Ter informatie aan Provinciale Staten de startnotitie over

Startnotitie
Sturen met Kaders
Voorgestelde behandeling
Statencommissie
:
Commissie Economische Zaken en Bestuur,
25 april 2014
Datum
18 maart 2014
Onderwerp
Adviesstelsel
Documentnummer
3554104
Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant,
Samenvatting
Op basis van het Statenvoorstel Kennis en Onderzoek zijn wij aan de
slag gegaan met de vier daarin geschetste bewegingen. Deze startnotitie
vraagt richtinggevende uitspraken ten aanzien van het adviesstelsel.
Het voorstel
Vanwege het bijzondere karakter van de adviesraden als voorziening
voor zowel ons college als Provinciale Staten willen wij vooruitlopend op
een notitie met een voorstel graag met u oriënterend spreken over het
adviesstelsel.
Aanleiding
In april 2013 heeft u het Statenvoorstel 19/13 Kennis en Onderzoek
vastgesteld met hierin vier bewegingen.
Daarmee heeft u ingestemd met het streven naar een meer
toekomstbestendig kennis- en adviesstelsel. Op vier thema’s zijn wij
hiermee bezig: BrabantKennis, het kennisstelsel, het adviesstelsel en
intern. Deze notitie spitst zich toe op het adviesstelsel.
Op basis van het Statenbesluit wordt nu toegewerkt naar een eigentijdse
adviesstructuur met meer inhoudelijke (strategische) focus, een breder
1/7
intersectoraal perspectief en een meer betekenisvolle dialoog met de
politiek-bestuurlijke agenda.
Aan de Provinciale Raad Gezondheid (PRG), Sociaal Economische
Raad Brabant (SER) en de Provinciale OmgevingsCommissie (POC) is
gevraagd om eind 2013 met voorstellen te komen voor een nieuwe
adviesstructuur die vanaf 2015 in werking kan treden. De adviesraad
voor de kunsten is niet in het voorstel betrokken omdat die raad de
specifieke taak heeft te adviseren over de subsidie voor de kunsten.
Datum
18 maart 2014
Documentnummer
3554104
Bevoegdheid
De adviesraden adviseren zowel u als ons. De POC heeft een regeling die
gezamenlijk door PS en ons is vastgesteld. Het reglement op de
Provinciale Raad op de Volksgezondheid is door ons vastgesteld. De
SER is een onafhankelijke stichting die in de statuten heeft opgenomen
om de provinciale overheid op sociaal-economische terrein van advies te
dienen.
Doel
Wij zien de adviesraden als een voorziening voor zowel uw Staten als
voor ons zelf. Daarom willen wij ook u vroegtijdig in de gelegenheid
stellen uw visie op de positie van de adviesraden te delen zodat wij dit in
de verdere gesprekken met de adviesraden kunnen betrekken. Om het
gesprek vorm te geven hebben wij een aantal vragen benoemd met
opties. Tevens is een schets van de huidige situatie toegevoegd (bijlage 1).
Proces tot nu toe
In het statenvoorstel wordt geconstateerd dat de wijze waarop de
advisering aan de provincie is geregeld op dit moment suboptimaal is. De
versplinterde en verkokerde organisatie van de huidige adviesstructuur
past niet meer bij de provinciale ambitie. De adviesraden verschillen in
de wijze van totstandkoming van de adviezen, fase van de advisering in
de beleidscyclus en doelgroep van advisering (maatschappij, GS of PS).
De huidige situatie is historisch gegroeid en deels gebaseerd op wetgeving
(PRG en POC).
Aan de drie adviesraden (SER-Brabant, POC Noord Brabant en de
Provinciale Raad Gezondheid) is gevraagd om een voorstel te
ontwikkelen voor een nieuwe adviesstructuur. Daarbij is een aantal taken
en randvoorwaarden meegegeven:
Taken:
 De adviesstructuur signaleert, agendeert en adviseert over de
breedte van de provinciale kerntaken. Dit gebeurt vanuit het
algemene, maatschappelijk belang.
