Leren op de zorgboerderij met de Zozijn school

ZO!
Informatiekrant voor medewerkers en vrijwilligers
Jaargang 2
Editie juni 2014
Super trots door
betekenisvol werk
Pag 10
Leren op de
zorgboerderij met
de Zozijn School
Palliatieve zorg:
Ik wilde niet dat
ze dood zou gaan
Bezuinigingen:
hoe ga jij
er mee om?
Pag 12
Pag 4
Pag 14
NAH-voorstelling met
crowdfunding theater in
Een ander mens
Vijf mensen met een hersenbeschadiging
vertellen vanaf dit najaar hun verhaal in
theaters verspreid over heel Nederland.
De voorstelling ‘Een ander mens’ is een
initiatief van Charlotte de Jong, begeleider
bij Op Pad. Via crowdfunding haalde ze
12.500 euro binnen voor de productie.
,,Elk jaar krijgen 130.000 mensen in
Nederland een hersenbeschadiging. Een
hersenbeschadiging heb je voor de rest van
je leven. Wat vroeger vanzelf ging, is nu niet
meer vanzelfsprekend. Daar komt bij dat je
vaak niet aan de buitenkant ziet dat iemand
een hersenbeschadiging heeft”, vertelt
Charlotte.
Ze hoopt dat de voorstelling ervoor zorgt
dat mensen begrijpen wat het betekent om
te leven met niet aangeboren hersenletsel.
De voorstelling gaat in november in
première. ,,Houd onze facebookpagina in
de gaten voor de data en locaties als je
kaarten wilt bestellen”, vertelt Charlotte.
Het geld voor de voorstelling komt van
particulieren en fondsen zoals het Prins
Bernhard Fonds en het Fonds Hulp
Gehandicapten die via internet een
bijdrage toe hebben gezegd. ,,Ik wilde
subsidieaanvragen doen bij grote fondsen,
maar dat kostte erg veel tijd. Toen kwam ik
uit bij crowdfunding.” De voorbereidingen
voor de voorstellingen zijn in volle gang.
Je kunt nog altijd bijdragen. ,,Heb je vragen,
dan kan je me altijd mailen:
[email protected]”
Scan de QR-code voor een
video, meer informatie en
de mogelijkheid om bij te
dragen.
ACTUEEL
ZO!
in deze editie
ACTUEEL
Presentie-benadering brengt
hart weer terug in de zorg.
HOE DOE JIJ DAT
02
04
Bezuinigingen in de zorg:
hoe ga jij er mee om?
COLUMN
05
Peter Vriesema: Ingrijpende
gevolgen van de bezuinigingen
ACHTERGROND
Zorg verlenen
met je hart
J
e bent ooit de zorg ingegaan omdat je hart
hebt voor anderen. Maar belaagd door
werkdruk, regeltjes en bezuinigingen vraag je je
06
Zorgprogramma’s als
spiekbriefje bij lastige vragen.
NIEUWS EN WEETJES
Presentie:
nu soms vertwijfeld af wat er van die idealen over
is. Herkenbaar? Voor veel Zozijn-collega’s wel.
08
Vader en zoon Vriezekolk
besmet met het vrijwilligersvirus.
Presentie biedt soelaas voor dit probleem, zegt
Marleen Zonneveld. ,,En het breidt zich uit als een
olievlek.’’
NIEUWS EN WEETJES
09
Nieuwe OR klaar voor een
belangrijke periode.
ACTUEEL
10
Super trots dankzij betekenisvol
werk in het gemeentehuis.
HART OP DE TONG
11
Vera Moksietski: ,,Ik kom eigenlijk
altijd tijd tekort.’
INTERVIEW
12
Palliatieve zorg in de praktijk. ‘Ik
wilde niet dat ze dood zou gaan.’
ACHTERGROND
René Hindriks: ,,Het is de toon die
de muziek maakt.”
2
,,Beslist niet’’, zegt Marleen Zonneveld. ,,Wie de Presentiebenadering gaat toepassen, zal merken dat dit op meerdere
vlakken voordeel oplevert. In de eerste plaats krijgt de cliënt
vaker de zorg die hem werkelijk helpt. In de tweede plaats
krijg jij meer plezier in je werk. En niet onbelangrijk: met
Presentie zet je jouw tijd efficiënter in.’’
Zorg die je zelf ook wil ontvangen
14
Leren op de zorgboerderij met
hulp van de Zozijn School.
COLUMN
Weer wat nieuws, denk je misschien. En wie weet heb je je
schouders al wel eens opgehaald toen de term de revue
passeerde. Is ‘Presentie’ inderdaad weer een nieuwe hype in
de zorg? Nog een manier om in vage termen uit te leggen
dat we nóg meer moeten doen in minder tijd?
16
Dat klinkt als een utopie. Maar Marleen is er van overtuigd
dat het kan. Dan eerst maar eens helder uitleggen wat
Presentie eigenlijk is. ,,Eigenlijk is de definitie heel simpel’’,
geeft ze aan. ,,Presente zorg is zorg die door de cliënt als
goed ervaren wordt. Zorg die jíj ook zou willen ontvangen
op het moment dat je zorg nodig hebt. Zorg die gegeven
wordt door iemand die jou het gevoel geeft dat je ertoe
doet. Dat je waardevol bent.’’
De term Presentie is ‘bedacht’ door Andries Baart, een
professor die onderzocht wanneer cliënten zorg als goed
ervaren. Wat bleek? ,,De houding van de zorgverlener
Foto: Charles Keijser
Presente zorg is zorg die door de cliënt als goed wordt ervaren.
maakt het verschil’’, zegt Marleen. ,,Een houding van
openheid, echte aandacht en bekommernis. Aansluiten bij
wat er voor die ander op het spel staat. En dat is veel meer
dan een diagnose stellen en je houden aan de afspraken in
een zorgplan. Presentie betekent: voortdurend kritisch zijn
op je eigen handelen.’’
ze het belang van de cliënt? Dat is de vraag die je je steeds
moet stellen. Waarom doen we dit eigenlijk zó? Hoe erg is
het dat de was naar de volgende dag gaat als nu dat ene
gesprekje met de cliënt zo belangrijk voor hem is?
Die ‘discussie’. Daar gaat het om.’’
VERADEMING
,,‘Er willen zijn voor de
ander’ is vaak de reden
geweest dat mensen ooit
de zorg zijn ingegaan’’,
zegt Marleen. ,,Maar door
alle regeltjes waar we ons
aan houden, is het steeds
lastiger geworden om dat
ook echt waar te maken.
En let wel: die regels
maken we vaak zelf;
‘Een gesprek mag niet
langer dan vijf minuten
duren’. ‘Cliënten moeten
voor 9.00 uur aan tafel
zitten’. ‘Alle was moet in
de avonddienst gedaan
worden’. Ga zo maar
door.’’
Marleen Zonneveld.
Presentie zegt niet dat
alle regels overboord
moeten, benadrukt
Marleen. ,,Maar dienen
Het is een manier van werken die zich als een olievlek
moet uitbreiden, gaat Marleen verder. ,,Binnen drie RVE’s
worden nu als pilot ruim honderd medewerkers getraind
door scholing in theorie en praktijk. Met elkaar een casus
doorspreken en verdiepen. Een cliënt heeft een puinhoop
van zijn kamer gemaakt. Help je die cliënt dan door direct te
gaan helpen opruimen. Of is er wat anders nodig. Wat staat
er werkelijk op het spel? Die rommel… of toch wat anders?’’
