Suiker - Tips om diabetes te voorkomen

Ontregelt insulinestelsel
Steeds meer medici zijn ervan overtuigd dat een
opeenvolging van soortgelijk glucose- en insulinegolven
het insulinestelsel ontregelen. Vooral de insulinereceptoren
op lichaamscellen zouden daardoor gaan haperen. Na een
aantal jaren van overproductie van insuline wordt het
lichaam er steeds ongevoeliger voor, het voorstadium van
diabetes ( insulineresistentie). Uiteindelijk reageert het
lichaam niet meer op insuline. Glucose blijft dan onverwerkt
in ons bloed achter waarmee de bloedsuikerspiegel
chronisch te hoog is: diabetes type 2 is een feit.
Suiker
de gevaarlijkste drug?
Suiker als veroorzaker van diabetes
Directe bedreiging voor de gezondheid
Aanvullend hierop suggereert steeds meer modern
onderzoek dat suiker vanaf een bepaalde drempel een
directe bedreiging voor de gezondheid vormt. Amerikaanse
wetenschapper Robert Lustig2 onderzocht de gevolgen die
kristalsuiker heeft op het lichaam. Kristalsuiker bestaat voor
de helft uit glucose en fructose. Glucose is binnen bepaalde
grenzen ongevaarlijk, maar fructose blijkt al in geringe
hoeveelheiden problematisch te kunnen zijn. Uitkomsten
van dit onderzoek waren bijvoorbeeld een ongevoeligheid
van de lever en de alvleesklier voor insuline, een
voorstadium van diabetes. En fructose blijkt er ook voor te
zorgen dat het hongersignaal van het eetlustcentrum niet
geremd wordt, ook al hebben we genoeg gegeten. Lustig
is van mening dat een calorie van de fructosestroop, die
aan voedingsmiddelen wordt toegevoegd, een elfmaal zo
grote kans heeft om diabetes type 2 te veroorzaken als
andere calorieën. Zijn onderzoeksresultaten zijn echter
nog steeds een onderwerp van discussie. Het geeft in
ieder geval een schrikbarend beeld van de enorme invloed
van suiker op onze algehele gezondheid. Onderzoekers
proberen met verdere onderzoeksresultaten draagvlak te
creëren voor deze theorie.
Doelstellingen Stichting Preventie Diabetes
• Voorkomen van diabetes (primaire preventie)
• Vroegtijdig opsporing en behandeling van diabetes
(secundaire preventie)
• Voorkomen van de complicaties van diabetes (tertiaire
preventie)
De stichting tracht deze doelstellingen in het bijzonder te
verwezenlijken door gerichte voorlichting en projecten,
zoals de leermethode ‘Zo krijg je geen suikerziekte
(type 2)’ voor basisscholen.
Zie ook www.geensuikerziekte.nl
Meer weten?
Voor verdere informatie verwijzen wij u graag naar:
www.stichtingpreventiediabetes.nl. Ook kunt u
ons
bereiken via e-mailadres [email protected].
1
2
Suiker, de gevaarlijke drug van deze tijd, Paul van der Velpen,
september 2013. Gepubliceerd op: website GGD en Binnenlandse
Bestuur.
The toxic truth about sugar, R.H. Lustig, L.A. Schmidt en C.D. Brindis
Nature 482:27-29 (februari 2012)
Molenstraat 15, 2513 BH Den Haag
T: (070) 3628880
E-mail: [email protected]
www.preventiediabetes.nl
Bankrekeningnummer: 9267895
IBAN: NL21INGB0009267895
Diabetesbericht
nr. 1, januari 2014
Jaargang 14
Dat suiker niet goed is voor onze tanden,
dat weten de meeste mensen wel.
Maar dat er ook een rechtstreeks verband
is tussen de explosieve stijging van onze
suikerinname en ernstige gezondheids­
problemen, is niet bij iedereen bekend. Zo
speelt suiker een rol bij de wereldwijde
diabetesepidemie en obesitas. Sommige
wetenschappers dichten suiker hierbij zelfs
een hoofdrol toe.
“
‘Suiker is een gevaarlijke drug waarvan
het gebruik moet worden ontmoedigd
via een suikertaks.’1
Dit citaat is afkomstig van de directeur
van de GGD in Amsterdam (september
2013). Hij is een voorstander van een
suikertaks of een wet die bepaalt hoeveel
suiker er in een product mag worden verwerkt.
Een aantal kranten gaf podium aan de discussie
of ‘suiker net zo verslavend en gevaarlijk is als
drugs’. Hoewel dit wat extreem mag klinken,
is suiker allesbehalve ongevaarlijk. Sommige
wetenschappers zijn er zelfs van overtuigd dat
de ‘epidemie’ aan diabetes type 2 te wijten is
aan de toename van het eten van suiker.