 De adviesstructuur adviseert gevraagd en ongevraagd aan zowel
Provinciale als Gedeputeerde Staten. De adviezen leveren een
bijdrage aan het verbeteren van het beleid en de politieke
2/7

discussie hierover. De adviezen kenmerken zich door de
provinciale reikwijdte, de integraliteit en de verbinding met
lokale/regionale ontwikkelingen.
De adviezen komen tot stand in dialoog met een netwerk van
partners die hun voelhoorns hebben in de Brabantse samenleving
en vanuit deze expertise adviseren over het te voeren beleid. De
adviezen worden beperkt ondersteund door onderzoek (met
name deskresearch) of gesprekken met wetenschappers.
Datum
18 maart 2014
Documentnummer
3554104
Randvoorwaarden:
 aansluiting bij de ambitie, kerntaken en het nieuwe profiel van de
provincie;
 er is sprake van een provinciale reikwijdte en integrale werkwijze;
 organiseren van een signalerend lokaal/regionaal netwerk;
 gebruikmaken van gezamenlijke (ondersteunende) faciliteiten;
 respect voor de wettelijke basis of partnerfinanciers;
 passend binnen het huidige budget van de drie adviesorganen.
Verder heeft u eerder aangegeven dat binnen de beoogde integrale opzet
van de nieuwe adviesstructuur de sectorale deskundigheid en
invalshoeken goed geborgd dienen te worden.
In december 2013 hebben de adviesraden ons een voorstel doen
toegestuurd. In januari 2013 hebben wij met hen hierover gesproken.
Op basis van hetgeen besproken is, hebben de adviesraden besloten een
nieuw voorstel voor te bereiden. Dit herziene voorstel zullen zij u wellicht
in de week voorafgaand aan uw vergadering toesturen.
Argumenten
Aan de hand van een drietal vragen willen wij met u richting geven aan
het adviesstelsel. Zoals gezegd zijn de adviesraden een voorziening voor
zowel uw Staten als voor ons zelf en gaat het in deze fase om ‘samen
zoeken’ naar mogelijke verbeteringen. Onze visie zoals verwoord betreft
dan ook geen concreet voorstel maar onze gedachten ten aanzien van de
verschillende vragen. Voordat wij, in goed overleg met de adviesraden,
een voorstel voor u voorbereiden willen wij met u, mede gezien eerder
genoemd bijzonder karakter van het adviesstelsel, oriënterend met u van
gedachte wisselen.
3/7
Datum
A. Op welk momenten heeft u behoefte aan advisering?
Opties:
1. signalerend/agenderend
2. tijdens de beleidsvorming
3. na vaststelling van beleid door ons college
18 maart 2014
Documentnummer
3554104
Wij hebben behoefte aan een kritische raad die de maatschappij,
waaronder de provincie, scherp houdt op signalen uit de samenleving
(weak signals) en attendeert op kansen en bedreigingen. Ongevraagde
signalerende/agenderende adviezen, die enerzijds soms gekoppeld zijn
aan provinciale beleidsvorming maar die anderzijds juist ook los van
provinciale beleidsvorming worden gegeven. De adviezen dragen bij aan
de aanzet tot nieuw beleid, tot nieuwe kennisontwikkeling en tot nieuwe
praktijken in de provincie.
Onderbouwing
Voor strategieontwikkeling en beleidsvorming is het van belang richting
te bepalen. Dat gaat om het vroeg doorzien van ontwikkelingen,
waardoor strategische stappen tijdig kunnen worden ingezet. Soms om
tijdig op toekomstige veranderingen in te kunnen spelen, soms om te
doorzien wat de gevolgen op langere termijn van het eigen handelen zijn.
De adviesraden kunnen ons helpen te kijken naar de toekomst en
ontwikkelingen te zien in een voortdurend veranderende omgeving.
Adviezen na afronding van beleidsvorming verliezen hun waarde.