Weerstand is er wel, maar niet op grote schaal, geeft Marleen
aan. ,,‘Dit doen we toch al?’, is een veelgehoorde vraag. Dat
klopt, zeg ik dan. Maar er is nog heel veel te halen. In het
directe werk met de cliënten, en ook bij leidinggevenden en
ondersteunende diensten. Maar over het algemeen hoor ik
dat mensen het juist in deze tijd een verademing vinden om
met kwaliteit van zorg bezig te zijn.’’
Meer lezen over Presentie?
Kijk dan op
• www.presentie.nl
3
Hoe doe jij dat?
Door te schuiven met diensten hebben Simone van Bussel en haar collega’s weer tijd voor leuke activiteiten met cliënten.
Bezuinigingen:
Hoe ga jij ermee om?
Er verandert veel in de zorg. Dit heeft grote gevolgen voor het werk van veel medewerkers van Zozijn.
Wat merken zij van de bezuinigingen, wat doet het met ze en welke creatieve oplossingen bedenken ze?
Wilma Gosen, persoonlijk begeleider NAH
in de regio Salland
‘Bestaat mijn baan
nog in 2015?’
,,Ons maandelijkse cliëntenoverleg met het team heeft dit
jaar plaatsgemaakt voor een individueel gesprek met een
ondersteuner en de neuropsycholoog. Ik mis dat overleg
met mijn collega’s wel. Hun feedback zette me altijd aan het
denken. Bovendien is de neuropsycholoog in 2015 alleen
nog inzetbaar bij specifieke vragen, terwijl die overleggen
voor mij elke maand kleine bijscholingen zijn.”
,,Af en toe maak ik me zorgen of mijn baan nog wel bestaat
4
in 2015. Er is een reële kans dat gemeenten een deel van
ons werk overhevelen naar familie, vrienden en vrijwilligers.
Een aantal cliënten zal het redden zonder ondersteuning,
maar een deel niet. Soms stellen cliënten daar vragen over.
Het lastige is dat nog zoveel onzeker is. Ik kan wel zeggen
dat het goed komt, maar ik weet niet of dat zo
is. Het enige wat ik ze kan meegeven is dat we
die weg samen gaan.”
,,Aan ander werk moet ik nog niet denken.
Ik heb zes jaar geleden heel bewust voor deze
doelgroep gekozen. Bovendien wordt er overal
in zorgland bezuinigd, dus je vist met zijn allen
in dezelfde vijver. Op de momenten dat ik me
zorgen maak, ben ik blij dat tegen die tijd mijn
kinderen uitgestudeerd zijn en we niet zulke
hoge woonlasten hebben. Maar als ik mijn baan
zou verliezen, moeten we zeker keuzes maken.”
Simone van Bussel, Coördinerend
ondersteuner in Wilp
‘Vaker zeggen:
even wachten’
,,De grootste verandering voor mij is dat
ik hetzelfde werk in minder uren doe.
Ik sta vaker alleen op de groep. Ik merk
dat ik nu regelmatig moet zeggen: even
wachten, ik kom zo bij je. Pas lekte het
Senseo-apparaat van een cliënt. Normaal
zou ik even meelopen, nu had ik een
paar uur later pas tijd. Het is maar een
klein voorbeeld, maar zulke dingen vind
ik best moeilijk.”
,,Cliënten vragen ons ook regelmatig wanneer we weer een
keer wat leuks gaan doen. Wij hebben er daarom als team
voor gekozen om in het weekend een lange tussendienst te
draaien in plaats van een korte ochtend- en avonddienst.
Dat is even pittig als je alleen staat, maar daardoor is er ‘s
middags tijd om een keer een taart te bakken, te fietsen met
cliënten of naar het tuincentrum te gaan. Daar zie je ze echt
van opbloeien.”
,,Schoppen tegen veranderingen heeft geen zin. Je moet
creatief zijn en samen oplossingen zoeken. Zelf zit ik sinds dit
jaar op een andere woning, omdat er op mijn vorige woning
te veel fte waren na de verhuizing. Het is even spannend en
nieuw, maar ik heb echt een hele leuke groep cliënten en
leuke collega’s. Die verandering was dus positief!”
Lysanne van der Donk, coördinerend
ondersteuner bij Ivoor in Raalte
‘Urenpotje voor
tandarts en dokter’
,,Even met een cliënt mee naar de dokter of de tandarts.
Dat kan niet meer. En uren voor kantoorwerk zijn ook
wegbezuinigd. Daar kan je wel over klagen, maar dat
helpt niets. Daarom hebben wij met elkaar gekozen om
een potje met reserve-uren te maken. Als het rustig is
op een woning ga je een half uurtje eerder weg, soms
kan een ervaren stagiair even alleen zijn en als er veel
jongeren in het weekend naar huis zijn, laten we in
samenwerking met onze collega’s van de
benedenverdieping een dienst vervallen.
Natuurlijk alleen als het kan. De kwaliteit
van de zorg staat voorop. Op deze
manier houden we uren over, ook voor
leuke activiteiten als bijvoorbeeld een
truckersdag.
,,Natuurlijk waren we bang dat iemand
zou zeggen: zie je wel, het kan in minder
tijd dus jullie kunnen nog wel wat uren
inleveren. Garanties hebben we niet,
maar onze manager is heel positief en
promoot dit idee juist.”
Ingrijpende gevolgen
Wilma, Simone en Lysanne vertellen in de interviews
op deze pagina wat zij merken van de bezuinigingen
en hoe ze daar mee omgaan. In de brief die ik jullie
onlangs heb gestuurd, lees je dat onze inkomsten de
komende jaren verder zullen afnemen. We verwachten
dat we het werk moeten doen met ongeveer 200-300
fte’s* minder. Daardoor hebben we al afscheid moeten
nemen van medewerkers van wie het contract afloopt
en een aantal oproepkrachten. Ook zijn er collega’s
die gebruik willen gaan maken van een vertrekregeling
voor oudere medewerkers. En we ontkomen niet aan
ontslagen.
Dat zijn allemaal moeilijke beslissingen. En ik realiseer
me dat gevolgen voor medewerkers, cliënten en
verwanten groot zijn. Cliënten moeten afscheid nemen
van mensen met wie ze een band hebben opgebouwd
en ze krijgen niet meer de ondersteuning die ze tot nu
toe gewend waren. Het vraagt veel van medewerkers
die het werk moeten doen met minder mensen. Voor
medewerkers die we geen baan meer kunnen bieden,
grijpt het vaak diep in in hun privéleven. En ook als je
zelf kiest om gebruik te maken van de vertrekregeling,
kan dat een heftige beslissing zijn als je al jaren met
plezier en betrokkenheid je werk doet.
Ondanks alles zie ik bij jullie veel bezieling, veerkracht
en vindingrijkheid. Dat blijkt ook uit deze interviews.