Verborgen suikers
Een belangrijke vraag hierbij is: zijn alle
suikers schadelijk? Nee, natuurlijke suikers
in fruit en groenten zijn niet gevaarlijk voor
het lichaam. Sterker nog: (natuurlijke) suikers
zijn belangrijke energiebronnen voor spieren en
hersenen. Voedingsmiddelen als groenten, fruit
en brood bevatten voldoende van deze suikers.
Veel andere voedingsmiddelen en frisdranken
bevatten bewerkte suikers, ook vaak zonder dat
we het weten. In Nederland staan nog niet op
alle verpakkingen de suikers expliciet vermeld, en
zeker niet de exacte hoeveelheid.
Welke producten kunt u het beste mijden?
Of suikers nu direct of indirect diabetes veroorzaken, het
is aan te raden om in elk geval behoudend te zijn met
(geraffineerde) suikers. Hierbij geven wij u een aantal
tips zodat u een grote stap maakt om overgewicht en de
ontwikkeling van diabetes te voorkomen!
• Nuttig zo min mogelijk (bewerkte) suikers: voeg zelf
nergens suiker aan toe en probeer zo veel mogelijk
zoete lekkernijen, zoals koekjes, chocolade en snoepjes,
te vermijden. Lees de etiketten op de verpakking van
uw voedingsmiddelen, zodat u weet of uw voeding
verborgen suikers bevat. Want verwacht u suikers in
pindakaas, ketchup, ontbijtgranen, augurken of in kant en
klare sauzen?
• Drink geen frisdrank en/of zorg ervoor dat uw
(klein)kinderen het niet of met mate drinken. Net als
energiedrankjes zijn het calorierijke suikerbommen die
het hongergevoel niet bevredigen.
• Witmeel: geen witte pasta, rijst, witbrood en
aardappelpuree. Volkoren producten zorgen ervoor dat u
minder snel een glucosepiek krijgt.
Hoe leest u etiketten?
De ingrediënten op de etiketten staan altijd op volgorde
genoemd. Het eerstgenoemde ingrediënt is het meest
aanwezig in het product, het laatst genoemde ingrediënt is
het minst aanwezig.
Onderstaande lijst geeft de verschillende benamingen aan die
bestaan voor suiker. Ziet u een of meerdere van onderstaande
termen in de ingrediëntenlijst staan, dan weet u zeker dat
het product geraffineerde suikers bevat.
Basterdsuiker; dextrose; druivensuiker; fructose(stroop);
geleisuiker;
glucose(stroop);
glucose-fructosestroop;
invertsuiker; kandij(suiker); kristalsuiker; maltodextrine;
melasse(stroop); rietsuiker; sacharose; sucrose; suiker;
vanillesuiker.
!
In Nederland steeg de suikerconsumptie in een
eeuw tijd van een kleine 5 naar 45 kilo per
persoon per jaar. Onze excessieve, chronische
suikerconsumptie zorgt ervoor dat de alvleesklier
continu overuren moet draaien. Hier zijn wij ons
niet altijd van bewust, aangezien wij slechts zelf
een deel aan ons eten toevoegen (15%). De
overige 85% zit in zoete producten zoals snoep,
(wit)meel, likeur, ontbijtgranen en frisdrank,
maar ook verborgen in hartige producten als
ketchup, mayonaise, chips en groenten in blik.
Overigens wordt suiker ook aan producten
toegevoegd om de houdbaarheid te verlengen.
Indirect verband
Het is eenduidig bewezen dat een ongezond
voedingspatroon, met grote hoeveelheden geraffineerde
koolhydraten, overgewicht kan veroorzaken. En mensen
met overgewicht hebben een grotere kans om diabetes
type 2 te krijgen. Over het indirecte verband tussen
diabetes en suiker bestaat nauwelijks discussie: suiker
bevat veel calorieën en als het niet meteen verbrand
wordt, zet het lichaam suiker om in vet. En een te veel
aan vet, veroorzaakt overgewicht. Al lange tijd is bekend
dat vetweefsel een opslagplaats voor energie is. Nu
wordt ook steeds duidelijker dat vetweefsel hormonen
aanmaakt, die de stofwisseling beïnvloeden. Hierdoor
kunnen insulineresistentie en uiteindelijk ook diabetes
type 2 ontstaan. Maar heeft suiker ook een directe invloed
op de ontwikkeling van diabetes?
Suikerinname en ons lichaam
Wanneer het lichaam suikers te verwerken krijgt, dan
worden zij vanwege de eenvoudige structuur in hoog
tempo in glucose omgezet. Het gevolg daarvan is dat het
insulineniveau door deze snelle opname hoog piekt. Het
bloedsuikerniveau daalt, maar het niveau aan insuline
daalt niet zo snel mee. Hierdoor krijgt het lichaam weer
behoefte aan glucose. Nuttigt men vervolgens weer snelle
koolhydraten, dan begint het proces opnieuw. Als reactie
op de voortdurende stijging van glucose gaan de cellen in
eerste instantie steeds meer insuline uitscheiden om de
glucose uit het bloed weg te kunnen werken.