Prikkelbare-darm-syndroom

Prikkelbare-darm-syndroom
Wat is een prikkelbare darm
Voor sommige darmklachten die langdurig aanhouden of steeds
terugkomen, is geen lichamelijke oorzaak te vinden. Men spreekt dan
van een prikkelbare darm. Dit wordt ook wel een ‘spastisch colon’ of
het ‘irritable bowel syndrome’ genoemd. Een prikkelbare darm geeft wel klachten,
maar kan geen kwaad.
Wat zijn de verschijnselen
De klachten zijn wisselende van aard. U kunt last hebben van ten minste één van de
volgende verschijnselen:
• buikpijn
• opgeblazen buik, last van winden
• onregelmatige ontlasting in de vorm van verstopping, diarree of een afwisseling van beide
• slijm bij de ontlasting
Hoe de klachten verlopen is niet te voorspellen. Sommige mensen houden jarenlang
klachten, in de ene periode meer dan in de andere. Soms zijn de klachten helemaal weg.
Hoe ontstaat het
Hoe de klachten van een prikkelbare darm ontstaan is niet duidelijk.
1
2
3
4
5
6
veranderd voedingspatroon
doorgemaakte darminfectie
(langdurig) antibiotica gebruik
buikoperatie
stress en spanning
tot slot
Advies is probeer na te gaan wanneer de klachten zijn begonnen en waar uw klachten mee
samenhangen.
Het kan helpen enkele dagen of weken een voedseldagboek bij te houden. Noteer waar en
wanneer u klachten heeft, waar u op dat moment mee bezig was, en waar u over aan het
denken was en wat u gegeten heeft.
Met behulp van het dagboek wordt soms duidelijk waar de klachten mee samenhangen.
1. veranderd voedingspatroon
S P EC I AL IS TE N IN M ENS E NW E RK
Ons voedingspatroon is in de loop van de tijd erg veranderd. We zijn steeds meer kant en
klare producten en snacks gaan gebruiken en minder vezelrijke voeding gaan eten.
Als volgt enkele tips :
• probeer regelmatig te eten, drie hoofdmaaltijden en een tussendoortje
• eet vezelrijke voeding, goede afwisseling tussen (volkoren) pasta, aardappelen en
volkorenbrood. Grove granen zoals grof volkorenbrood en muesli kunnen de klachten
verergeren
• neem twee stuks fruit per dag (niet meer). Wees voorzichtig met citrusvruchten, deze
kunnen klachten veroorzaken
• eet elke dag verse groente, rauwkost is erg ge zond maar kan soms de klachten verergeren
• drink voldoende, twee liter per dag
• alcohol, melk, light producten, suiker en kunstmatige zoetstoffen kunnen soms klachten
geven
• wees voorzichtig met kant en klare producten, sausen en soepen
• goed kauwen en rechtop zitten
• de tijd nemen voor de maaltijd en even ‘natafelen’, voor een goede vertering
• vezels die in fruit zitten zorgen voor een optimale darmwerking. Een half uur voor de
warme maaltijd fruit eten kan zorgen voor een betere vertering
• koolsoorten, ui, prei en knoflook kunnen klachten geven
• vermijdt koolzuurhoudende dranken
• cafeïne en theïne (koffie en theedranken) kunnen klachten verergeren
Door een voedsel-klachten-dagboek bij te houden kunt u ontdekken welke voedingsmiddelen
u beter kunt vermijden.
2. doorgemaakte darminfectie
Soms houden mensen klachten van een prikkelbare darm na een doorgemaakte infectie.
De klachten ontstaan dan doordat de darmflora zich na de infectie zich niet meer volledig
hersteld, waardoor de darm niet meer optimaal functioneert.
Een evenwichtige en vezelrijke voeding kunnen de darmflora weer herstellen, ook het
gebruik van probiotica kunnen hier aan bijdragen.
Deze probiotica zijn verkrijgbaar in capsules bij de drogist en in de supermarkt waar ze
verwerkt zijn in yoghurt, bijvoorbeeld Vifit en Activa.
3. (langdurig) antibiotica gebruik
Antibiotica is een geneesmiddel wat schadelijke bacteriën doodt, maar helaas worden ook de
goede bacteriën die wij nodig hebben voor een goede darmwerking gedood.
Dit is ook de reden dat patiënten tijdens antibiotica kuur diarree krijgen, deze diarree
verdwijnt weer na het stoppen van de antibiotica. Soms blijven de klachten bestaan.
Om de darmflora weer te herstellen gelden dezelfde adviezen als bij een doorgemaakte
darminfectie.
4. buikoperatie
Na een buikoperatie kunnen er verklevingen ontstaan. Deze verklevingen kunnen
buikpijnklachten en een veranderd ontlastingspatroon veroorzaken. Een gezonde vezelrijke
voeding en beweging kunnen verbetering geven.