En dat zullen we nodig hebben om door de komende
jaren te laveren. Ik en de directeuren zetten ons ervoor
in om te zorgen dat zo veel mogelijk medewerkers
hun baan behouden en zo cliënten de best mogelijke
zorg kunnen bieden. We zullen per persoon kijken wat
we voor je kunnen
doen als je je baan
toch kwijt raakt. En
vind je dat cliënten
ergens echt in de
knel komen door de
bezuinigingen, laat
het dan weten.
Peter Vriesema,
bestuurder Zozijn
*1 fte is een volledige werkweek van 36 uur. Het drukt
uit hoeveel uren er gewerkt wordt. Zo kan 2 fte’s (=72
uren) bijvoorbeeld gewerkt worden door 3 medewerkers: 1 met contract van 24 uur, 1 met 32 uur, 1 met
12 uur.
5
De zorgprogramma’s zijn bouwstenen in de werkwijze
van Zozijn. De programma’s worden elk jaar bijgewerkt
met bijvoorbeeld nieuwe methodieken. Met deze zes
programma’s gaan we als eerste aan de slag. Mogelijk volgt
daarna uitbreiding.
Eerste zorgprogramma bijna klaar
Spiekbriefje bij lastige vragen
L
astige vragen. Iedere zorgverlener krijgt
er vroeg of laat mee te maken. Binnenkort
kunnen medewerkers van Zozijn bij zulke vragen
teruggrijpen op zorgprogramma’s.
De zorgprogramma’s worden geschreven door de
gedragswetenschappers van Zozijn, in samenwerking met
onder meer ondersteuners en paramedici. In totaal zijn er
zes programma’s voor verschillende doelgroepen in de
maak. Het eerste programma is bijna klaar. Het gaat in
op zorgvragen van mensen met een licht verstandelijke
beperking die ambulante ondersteuning krijgen.
,,Een doelgroep waarbij vooral beperkingen in het sociale
aanpassingsvermogen voor uitdagingen zorgen. Die zijn
soms lastig voor de cliënt en kunnen overlast geven voor de
omgeving”, zegt Linda Glimmerveen. Zij stond aan de basis
6
van dit programma, dat vooral focust op praktijksituaties.
Hoe ondersteun je bijvoorbeeld een cliënt die kinderen
heeft of graag kinderen wil? Wat doe je als een cliënt drugs
gebruikt? En tot waar kan jij iemand
helpen met psychiatrische problemen en
hoe handel je in een crisissituatie?
,,Over het algemeen ervaren
ondersteuners psychische klachten als
het meest uitdagend”, vertelt Linda.
,,Het gaat om serieuze klachten waar
een cliënt over praat met zijn of haar
ondersteuner. Die wil graag helpen, maar
voelt zich vaak machteloos staan. Het
zorgprogramma helpt je om goed je rol
te kiezen en wijst je de weg naar verdere
hulpverlening.”
PRAKTISCH handboek
Het programma is een soort handboek
met heel praktische informatie, vertelt
Linda Glimmerveen.
ACTUEEL
Voorproefje uit het zorgprogramma
Mensen
met een Licht
Verstandelijke
Beperking
Vanaf 1 januari 2015 regelt en betaalt de gemeente
de ambulante begeleiding van cliënten met een licht
verstandelijke beperking. Bovendien maakt ‘zorgen voor’
plaats voor ‘zorgen dat’, waarbij er veel nadruk komt
te liggen op de ondersteuning door familie, vrienden
en buren. ,,Ook daar geeft het zorgprogramma tips en
advies over.”
uitleggen wat we doen
Zozijn is niet de enige instelling die bezig is met
zorgprogramma’s. Het opstellen van dergelijke
documenten is een trend in zorgland, vertelt Linda.
Dat heeft verschillende redenen. ,,Onze samenleving
vraagt transparantie. We moeten uit kunnen leggen
wat we doen en hoe we dat doen.”
,,Oplossingsgericht Werken (OW) is de aangewezen
gesprektechniek om te gebruiken bij de gesprekken
die de ondersteuner voert met zijn cliënten. OW
is niet gebaseerd op theoretische modellen, maar
is ontwikkeld in de praktijk. Bij OW praat je zo min
mogelijk over problemen. In plaats daarvan ga je praten
over de oplossingen. De cliënt wordt gezien als expert
en dit is precies hoe veel cliënten met LVB het graag
willen. Daarbij wordt ervan uitgegaan dat een kleine
verandering genoeg is. Daarmee kan immers het begin
gemaakt worden met het bouwen aan een gewenste
situatie. Een eenvoudig principe is verder: ‘als iets werkt,
doe het dan vaker’ en ‘als iets niet werkt, doe het dan
anders…’”
Ook het werkveld heeft volgens de gedragswetenschapper behoefte aan een soort handleiding. ,,Er komt
als zorgverlener veel op je af. Je kunt simpelweg niet
alles weten, dus zoek je dingen op. Daar kan veel tijd
mee verloren gaan. Bovendien pakken ondersteuners
soortgelijke situaties hierdoor af en toe anders aan.
De zorgprogramma’s maken duidelijk wat Zozijn van
je verwacht in lastige situaties. Ik denk dat ze gaan
bijdragen aan een hogere kwaliteit van zorg.”
Foto: Jolanda Stortelder
Linda. ,,Het beschrijft de vragen, doelen en acties bij
zulke situaties. Wat wordt er van je verwacht en tot waar
gaat jouw verantwoordelijkheid? Er staat ook in waar je
meer informatie kunt vinden, met wie je kan samenwerken
en hoe je dat regelt.”
Voor sommige ondersteuners zal dit bekende informatie
zijn, erkent de gedragswetenschapper. ,,Dat is niet erg.
Als je straks ‘jouw’ programma globaal doorleest, is
dat genoeg. Het gaat erom dat je in een lastige situatie
zo’n programma erbij kunt pakken en weet hoe je moet
handelen.
In de ‘gereedschapskist’ van de ambulant ondersteuner
van Zozijn zitten verschillende instrumenten. Eén van
die instrumenten is oplossingsgericht werken. Het
zorgprogramma zegt er dit over:
Het eerste zorgprogramma gaat over ondersteuning van
mensen met een licht verstandelijke beperking die ambulante
begeleiding krijgen.
7
‘Even helemaal uit je dagelijks werk’
Al bijna twintig jaar chauffeurt Herman Vriezekolk uit
Lettele cliënten van Zozijn naar de atletiekvereniging in
Holten. Daar assisteert hij bij het omkleden, veters strikken
en fungeert hij als fanatiek supporter. Inmiddels is zijn zoon
Albert ook besmet met het vrijwilligersvirus.
,,Mijn schoonzusje woont bij Zozijn. Op een dag zeiden
ze dat ze wel een mooi klusje voor me hadden. Zo ben ik
vrijwilliger geworden”, blikt Herman terug. Hij geniet van
het contact met de cliënten. ,,Ze hebben humor en zien
niet zoveel problemen.”
Zijn zoon Albert is ondertussen ook niet meer weg te
denken bij Zozijn.
De ene week
gaat hij met een
groepje cliënten
naar stijldansles, de
andere week helpt hij
mij tijdens de soosavond. ,,Knutselen,
meedansen, drinken
halen en vooral veel
flauwekul maken; je
bent lekker druk op
zo’n avond.”
