieningen (bijv. GGD, Wijkwinkel, VCD),
o gespecialiseerde preventieve voorzieningen (bijv. huisarts, Vriendendiensten, RechtOp!)
o specialistische zorg en ondersteuning (bijv. thuiszorg, jeugdhulpverlening,
specialistische ondersteuning van mensen met een beperking). Het systeem werkt
preventief en voorkomt escalaties en hoge kosten later, de daartoe benodigde
ondersteuning in het sociale domein is tijdig en proactief.
- Zelfscore door de bewoner en monitoren van de tevredenheid over de ondersteuning en het
zichtbaar maken daarvan maken integraal onderdeel uit van de werkwijze;
- Dit alles vergt handelingsruimte én verantwoordelijkheid van en voor professionals, met een
minimum aan bureaucratie en verantwoordingslasten.
NB nog vertalen: sleutels tot effectiviteit uit Meta analyse MKBA
- passende vindstrategie
- selectie huishoudens
- goede diagnose en daarop afgestemde interventie
- inzet van het netwerk
- voorkomen terugval
2
Gebaseerd op Evaluatie Buurtcoach Deventer, Evaluatie Keukentafelgesprekken Deventer, "De praktijk als
landingsbaan" uitgave ministerie BZK en VWS, "Sociale Wijkteams in ontwikkeling" uitgave transitiebureau.
9
Onderwerp
Status
Personele invulling
Vastgesteld
Vastgesteld
Projectgroep d.d.
17 april 2014
Vastgesteld
Stuurgroep d.d.
Bijlage 6: Invulling Sociale Wijkteams
Voor de invulling van Sociale Wijkteams maken we, naast onze ervaringen in Deventer zelf met
Buurtcoach, Keukentafelgesprek en Sociaal Programma Keizerslanden, gebruik van theoretische
kaders die inmiddels ontwikkeld zijn op basis van praktijkervaringen in het land.
In opdracht van het Ministerie van BZK is een "Meta analyse Maatschappelijke Kosten Baten Analyses
(MKBA's) Sociale Wijkteams" (LPBL, januari 2014) gemaakt. In deze Meta analyse worden 13 MKBA's
van integrale aanpakken vergeleken. Uit deze analyse komen een aantal randvoorwaarden voor een
succesvolle aanpak. Belangrijkste succesfactoren zijn de kwaliteit van de generalisten en voldoende
tijd om huishoudens en het netwerk te begeleiden. Om tot goede resultaten te komen is daarnaast
een gerichte sturing noodzakelijk (zie bijlage 8).
Movisie heeft een inhoudelijke analyse gemaakt van Sociale Wijkteams "Samen werken in de wijk"
(Movisie, 2013). Uit deze analyse blijkt dat er in ieder geval drie soorten generalisten nodig zijn
voor een toegerust Sociaal Wijkteam: individuele ondersteuning en hulpverlening, zorg en
samenlevingsopbouw. Voor al deze generalisten geldt dat zij ook deels over elkaars grenzen moeten
kunnen kijken.
Uitgangspunten
Op basis van bovenstaande criteria worden de volgende uitgangspunten voor de invulling van de
Sociale Wijkteams gehanteerd
- Kwaliteit van de generalisten.
Toetsingskader voor de kwaliteit van de generalisten is het "Competentieprofiel voor de
generalist" (ministerie BZK, najaar 2013) én het toepassen van de presentiebenadering als
werkmethode (Andries Baart).
De leverende organisatie is verantwoordelijk voor de te leveren kwaliteit. Na minimaal een
jaar moeten medewerkers minimaal voldoen aan het competentieprofiel, na twee jaar
voldoen medewerkers volledig.
- Specialistische kwaliteiten.