5. stress en spanning
Spanningen kunnen de klachten oproepen of verergeren. Soms zijn mensen zich er niet van
bewust dat iets spanning oplevert.
Als uw darmen weer opspelen, ga dan na of dit misschien een signaal is.
Prikkelbare-d arm-s yndroom | pagina 2
Kijk eerst of u (eventueel met behulp van een dagboek) kunt herkennen op welke
spanningsmomenten u buikpijn krijgt. Bekijk daarna welke maatregelen u kunt nemen om de
spanning te verminderen. Praat erover met iemand die u goed kent en misschien ook uw
spanningsmomenten herkent.
Wanneer u zich zorgen maakt over uw darmen, kan dat er toe bijdra gen dat de klachten
opspelen, aanhouden of verergeren. Zo ontstaat een vicieuze cirkel. Probeer over uw zorgen
te praten. Dat geeft meer duidelijkheid en lucht vaak op.
Leer uzelf vaardigheden aan waarmee u beter met stress kunt omgaan, bijvoorbeeld door
ontspanningsoefeningen. Een yogacursus is hierbij een goed hulpmiddel. U leert u niet alleen
ontspannen, u krijgt bovendien een betere beheersing van uw eigen lichaam. Dit kan u in
tijden van acute pijnklachten goed van pas komen.
6. Tot slot
• warmte kompressen (warmwaterzak of kruik) op de buik kan u helpe n ontspannen bij
acute klachten
• vrouwen die hun maandelijkse menstruatieperiode hebben, ondergaan enkele
veranderingen in hun hormonale huishouding. Dit kan een negatief effect hebben op de
klachten.
• neem altijd contact op met uw huisarts bij bloedverlies, onbe doeld gewichtsverlies en
koorts
• zorg voor voldoende lichaamsbeweging
• er zijn geen medicijnen die de prikkelbare darm genezen. Wel zijn er medicijnen die de
ontlasting zachter maken of (bij diarree) indikken. Bespreek dit met uw arts.
Aanvullend informatiemateriaal
• de folder Prikkelbare Darm Syndroom en de folder Voeding bij maag darm lever
aandoeningen uitgegeven door de Maag, Lever, Darmstichting, is ook op de website van
deze stichting te downloaden.
• de Eettabel waarin u kunt vinden welke voedingsmiddelen voedingsvezels bevatten. Is te
bestellen bij het Voedingscentrum of te koop bij het Informatiepunt Zorg Spaarnepoort in
de centrale hal van het Spaarne Ziekenhuis Hoofddorp.
Adressen:
Maag Lever Darm Stichting
postadres: Postbus 800, 3800 AV Amersfoort
bezoekadres: Stationsplein 123, 3818 LE Amersfoort
 (033) 752 35 00
website: www.mlds.nl
e-mail: [email protected]
infolijn:  0900 20 25 625 (€ 0,15 p.m.) bereikbaar op:
maandag, woensdag en donderdag van 10.00 – 14.00 uur
e-mail infolijn: [email protected]
Prikkelbare Darm Syndroom Belangenvereniging, (PDS Belangenvereniging)
postbus 2597, 8901 AB Leeuwarden
website: www.pdsb.nl
e-mail secretaris: [email protected]
ledenadministratie: [email protected]
Prikkelbare-d arm-s yndroom | pagina 3
Telefoonnummer:
PDSB-aangelegenheden: (088) 737 4666 bereikbaar op:
maandag van 14.00 – 18.00 uur, dinsdag van 19.00 – 21.00 uur,
woensdag van 19.00 – 21.00 uur, donderdag 14.00 - 16.00 uur
Stichting Voedingscentrum
postbus 85700, 2508 CK Den Haag
 (070) 306 88 88
website: www.voedingscentrum.nl
Vragen
Als u na het lezen van deze informatie nog vragen heeft, dan kunt u altijd contact opnemen
met de Line Meinsma, MDL verpleegkundige Spaarne Ziekenhuis
bereikbaar op maandag en donderdag
 (023) 890 73 56 of (023) 890 71 24
of via de email:
[email protected]
Algemene adresgegevens Spaarne Ziekenhuis:
Algemeen nummer: (023) 890 89 00
Postadres: Postbus 770, 2130 AT Hoofddorp
Internet: www.spaarneziekenhuis.nl
E-mail: [email protected]
Locatie Hoofddorp
Spaarnepoort 1, 2134 TM Hoofddorp
Alle voorzieningen
Locatie Heemstede
Händellaan 2A, 2102 CW Heemstede
Dagbehandeling en poliklinieken
© Spaarne Ziekenhuis | eindredactie: Patiëntenvoorlichting | Foldernummer DSZ. 301| juli 2014
Prikkelbare-d arm-s yndroom | pagina 4