Albert leidt in
het dagelijks
leven samen met
zijn broer een
nieuws en weetjes
Vader en zoon actief als vrijwilliger in Bathmen
hoveniersbedrijf. Genoeg te doen dus, maar de
jonge ondernemer weet altijd tijd te vinden voor
vrijwilligerswerk. ,,Het is gewoon een keuze die
je maakt. Donderdagavond is mijn avond en dat
vind ik heerlijk. Je hebt totaal geen tijd om ergens
anders over na te denken. De drukte van het werk
is even ver weg. Voor mij is het pure ontspanning”,
vertelt Albert.
Op de Walnotenhof in Bathmen zijn ze erg blij
met de twee trouwe vrijwilligers. ,,,Albert en
Herman zijn erg goed met de cliënten”, vertelt
aandachtsfunctionairs vrijwilligers Sriti Diever.
,,Ze kennen iedereen bij naam, weten welke interesses
cliënten hebben en spelen daar op in. De cliënten zijn gek
op hen. Het blijft voor hen speciaal als ze komen.”
Dat geldt misschien stiekem ook wel voor de ondersteuners. ,,Albert en Herman zijn hier het zonnetje in
huis. Ze brengen sfeer, dollen met het personeel, nemen
energie mee als ze binnen komen. Maar we zijn bovenal
blij met wat ze mogelijk maken dat cliënten leuke dingen
kunnen doen. Daarom zijn we zuinig op al onze vrijwilligers.
We waken ervoor om ze te overvragen en proberen ook te
weten wat hén bezighoudt”, zegt Sriti.
Herman en Albert maakt dat niet zoveel uit. Ze krijgen
steevast een kerstpakket en elke twee jaar is er een
vrijwilligersfeest, maar daar gaat het hen niet om. ,,Soms
denk ik wel eens, daar kunnen ze ook iets leuks voor de
cliënten van doen. Een zelfgemaakte tekening vind ik net
zo mooi.”
Unit Opleiden presenteert nieuwe modules
Voorbereid op zorg nieuwe stijl
8
Er verandert de komende jaren veel in de zorg. Dat
vraagt wat van medewerkers. De Unit Opleiden van Zozijn
ontwikkelde daarom acht nieuwe modules, die vanaf dit
najaar te volgen zijn.
De cursussen vallen uiteen in twee categorie. De modules
omdenken, presentiebenadering en inzet van persoonlijke
kwaliteiten gaan voornamelijk over de cultuuromslag in de
zorg. De modules oplossingsgericht werken, systeemgericht
werken, netwerkgericht werken, ondernemerschap
& ambassadeurschap en motiverende & coachende
gespreksvoering zijn meer gericht op het verkrijgen van
competenties. ,,Je leert in module netwerkgericht werken
bijvoorbeeld hoe je de juiste vragen stelt aan cliënten en
verwanten, hoe je de eigen kracht van cliënten ontdekt en
hoe je netwerken met elkaar verbindt”, vertelt Ria Jansen,
beleidsmedewerker bij de Unit Opleiden. De modules
zijn in eerste instantie bedoeld voor medewerkers die te
maken krijgen met stelselwijzigingen. ,,Denk bijvoorbeeld
aan begeleiders die met de gemeente te maken krijgen,
ondersteuners die in de primaire zorg zitten of werken op
dagcentra en te maken krijgen met de participatiewet. Maar
ook managers, teamcoaches en gedragswetenschappers
kunnen de modules volgen”, zegt Ria. De lengte van de
modules varieert van één tot zes dagdelen. De modules
bevatten theorie, bespreking van casuïstiek en veel
oefeningen om vaardigheden eigen te maken. ,,Dat geeft
veel inspiratie en nieuwe energie om de toekomst goed
tegemoet te zien”, vertelt Ria. De datum en de locatie
worden bekendgemaakt zodra duidelijk is hoeveel mensen
zich aanmelden. Vrijwel alle modules worden op twee
niveaus aangeboden. Interne opleiders verzorgen de
trainingen op mbo-niveau, externe opleiders modules
op hbo-niveau. In dat laatste geval kan afronding van de
module je accreditatiepunten opleveren. Meer informatie
is binnenkort te vinden op intranet. Aanmelding gebeurt
via jouw manager. Bespreek samen welke module jij nodig
hebt of zou willen volgen om goed voorbereid te zijn op de
toekomst.
Acht nieuwe
leden voor OR
Na een opvallend spannende verkiezingsstrijd zijn acht
nieuwe leden toegetreden tot de OR. In de afgelopen weken
hebben zij zich grondig voorbereid en zijn ze bijgepraat over
hun nieuwe taak.
Dit jaar waren er 27 kandidaten voor de 15 beschikbare
zetels. OR-voorzitter Marjolein Willemsen denkt dat de grote
belangstelling komt door de naderende stelselwijzigingen.
,,Medewerkers merken elke dag dat er dingen veranderen,
maken zich zorgen over wat komen gaat en willen opkomen
voor de belangen van hun collega’s.”
Het belang van de OR is in deze tijden groot, zegt
Willemsen. ,,Wij weten als geen ander wat er speelt in
de praktijk en dat geven we mee aan de beleids- en
bestuursmakers. Dat heeft effect. Zo hebben we vorig jaar
bereikt dat er aanvullende richtlijnen zijn gekomen voor
de jaarurensystematiek, waardoor die beter aansluit bij de
huidige moeilijke tijden. Tegelijkertijd moeten we reëel
zijn. Deze tijd is ook uitdagend voor Zozijn als organisatie.
We zoeken naar oplossingen die goed zijn voor zowel de
organisatie als medewerkers.”
Vrijwel alle regio’s, sectoren en ondersteunende diensten
zijn vertegenwoordigd in de nieuwe OR. Daarnaast heeft de
OR een groep van contactpersonen uit de organisatie die
als klankbord fungeren. Heb je zelf vragen of opmerkingen
voor de OR? Dan kun je die sturen naar [email protected]. ,,Het
is wel belangrijk om te beseffen dat de OR er niet is voor
individuele problemen. Het gaat om trends of opvallende
zaken op breder gebied.”
Activiteiten PV
Op zaterdag 31 mei barstte de Amsterdam Arena uit
haar voegen tijdens het jubileumconcert van de Toppers.
Gerard Joling, Jeroen van der Boom en René Froger
lieten het dak eraf gaan met tal van bekende hits.
Ongeveer honderd medewerkers van Zozijn hadden zich
uitgedost in een Hollandse outfit voor een bezoek aan
het grootste en gezelligste meezingfeest van het jaar.
In verband met de zomervakantie zijn er even geen
PV-activiteiten, maar reserveer alvast de volgende
data in jouw agenda!
