31-10-2014-De-koers-is-niet-meer-van-ons

20
VRIJDAG 31/10/2014
DeMorgen.
Oostenrijker Brändle klokt nieuw werelduurrecord: 51,850 kilometer
Vergeet Jens Voigt. Matthias
Brändle is de beste hardrijder
op deze planeet. De
Oostenrijker, 24 jaar en nauwelijks bekend, zette een
nieuw werelduurrecord neer:
51,850 kilometer. Het blijft
wachten op een ware opvolger voor Eddy Merckx.
Het record van Jens Voigt
(51,110 kilometer) heeft dus
geen anderhalve maand
stand gehouden. Dat was te
verwachten, want de 43jarige Duitser is geen specialist tegen de klok. Brändle is
dat iets meer: de renner van
IAM Cycling is kampioen van
zijn land, maar overstijgt de
internationale middelmaat
nauwelijks. Het record dat hij
in het Zwitserse Aigle neer-
zette, bleef zelfs wat onder
de verwachtingen.
“Ik ben heel blij dat ik het
gehaald heb”, sprak de jonge
man. “Ik voel me nu geweldig, maar tijdens de wedstrijd
heb ik het lastig gehad. Een
half uur lang was ik zeker dat
ik het ging halen, maar dan
kreeg ik het zwaar. Elke
omwenteling deed pijn. Op
karakter ben ik in de laatste
minuten toch weer wat kunnen versnellen.”
Op die manier ging Brändle
740 meter voorbij Voigt. Een
verbetering, maar geen
nieuwe mijlpaal. Daarvoor is
het wachten tot de echte
specialisten, zoals Bradley
Wiggins of Taylor Phinney,
zich ermee bemoeien. (BA)
21
DeMorgen. VRIJDAG 31/10/2014
Zuid-Afrika rouwt om doodgeschoten doelman
Raúl trekt naar New York
Duizenden voetbalsupporters hebben in Johannesburg
een plechtigheid bijgewoond
voor de vermoorde international Senzo Meyiwa. De
doelman van de ZuidAfrikaanse selectie werd
afgelopen weekend doodgeschoten bij een roofoverval.
Mensen kwamen Meyiwa,
gekleed in de kleuren van de
Raúl Gonzalez Blanco (37)
zet zijn carrière verder in de
Verenigde Staten. De
Spaanse aanvaller, jarenlang
het gezicht van Real Madrid,
tekende een contract voor
meerdere seizoenen bij New
York Cosmos. “Iedereen weet
waar Cosmos voor staat en
wat de verdiensten van de
club zijn in het Amerikaanse
'Bafana Bafana', een laatste
eer betuigen. Er werd
gedanst en gezongen, maar
tijdens de nationale hymne
bleven zelfs de vuvuzela’s stil.
Tijdens de ceremonie werd
ook stilgestaan bij het overlijden van twee andere ZuidAfrikaanse sporters. Vrijdag
kwam Mbulaeni Mulaudzi,
een voormalig wereldkampi-
oen op de 800 meter, om bij
een verkeersongeluk.
Boksster Phindile Mwelase
overleed zaterdag aan de
verwondingen die ze bij een
kamp had opgelopen. Onder
de aanwezigen was ook
Winnie Mandela, ex-partner
van de overleden ZuidAfrikaanse president Nelson
Mandela. (HLN)
© AFP
Over navelrijden, incompetente bonden, sloten overheidsgeld en geen
De koers
is niet meer 2
van ons
dachte wedstrijden voor verschillende types
renners. De blokkade begint en eindigt in de
overjaarse bondsbesturen, bemand vanuit de
provinciale wielerkrochten.
Van een topsportcultuur is geen sprake.
Jarenlang is door de bondswerking nagelaten te
investeren in trainers en opleiding. Dit jaar is
voor het eerst in de geschiedenis van het wielrennen, twintig jaar na andere olympische
sporten, een opleiding voor trainer A begonnen.