Kanttekeningen
De drie adviesraden adviseren op dit moment op verschillende
momenten in de beleidscyclus. De PRG stelt met name signalerende/
agenderende publicaties op en houdt bijeenkomsten over thema’s. De
kennis hieruit wordt gebruikt door diverse maatschappelijke partners
waarvan de provincie er één is. De SER geeft met name signalerend/
agenderend adviezen en neemt deel aan strategische overleggen gericht
op provinciale beleidsvorming. De POC schrijft beknopte briefadviezen
als reactie op provinciale beleidsplannen op basis van een bespreking in
de raad. In de huidige wetgeving is de POC verankerd, het is nog
onduidelijk of dat ook zo zal zijn in de nieuwe omgevingswet.
De ruimte voor veelal ongevraagde, signalerende/agenderende adviezen
zal vergroot moeten worden ten koste van het gevraagde advies.
4/7
Datum
B.
Waarop zouden de adviezen gebaseerd moeten zijn?
Opties:
1. Deskundigheid door onderzoek, wetenschap/kennisinstellingen
2. Kennis van Brabantse vertegenwoordigers koepelorganisaties
3. Praktijkkennis
18 maart 2014
Documentnummer
3554104
Wij hebben behoefte aan adviezen die gebaseerd zijn op zowel feeling
met de Brabantse maatschappij als deskundigheid. Wij zien dan ook een
adviesstelsel voor ons met een vaste raad met daaronder diverse ‘kamers’.
Deze kamers kunnen bestaan uit vertegenwoordigers uit Brabantse
netwerken, deskundigen uit wetenschap/kennisinstituten en
praktijk/ervaringsdeskundigen. Wanneer het thema daarom vraagt
kunnen kamers samengevoegd worden of aangevuld worden met andere
expertise. Hierbij hebben wij een goede mix van landelijke kennis en
provinciale kennis voor ogen.
Tevens zouden wij de mogelijkheid om beperkt onderzoek te verrichten
(al dan niet samen met BrabantKennis) willen uitbreiden om daarmee de
basis voor advisering te verbreden. De PRG heeft die mogelijkheid al
terwijl de mogelijkheden voor de SER en de POC minder zijn.
Elementen uit de werkwijze van zowel de PRG als de landelijke
gezondheidsraad kunnen hierbij als voorbeeld dienen.
Onderbouwing
In de huidige netwerksamenleving stellen wij beleid voor complexe
(maatschappelijke) vraagstukken vrijwel nooit alleen op. Toetsen van het
draagvlak voor beleid is daarmee geen issue meer. Beleid komt interactief
tot stand in gesprek met de samenleving waarbij vertegenwoordigende
organisaties een belangrijke rol spelen. Veelal dezelfde organisaties die
ook vertegenwoordigd zijn in één van de adviesraden. Dit is met name
het geval bij de POC en SER. Dit was één van de redenen om de
Provinciale Adviesraad voor Welzijn, Onderwijs en Cultuur NoordBrabant per 1 januari 2003 op te heffen. Wanneer hieraan behoefte is,
vragen wij (of vraagt u) onafhankelijke experts om advies. Zoals recent
rondom Moerdijk en bij een onderzoek naar verkeersmodellen. In uw
PS-vergadering van 15 november heeft u gesproken over de
samenstelling van de POC. De huidige adviesraden bestaan grotendeels
uit vertegenwoordigers van koepelorganisaties (zie bijlage 1). Het maken
van de slag naar meer signalerende/agenderende adviezen vraagt
wellicht ook een andere vertegenwoordiging in de raden.
Kanttekeningen
Een verschuiving van vertegenwoordigers uit koepelorganisaties naar
deskundigen heeft consequenties voor de huidige adviesraden. SERBrabant wordt medegefinancierd door de landelijke SER.
5/7
Een verschuiving in de leden van de SER kan ertoe leiden dat de
financiering van de landelijke SER wegvalt. De PRG participeert in een
waardevol netwerk met specifieke kennis.