Vrijdag 19 september
Beeld & Geluid +
Shoppen & Wokken
Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid is het
mekka voor liefhebbers van radio, televisie, film en
muziek. Neem een uniek kijkje achter de schermen in
de mediawereld, ontdek hoe je favoriete programma’s
gemaakt worden en bekijk historische fragmenten van
bijvoorbeeld nieuwsuitzendingen. Met ruim 800.000 uur
aan beeld- en geluidsfragmenten kom je ogen en oren
tekort. In Hilversum worden we ontvangen met koffie en
‘s middags is er een lunch. Na het bezoek aan Beeld &
Geluid vertrekken we naar Amersfoort. Daar kan je op
eigen gelegenheid shoppen of even ontspannen in de
historische binnenstad, met zijn gezellige grachten en
terrasjes. Als afsluiting gaan we samen wokken!
Opgeven: vanaf half juni
Kosten: € 25,00 p.p.
Vervoer: Per touringcar vanaf Wilp
Zaterdag 7 november
Swingende feestavond
in de Leeren Lampe
De nieuwe OR bestaat uit (van links naar rechts) Wilma Stronks,
Anniek Willemsen, Maaike Baars, Janita van Keulen, Gerjan
Vrugteveen, Suzan ter Heijne, Ron Jongepier, Marjolein
Willemsen, Johan Zweerink, Sander de Weert, Hannie Elfrink
(ambtelijk secretaris), Bart Veldhuis, Lysanne van der Donk,
De tweejaarlijkse feestavond van de PV is inmiddels een
echte traditie. Ook deze editie belooft een swingend
feestje te worden. In de Leeren Lampe (Raalte) klets
je gezellig bij met je collega’s en geniet je van een
spetterend optreden van Beethoven. Natuurlijk niet
de componist, maar een toonaangevende coverband
met een repertoire van oude en nieuwe hits en een
spectaculaire licht- en ledshow. Meer informatie volgt.
Elsbeth Lamers en Joost Kemeling. Op de foto ontbreekt
Maarten Krooshof.
9
Foto: Heleen Amptmeijer
actueel
Daisy is éen van de cliënten van Zozijn die werkt in het gemeentehuis in Didam.
Cliënten maken lunch voor ambtenaren Montferland
Trots dankzij betekenisvol
A
mbtenaren van de gemeente Montferland
kunnen sinds april elke dag lunchen met
lekkere broodjes, verse soepen en gezonde snacks.
De bereiding is in handen van cliënten van Zozijn en
leerlingen van vso-school De Ziep in Didam.
Zij werken van maandag tot en met donderdag in de
spiksplinternieuwe keuken en kantine van het gemeentehuis
in Didam. De gemeente krijgt zo feeling met de doelgroepen
waarvoor ze vanaf volgend jaar verantwoordelijk is. Voor
de zeven cliënten van Zozijn is het een mooie kans om
betekenisvol werk te doen.
,,We willen in Nederland graag dat iedereen mee kan doen
in de samenleving. Hier wordt dat ook echt in de praktijk
gebracht. De gemeente Montferland geeft daarin het goede
voorbeeld en hoopt dat andere organisaties en bedrijven
10
zullen volgen”, zegt Sjaak van Tent, manager dagbesteding
in De Liemers.
Lekker en gezond
Voor de cliënten en leerlingen is het hard werken. Elke dag
komen er zo’n 80 tot 100 ambtenaren een hapje eten. En
straks komen daar ook nog medewerkers van naastgelegen
bedrijven bij. ,,En dan hebben we het niet over een kroketje
in de frituurpan gooien; ze maken echt lekkere en gezonde
producten”, vertelt Sjaak die het project samen met
Thea Tiemessen en De Ziep opzette. Werken in een echt
restaurant. Klanten die betalen voor een product. Dat is heel
anders dan dagbesteding in een beschermde omgeving.
,,Cliënten vinden het geweldig”, zegt Sjaak. ,,Het zijn
duidelijke en zinvolle taken. Wat je ‘s ochtends voorbereidt,
ligt ‘s middags op een bord. Als ambtenaren dan zeggen
dat ze het lekker vinden is dat natuurlijk de kers op de taart.
Dan zie je ze echt super trots naar huis gaan.”
Voor ondersteuners is het begeleiden van cliënten in een
echte werkomgeving een extra uitdaging. Als de broodjes
Samenwerkingen tussen gemeenten, organisaties en
bedrijven om mensen met een beperking zinvol werk
te bieden en te betrekken bij de samenleving. Ze
moeten in de komende jaren op steeds meer plekken
in Nederland vorm krijgen. Wat zijn volgens Sjaak de
aandachtspunten?
1. Zorg dat er sprake is van een win-winsituatie voor
alle partijen. Als één partij heel veel voordeel heeft
en de andere partij ervaart dat niet zo, dan is een
samenwerking erg kwetsbaar.
2. Besteed veel tijd aan het leren kennen van je
samenwerkingspartners. Zorg dat je op één lijn zit wat
betreft visie en uitgangspunten. En durf over je eigen
werkcultuur heen te stappen.
3. Accepteer dat je niet alles vooraf weet. Je leert door
te doen en ontdekt onderweg steeds nieuwe dingen. Dat
vraagt om lef en een open vizier.
4. Breng de financiële en juridische risico’s goed in kaart.
Maak daarvoor gebruik van ondersteuning vanuit Zozijn.
Houd er rekening mee dat er nog geen protocollen en
raamovereenkomsten zijn voor dergelijke projecten. Het
is voor alle partijen nog zoeken.
werk
niet lekker zijn, blijven de ambtenaren weg. ,,Dat is even
wennen. In de zorg zijn we gewend dat werk een middel
is, nu moeten we ineens ook hoogwaardige producten
afleveren. Dat vraagt om andere competenties. Je moet
niet alleen een cliënt kunnen begeleiden, maar ook kunnen
samenwerken en ondernemend, flexibel en klantgericht zijn.
De unit Opleiden ontwikkelt modules die gericht zijn op deze
competenties (zie ook pagina 8).”
SOCIAAL GEBEUREN
De cliënten werken onder begeleiding van een professionele
kok die wordt betaald door de gemeente Montferland. De
kok heeft de eindverantwoordelijkheid over de bereiding
van de lunch. Twee dagen per week is een ondersteuner van
Zozijn aanwezig, de andere twee dagen worden ingevuld
door een ondersteuner van De Ziep. ,,De samenwerking is
tot nu toe erg goed”, vindt Sjaak. ,,Ook de ambtenaren zijn
enthousiast. Ze zijn blij dat ze nu meer kunnen krijgen dan
een vette hap en veel van hen maken een praatje. Het is elke
dag een sociaal gebeuren in de kantine.”
Passie. Het is de motor van alles wat
je doet. In de rubriek ‘Hart op de tong’ laten
Zozijn-medewerkers het achterste van hun tong zien.
‘Altijd bezig
en tijd tekort’’
hart op de tong
Samenwerken? Zo doe je dat!
Vera Moksietski (51) is projectleider binnen het plan
‘Herontwikkeling Regio Oost-Veluwe’ en nauw betrokken
bij alle projecten op het gebied van nieuwbouw en
cliënten-huisvesting op onder meer Landgoed De Lathmer
in Wilp.
Wat is de belangrijkste les die je van je ouders hebt
geleerd?
Je eigenaar maken van een probleem dat vraagt om een
oplossing. Binnen het project Herontwikkeling fungeer ik als
loket waar grote én kleine dingen bij elkaar komen: van een
verhuizing van 60 cliënten in één week tot het zorgen voor
20 handdoekenhaakjes voor een nieuwe woning. Ik stel me
daarin dienstverlenend op met maar één doel: het probleem
oplossen.