Binnen het competentieprofiel Generalist zijn in ieder geval drie specialistische kwaliteiten
die in het Sociale Wijkteam vertegenwoordigd zijn:
o individuele ondersteuning en hulpverlening
o zorg
o samenlevingsopbouw
Alle medewerkers in Sociale Wijkteams dienen te voldoen aan het competentieprofiel
Generalist en de werkwijze Presentiebenadering. Daarbinnen behouden medewerkers hun
specifieke competenties op het gebied van individuele ondersteuning, hulpverlening, zorg of
samenlevingsopbouw.
- Resultaat gericht
Generalistische werkers in Sociale Wijkteams werken gericht aan het resultaat voor de
bewoner en het maatschappelijk resultaat. Niet de kwantiteit staat daarbij voorop, maar de
kwaliteit: is een bewoner ook structureel beter in staat te participeren. Deze resultaten
worden gemonitord door middel van zelfscore van bewoners.
- Voldoende tijd
In de Meta analyse MKBA's Sociale Wijkteams wordt een reële caseload voor Sociale
Wijkteams aangegeven die volwaardig functioneren (na 2 jaar).
10
Caseload uren per hh p.jr
Geen probleem of enkelvoudig
600
2
Meervoudig en zelfredzaam
150
8
Meervoudig en niet-zelfredzaam
75
16
Deze caseload wordt in Deventer wel als referentiepunt gebruikt, maar niet als
uitgangspunt. Pas na 2 jaar als de opdracht is uitgekristalliseerd en de Sociale Wijkteams
volwaardig zijn ingewerkt, wordt bekeken wat de reëel benodigde capaciteit in Sociale
Wijkteams is.
- Nieuw voor Oud
De Sociale Wijkteams worden gerealiseerd vanuit het principe "Nieuw voor oud": bestaande
subsidies (samenlevingsopbouw, maatschappelijk werk, cliënt ondersteuning) worden
doorontwikkeld naar generalistische inzet in Sociale Wijkteams. Het bestaande werk wordt op
een andere wijze aangepakt. Daarnaast worden gemeentelijke taken en medewerkers onder
gebracht in Sociale Wijkteams. Dit betekent dat in het ontwikkelproces Sociale Wijkteams een
overgangsperiode wordt ingebouwd, waarin "oud werk" kan worden losgelaten of omgebouwd
naar het "nieuwe werk" in de Sociale Wijkteams. Per werksoort nader in te vullen.
Voorts wordt met corporaties gesproken over het inzetten van capaciteit.
Tenslotte zet Salland/ENO middelen in ten behoeve van preventieve wijkverpleegkundige zorg.
- Gezamenlijk ontwikkelproces
Uitgaande van de eigen kracht en verantwoordelijkheid van de medewerker, worden de
medewerkers in de gelegenheid gesteld zich in een jaar te ontwikkelen naar minimaal het
basisniveau generalist in het Sociale Wijkteam en na twee jaar volledig ontwikkeld naar alle
competenties in de functie.
Het ontwikkelproces van de medewerker gebeurt samen met de andere generalisten in het
Sociale Wijkteam ondersteund door een procesbegeleider: het Sociale Wijkteam is de
leergemeenschap waar medewerkers zich al werkend en met behulp van reflectie, intervisie en
scholing zich de nieuwe eisen eigen maken.
Dit ontwikkelproces wordt voorbereid door de Werkgroep ontwikkeling werkwijze en methodiek
en zal per Sociaal Wijkteam maatwerk zijn, afhankelijk van de ontwikkelbehoefte. Zie ook
bijlage 6.
Personele proces
De kwaliteit van de generalisten is bepalend is voor de resultaten van de Sociale Wijkteams.
Daarom is een goede introductie, monitoring en beoordeling van de generalisten van belang.
Dit is een samenspel tussen leverende organisaties en de projectorganisatie.