TOPSPORT
IN BELGIE
Wielrennen blijft populair maar we winnen
steeds minder. Nooit is meer overheidsgeld aan
de wielersport besteed en toch presteren we steeds
slechter. Dit systeemfalen van het Vlaams (Belgisch)
wielrennen heeft veel vaders. Een analyse. Hans Vandeweghe
S
lechts twee landen hebben meer wielerprofs
dan België. Geen wonder dat we dan hoog eindigen in de landenklassering, maar wat hebben
de Belgische wielrenners dit jaar in de World
Tour gewonnen? Geen grote klassiekers, geen
overwinningen in een grote ronde en dat voor
het eerst sinds 2003, wel één B-klassieker (de
Amstel Gold Race, Philippe Gilbert).
Vlaanderen is het epicentrum van de wielerpassie, waar de coureurs aan de bomen groeien
en rijden tot ze er af vallen, maar nergens wordt
meer talent vakkundiger de nek omgewrongen.
De mindere resultaten op de weg zijn exemplarisch voor het totale falen van het Vlaamse en
bij uitbreiding Belgische wielermodel.
Op de wielerbaan hebben we de meest succesvolle Europese kampioenschappen ooit achter de rug, aldus het ofﬁcieel klaroengeschal.
Cijfermatig kan dat kloppen, maar alleen de zilveren medaille van Jolien D’Hoore (ook goed op
dreef op de weg) in de olympische omnium is
relevant. Zelfs in onze regionale passie veldrijden hebben we met de wereldtitel voor Zdenek
Stybar en de World Cup voor Lars van der Haar
NATIONALE KOEPEL
Koninklijke
Belgische
Wielrijdersbond
KBWB
Be Cycling
Het
bondenlandschap
• vzw KBWB
• heeft eigenlijk alle
beslissingsmacht
• vzw voor creatief
boekhouden
Paar leden in
raad van bestuur
• enige door de overheid
erkende topsportfederatie
voor wielrennen
WestVlaanderen
VZW WIELERBOND
VLAANDEREN
Provinciale afdelingen
(vzw’s) vallen onder
Wielerbond Vlaanderen
OostVlaanderen
Limburg
VlaamsBrabant
Antwerpen
de twee mooiste prijzen aan buitenlanders
moeten laten.
Vreemd, want wat China is voor tafeltennis
en Japan voor het judo, is Vlaanderen voor de
koers. Ons landsgedeelte en bij uitbreiding
België worden in de wereld beschouwd als de
wieg van het wielrennen. Wellicht daarom toetert een medium ‘De koers is van ons’. Vroeger
misschien, maar vandaag is de koers, in al zijn
specialismes en facetten, niet meer van ons. We
zijn de weg kwijt en de oorzaak moet men zoeken in systeemfouten.
1
Onze wielercultuur is
hopeloos achterhaald
Wielrennen in Vlaanderen is navelrijden: rondjes draaien en staren naar onze
navel. Rond de kerktoren (de kermiskoersen), rond enkele heuvels met kasseien (de kasseiklassiekers), rond een boerderij
(veldrijden), rond een te kleine wielerbaan (de
zesdaagsen) en rond een dorpsplein (de naTourcriteria). De echte wielerwereld beschouwt
die steeds meer als sympathieke folklore, maar
wij hebben die vier klassieke wielerspecialismen tot cultstatus verheven en we vinden het
ook niet erg dat soms de uitslag wordt bepaald
na afspraken. Tijdrijden of klimmen en als combinatie van beiden het korte en lange rondewerk laten de meesten links liggen.
“Omdat slecht wordt opgeleid en geselecteerd”, zei Tom Boonen eerder al in deze krant.
“Iedereen wil Boonen zijn en op kasseien winnen, maar ik ben de laatste van een generatie.
Tegelijk verliezen we in de jeugd alle lichte mannekes die op de Vlaamse parcoursen ontmoedigd afhaken.”