Waar loop je echt tegenaan in je werk?
Waar ik voortdurend mee stoei is de tijd. Ik kom altijd tijd
tekort en verzet naar mijn gevoel vaak twee uur werk per uur.
Dat komt vooral door de passie die ik heb voor hetgeen ik
doe. Mijn collega’s hebben eigenlijk hetzelfde. We werken
hard aan een missie waarin we geloven: het realiseren van
een prachtige, nieuwe leefomgeving voor onze cliënten.
Hoe zet je een intensieve werkdag van je af?
Als ik vrij ben, zet ik een knop om in mijn hoofd. Ik probeer
elke dag tevreden te zijn met wat ik die dag deed. Als ik vrij
ben, vind ik het heerlijk om gewoon thuis te zijn, met mijn
gezin thee te drinken op de bank.
Wie is jouw voorbeeld op werkgebied?
Dat zijn vooral collega’s die altijd vriendelijk blijven ondanks
hun eigen drukte. Als ik heel druk ben, kan ik namelijk best
ongeduldig reageren. Ik heb dan ook respect voor collega’s
die dat anders kunnen en doen.
Wanneer heb je voor het laatst gehuild op je werk?
Een tijd geleden overleed een cliënte waar ik een zwak voor
had. Ike heette ze, een oudere dame die ik regelmatig tegenkwam op het landgoed. Ik zag haar voor het eerst tijdens een
feestje op het landgoed. Het was zo grappig hoe ze vooral
oog had voor de mensen die de hapjes rondbrachten. Haar
overlijden raakte me zeer. Het raakte me ook om het verdriet
van de medewerkers op de woning te zien.
11
‘Ik wilde er niet aan
dat ze dood zou gaan’
A
ls je hoort dat een cliënt ongeneeslijk ziek
vragen los. Op De Noordhoek in Zutphen maakten
hier zou sterven. Achteraf zijn we daar blij mee. Daardoor
konden we ook cliënten betrekken bij haar ziek zijn. Als ze
wilden, konden ze langs toen Joke op bed lag. Gewoon
om de bloemen water te geven of een fles cola
te brengen”, vertelt Marion.
ze het mee. Coördinerend ondersteuners Nella
LUISTEREND OOR
is, maakt dat een wirwar aan emoties en
Driessen en Marion Smit blikken terug en vertellen
over de ondersteuning die ze kregen van de
palliatief consulenten.
Het is dat Joke ooit gevallen was, waardoor ze niet meer
zo zelfstandig als voorheen was. Anders had ze geen
ondersteuning bij het douchen gekregen. Dan was het
bultje op haar borst waarschijnlijk niet ontdekt. En was
die diagnose borstkanker pas veel later gesteld. Bijna
twee jaar later kan Nella de septemberdag nog zo voor de
geest halen. Net als de maanden waarin doktersbezoeken
en behandelingen elkaar opvolgden. En het moment
waarop duidelijk werd dat Joke niet meer beter zou
worden.
Tijdens de periode waarin Joke ziek was, boden de
palliatief consulenten van Zozijn ondersteuning. ,,Zij
hebben ons geholpen om het team mee te nemen en te
betrekken bij taken. Ze gaven ook tips waar we zelf niet
aan dachten. Bijvoorbeeld om buurtzorg en noaberhulp in
te schakelen om te waken, want dat kan je zelf niet. Er zijn
nog elf andere cliënten die je nodig hebben. Ook konden
we altijd even bellen als er iets was, als we vragen hadden
of als we het even niet zagen zitten. Dat lucht op en helpt
je om weer vooruit te kunnen.”
Toen Joke uiteindelijk overleed in september 2013, was
Nella op vakantie. Marion nam de zorg voor haar over.
,,Die laatste fase was heel intensief. Je draagt een grote
verantwoordelijkheid. Artsen gaan af op wat jij aangeeft:
je wilt een ziekteproces niet versnellen maar iemand ook
niet onnodig pijn laten lijden. Regelmatig vroeg ik mezelf
af: doe ik dit goed? Ik ben blij dat ik in die periode kon
terugvallen op de palliatief consulenten.”
HIER overlijden
Dat bericht hakte er behoorlijk in op De Noordhoek, waar
Joke al achttien jaar woonde. ,,We hadden een erg goede
band. In eerste instantie wilde ik er gewoon niet aan
dat ze dood zou gaan. Het kwam te dichtbij”, blikt Nella
terug. ,,Al snel kwam de vraag waar ze zou gaan sterven.
De Noordhoek was Jokes thuis. Maar hier overlijden? Dat
maakte veel angst los bij mij en in het team. Niet iedereen
wilde dat. Ik denk dat meespeelde dat er zoveel onbekend
was. Hoe moet dat met al die medische handelingen, wat
als ze overlijdt tijdens jouw dienst?”
Iedereen heeft zijn angsten kunnen uiten en grenzen
kunnen aangeven, vertellen Marion en Nella. ,,Uiteindelijk
zijn we er langzaam naar toegegroeid als team dat ze
Tip: de pijnposter
Sommige cliënten geven nooit aan dat ze pijn hebben.
Zelfs niet als je daar naar vraagt en door gedrag zeker
weet dat de cliënt ergens pijn moet hebben. Dat was ook
bij Joke het geval. Nella maakte daarom een pijnposter.
Joke kon op de poster met gekleurde smileys aangeven
welke lichaamsdelen wél en geen pijn deden. Dat werkte!
12
Marion Smit en Nella Driessen (rechts).
INTERVIEW
Jolanda Mombarg en Lia Slabbekoorn (rechts).
Zoek zo vroeg mogelijk contact
met de palliatief consulenten
Z
ozijn heeft twee palliatief consulenten die
medewerkers ondersteunen als een cliënt
ongeneeslijk ziek is: Lia Slabbekoorn en Jolanda
kan een optie zijn. ,,Een woonkamer en een slaapkamer
omwisselen maakt soms een groot verschil voor een cliënt.
Teams denken soms dat cliënten zulk soort aanpassingen
niet willen of aankunnen, maar cliënten kunnen veranderen
tijdens het ziekteproces. Er is vaak veel meer mogelijk dan
je denkt.”
Mombarg. Hun belangrijkste boodschap? Zoek zo
vroeg mogelijk contact.
,,Als iemand ernstig ziek is, volgen de ontwikkelingen
elkaar vaak snel op. Het is belangrijk dat je die
ontwikkelingen voor bent. Dat geeft rust voor jezelf
en voor de cliënt. We zijn er trouwens niet alleen voor
situaties waarin ernstig zieke cliënten palliatieve zorg
krijgen, je kunt ons ook inschakelen als cliënten kampen
met aandoeningen zoals COPD, hartfalen, dementie en
ouderdom. Je hoeft geen pasklare vragen te hebben,
meld het gewoon even. We kunnen met je meedenken
wat jij, je team en de cliënt mogelijk nodig hebben in de
periode die komt.”
