Opheffen van de vernauwing in de overgang van

Opheffen van de vernauwing in de
overgang van het nierbekken naar de
urineleider
Pyelumplastiek
Locatiegegevens
Inleiding
U wordt binnenkort geopereerd aan een vernauwing in de overgang van het
nierbekken naar de urineleider. Tijdens de operatie wordt de vernauwing
weggehaald. Deze operatie heet ‘een pyelumplastiek’. De operatie vindt plaats in
het Diakonessenhuis locatie Utrecht. U verblijft gemiddeld 3 dagen in het
ziekenhuis. De operatie vindt in principe plaats via een kijkoperatie en als dit niet
mogelijk is krijgt u een ‘gewone’ (open) operatie. In deze folder vindt u informatie
over de operatie en over de gang van zaken tijdens en na de opname. Voor
algemene informatie verwijzen wij naar de folder Opname in het
Diakonessenhuis.
Locatie Zeist
Prof. Lorentzlaan 76
3707 HL Zeist
Locatie Doorn
Bergweg 2
3941 RB Doorn
T 088 250 5000
www.diakonessenhuis.nl
Vernauwing van het nierbekken naar de
urineleider
De urineleider (ureter) is een dun buisje van ongeveer 20 tot 25 centimeter. Via de
urineleiders loopt de urine van beide nieren naar de blaas. Net als in de darmen
trekt de urineleider samen (peristaltiek). Een vernauwing in de overgang van het
nierbekken naar de urineleider belemmert bij u de doorstroom van urine naar de
urineleider (ureter). Dit wordt ook wel UPJ-stenose genoemd. Omdat bij deze
aandoening de doorstroom van urine uit het nierbekken wordt belemmerd,
neemt de druk in het nierbekken toe. Door deze toegenomen druk kan de
nierfunctie achteruitgaan. Een UPJ-stenose is meestal een aangeboren afwijking,
maar kan ook op latere leeftijd ontstaan door littekenweefsel. Een
doorstroombelemmering van het nierbekken hoeft geen klachten te geven en
kan bij toeval ontdekt worden. Soms kunnen nierkolieken optreden (pijnklachten
in de zij die gepaard gaan met de drang om te bewegen). Dit komt met name
voor na het drinken van alcoholische dranken (‘bierkolieken’). Ook kan door de
UPJ-stenose een nierbekkenontsteking en/of vorming van nierstenen ontstaan. Diakonessenhuis, Urologie, folder URO24/ 002
Locatie Utrecht
Bosboomstraat 1
3582 KE Utrecht
1
De behandeling
Om te kunnen beoordelen of een operatie nodig is, wordt een CT scan van de buikholte en de nieren
gemaakt. Ook wordt een Mag III-scan gemaakt. Een Mag III-scan (ook wel renogram genoemd) is een nucleair
onderzoek dat de structuur en de werking van de nieren in beeld brengt. Een operatie gebeurt als de nier
nog een redelijke functie heeft maar wel achteruit gaat of als de vernauwing veel klachten geeft. Bij deze
operatie wordt het vernauwde deel verwijderd en een een nieuwe aansluiting gemaakt (pyelumplastiek).
Deze operatie vindt plaats onder algehele narcose. Als de nier goed functioneert en er geen pijnklachten zijn,
wordt afgewacht hoe de situatie zich verder ontwikkeld.
Een kijkoperatie
Wat is een kijkoperatie (laparoscopie)?
Bij een kijkoperatie wordt er geopereerd door kleine sneetjes in het lichaam.
Nadat de gaatjes in het lichaam zijn gemaakt, wordt de buik opgeblazen met lucht om zo meer ruimte in het
lichaam te maken. Dit is nodig om veilig te kunnen opereren. Daarna worden er 3 tot 5 buisjes met een dikte
van 0,5 tot 2 centimeter in de buik gebracht. Door één van de buisjes wordt een camera ingebracht zodat de
uroloog op een televisiescherm het operatiegebied kan zien. Door de camera wordt het beeld ongeveer 10
maal vergroot ten opzichte van het blote oog. Door de andere buisjes worden de operatie-instrumenten
ingebracht.
Waarom een kijkoperatie?
Bij een kijkoperatie kan de uroloog heel goed alle details van het operatiegebied zien. Hierdoor kan de
operatie nauwkeurig worden uitgevoerd. Het gevolg is dat het bloedverlies veelal beperkt is en dat
belangrijke weefsels, zoals zenuwen en bloedvaten gespaard worden. Omdat de operatie via kleine gaatjes
Diakonessenhuis, Urologie, folder URO24/ 002
2
gaat in plaats van door een grote snee heeft de patiënt doorgaans minder narcose en pijnstillers nodig. In
het algemeen is na een kijkoperatie het herstel snel en is het ziekenhuisverblijf kort. Ook thuis zal het herstel
sneller zijn: werkhervatting twee tot drie weken na een kijkoperatie is geen uitzondering! Verder zijn de
wondjes en dus de littekens veel kleiner dan bij een open operatie.