Wij leiden in Vlaanderen vooral intervalrenners op om heel snel rondjes te rijden of op
kasseihellingen als eerste naar boven te knallen. Wij selecteren vespa’s, terwijl het internationale wielrennen gericht is op grote motoren. De vespa’s en hun entourage verkiezen te
investeren in een camper en drie paar wielen
boven een trainer.
In plaats van het olympische mountainbike,
promoten wij het Vlaamse veldrijden, in de eerste plaats als geldkoe. De bonden – van provinciaal tot nationaal – krijgen met de dure organisatievergunningen zo een aardige stuiver binnen.
Dit en ander kortetermijndenken belet elke
hervorming van het wedstrijdwielrennen, zoals
een betere opleiding, minder en meer door-
Bondenlandschap is
hoogst ineﬃciënt
Het zogeheten ownership van de
(top)sport wielrennen behoort in
Vlaanderen sinds 2002 toe aan
Wielerbond Vlaanderen. In andere,
beter functionerende sportstructuren (tennis,
atletiek, volleybal, die zich al in 1978 aanpasten
aan de staatshervorming) werd de nationale
koepel een brievenbusgenootschap voor de
internationale vertegenwoordiging. In het wielrennen bleef de koepel Koninklijke Belgische
Wielrijdersbond (KBWB) vasthouden aan de
oude Belgische sportcultuur en de klassieke
opsplitsing in autonome provinciale structuren.
In dat bestuurlijk kluwen loopt de nationale
koepel KBWB aan de leiband bij de provinciale
afdelingen omdat de voorzitter (Tom Van
Damme) elke vier jaar via verkiezingen door provinciale kiesmannen zijn salaris wil veilig stellen.
De meeste bestuurders in de provincies die
ook de dienst uitmaken binnen Wielerbond
Vlaanderen en de KBWB, zijn niet verkozen op
basis van visie en kwaliteit maar van ego en tijd.
Elke beleidsdaad is gericht op het tevreden stellen van de provinciale baronnen die zelf maar
één doel hebben: het aandikken van de rekeningen van die autonome provinciale vzw’s.
Inmiddels slaagt de KBWB er niet in zijn vertrekkende sponsors op te vangen door nieuwe
namen. De nationale koepel, in het bezit van
een ﬂinke oorlogskas, overleeft door de bijzonder dure organisatievergunningen voor de grote
kampioenschappen en bij gratie van de sponsoring van Esso Mazout en vooral van de
Nationale Loterij. Die laatste bestedingspot, die
aan de controle van de gemeenschappen ontsnapt, mag niet worden verward met de subsidies van de Nationale Loterij die dan weer via
BLOSO bij Wielerbond Vlaanderen terecht
komen.
Verder heeft Be Cycling nog heel wat kleinere
sponsors/supporters op kmo-niveau of nog
lager. Hun verzamelnaam is ‘het reisbureau’
omdat ze hun ﬁscaal aftrekbare sponsoring grotendeels recupereren in (anders niet zo ﬁscaal
aftrekbare) reizen naar verre buitenlandse kampioenschappen.
3
Op wielerrekeningen
staat 10 miljoen niks
te doen
Wielrennen is aan de basis en in het profpeloton een ondergeﬁnancierde sport,
maar de wielerbonden zitten op een grote hoop
geld. Op de verschillende rekeningen van de
grote en kleine bonden die zich met wielrennen
bezig houden, staat momenteel ongeveer 10 miljoen euro waarmee niet wordt gewerkt. Dat is het
gevolg van een hopeloze opsplitsing in vzw’tjes,
die op hun beurt nog eens opgedeeld zijn in
baronietjes waarbinnen elke wielerpotentaat
over aparte rekeningen beschikt.
In 2013 kwam de provinciale afdeling
Antwerpen van Wielerbond Vlaanderen zwaar
in opspraak omdat zo maar eventjes 300.000
euro was verdwenen. Nadat eerst de toenmalige voorzitter met de vinger werd gewezen,
bleek uit onderzoek dat jarenlang systematisch
kostenvergoedingen in het zwart werden
betaald, waardoor de afdeling ineens op zwart
zaad zat. Deze zaak, exemplarisch voor de
eigengereide handel en wandel van de provinciale baronnen, loopt nog.