Lia en Jolanda zijn beiden door het IKNL (Integraal
Kankercentrum Nederland) geschoold tot Zorgconsulent
Palliatieve Zorg. Daarnaast zijn ze coördinerend
ondersteuner. ,,We kennen dus de praktijk, maar zijn niet
emotioneel betrokken in situaties. We kunnen daardoor
nuchter luisteren, observeren, checken of alles geregeld is
en adviseren over hoe je kunt omgaan met de situatie.”
Kwaliteit van leven voor cliënten is daarbij een belangrijk
aandachtspunt. Soms zijn daar medische hulpmiddelen
voor nodig, zoals een hoog-laagbed, een tillift of een
aangepast matras. Ook het aanpassen van de woonsituatie
De zorgconsulenten kunnen je bovendien voorzien van
praktische hulpmiddelen. Er is een waakkoffer, een
verdrietkoffer, een boekje waarin cliënten of verwanten
wensen kunnen aangeven voor de laatste levensfase.
Ook is er een map beschikbaar met praktische informatie
over palliatieve zorg. Er staat bijvoorbeeld in hoe het
sterfproces kan verlopen en wat je als ondersteuner moet
doen als iemand overlijdt. Ook bevat de map invullijsten
zoals temperatuurlijsten, waaklijsten en vochtlijsten.
Verder is er ruimte om zelf specifieke cliëntinformatie voor
het team toe te voegen en kan een arts bijvoorbeeld het
beleid rond pijnbestrijding opschrijven. Je hebt alles bij
elkaar en hoeft niets meer op te zoeken.”
Als iemand ernstig ziek wordt, vraagt dat veel tijd van
een team. Veel medewerkers vinden het lastig dat ze een
cliënt niet meer tijd en aandacht kunnen geven, weten Lia
en Jolanda. ,,Wij kunnen dat ook niet veranderen. Maar
we kunnen wel helpen met het zoeken naar creatieve
oplossingen zoals het aanvragen van een hogere zzp of
het inschakelen van vrijwilligers die kunnen waken, via
de VPTZ (landelijke vereniging Vrijwilligers Pallliatieve
Terminale Zorg).”
Contactgegevens
Lia: [email protected] / 06 - 250 14 843
Jolanda: [email protected] / 06 -115 26 285
ACHTERGRond
Trainer Pauline Rosendaal doet aan Hedwig voor hoe de drinkbak van de geiten schoongemaakt moet worden..
Leren op de zorgboerderij
met de Zozijn School
C
liënten kunnen bij de Zozijn School veel
leren. Dat gebeurt thuis, op de werkplek of
op de locatie waar cliënten hun dag doorbrengen.
Zo ontwikkelde de Zozijn School een cursus en
werkkaarten voor de Thushoeve in Zevenaar.
De kaarten zijn zo populair, dat ook andere zorgen kinderboerderijen er gebruik van maken.
Met succes, want deze morgen hoeft ze voornamelijk
complimentjes uit te delen aan Hedwig, Koos, Wim, Aschwin
en Daniëlle. Zij verzorgen met hun eigen werkkaart de
konijnen, hamsters, ratten en vogels in de kleine stal van de
zorgboerderij.
De dieren zijn relatief nieuw op de Thushoeve in Zevenaar.
Lange tijd werden hier vooral groenten en fruit geteeld door
cliënten van Zozijn. Maar tijden veranderen. Cliënten willen
tegenwoordig liever met dieren werken en dus kwamen
er schapen, varkens, geiten en alpaca’s op de boerderij.
En toen kwam de vraag: hoe leer je cliënten met een
licht verstandelijke beperking eigenlijk om deze dieren te
verzorgen?
Taken uiteen in kleine stapjes
Ingespannen kijkt Hedwig naar zijn werkkaart. Foto’s,
pictogrammen, woorden en kleuren geven aan wat hij moet
doen om het konijnenhok schoon te maken. Hedwig kan het
helemaal zelf, vertelt hij trots. Alleen het konijn vastpakken,
daar begint hij niet aan.
Op een afstandje kijkt trainer Pauline Rosendaal toe. In de
afgelopen maanden heeft ze veel taken voorgedaan om
de cliënten te leren hoe ze de dieren moeten verzorgen.
14
De Thushoeve schakelde daarvoor de Zozijn School in.
,,Waar wij goed in zijn is het bedenken van structuren
waarin cliënten iets kunnen leren. Om plannen te vertalen in
methodes en kleine stapjes die cliënten nodig hebben om
een taak zoveel mogelijk zelfstandig uit te voeren. Wij zetten
een training op, begeleiden de groepen, dragen de kennis
over en gaan daarna weer”, vertelt Pauline.
In Zevenaar kwamen er werkkaarten, maar ook maatbekers
Van Schaik is blij met wat de Zozijn School heeft toegevoegd
aan de Thushoeve. ,,We willen cliënten laten voelen dat het
hun boerderij is. Onze praktische taak moet zo klein mogelijk
zijn. Als je echt aan de slag gaat met de mogelijkheden van
cliënten, blijken ze vaak meer in zich te hebben dan je van te
voren zou denken. Dat ontdekken we bijna elke week weer.”
Ook voor ondersteuners biedt de training voordelen,
geeft Pauline aan. ,,Zij kunnen zich volledig richten op de
ondersteuning van cliënten. En hoe meer structuur op
de werkplek, hoe meer tijd er overblijft om een cliënt te
ondersteunen.”
meer vraag naar leermethodes
Het succes van de Thushoeve bleef niet onopgemerkt.
Kinderboerderij Rosorum in Zevenaar maakt nu ook gebruik
van de leermethodes en ook in Zutphen leren cliënten met
de structuur en materialen die Pauline bedacht. ,,Het is
natuurlijk geweldig als een methode op meerdere locaties
van waarde is.”
Nog even en Paulines tijd in Zevenaar zit erop. ,,Jammer,
het is altijd lastig om afscheid te nemen als je zo lang
intensief ergens bij betrokken bent geweest”, vertelt ze
terwijl ze rondleidt over de zorgboerderij. Maar er wacht
ongetwijfeld een nieuwe uitdaging op het gebied van leren
en ontwikkelen. ,,Schakel ons, in overleg met je manager,
gerust in als je denkt dat jouw cliënten kunnen leren om iets
zelfstandig te doen waar je ze nu nog bij helpt.”
Scan de QR-code voor
een filmpje over de
Thushoeve
Foto: Jolanda Stortelder
met voeraanduidingen, structuur in opruimplekken en veren
op de hekken zodat de geiten niet ontsnappen als cliënten
in de wei zijn. Het opzetten van een leerproces en het
ontwikkelen van materialen is een puzzel die maanden duurt
en steeds nieuwe uitdagingen blootlegt. Wat is de beste dag
om welk dier te verzorgen, welke stappen horen bij elkaar,
herkennen de cliënten de foto’s wel en hoe zorg je dat ze
überhaupt de kaart gebruiken?
,,De training is van A tot Z samen opgezet”, vult Ben van
Schaik, beheerder van de Thushoeve, aan. ,,Wij hebben heel
veel praktische kennis, op de Zozijn School is er veel kennis
van het geven van cursussen en trainingen. Als je die twee
samen kunt voegen behaal je het maximale resultaat.”
