Commissie Wonen en Rijksdienst t.a.v.: dhr. S. Rouwe Postbus

Commissie Wonen en Rijksdienst
t.a.v.: dhr. S. Rouwe
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
Datum: 15 juli 2014
Betreft: consequenties huurbeleid
Geachte commissieleden,
In de eerste plaats wil ik de Huurdersfederatie Alert aan u voorstellen. Wij zijn de
overkoepelende huurdersorganisatie voor de Woningcorporatie Eigen Haard, en
vertegenwoordigen de huurders van 56.000 woningen in Amsterdam, Amstelveen, Aalsmeer,
Ouderkerk a/d Amstel en Landsmeer.
De Huurdersfederatie Alert maakt zich ernstige zorgen over de betaalbaarheid van de huren.
Sinds de invoering van de inkomensafhankelijke huurverhoging dreigt wonen voor veel
huurders onbetaalbaar te worden. Doordat meeste woningcorporaties bij hun huurders de
maximaal toegestane huurverhoging in rekening brengen, die varieert, afhankelijk van het
huishoudinkomen, van 4 tot 6,5 procent, komen veel huurders in de financiële problemen.
Maar liefst 28 procent van de huurders leeft nu al onder de armoedegrens en houdt na het
betalen van de woonlasten niet genoeg over voor noodzakelijke levensbehoeften (zie het
RIGO Rapport ‘Woonlasten van huurders’ 2013).
Vooral senioren, eenoudergezinnen en bijstandsgerechtigden hebben het zwaar, maar ook
middeninkomens tussen de €34.085 en €43.602 en huurders met een huishoudinkomen boven
de €43.602. Een sociale huurwoning mogen zij niet huren. Maar betaalbaar wonen in de vrije
sector of koop is voor hen nauwelijks mogelijk (zie bijlage 1). Door inkomensafhankelijke
huurverhogingen worden huishoudens met een middeninkomen hun sociale huurwoning
uitgejaagd. De overheid zou graag zien dat deze ‘scheefwoners’ verhuizen maar in de praktijk
gebeurt dat nauwelijks aangezien deze groep huurders geen alternatieven heeft op de
woningmarkt. Commerciële huurwoningen voor gezinnen bestaan er ten eerste nauwelijks,
ten tweede worden daar prijzen voor gevraagd die huurders (ook scheefwoners) niet kunnen
betalen. Bovendien brengt verhuizen ook een grote investering en mogelijk verlies van een
ondersteunend netwerk met zich mee.
Uit een analyse van de meerjarenprognoses over de periode 2013 t/m 2017 van het
Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) blijkt dat corporaties, als gevolg van de
overheidsmaatregelen uit het regeer- en woonakkoord die een stevige impact hebben op de
financiële situatie van corporaties, de investeringen in nieuwbouw beperken. Als gevolg
hiervan loopt het aanbod de komende jaren zelfs verder terug en stijgt de woningnood.
Daardoor raakt de woningmarkt verder op slot.
De sociale huursector is te klein afgebakend. Het overheidsbeleid moet zich met extra
huurverhogingen niet richten op doorstroming van de zittende huurders - die vanwege gebrek
aan alternatieven in de betaalbare huur- en koopwoningen toch niet kunnen verhuizen. Dat
werkt in het nadeel van mensen met een beperkt inkomen die tot de primaire doelgroep
(huishoudinkomen lager dan € 34.678) behoren omdat er geen betaalbare sociale woningen
voor hun beschikbaar zijn - maar op het realiseren van betaalbare vrije sector huur en
nieuwbouw. Hierbij is het belangrijk dat het taakgebied van corporaties niet wordt beperkt tot
het huisvesten van lagere inkomens, maar alle huurders die betaalbaar willen huren.
Als huurdersfederatie zijn wij ook verontrust over de onbetrokkenheid van huurders en hun
vertegenwoordiger De Woonbond bij het compromis tussen de Vereniging van
Woningcorporaties Aedes en het Kabinet betreffende de regeringsmaatregelen t.a.v. de
jaarlijkse Verhuurdersheffing van €1,7 miljard. Het is verontrustend dat noch de huurders, als
direct belanghebbenden, noch hun vertegenwoordiger, de Woonbond,
werkelijk betrokken waren bij het overleg over dit compromis. Daarom willen wij u
verzoeken om bij het beoordelen van lopende en komende (regerings)plannen extra aandacht
te besteden aan de betrokkenheid van huurders en de Woonbond bij het
besluitvormingsproces.
We hopen u met deze brief voldoende te hebben geïnformeerd over onze zienswijzen met
betrekking tot het huidige huurbeleid en de consequenties hiervan. Mocht u nog vragen
hebben dan zijn we te allen tijde bereid een en ander toe te lichten.
Met vriendelijke groet,
Hennie van Rijn, voorzitter
Stichting Huurdersfederatie Alert
-2-
Bijlage 1
Voorbeeld middeninkomens/scheefwoners
Josine en Hans wonen samen en zijn ZZP’ers. Ze hebben drie schoolgaande kinderen. Als
ZZP’ers hebben ze sterk wisselende inkomsten; in 2011 was dat €30.000 bruto maar in 2012
zaten ze samen boven de €44.000 bruto.
Ze wonen in een ruim huis (sociale woningbouw) met €685 kale huur per maand en hebben
nooit aanspraak gemaakt op huurtoeslag. Ze hebben het goed, maar niet te goed; een auto
kunnen ze zich bijvoorbeeld niet veroorloven.
Dankzij de inkomensafhankelijke huurverhoging is hun huur in 2014 met 6,5% omhoog
gegaan. De huur ligt nu boven de huurtoeslaggrens en omdat zij nooit aanspraak hadden
gemaakt op huurtoeslag, hebben ze daar nu ook geen recht op. Er komen bij ons en bij andere
huurdersorganisaties zoals de Woonbond tientallen meldingen van huurders binnen die een
vergelijkbare situatie zitten en in de problemen zijn geraakt of in de nabije toekomst
problemen verwachten.
Het is waarschijnlijk dat Josine en Hans de steeds stijgende huur over een aantal jaar niet
meer kunnen betalen. Ze zijn dus gedwongen te verhuizen. Echter, verhuizen naar een andere
woning betekent een nieuw huurcontract en dus huurverhoging die heel vaak nog een hogere
huur inhoudt. Daar komen de verhuis- en herinrichtingskosten nog bij. Omdat Josine en Hans
ZZP’er zijn, is er geen bank die ze een hypotheek wil verlenen. Kopen gaat dus ook niet. Een
vrije sector woning is ook geen alternatief voor deze bescheiden middeninkomens.
-3-