Alleen al rond de referentiebond Wielerbond
Vlaanderen (de enige door de overheid erkende
topsportfederatie voor wielrennen) draaien dertien verschillende vzw’s. Die zijn vooral in handen van archaïsche provinciale afdelingen die
resultaten op de ﬁets
hun rekeningen beheren zoals de duivenmelkersgilde haar spaarkas.
Twee andere vzw’s vormen de nationale koepel –
de Koninklijke Belgische Wielrijdersbond en Be
Cycling. Die laatste vzw dient om creatief te kunnen boekhouden, zoals een salaris krijgen van de
ene vzw en met een vennootschapje aan de
andere vzw diensten factureren. Een structuur
die haaks staat op de eerste regel van de corporate governance: transparantie.
4
© AP
Incompetentie in
het topsportbeleid
Alle topsportsubsidies voor het wielrennen worden door BLOSO (Vlaanderen)
betaald aan Wielerbond Vlaanderen
(WBV), maar het is de nationale koepel
KBWB die vanuit Vorst de Vlaamse vleugel WBV
(in Gent) van bij de oprichting in 2002 degradeert tot een secretariaat en een doorgeeﬂuik van
overheidsgelden. Dat doet de KBWB door een
handige aanwezigheidspolitiek in de raad van
bestuur van WBV, waarvoor ze samenspant met
de grote provinciale afdelingen.
Alle beslissingsmacht ligt bij de KBWB en
meer in het bijzonder bij topsportdirecteur Jos
Smets, nu de betaalde bondsvoorzitter Tom Van
Damme zijn eieren in het mandje van de UCI
legt. In weerwil van alle Vlaamse decreten stuurt
Smets de hele nationale topsport aan. Hij bezit
geen enkel trainers- of managementdiploma,
tenzij initiator wielrennen, en was in een vorig
leven bediende in een vleesgroothandel.
Zijn autoriteit ontleent hij aan zijn aanwezigheid in de raad van bestuur van
WBV, waar hij zetelt als voorzitter
van de afdeling Brabant.
Terwijl Wielerbond
Vlaanderen de echte topsportexpertise in huis heeft, en daarnaast de werkgever is van de
meeste bondscoaches zonder
enige zeggenschap over die
coaches, is het de KBWB bij
monde van Jos Smets die
alle programma’s bepaalt
en volgzaam technisch
personeel aanstelt.
De komst van een high
performance manager,
waarvoor de Vlaamse overheid in het topsportactieplan III
fondsen voorzag, had het wielrennen en vooral de baanwerking naar
een hoger niveau kunnen tillen.
Omdat topcoaches van dat
niveau meestal volmachten
eisen, is die piste in het verleden steevast afgeblokt.
► Tom Boonen
heerst al jaren
in de Vlaamse
voorjaarsklassiekers,
maar door
die overdreven
focus op
kasseien haken
rondetalenten
af bij de jeugd.
© DIRK WAEM /
BELGA
5
Meeste overheidsgeld
van alle sporten
In de vorige olympiade tot aan Londen
2012 heeft het wielrennen 13,5 miljoen
euro uit de overheidsbestedingen voor
topsport gekregen. De tweede meest
betoelaagde sport, atletiek, kreeg met 7 miljoen
euro net iets meer dan de helft van wielrennen.
Een deel van die wielermiddelen vloeit naar de
wielerploegen van Topsport Vlaanderen, waarvan niet alleen werkingsmiddelen maar ook de
salarissen van renners en personeel voor rekening van de overheid komen. Men kan discussiëren over de wenselijkheid van een overheidsinvestering in het profwielrennen, maar de opdracht
die hen is toevertrouwd – renners klaarstomen
voor het peloton - vervullen ze met brio.