Waskosten
onder de loep
Beddengoed, linnengoed en kleding; elke week
produceren de ruim duizend cliënten die bij Zozijn wonen
een grote berg wasgoed. Daar is veel geld mee gemoeid.
Maar hoeveel precies? Stagiaire Lora Molleman zoekt het
uit.
Het onderzoek is gestart omdat cliënten en verwanten
regelmatig vragen waar het bedrag op gebaseerd is dat
zij maandelijks betalen aan waskosten. Zozijn is dan weer
benieuwd of er bespaard kan worden, geeft Lora aan.
,,Het is dus belangrijk dat we dit goed onderzoeken.”
De studente bedrijfseconomie aan de Hogeschool
Arnhem Nijmegen (HAN) brengt in kaart wat de totale
waskosten van Zozijn in 2013 waren. Dat blijkt een hele
klus. Sommige cliënten wassen zelf, anderen laten een
deel door Zozijn doen of geven hun volledige was uit
handen. Er wordt op verschillende manieren wasmiddel
ingekocht en Zozijn wast zelf, maar maakt ook gebruik
van externe wasbedrijven. ,,Bovendien heb je te maken
met veel verschillende regels. Het is ingewikkelder dan ik
vooraf dacht”, vertelt Lora.
In de afgelopen weken is Lora een aantal opvallende
zaken tegengekomen. ,,Er gaat bijvoorbeeld veel kleding
van cliënten naar de externe wasserij, die alleen bestemd
is voor linnengoed. Je betaalt dan per kledingstuk en
een ritje van een wascontainer kost 23 euro. Dat is veel
duurder dan wanneer Zozijn of de cliënt zelf wast. Ook
het wasmiddel dat we gebruiken is vrij duur. Verder heb
ik begrepen dat er regelmatig halve wassen gedraaid
worden. Tel je dat bij elkaar op, dan gaat het om flinke
bedragen die te besparen zijn. En daar kan iedereen aan
bijdragen.”
Eind juli presenteert Lora haar resultaten, waarna duidelijk
moet zijn of het tarief voor de waskosten reëel is,
misschien omlaag kan of juist omhoog moet. ,,Mochten
medewerkers in de tussentijd vragen hebben over
de waskosten, dan hoor ik dat graag. Dan kan ik daar
antwoord op geven en ze wellicht nog meenemen in mijn
onderzoek.”
Lora Molleman is bereikbaar via [email protected]
15
COLUMN
ZO!
Opmerkingen of ideeën voor de ZO!?
Goedemorgen!
Soms zijn er situaties waarin communicatie bijzonder verloopt. Laatst
rekende ik af in een winkel en terwijl ik wegliep hoorde ik de oude vrouw
achter mij ‘goedemorgen’ zeggen tegen de caissière. Die groette heel
vrolijk en enthousiast ‘hallo!’ terug. ‘Ik zei goedemorgen!’ herhaalde de
vrouw op vinnige toon en met een boze blik in haar ogen. De caissière,
duidelijk in verlegenheid gebracht, stamelde ‘goedemorgen’.
Heb je opmerkingen over de ZO! of ideeën
voor onderwerpen? Bel of mail naar de hoofdredacteur Majorie Rengerink: 06 - 31 68 55 86,
[email protected] of neem contact op met
een van de andere redactieleden.
Colofon
Redactie
Thea Tiemessen,
Zorgbemiddelaar Dagbesteding
& werken De Liemers
[email protected]
Zulke momenten fascineren mij als gedragswetenschapper, want in de
zorg is het juist vaak andersom. Het gaat dan vaak niet zozeer om wát je
zegt, maar hóe je het zegt. En dit geldt met name voor cliënten die een
laag begripsniveau hebben. Vertel je hen een lang verhaal, dan kunnen
ze daar weinig mee. Een korte boodschap op een vrolijke toon heeft veel
meer effect. Eigenlijk net als bij baby’s. Hoe vrolijker je brabbelt, hoe
meer respons dat oplevert.
Maar te weinig taal en een te kinderlijke toon is ook niet goed. Al krijgt
een cliënt niet alles goed mee, je geeft met een serieus verhaal wél het
signaal af dat je jouw cliënt als gelijkwaardig ziet in de communicatie.
Ook dat is niet anders dan bij baby’s. Je vertelt ze hele verhalen die ze
natuurlijk niet begrijpen. Maar toch krijg je bijna altijd een reactie. De
kunst is dus om de juiste balans te vinden als het gaat om communicatie
met cliënten.
Voor een cliënt met een verstandelijke beperking of een laag emotioneel
ontwikkelingsniveau is het vaak een hele opgave om een boodschap
over te brengen. Jij interpreteert wat de cliënt bedoelt, maar je weet niet
zeker of je het echt begrijpt. Vervolgens reageer je op basis van jouw
interpretatie en dat moet de cliënt dan maar weer net goed ontvangen.
Wat we kunnen leren uit communicatie met cliënten en baby’s, is
dat het de toon is die de muziek maakt. Persoonlijk heb ik liever een
opgewekt en enthousiast ‘hallo’, dan een inspiratieloos en niet-gemeend
‘goedemorgen’.
Twijfel je of je een cliënt goed begrijpt? Verpak dan jouw reactie op een
vrolijke manier. Dan is de kans kleiner dat je cliënt problemen heeft met
een eventueel onjuiste interpretatie. En helpt dat niet? Troost je dan met
de gedachte dat ook caissières heel wat te verduren krijgen.
Tiny van Kessel,
Coördinerend ondersteuner
in Raalte
[email protected]
René Hindriks,
Gedragswetenschapper
in Regio Oost-Veluwe
[email protected]
Karen Breukers,
Communicatieadviseur met
aandachtsgebied stelselwijzigingen
[email protected]
Jochem Kleerebezem,
Projectleider Financiën & Control
[email protected]
Petra Boerboom,
Unitleider P&O Salland,
De Graafschap, Op Pad en inzendbureau
[email protected]
Diane Onnink,
Secretaris Raad van Bestuur
en Manager Bestuursbureau
[email protected]
Majorie Rengerink,
Communicatieadviseur
(hoofdredacteur)
[email protected]
Teksten en productie
Hiemstra Publiciteit
Barneveld
www.hiemstrapubliciteit.nl
René Hindriks, gedragswetenschapper
Nomineer jouw idee voor de
Vindingrijkheidprijs 2014
Drukwerk
Ratio Sluis Grafisch Totaal
Voor medewerkers die gedetacheerd zijn bij Zozijn en/of werken
16
in Wilp. De ZO! verschijnt 4x per jaar. Oplage 3500.
Krijg je op één adres meer exemplaren van de ZO! en heb je
dat liever niet? Stuur dan een mail naar [email protected]
met je naam en adresgegevens en het aantal exemplaren dat
je wilt ontvangen.
100% gerecycled papier
als ZZP-er ligt een exemplaar van deze krant klaar bij de receptie
Heb jij een goed idee waar cliënten echt wat aan hebben? Stuur je
idee in voor de Vindingrijkheidprijs! Doe dat voor 1 november 2014.
Kijk voor meer informatie op Intranet. Of neem contact op met:
Lucie Engelen ([email protected]), Alice de Rond
([email protected]) of Gabriëlle Kroon ([email protected])