Lukt het altijd via een kijkoperatie?
Het antwoord hierop is 'nee'. Soms blijkt dat toch een open operatie nodig is. Hiervoor kunnen veel
verschillende redenen zijn. Zo kan het zijn dat de uroloog, door verklevingen in de buik door eerdere
operaties, de nier of belangrijke bloedvaten niet goed in beeld kan brengen. De kans op succes van beide
operaties is gelijk (95% succeskans).
Linker afbeelding: Open operatie met grote snede in de flank. Rechter afbeelding: Kijkoperatie met enkele kleine sneetjes in de buik. Voorbereidingen
Vooraf melden
Als u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, moet u dit van tevoren melden bij de uroloog. In overleg met
de arts moet u het gebruik van de medicijnen geruime tijd voor de operatie stoppen.
Preoperatieve screening
De ingreep vindt plaats onder algehele verdoving (narcose). De anesthesioloog bespreekt dit met u tijdens
de preoperatieve screening. Meer informatie over de verdoving vindt u in de folder 'Algehele en regionale
anesthesie'.
Nuchter zijn
Het is belangrijk dat u voor de operatie nuchter bent. Houdt u aan de volgende regels:
-
Tot zes uur voor de operatie mag u gewoon eten en drinken. Diakonessenhuis, Urologie, folder URO24/ 002
3
-
-
Daarna mag u niet meer eten en alleen nog heldere dranken drinken zoals water, thee, koffie zonder
melk, appelsap en andere doorzichtige dranken. Niet toegestaan zijn melk en melkproducten,
koolzuurhoudende dranken, dranken met vezels en alcoholische dranken.
Vanaf twee uur voor de operatie mag u helemaal niets meer eten of drinken.
Opname en operatie
Tijdstip en afdeling van opname
U hoort een dag voor de opname hoe laat en waar u in het ziekenhuis wordt verwacht. U wordt hiervoor
tussen 13.30 en 17.00 uur gebeld.
Voorbereiding in het ziekenhuis
Een verpleegkundige bereidt u voor op de operatie. U krijgt een operatiejasje aan. Ook krijgt u alvast
pijnstillers voor na de operatie en - indien nodig - een rustgevend tabletje. Ongeveer een uur later wordt u
naar de wachtruimte van de operatiekamer gebracht. Hier krijgt u een infuus in uw arm. Via het infuus
kunnen medicijnen voor de narcose en eventuele pijnstilling na de operatie worden toegediend. Op de operatiekamer
Op de operatiekamer wordt u onder narcose gebracht. U wordt vervolgens op uw zij gedraaid (operatiekant
naar boven gericht). Om ruimte te krijgen wordt de buik opgeblazen met koolzuurgas (CO2). Via een aantal
kleine sneetjes in de onderbuik worden buisjes ingebracht. Door deze buisjes worden chirurgische
instrumenten ingebracht waarmee de operatie wordt uitgevoerd. Soms lukt een kijkoperatie niet en is er
alsnog een open buikoperatie nodig.
Tijdens de operatie wordt het uitgezette nierbekken vrijgemaakt. De vernauwing wordt opgezocht en
verwijderd. Daarna wordt er een nieuwe aansluiting tussen nierbekken en urineleider gemaakt. Er wordt een
dun plastic slangetje ( JJ katheter) in de urineleider gebracht om de nieuwe aansluiting tussen urineleider en
nierbekken te beschermen en de doorstroom van urine te garanderen.
Diakonessenhuis, Urologie, folder URO24/ 002
4
Duur van de operatie
De operatie duurt ongeveer 2 tot 3 uur.
Na de operatie
De uitslaapkamer
Na de operatie gaat u naar de uitslaapkamer om wakker te worden. De verpleegkundigen van de
uitslaapkamer controleren uw bloeddruk, polsslag, temperatuur en de urineproductie. Ook wordt gevraagd
of u pijn heeft. Als u pijn heeft, krijgt u medicijnen toegediend. U heeft een infuus, (eventueel) een slangetje
in de buik (drain) om het wondvocht af te voeren en een blaaskatheter. Als u aandrang krijgt om te plassen,
moet u de verpleegkundige waarschuwen. Hij/zij controleert de katheter. Als de controles goed zijn, kunt u
terug naar de verpleegafdeling.
Terug op de afdeling
Terug op de afdeling controleren de verpleegkundigen regelmatig de bloeddruk, pols, temperatuur,
blaaskatheter en de drain.