De investering in de mannenploeg Topsport
Vlaanderen-Baloise en de vrouwenploeg
Topsport Vlaanderen-ProDuo verklaart ook
niet het grote verschil in werkingsmiddelen en
subsidies voor het wielrennen. De resultaten
verklaren die evenmin, vreemd genoeg. Als
we de bronzen medaille van de weg voor Axel
Merckx in 2004 even herleiden tot de essentie –
een geschenk van de Italianen aan het geslacht
Merckx – dateren de laatste echte wielermedailles van 2000 in Sydney, toen Filip Meirhaeghe in
de mountainbike en Gilmore-De Wilde in de
ploegkoers zilver wonnen. Alleen de medaille
van Meirhaeghe kan voor een klein deeltje op
het conto van de topsportwerking van de wielerbonden worden geschreven.
Voor de Olympiade 2013-2016 is wielrennen
nog steeds de meest betoelaagde sport, maar het
lijkt erop dat de overheidssubsidies zullen verminderen ten voordele van andere sporten.
6
Weggegooid geld
in het baanwielrennen
Als één wielerdossier slecht is gemanaged,
dan zeker dat van de pistewerking. Er is
geen wervend project, er is nooit een high
performance manager aangesteld, er zijn
niet genoeg atleten van niveau en ﬁnaal zijn er
geen resultaten. Op zich is het een edel doel en een
prachtige discipline, maar het achtervolgingsteam van België is al twee Olympiades het duurste
team dat ooit door Vlaams topsportgeld is betoelaagd en er wordt steeds trager gereden.
Het grootste deel van het geld komt van de
Vlaamse overheid en wordt via Wielerbond
Vlaanderen in de wielerbaanprojecten van de
nationale ploegen gepompt. Toch zwaait de nationale koepel KBWB de plak in dat dossier. Tot en
met Rio zal acht jaar lang zijn geïnvesteerd in een
achtervolgingsteam dat er nooit is in geslaagd om
de betere renners naar de wielerbaan te krijgen.
In Londen op de Spelen had de ploeg top moeten zijn en onder de vier minuten moeten duiken.
Ze geraakten niet verder dan 4.04 en overleefden
de kwaliﬁcaties niet. Na de Spelen moest
Dominique Cornu absoluut uit de selectie en hij
verloor ook zijn contract bij Topsport Vlaanderen.
Voor het zwak bezette EK in Guadeloupe heeft
men Cornu, nog steeds de grootste motor, terug
bij de ploeg gehaald, maar weeral overleefden ze
de kwaliﬁcaties niet.
Tijdens de komende winter kan de ploeg de
basis leggen voor de kwaliﬁcatie voor de
Olympische Spelen. Wie op de ﬁets moet zitten,
is een vraagteken. Wie naast de baan moet staan
ook. Het bondscoachduo Peter Pieters en Jon
Wiggins is een aﬂopend verhaal. De aanstelling
van twee door BLOSO betoelaagde topsportcoaches (85.000 euro subsidie per jaar per kop) zonder een hiërarchische rolverdeling heeft nooit
gewerkt. Dat paste in het verdeel- en-heersprincipe dat door de topsportdirectie van de KBWB
wordt gehuldigd.
Al van vóór Londen 2012 wilde men af van de
wetenschapper Jon Wiggins, maar na Londen
kreeg hij een nieuw vierjarig contract. Pas de
voorbije maanden zijn weer heftige pogingen
ondernomen om hem te ontslaan, waarna men
vaststelde dat hij een contract had tot Rio 2016 en
ontslagvergoedingen niet worden gesubsidieerd.
In deze constellatie en in deze verdorven
sfeer vat men van de winter de World Cups
aan. Jammer, want met Jasper De Buyst (een
product van de topsportschool) en Jolien
D’Hoore (wordt getraind door de verguisde
Jon Wiggins) heeft het baanwielrennen toch
twee medaillekandidaten in het omnium.