We moeten dus zeker geen oude schoenen weggooien voordat we nieuwe
hebben en daarom gaat het nu om een richting waarover we met de
huidige raden van gedachte kunnen wisselen.
Mogelijkheid voor onderzoek en de inzet van deskundigen brengen
financiële consequenties met zich mee.
C.
Datum
18 maart 2014
Documentnummer
3554104
Op welke thema’s heeft u behoefte aan advisering?
Opties:
1. Thema’s van de huidige adviesraden namelijk ‘economie’ door de
SER, ‘gezondheid’ door de PRG en ‘leefomgeving door de POC;
2. Provinciale kerntaken conform Agenda van Brabant; ruimtelijke
ontwikkeling en inrichting, bereikbaarheid van de regio,
regionaal economisch beleid, natuur & milieu en cultuur (incl.
erfgoed);
3. Geen inperking.
Wij geven de voorkeur aan een adviesstelsel dat openstaat voor een
diversiteit aan signalen gericht op de volledige breedte van de provinciale
kerntaken vanuit het algemene, maatschappelijk belang. Aansluiting op
de ambitie, kerntaken en profiel van de provincie is hierbij belangrijk.
Onderbouwing
De provinciale agenda is erop gericht om het vestiging- en leefklimaat
zodanig te beïnvloeden, dat Brabant in sociaal cultureel opzicht creatief,
in ecologisch opzicht duurzaam en in economisch opzicht aantrekkelijk
en welvarend blijft. Vanuit de volle breedte van dit gezichtspunt zoals de
Agenda van Brabant die schetst, is het zinvol geadviseerd te worden.
Hierbij zou bijvoorbeeld de Telos-driehoek van ‘people’, ‘profit’ en
‘planet’ leidend kunnen zijn. Niet met één eenduidig geluid maar juist
vanuit verschillende invalshoeken waarin afwenteling tussen de
verschillende kapitalen inzichtelijk wordt gemaakt. Vanuit het idee van
met name agenderende/signalerende adviezen is een inkadering van
thema’s niet opportuun.
Kanttekeningen
De adviesraden focussen zich nu op ‘economie’ door de SER,
‘gezondheid’ door de PRG en ‘leefomgeving’ door de POC.
Leefomgeving omvat deels de terreinen van economie en gezondheid
waardoor er doublures in zitten en de provinciale kerntaken worden niet
gedekt.
Cultuur en bereikbaarheid ontbreken in deze indeling.
6/7
In zekere zin geldt hiervoor hetzelfde als bij de vorige vraag; we moeten
geen oude schoenen weggooien voordat we nieuwe hebben en daarom
gaat het nu om een richting waarover we met de huidige raden van
gedachte kunnen wisselen.
Datum
18 maart 2014
Documentnummer
3554104
Financiën
Op dit moment ontvangen de drie adviesraden gezamenlijk een subsidie
van zo'n €700.000. In bijlage 1 is toegelicht waar dit bedrag uit
opgebouwd is inclusief personele bezetting. Dit voorstel heeft geen
financiële gevolgen. Uitgangspunt is dat de transitie budgetneutraal
(binnen de bestaande budgetten) zal plaatsvinden. Mocht op basis van
uw richtinggevende uitspraken blijken dat dit niet mogelijk is dan zal
gekeken worden binnen de totale hoeveelheid aan bestaande provinciale
middelen die worden besteed aan kennis, onderzoek en advisering naar
een oplossing. Er zullen geen aanvullende middelen worden gevraagd.
Europese en internationale zaken
Planning
Op basis van uw richtinggevende uitspraken zal samen met de
adviesraden een concreet voorstel worden uitgewerkt dat u dit najaar
wordt toegezonden.
Bijlagen
1. Schets van het huidig adviesstelsel.
Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant,
de voorzitter
de secretaris
prof. dr. W.B.H.J. van de Donk
Mw. ir. A.M. Burger
Auteur: P.F.L. Feimann, [email protected], (073) 681 26 87
7/7

Download Report