Invloed van de moedertaal bij het leren van het Nederlands

faculteit der letteren
wetenschapswinkel taal, cultuur
en communicatie
22-01-2014 | 1
Invloed van de moedertaal bij het
leren van het Nederlands
In het kader van 400 vragen aan de RUG
Door Saskia Visser, Wetenschapswinkel Taal, Cultuur en Communicatie
Vragensteller: Henk van Ooij
faculteit der letteren
wetenschapswinkel taal, cultuur
en communicatie
22-01-2014 | 2
De vragen
Mensen met een andere moedertaal dan Nederlands die op
volwassen leeftijd proberen zich de Nederlandse taal eigen te maken
ondervinden daarbij allerlei moeilijkheden.
1. Hoe kan het dan mensen met Chinees, Vietnamees, Thai of Spaans
als moedertaal gemiddeld veel meer problemen hebben met het
verstaan en spreken van de Nederlandse taal dan mensen met
Russisch, Turks, Farsi, Arabisch of Italiaans als moedertaal?
2. Hoe zou verstavaardigheid in deze specifieke situatie getraind
kunnen worden?
3. Welke verschillen bestaan er, als het gaat om klankvorming en
intonatiepatronen, tussen enerzijds het Nederlands en anderzijds het
Chinees, Vietnamees, Thai of Spaans?
faculteit der letteren
wetenschapswinkel taal, cultuur
en communicatie
22-01-2014 | 3
Het leren van een vreemde taal
Persoonlijke talenten
Kennis van andere talen
Moedertaal
Methode
Docent
Oefening
Noodzaak
motivatie
faculteit der letteren
wetenschapswinkel taal, cultuur
en communicatie
22-01-2014 | 4
Taalgebruik
actief
Spreken
Schrijven
mondeling
schriftelijk
Luisteren
Lezen
passief
faculteit der letteren
wetenschapswinkel taal, cultuur
en communicatie
22-01-2014 | 5
Volgorde van moeilijkheid voor de meeste
mensen
actief
Spreken
Schrijven
mondeling
schriftelijk
Luisteren
Lezen
passief
faculteit der letteren
wetenschapswinkel taal, cultuur
en communicatie
22-01-2014 | 6
Onderdelen van een taal
klanken
woorddelen
woorden
zinsdelen
zinnen
teksten
letters
regels
karakters
faculteit der letteren
wetenschapswinkel taal, cultuur
en communicatie
22-01-2014 | 7
Indo-Europese
taalfamilies
faculteit der letteren
wetenschapswinkel taal, cultuur
en communicatie
22-01-2014 | 8
Taalfamilies in de wereld
faculteit der letteren
wetenschapswinkel taal, cultuur
en communicatie
22-01-2014 | 9
Moedertaal helpt
Bij overeenkomsten in onderdelen en regels
Hoe meer overeenkomsten, hoe gemakkelijker
Alleen let op valse vrienden,
bijvoorbeeld: klaar (nl) en klar (dui)
faculteit der letteren
wetenschapswinkel taal, cultuur
en communicatie
22-01-2014 | 10
Moedertaal maakt het lastig
Onderdelen en regels die in je eigen taal niet bestaan of
geen betekenis hebben, bijv.
› Th in het Engels
› 3 verschillende verleden tijden in het Spaans
› Woorden voor een begrip dat je niet kent
faculteit der letteren
wetenschapswinkel taal, cultuur
en communicatie
22-01-2014 | 11
Antwoord 1
› Moedertaal is een element bij het leren van het
Nederlands, naast vele andere.
› Een verwante moedertaal, zoals het Duits of Deens,
helpt bij het leren van het Nederlands, omdat er meer
overeenkomsten zijn.
› Aziatische talen staan veel verder van het Nederlands
af. Er zijn dus veel meer onbekende onderdelen en
regels die geleerd moeten worden.
faculteit der letteren
wetenschapswinkel taal, cultuur
en communicatie
22-01-2014 | 12
Antwoord 2
› Specifieke aandacht voor verschillen tussen
moedertaal en Nederlands kan helpen.
› Voor vergroting luistervaardigheid en
spreekvaardigheid, veel oefenen, bijv. met opnemen
en terugluisteren. Meer tips in boekje:
Wie geen vreemde talen kent….
faculteit der letteren
wetenschapswinkel taal, cultuur
en communicatie
22-01-2014 | 13
Klank- en intonatieverschillen Aziatische talen
(vraag 3)
Chinees, Thai, Vietnamees zijn klanktalen
• De eerste toon: dā "nemen" (hoog)
• De tweede toon: dá "beantwoorden" (stijgend)
• De derde toon: dǎ "slaan" (dalend en stijgend)
• De vierde toon: dà "groot" (dalend)
http://www.chinees-leren.nl/online-cursuschinees/klankleer/tonen
Deze tonen bestaan niet in Europese talen of hebben
een betekenis in de zinsintonatie.
faculteit der letteren
wetenschapswinkel taal, cultuur
en communicatie
22-01-2014 | 14
Klank- en intonatieverschillen Romaanse talen
› Lange en korte lettergrepen in het Nederlands,
Romaanse talen maken daarin veel minder verschil
Staccato-effect
› Nadruk in de zin in het Nederlands door
zinsklemtoon, in Romaanse talen door volgorde
Wat heb jij gedaan? lui, il aime nager!
› Klemtoon in woorden in het Nederlands variabel, in
Romaanse talen gelijkmatiger
In het Spaans op laatste of voorlaatste lettergreep