De blaaskatheter
Na de operatie hebt u een blaaskatheter. Dit is een slangetje in de blaas dat ervoor zorgt dat de urine uit de
blaas kan lopen en u niet zelf hoeft te plassen. De katheter blijft 1 tot 2 dagen na de operatie zitten en mag
worden verwijderd als u weer goed mobiel bent. Soms kan de katheter de wand van de blaas irriteren en u
het gevoel geven dat u moet plassen. Dit wordt blaaskramp genoemd. Bespreek deze klachten met de
verpleegkundige. Hij/zij kan u hiervoor medicatie geven. Vaak zit er de eerste dagen nog wat bloed bij de
urine.
Drain
U hebt een drain (slangetje) in de buikwand die, via een van de operatiegaatjes, het wondvocht afvoert. Deze
drain blijft, net als de blaaskatheter, 1 tot 2 dagen na de operatie zitten. De drain kan worden verwijderd als
er weinig tot geen wondvocht wordt afgevoerd.
De JJ-katheter
De JJ-katheter kan het gevoel van ‘aandrang om te plassen’ geven. Als deze klacht erg hinderlijk is, kan de
uroloog medicijnen voorschrijven die het aandranggevoel verminderen. Ook kan er door de JJ-katheter wat
bloedverlies in de urine zijn. De JJ-katheter wordt na zes tot acht weken poliklinisch verwijderd. Dit gebeurt
met een kijkonderzoek via de blaas (cystocopie).
Complicaties en bijwerkingen
Bij elke operatie kunnen complicaties en bijwerkingen optreden. De meest voorkomende bijwerkingen bij
deze operatie zijn: -
-
Kort na de ingreep kan er schouderpijn ontstaan. Dit wordt veroorzaakt door een beetje koolzuurgas dat
na de ingreep in de buik achterblijft. Het koolzuurgas wordt vrij snel via de bloedbaan naar de longen
getransporteerd en verlaat zo het lichaam.
Een nabloeding. Door een nabloeding kan de urine rood gekleurd zijn. Dat kan vooral de eerste dag na de
operatie voorkomen. Dit is normaal en verdwijnt na enige tijd.
Diakonessenhuis, Urologie, folder URO24/ 002
5
-
Een wondinfectie of koorts. Dit wordt behandeld met antibiotica.
De kans op het terugkomen van de vernauwing is ongeveer 5%. Dit kan betekenen dat de behandeling
op termijn moet worden herhaald.
Weer thuis
In de eerste periode thuis kunt u last hebben van de volgende klachten en verschijnselen:
-
Pijn. Als u hier last van heeft mag u pijnstillers gebruiken (Paracetamol 500 mg, maximaal zes tot acht
maal daags)
Vermoeidheid. Als gevolg van uw operatie kan uw conditie verminderd zijn. Dat merkt u aan
vermoeidheid en een vertraagd reactievermogen. Zorg voor een goede verdeling van activiteiten en rust.
Uw conditie zal langzaamaan beter worden.
Leefregels en adviezen
- Wij adviseren u om de eerste weken minimaal twee tot drie liter vocht per dag te drinken. Dit draagt bij
tot een goed herstel. Vooral als uw urine nog wat bloed bevat, is het belangrijk dit advies op te volgen. De
blaas wordt dan op natuurlijke wijze 'gespoeld' waardoor de urine weer lichter van kleur zal worden.
- Het is raadzaam om in elk geval de eerste weken geen auto te rijden. Dit is onder andere vanwege uw
verzekering. Uw verzekeraar kan u hierover nader informeren.
- Als u bloedverdunners gebruikt, moet u hier, afhankelijk van het soort bloedverdunner, een paar dagen
tot twee weken na de operatie weer mee beginnen. De uroloog vertelt wanneer dat in uw geval is.
- De eerste twee weken mag u geen of matig alcohol gebruiken.
- De eerste vier weken mag u niet fietsen.
- De eerste zes tot acht weken mag u geen zware lichamelijke arbeid verrichten, geen zware dingen tillen,
geen zware huishoudelijke werkzaamheden uitvoeren en geen intensieve sporten beoefenen.
Wondverzorging
Door de kijkoperatie heeft u enkele kleine wondjes. De wondjes zijn gehecht met oplosbare hechtingen.
Vanaf twee weken na de operatie lossen deze geleidelijk op. U hoeft thuis geen pleister op de wondjes te
doen, tenzij er vocht uit de wond komt. De eerste dagen komt er een beetje licht rood gekleurd wondvocht
uit de wondjes. Dit is normaal. U mag thuis gewoon douchen tenzij u van de arts en/of verpleegkundige een
ander advies heeft gekregen. U kunt beter nog niet in bad gaan. Dit mag weer na twee weken.