Aandachtspunt is dat niet alle beoogde generalisten gelijktijdig kunnen beginnen in de wijken. Ook
moet in de loop van het proces nog afgewogen worden of sommige taken op stedelijk niveau
opgepakt blijven worden. De mate waarin mensen hun "oude" werkzaamheden kunnen ombouwen
naar het werk in Sociale Wijkteams verschilt. Daarnaast geldt dat voor de gemeente eerst een
transitieplan wordt opgesteld en daarop volgend taken, middelen en medewerkers gefaseerd over
zullen gaan. Tenslotte geldt voor de preventief wijkverpleegkundigen dat deze waarschijnlijk pas
begin 2015 bekend zullen zijn.
Dat betekent dat het ontwikkelingsproces en het personele proces
- Maart/april 2014: Informeren medewerkers:
Leverende organisaties informeren hun medewerkers over de opgave Sociale Wijkteams en de
eisen die aan de medewerkers gesteld gaan worden op het gebied van competenties en
werkwijze.
- April/mei 2014: Start, samenwerking en analyse (zie ook bijlage 6):
Per te vormen Sociaal Wijkteam wordt gestart met samenwerking in de wijk met de werkers die
voldoende ruimte hebben om al in het Sociale Wijkteam in ontwikkeling te participeren. Overige
11
werkers volgen later. Betrokken werkers maken een analyse van de kwaliteiten en opgaves per
wijk/dorp. (zie bijlage 6)
- Juni 2014: Uitwisseling ervaringen Sociale Wijkteams
Na de start en analysefase per wijk, komen de Sociale Wijkteams bij elkaar om de eerste
ervaringen te delen en worden de eerste conclusies getrokken uit de analyses.
- Mei - augustus 2014: oriëntatieperiode presentiebenadering: naast de start in de wijk, worden
medewerkers in de gelegenheid gesteld zich te oriënteren medewerkers bij de Buurtcoaches,
zodat zij zich een goed beeld kunnen vormen van wat er aan hen gevraagd wordt op het gebied
van presentiebenadering en individuele ondersteuning.
Medewerkers die later over komen, krijgen op dat moment een oriëntatieperiode aangeboden.
- Augustus- september 2014: TMA-test competentieprofiel Generalist: Nog af te wegen:
Medewerkers voeren een TMA test uit op basis van het competentieprofiel Generalist. Op die
wijze wordt van iedere medewerker zijn/haar ontwikkelpunten geobjectiveerd.
NB. Nog geen financiële dekking voor het breed uitvoeren van deze test.
- September - november 2014: Inbedden in de HRM gesprekscyclus:
De medewerker voert een planningsgesprek met zijn leidinggevende uit de leverende
organisatie. Kaders voor het Planningsgesprek zijn de te behalen resultaten, het
competentieprofiel Generalist en voor de werkwijze de presentiebenadering. Input in het
planningsgesprek is de startperiode in de wijk, de oriëntatie bij Buurtcoach en de uitkomsten uit
de TMA-test. Medewerker en leidinggevende spreken een ontwikkelingsproces af.
Dat ontwikkelingsproces wordt gemonitord met inhoudelijke inbreng van de begeleider van de
ontwikkelingsprocessen in de Sociale Wijkteams.
- September - november 2015: beoordelingsgesprekken vanuit leverende organisaties, met input
van de inhoudelijk begeleider van processen in de wijken.
12
Onderwerp
Status
Ontwikkelingsproces
in de wijken
Voorlopig
Vastgesteld
Projectgroep d.d.
12-03-2014
Vastgesteld
Stuurgroep d.d.
Bijlage 7:Ontwikkelingsproces in de wijken
creëren van leergemeenschappen
Eind maart 2014:
- Start bij iedere deelnemende organisatie:
o informatie aan betrokken medewerkers en managers:
- zingeving (waarom doen we dit, wat beogen we)
- opgave (maatschappelijk en beleidsmatig), werkwijze, gevraagde competenties.
- voorbeelden uit de praktijk (Deventer en andere steden).
