Behandeling van een grote niersteen

Behandeling van een grote niersteen
Percutane Nefrolitholapaxie
Inleiding
U ondergaat binnenkort een nefrolitholapaxie (PNL) in verband met een
niersteen. Na deze ingreep blijft u minimaal een nacht in het ziekenhuis. In deze
folder vindt u informatie over de ingreep en over de gang van zaken rond de
opname. Voor algemene informatie over een opname in het Diakonessenhuis
verwijzen wij u naar de folder 'Opname in het Diakonessenhuis'.
Locatiegegevens
Locatie Utrecht
Bosboomstraat 1
3582 KE Utrecht
Locatie Zeist
Prof. Lorentzlaan 76
3707 HL Zeist
Percutane Nefrolitholapaxie
Percutane Nefrolitholapaxie (PNL) betekent letterlijk ‘steenverwijdering uit de
nier door de huid heen’. De nier wordt door de huid heen aangeprikt met een
naald, waarna een hol buisje met een diameter van ongeveer één centimeter in
de nier wordt gebracht. Via dit buisje kan de uroloog de steen met speciale
instrumenten verwijderen. Andere behandelingsmethoden voor nierstenen zijn
bijvoorbeeld niersteenvergruizing, ureterorenoscopie of een ‘open chirurgische
methode’. De keuze van behandeling hangt van meerdere factoren af zoals de
grootte van de niersteen. De arts bespreekt met u de keuze van behandeling.
Locatie Doorn
Bergweg 2
3941 RB Doorn
T 088 250 5000
www.diakonessenhuis.nl
Voorbereidingen
Pre-operatieve screening
De ingreep vindt plaats onder algehele verdoving (narcose). De anesthesioloog
zal deze vorm van verdoving tijdens de preoperatieve screening met u
bespreken. Meer informatie over de verdoving vindt u in de folder ‘Algehele en
regionale anesthesie’.
Nuchter zijn
Het is belangrijk dat u voor de operatie nuchter bent. Dit betekent dat de maag
zo leeg mogelijk moet zijn om de kans te verkleinen dat maaginhoud tijdens de
operatie in de longen komt. Het is dus voor uw eigen veiligheid. Houd u aan de
volgende regels:
-
Tot zes uur voor de operatie mag u gewoon eten en drinken.
Diakonessenhuis, Urologie, folder URO20/ 003
1
-
-
Daarna mag u niet meer eten en alleen nog heldere dranken drinken zoals water, thee, koffie zonder
melk, appelsap en andere doorzichtige dranken. Niet toegestaan zijn melk en melkproducten,
koolzuurhoudende dranken, dranken met vezels en alcoholische dranken.
Vanaf twee uur voor de operatie mag u helemaal niets meer innemen.
Opname en ingreep
Tijdstip en afdeling van opname
U hoort een dag voor de opname hoe laat en waar u in het ziekenhuis wordt verwacht. U wordt hiervoor
tussen 13.30 en 17.00 uur gebeld.
Voorbereiding in het ziekenhuis
Een verpleegkundige bereidt u voor op de operatie. U krijgt een operatiejasje aan. Ook krijgt u alvast
pijnstillers voor na de operatie en - indien nodig - een rustgevend tabletje.
De operatie
De operatie bestaat uit twee delen. In het eerste deel wordt een voerdraad (een draad die de route naar de
steen aanwijst) in de nier geplaatst. Dit gebeurt op de afdeling Radiologie. U ligt op uw buik of zij, waarbij u
eventueel wordt ondersteund met een kussen. De radioloog desinfecteert uw huid (meestal met jodium).
Hierna wordt op de huid het traject naar de nier lokaal verdoofd. Met een echoapparaat brengt de radioloog
de nier in beeld en prikt deze aan met een dunne holle naald. Vervolgens brengt de radioloog door de holle
naald een voerdraad aan in de nier. Als de voerdraad geplaatst is, wordt u teruggebracht naar de
verpleegafdeling. Hier wacht u op het tweede gedeelte van de ingreep.