Controleafspraak
U komt zes tot acht weken na de operatie voor controle op de polikliniek. De afspraak wordt voor u gemaakt.
Tijdens de afspraak wordt het inwendige slangetje (JJ katheter) op de polikliniek verwijderd. Dit gebeurt
door een kijkonderzoek via de blaas (cystoscopie) en duurt drie minuten. Na drie maanden wordt opnieuw
een MAG III scan gemaakt om de afvloed van urine van de nier naar de blaas te meten.
Contact opnemen
Neem in de volgende gevallen contact op: -
Als uw lichaamstemperatuur hoger is dan 38,5 graden.
Diakonessenhuis, Urologie, folder URO24/ 002
6
-
Als u last heeft van hevige brandende pijn tijdens het plassen.
Als u aanhoudende (buik)pijn heeft die niet verdwijnt met de voorgeschreven pijnstiller of Paracetamol.
Als u plotseling helder rood bloed of pus verliest via de wond(jes).
Als er sprake is van roodheid of zwelling van de wond(jes) die er eerder niet was
Bij vragen of twijfels binnen 24 uur na ontslag kunt u bellen met de verpleegafdeling. Na 24 uur kunt u
(tijdens kantoortijden) terecht bij de polikliniek Urologie. Buiten kantoortijden kunt u contact opnemen met
uw huisarts/huisartsenpost. De telefoonnummers vindt u onder het kopje 'Telefoonnummers'.
Meer informatie
Vragen
Heeft u nog vragen? Neem dan contact op met de polikliniek Urologie. Het telefoonnummer vindt u achter in
deze folder.
Klachten
Het Diakonessenhuis streeft ernaar optimale zorg te verlenen. Toch kan het voorkomen dat u niet tevreden
bent. Wij stellen het op prijs als u uw klacht of ongenoegen met ons bespreekt. U kunt zich wenden tot de
direct betrokken medewerker of de leidinggevende. Als u liever een neutraal persoon inschakelt, kunt u
terecht bij de klachtenfunctionaris via telefoonnummer 088 250 6143 (Utrecht), 088 250 9313 (Zeist/ Doorn),
via e-mail [email protected] of via het klachtenformulier op www.diakonessenhuis.nl.
Opmerkingen over de tekst
Ontbreekt er informatie of is iets onduidelijk beschreven, dan horen wij dat graag. Met medische vragen over
uw behandeling kunt u bellen met de betrokken afdeling via de telefoonnummers achter in deze folder.
Opmerkingen over de tekst kunt u doorgeven aan de afdeling Communicatie via telefoonnummer 088 250
9705 of via [email protected].
Tot slot
Over het Diakonessenhuis Utrecht, Zeist, Doorn
Het Diakonessenhuis Utrecht, Zeist, Doorn is een vooruitstrevend algemeen ziekenhuis en het oudste
Diakonessenhuis van Nederland. Onze medewerkers zetten zich iedere dag in om de beste zorg dichtbij te
leveren. Dat wil zeggen dat kwalitatief hoogwaardige medische en verpleegkundige zorg en zorgzaamheid
voorop staan. Het Diakonessenhuis biedt een breed scala aan uitstekende zorg en specialisaties waaronder
zorg op maat voor ouderen, vrouw en kindzorg en zorg voor mensen met kanker. Locatie Utrecht, het
stadsziekenhuis, huisvest één van de meest uitgebreide bevallingscentra van Nederland, een uniek
kankerdagbehandelcentrum en een geavanceerd spoedzorgcentrum. Locatie Zeist is een vitaal
streekziekenhuis gespecialiseerd in zorg op maat voor ouderen en chronisch zieken. In Doorn staat een goed
toegankelijke buitenpolikliniek waar vrijwel alle specialismen spreekuur houden. Het Diakonessenhuis is ook
gespecialiseerd in kijkoperaties van liesbreuken, de behandeling van slaap- en snurkproblemen,
pijnbehandeling, keel- neus- en oorbehandelingen en in hoofd-halschirurgie.
Algemene voorwaarden
Op de dienstverlening van het Diakonessenhuis zijn algemene voorwaarden van toepassing. U vindt de
voorwaarden op www.diakonessenhuis.nl in de rubriek 'Naar het ziekenhuis'.
Diakonessenhuis, Urologie, folder URO24/ 002
7
Telefoonnummers
Polikliniek Urologie
088 250 6327
Verpleegafdeling Orthopedie, Urologie, KNO, Interne Geneeskunde (3 CD)
088 250 6362 / 088 250 6363
Verpleegafdeling 4 C Utrecht
088 250 6182
Verpleegafdeling 4 D Utrecht
088 250 6568
Diakonessenhuis, Urologie, folder URO24/ 002
8