- procesaanpak
April / mei 2014
- Start in de wijk: creëren samenwerking en een leergemeenschap per wijk om de nieuwe
werkwijze eigen te maken:
o Opbouwwerkers nemen initiatief om werkers per wijk te mobiliseren en aan de slag te
gaan met startopdracht:
- Maak een analyse van de (bewoners) van de wijk (karakteristieken, kracht en
behoeften) op basis van harde (feiten Gemeente, GGD en ENO) en zachte
(professionele oordeel werkers) gegevens afgezet tegen de opgave van Sociale
Wijkteams.
Deze analyse dient gebaseerd te zijn op basis van gesprekken met bewoners en
een ontmoeting met netwerkpartners.
- Draag zorg voor een met elkaar afgestemd vervolg op de gesprekken die met
bewoners gevoerd zijn.
- Verken welke overlappende contacten de werkers hebben met bewoners vanuit
hun reguliere opdracht. Stem af hoe gezamenlijk om te gaan met deze contacten
en daarbij gebruik te maken van elkaars kwaliteiten;
- Benoem welke van de kwaliteiten - die nodig zijn in de werkwijze van Sociale
Wijkteams (paragraaf 2)- aanwezig zijn bij de werkers zelf en benoem
gezamenlijke leervragen voor het komende ontwikkelingsproces;
o Vanuit de werkgroep ontwikkeling methodiek en werkwijze vindt in dat proces
begeleiding plaats op de te ontwikkelen samenwerking en de methodische ontwikkeling.
Juni 2014
Nog nader uit te werken
- Terugkoppeling ervaringen per wijk (analyse, samenwerking, gemaakte afspraken m.b.t.
bewonerscontacten, aanwezige kwaliteiten, leervragen);
- verdere stappen m.b.t. capaciteitsbepaling in de wijken;
- Ontwerp ontwikkelproces
September - november 2014
Nog nader uit te werken
- werkend ontwikkelen werkwijze en samenwerking
- ondersteunende scholing en begeleiding
- toetsingspunten: succesfactoren uit Meta analyse MKBA:
o Kwaliteit van de generalisten
o Voldoende tijd
o afstemming uitvoering en beleid
o verzilvering
o Uit de werkwijze:
13
-
passende vindstrategie
selectie van huishoudens
goede diagnose en daarop afgestemde interventies
inzet van het netwerk
voorkomen terugval
14
Onderwerp
Status
Financiering
Nog uitwerken
Vastgesteld
Projectgroep d.d.
Bijlage 8: financiering
Nog uit te werken
- beginsel oud voor nieuw gemeentelijke middelen
- aanvullende financiering?
- inzet Salland/ENO
- participatie corporaties
- financieringsmiddelen
- inkoop/subsidiemodel
-
15
Vastgesteld
Stuurgroep d.d.
Onderwerp
Status
Sturing en organisatie
Nog uit te werken
Vastgesteld
Projectgroep d.d.
Bijlage 9: Sturing en organisatie
Nader uit te werken
- mei - oktober 2014
16
Vastgesteld
Stuurgroep d.d.
Onderwerp
Status
Samenwerking extern
Nog uit te werken
Vastgesteld
Projectgroep d.d.
Bijlage 10: Samenwerking (extern)
- voorliggende voorzieningen
- 1e lijn gezondheidszorg
- specialistische zorg en ondersteuning
Nog nader uit te werken
17
Vastgesteld
Stuurgroep d.d.
Onderwerp
Status
Registratie en
gegevensuitwisseling
Nog uit te werken
Vastgesteld
Projectgroep d.d.
Vastgesteld
Stuurgroep d.d.
Bijlage 11: Registratie en gegevensuitwisseling
Nog nader uit te werken
Registratie
Voor het functioneren van Sociale Wijkteams, de samenhang tussen de drie transities en de
koppeling met de interne gemeentelijke informatievoorziening, is een adequaat informatiesysteem
cruciaal. Aan een dergelijk informatiesysteem zitten vragen en keuzes die overstijgend zijn voor de
ontwikkeling Sociale Wijkteams. Zoals keuzes in de koppeling/herkenning van gegevens, inzage
in/eigenaarschap van de gegevens door burgers, bruikbaarheid/toegankelijkheid in de praktijk voor
de werkers.