Het tweede deel van de operatie vindt plaats op de operatiekamer. Hier wordt u onder narcose gebracht. U
wordt op uw buik gedraaid en de uroloog start met de ingreep. Over de voerdraad plaatst de arts een ballon
die wordt opgeblazen (dilatatieballon). Door het opblazen van deze ballon wordt het kanaal naar de nier
opgerekt en kan de uroloog een holle buis van ongeveer 1 cm rechtstreeks in de nier plaatsen. De uroloog
kan de nier nu onderzoeken en de steen verwijderen. Is de steen groter dan de doorsnede van de buis, dan
moet de steen eerst met speciale apparatuur (laser, lithotryptor) verkleind worden. Daarna worden de
deeltjes weggenomen.
Soms is de steen zo groot dat hij een groot gedeelte van het verzamelsysteem in de nier opvult. Men spreekt
dan van een afgietselsteen. De complete steen kan niet altijd in een keer worden verwijderd. De reststenen
worden dan meestal door de niersteenvergruizer verkleind waarna de deeltjes uitgeplast worden. Soms is
een tweede nefrolithoplaxie nodig.
Diakonessenhuis, Urologie, folder URO20/ 003
2
Duur van de operatie
De operatie duurt 45 tot 90 minuten, afhankelijk van de grootte en hardheid van de steen.
Na de operatie
De uitslaapkamer
Na de operatie gaat u naar de uitslaapkamer. De verpleegkundigen van de uitslaapkamer controleren uw
bloeddruk, polsslag en temperatuur.
Terug op de afdeling
Als u goed wakker bent en de controles goed zijn, gaat u terug naar de verpleegafdeling. Ook hier worden
uw bloeddruk, polsslag en temperatuur regelmatig gecontroleerd. U heeft een infuus en een blaaskatheter.
Deze worden in principe de dag na de operatie verwijderd, tenzij de arts anders beslist. De meeste patiënten die deze operatie ondergaan, ervaren weinig pijn. U kunt wel last hebben van een
gevoelige flank. Het is belangrijk dat u pijn meldt bij de verpleegkundige. Vaak is dit eenvoudig te verhelpen.
Na de operatie is meestal een nierkatheter (nefrostomie) aanwezig die door het operatiekanaal is
aangebracht en via de rug naar buiten komt. Deze katheter blijft na de ingreep minimaal een nacht zitten. Als
de urine helder is, wordt de nierkatheter afgesloten en verwijderd. De opening in de huid sluit spontaan. Een
tot twee dagen na de verwijdering van de katheter kan er nog wat urine lekken, dit stopt vanzelf. Als de
nierkatheter is verwijderd en u heeft geen pijn en geen koorts, dan kunt u in principe naar huis.
Mogelijke complicaties
Over het algemeen is een percutane niersteenverwijdering een veilige methode voor het verwijderen van
nierstenen. Op de volgende pagina vindt u mogelijke complicaties. Deze komen zelden voor.
Diakonessenhuis, Urologie, folder URO20/ 003
3
-
-
-
Soms lukt het niet de nier op de juiste manier aan te prikken om bij de steen te komen. Heel soms is dan
toch een open chirurgische operatie nodig om de steen te verwijderen. Bij een open chirurgische
operatie is de wond veel groter omdat de nier wordt blootgelegd.
Bij het plaatsen van de voerdraad komt het heel soms voor dat andere weefsels geraakt worden. Er kan
bijvoorbeeld een bloeding ontstaan of een darm of long geraakt worden. In dat geval is een
hersteloperatie noodzakelijk.
Er wordt een kanaal gemaakt van de nier tot buiten het lichaam waardoor de kans bestaat op een
urineweginfectie. Om dit te voorkomen wordt meestal tijdens en na de operatie antibiotica gegeven.
Kleine deeltjes van de steen kunnen in de urineleider komen. Meestal verdwijnen deze deeltjes spontaan
uit het lichaam, maar soms moeten ze later verwijderd worden.
Weer thuis
Leefregels en adviezen
- De urine kan lange tijd na de ingreep wat bloederig zijn. Het is ook mogelijk dat u nog wat reststeentjes
(gruis) uitplast. Dit geeft soms een schrijnende pijn.
- Soms heeft u een branderig gevoel bij het plassen in de eerste week na de operatie.
- Voor een goed herstel moet u de eerste weken minstens 2 tot 3 liter vocht per dag drinken. Vooral als uw
urine nog wat bloed bevat is dit belangrijk. Zo wordt de blaas op natuurlijke wijze ‘gespoeld’ en wordt de
urine snel weer lichter van kleur.
- Gaat u met een nefrostomie katheter naar huis, dan krijgt u de folder ‘Nefrostomie katheter’.
