Open brief Geachte mevrouw Dijksma, Het is een ongebruikelijke

Open brief
Geachte mevrouw Dijksma,
Het is een ongebruikelijke stap dat ik via een open brief me tot u te richt. Maar er is reden genoeg
om dit te doen. Ik wil mijn zorg met u delen. Want als we niet oppassen, vallen Nederlandse
varkenshouderijen om als gevolg van stapeling van beleid en de samenloop van kostenverhogende
maatregelen. Ik doe een beroep op u om dit niet te laten gebeuren.
In december heb ik in de media gezegd dat het voor de varkenshouderij - als gevolg van uw
voornemen de dierrechten voor onbepaalde tijd te handhaven - bijna onmogelijk wordt de wedstrijd
te winnen. We krijgen van u een zware rugzak omgehangen en een ketting aan ons been die ons niet
tot de finishstreep brengt. Het is voor varkenshouders heel lastig om op snelheid te komen. Het feit
dat we verplichte mestverwerking én dierrechten krijgen is onverteerbaar en voelt als onrecht.
Bovendien wordt er geen schot is geplaatst tussen verwerking van pluimveemest en overige
mestsoorten. Dat stimuleert het opstarten van de verwerking van varkensmest niet. Het middel is
belangrijker dan het doel. Dit kan toch nooit de bedoeling zijn.
Wat absoluut kostprijsverhogende effecten heeft en de varkenshouder niet via zijn vakmanschap op
een of andere manier kan terug verdienen, zijn de stijging van de Rendac tarieven voor destructie, de
(verwachte) kostenstijging van 20% als gevolg van uw ingrijpen bij de NVWA en het effect op de
kostprijs door de stalkeuring (QLL) te schrappen.
Dat Rendac minder opbrengst uit de markt kan halen voor vetten en meel, daar kunt u en daar
kunnen wij niets aan doen, maar betekent wel een verzwaring van de lasten. Dat geldt ook voor de
verhoging van de NVWA tarieven. Ook die zal in zijn geheel bij de primaire bedrijven terecht komen,
via een directe rekening of een indirecte doorberekening van ketenpartijen. En dat terwijl u aan het
begin staat van een grote schoonmaak bij de NVWA. Is het dan niet voorbarig om ook van
varkenshouders al een bijdrage te vragen? Wij willen eerst zien dat de verbeterde NVWA de echte
risico’s gaat aanpakken in de plaats van een deken te leggen over de gehele sector met overigens een
beperkt effect, maar wel fors hogere kosten. Zou het daarom niet beter zijn om de NVWA zo in te
richten dat ‘de echte wegpiraten’ opgespoord worden in de plaats van ‘goedkoop scoren’ met
parkeerboetes uitschrijven? Laat de kwaliteitssystemen (zoals IKB) hun werk doen en de NVWA daar
toezicht op houden.
Nog zo’n maatregel die kostentechnisch negatief uitpakt is het schrappen van de privileges van
stalkeuring in het kader van het Quality system Livestock Logistics (QLL).Dit betekent voortaan
keuring door uw NVWA ‘aan de klep’ met allerlei logistieke en welzijnsonvriendelijke situaties tot
gevolg. Het zal de kwaliteit van het toezicht niet verbeteren, maar wel extra kosten met zich mee
brengen voor de varkenshouder.
Wij hebben al langer aangedrongen op adequate aanpak van fraude met mest. Daar hebben wij
voorstellen voor aangereikt, maar deze zijn helaas niet volledig overgenomen. Door berichtgeving in
de pers dreigt ook hier de aanpak door te gaan slaan.
De zogenoemde ‘4-dageneis’ geeft op veel bedrijven ‘terugkomers’ (zeugen die nog een keer
geïnsemineerd moeten worden). Los van het feit dat dit voor varkenshouders extra kosten betekent,
is het welzijn van de dieren daar niet altijd bij gebaat. Dat geldt ook de voerligbox met uitloop. Dat is
een welzijnsvriendelijk systeem, maar is nu geschrapt uit de Maatlat Duurzame Veehouderij en
daarmee per saldo een streep door gezet.
De varkenshouderij heeft altijd op eigen kracht op het gebied van welzijn en milieu grote stappen
gezet. Dat ging niet vanzelf, maar veerkracht is een karaktereigenschap van Nederlandse
varkenshouders. Daar mogen we best trots op zijn, maar veerkracht heeft ook grenzen. Ons
vakmanschap en de stappen die we gezet hebben op het gebied van welzijn en milieu, hopen we
binnenkort in de markt terug te gaan verdienen als Nederlandse supermarkten (CBL
inkoopvoorwaarden) alleen nog duurzaam geproduceerd vlees in de schappen leggen. Dit is ook de
route die we voorstaan en dit zou ook de route moeten zijn waar ik u op aanspreek. U onderschrijft
immers de uitgangspunten van het ‘Verbond van Den Bosch’ en heeft deze meegenomen in het
regeerakkoord.
Wij willen van u weten hoe u de toekomst van de varkenshouderij ziet? Behalve het opleggen van
lastenverzwaringen en extra eisen, wat heeft u onze varkenshouders te bieden? Kunnen we alleen
rekeningen verwachten of ook handreikingen die ons een betere boterham opleveren?
De Nederlandse varkenshouders zijn vakmensen en de beste ter wereld. Maar als de kosten voor
maatregelen en de effecten van het beleid steeds weer alleen op het boerenerf landen, houdt het
een keer op. Ik zou graag op korte termijn met u willen spreken over de vraag hoe we samen
perspectief kunnen bieden aan de Nederlandse varkenshouders.
Met vriendelijke groet,
Maarten Rooijakkers, Voorzitter LTO varkenshouderij