Deventer kiest er vooralsnog voor om aan te sluiten bij de ontwikkeling van "living labs", waarin de
gemeente Enschede voorop loopt. Via de lijn van Apeldoorn kan Deventer invloed uit oefenen op
(het programma van eisen voor) het systeem.
Dat betekent dat op korte termijn het Deventer programma van eisen moet worden geformuleerd
en op basis daarvan de nadere betrokkenheid worden bepaald.
24 April:
Opstellen Programma van Eisen. Op basis van ervaringen Buurtcoach,
keukentafelgesprekken, registratie-app Raster, registratievoorbeelden van elders.
Uitwerken verdere aansluiting in proces.
Keuzes formuleren/keuzemomenten bepalen
Gegevensuitwisseling
- participatie in leertuin Zorg en Veiligheid
18
Onderwerp
Status
Praktische zaken en
randvoorwaarden
Nog uit te werken
Vastgesteld
Projectgroep d.d.
Vastgesteld
Stuurgroep d.d.
Bijlage 12: Overige praktische zaken en randvoorwaarden
Nog nader uit te werken
- Huisvesting/werkplekken medewerkers
o Organiseren overbruggingsperiode in de beginfase
gebruik (evt. aanpassen) van bestaande werklocaties in wijken
afstemming via bestuurdersoverleg MEE, De Kern, Raster
o Organiseren definitieve huisvesting
programma van eisen ontwikkelen
oppakken in bestuurdersoverleg MEE, De Kern, Raster
- ??
19
Onderwerp
Status
Communicatie
Nog uit te werken
Bijlage 13:
Vastgesteld
Projectgroep d.d.
Vastgesteld
Stuurgroep d.d.
Communicatie
Nog nader uit te werken
Voor de communicatie zijn de volgende uitgangspunten van belang.
Sociale Wijkteams richten zich op het versterken van de eigen kracht van bewoners en de
vraagverheldering bij een beroep op voorzieningen, zorg of ondersteuning. Dat betekent dat in de
werkwijze het aansluiten bij de behoefte van burgers geborgd moet zijn. De communicatie richting
burgers dient dan ook deze werkwijze te ondersteunen en te versterken.
In de eerste fase van ontwikkelen van Sociale Wijkteams betreft het vooral een professionele
opgave om de manier van werken te veranderen. Daarom richt de communicatie zich in de eerste
fase op de uitvoerend professionals en het professionele netwerk daar om heen.
- Maart: informeren uitvoerende professionals en direct leidinggevenden over opgave
(maatschappelijk en beleidsmatig), werkwijze, gevraagde competenties en procesaanpak;
- April: informeren managers en medewerkers van samenwerkingsorganisaties (VCD, RechtOp!,
Wijkmanagers, Corporaties, Wijkagenten, Zorg- en hulpverleningsorganisaties) over het
ontwikkelingsproces Sociale Wijkteams;
Pas wanneer Sociale Wijkteams operationeel worden, start de communicatie richting burgers. Dat
kan dus per wijk verschillen. Nog nader uit te werken in overleg met het betreffende Sociale
Wijkteam.
Voorts nog uit te werken overkoepelende communicatie met burgers.
In de interactieve meningsvorming voor werkers, managers, bestuurders en burgers is een
belangrijke ondersteunende rol weggelegd voor sociale media:
- in de LinkedIn groep Platform WWZ Deventer vindt de inhoudelijke meningsvorming plaats;
- de website www.platformwwzdeventer.nl ondersteunt het proces met informatie;
- Via Twitter wordt de meningsvorming gestimuleerd worden.
20
© Copyright 2024 ExpyDoc