Problemen thuis
Bij vragen of twijfel binnen 24 uur na ontslag kunt u bellen met de verpleegafdeling. Als u na 24 uur last
heeft van een van onderstaande problemen, neem dan contact op met de polikliniek Urologie (tijdens
kantoortijden) of met de (dienstdoende) huisarts (buiten kantoortijden). -
Als u koorts boven de 38.5 °C krijgt.
Als u pijn krijgt, die niet verdwijnt na het innemen van pijnstillers.
Als u meerdere dagen bloed in de urine blijft houden, wat niet minder wordt en waarbij de urine
donkerrood van kleur is.
Als u behalve bloed, ook flinke bloedstolsels, met de urine uitplast.
Als u zoveel moeite heeft met plassen, dat u het gevoel heeft de blaas niet helemaal leeg te kunnen
plassen.
Controleafspraak
Ongeveer twee weken na de operatie heeft u een controleafspraak bij de uroloog op de polikliniek. Meestal
wordt er dan een röntgenfoto of echo gemaakt.
Meer informatie
Vragen
Heeft u nog vragen? Neemt u dan gerust contact op met de polikliniek Urologie. Het telefoonnummer vindt
u onder het kopje 'Telefoonnummers'.
Diakonessenhuis, Urologie, folder URO20/ 003
4
Klachten
Het Diakonessenhuis streeft ernaar optimale zorg te verlenen. Toch kan het voorkomen dat u niet tevreden
bent. Wij stellen het op prijs als u uw klacht of ongenoegen met ons bespreekt. U kunt zich wenden tot de
direct betrokken medewerker of de leidinggevende. Als u liever een neutraal persoon inschakelt, kunt u
terecht bij de klachtenfunctionaris via telefoonnummer 088 250 6143 (Utrecht), 088 250 9313 (Zeist/ Doorn),
via e-mail [email protected] of via het klachtenformulier op www.diakonessenhuis.nl.
Opmerkingen over de tekst
Ontbreekt er informatie of is iets onduidelijk beschreven, dan horen wij dat graag. Met medische vragen over
uw behandeling kunt u bellen met de betrokken afdeling via de telefoonnummers achter in deze folder.
Opmerkingen over de tekst kunt u doorgeven aan de afdeling Communicatie via telefoonnummer 088 250
9705 of via [email protected].
Tot slot
Over het Diakonessenhuis Utrecht, Zeist, Doorn
Het Diakonessenhuis Utrecht, Zeist, Doorn is een vooruitstrevend algemeen ziekenhuis en het oudste
Diakonessenhuis van Nederland. Onze medewerkers zetten zich iedere dag in om de beste zorg dichtbij te
leveren. Dat wil zeggen dat kwalitatief hoogwaardige medische en verpleegkundige zorg en zorgzaamheid
voorop staan. Het Diakonessenhuis biedt een breed scala aan uitstekende zorg en specialisaties waaronder
zorg op maat voor ouderen, vrouw en kindzorg en zorg voor mensen met kanker. Locatie Utrecht, het
stadsziekenhuis, huisvest één van de meest uitgebreide bevallingscentra van Nederland, een uniek
kankerdagbehandelcentrum en een geavanceerd spoedzorgcentrum. Locatie Zeist is een vitaal
streekziekenhuis gespecialiseerd in zorg op maat voor ouderen en chronisch zieken. In Doorn staat een goed
toegankelijke buitenpolikliniek waar vrijwel alle specialismen spreekuur houden. Het Diakonessenhuis is ook
gespecialiseerd in kijkoperaties van liesbreuken, de behandeling van slaap- en snurkproblemen,
pijnbehandeling, keel- neus- en oorbehandelingen en in hoofd-halschirurgie.
Algemene voorwaarden
Op de dienstverlening van het Diakonessenhuis zijn algemene voorwaarden van toepassing. U vindt de
voorwaarden op www.diakonessenhuis.nl in de rubriek 'Naar het ziekenhuis'.
Telefoonnummers
Polikliniek Urologie
088 250 6327
Verpleegafdeling Orthopedie, Urologie, KNO, Interne Geneeskunde (3 CD)
088 250 6362 / 088 250 6363
Verpleegafdeling 4 D Utrecht
088 250 6568
Diakonessenhuis, Urologie, folder URO20/ 003
5