Met het achtervolgingsteam komt het jammer
genoeg nooit meer goed.
voetbal. Ik geloof in de visie
van de club”, zegt Raúl op de
teamwebsite. Raul verliet
Real Madrid in 2010 na zestien jaar met een erg gevulde
prijzenkast. Daarna trok hij
naar Schalke en Al-Sadd. Bij
NY Cosmos, waar ooit Pelé
voetbalde, zal Raúl tevens
worden ingeschakeld als
technisch adviseur. (BELGA)
Hans Vandeweghe
Noot van
de algemeen
directeur
Hoe koosjer is het als een algemeen directeur van een sportbond na zijn ontslag
schijnbaar de vuile was buiten hangt? Hoe
geloofwaardig is het als een verantwoordelijke een slecht functionerend systeem aanklaagt, waar hij schijnbaar zelf voor verantwoordelijk was? Hoe deontologisch is het
om over je vroegere werk te schrijven, in
schijnbaar kritische bewoordingen? Als ik
de vragen zelf stel, kan ik ze meteen ook zelf
beantwoorden, dat schrijft makkelijker.
Ik was tussen 1 september 2011 en eind
februari 2014 algemeen directeur van
Wielerbond Vlaanderen, met de contractuele toestemming om als analist, publicist en
columnist op te treden in de media.
Uiteindelijk ben ik ontslagen met als ofﬁciële reden dat ik in een column lacherig heb
gedaan over snowboarden: “Val je op je
hoofd omdat je snowboarder bent, of ga je
snowboarden omdat je op je hoofd bent
gevallen?”, was de teneur van het stukje. Ik
had daardoor de belangen van het wielrennen geschaad.
Toen in 2011 een belangrijk man in het
wielrennen mij vroeg om iets te doen voor
de sport, heb ik dat aanvaard. Je denkt als
journalist dat je de coulissen kent. Neen
dus. De realiteit overtreft de verwachtingen.
Ik heb in die 2,5 jaar geprobeerd
Wielerbond Vlaanderen, de door de overheid erkende wielerbond, de plaats te geven
die hem toekomt binnen het sportlandschap. Dat is niet gelukt omdat de samenwerking met de nationale koepel KBWB en
de provinciale
afdelingen niet
optimaal was. Die
stroeve verhoudingen dateren
van voor mij en
zullen zullen nog
wel een tijd duren,
tot de politiek haar
verantwoordelijkheid neemt en
ingrijpt.
Ik was niet verantwoordelijk
voor het wanbeheer van het wielrennen omdat
Wielerbond
Vlaanderen, hoewel het de referentiebond is voor de overheid, geprangd zit tussen het provinciale
niveau dat machtiger is dan in welke
andere sport ook en een nationale koepel
die de wielersport wil controleren en beheren, in weerwil van de staatshervorming.
Mijn kritiek op het wielerbestel hiernaast, is geen vuile was, want iedereen die
in het wereldje ook maar een beetje is ingevoerd, kent deze toestanden. Dat dit nog
nooit op deze manier is opgeschreven, ligt
deels aan de journalistiek die in ons land
vooral geïnteresseerd is in de uitslag en
niet in de coulissen. Journalisten lopen
doorgaans met een wijde boog om de wielerbestuurders heen en daar hebben ze
gelijk in. De meeste bestuurders van sportbonden zijn compleet overbodig en denken
zelden (in het wielrennen nooit) in functie
van de sport, maar eerst aan hun eigen
belang en dat van de structuren die hen
hebben uitgezonden.
Ik volg al 35 jaar het wel en wee van de
Vlaamse en Belgische sportbonden op de
voet en ik heb veel gezien, veel gehoord en
veel gelachen. In de coulissen van het wielrennen heb ik mij verbaasd, vooral over de
onkunde en de onwil. Ik sta nu terug buiten het wielrennen en misschien is dat wel
de beste positie om de dingen in beweging
te krijgen.
‘De meeste
bestuurders
van
sportbonden
zijn compleet
overbodig en
denken eerst
aan hun eigen
belang’

Download Report