Wat betekent dit voor de demografische toekomst?

Wat betekent de crisis voor
de demografische toekomst?
Coen van Duin
De crisis en de demografische toekomst
– Economische- en bevolkingsgroei (1920-2012)
– Demografische prognoses: alles veert terug
– Kan het ook anders lopen?
Economische groei en bevolkingsgroei
10
3
5
2,5
0
2
-5
1,5
economische groei
(linkeras)
Bevolkingsgroei
(rechteras)
2010
2000
1990
1980
1970
1960
1950
0
1940
-20
1930
0,5
1920
-15
1910
1
1900
-10
WO I, WO II
3
Economische groei en het sterftecijfer
10
3
5
2,5
0
2
-5
1,5
economische groei
(linkeras)
Sterftecijfer
(rechteras)
2010
2000
1990
1980
1970
1960
1950
0
1940
-20
1930
0,5
1920
-15
1910
1
1900
-10
WO I, WO II
4
Economische groei en het geboortecijfer
10
3,5
5
3
0
2,5
-5
WO I, WO II
Introductie pil
2
Verbod op gedwongen
ontslag bij huwelijk of
zwangerschap
Geboortecijfer
(rechteras)
2010
2000
1990
1980
1970
1960
1950
0,5
1940
-20
1930
1
1920
-15
1910
1,5
1900
-10
5
Economische groei en het kindertal
10
5
4,5
5
WO I, WO II
4
0
3,5
-5
Introductie pil
3
2
Verbod op gedwongen
ontslag bij huwelijk of
zwangerschap
1,5
TFR (rechteras)
2,5
-10
-15
2010
2000
1990
1980
1970
1960
1950
1940
1930
1920
1910
1
1900
-20
6
Economische groei en het migratiecijfer
7
Economische groei en het migratiecijfer
10
1,5
WO I, WO II
5
1
Fortuyn revolutie
0
0,5
EU uitbreidingen
-5
0
2010
2000
1990
1980
Migratiecijfer
(rechteras)
1970
-1,5
1960
-20
1950
economische groei
(linkeras)
1940
-1
1930
-15
1920
Onafhankelijkheid
Suriname
1910
-0,5
1900
-10
8
Stelling
Oorlogen, beleid, cultuuromslagen en technologische
vooruitgang hebben de bevolkingsgroei veel sterker
beïnvloed dan de economische conjunctuur.
Zij zijn ook bepalend voor de demografische toekomst.
9
Demografische prognoses
Verrassingsvrije toekomst:
Geen nieuwe wereldoorlog, geen cultuuromslagen, geen
sterke versnelling of vertraging van de technologische
vooruitgang
Conjunctuur:
Effecten op demografisch gedrag zijn tijdelijk.
Langetermijnveronderstellingen gebaseerd op
conjunctuurvrije meerjaarsgemiddelden.
10
Conjunctuureffecten (korte termijn)
Bevolkingsprognose (2012-2060)
– Gemiddeld kindertal stijgt weer naar 1,75 kind/vrouw
– Arbeidsimmigratie van buiten EU neemt weer toe
Huishoudensprognose (2013-2060)
– Kinderen gaan weer eerder uit huis, keren minder terug
– Aantal mensen dat gaat samenwonen gaat weer stijgen
Regionale prognose (2013-2060)
– Woningbouw trekt weer aan
– Aantal verhuizingen gaat weer toenemen
11
Voorbeelden
12
Effect crisis op inwonertal
(alleen geboorten; indicatief)
13
Effect crisis op inwonertal
(alleen geboorten; indicatief)
14
Effect crisis op inwonertal
(alleen geboorten; indicatief)
15
Kan het ook anders lopen?
Stel: crisis geeft zetje waardoor demografische
veranderingen inzetten
16
Kan het ook anders lopen?
Voorbeeld:
Generatie 1995 (nu 18):
-gaat laat uit huis (crisis)
-gaat laat samenwonen (crisis)
-maakt langzaam carrière (hoge jeugdwerkloosheid)
-is daardoor later rijp voor kinderen
17
Kan het ook anders lopen?
Voorbeeld:
Generatie 1995 (nu 18):
-verwacht te werken tot na hun 70e (nieuwe pensioenwet)
-heeft daardoor ander ouderdomsbegrip dan eerdere
generaties (pas later oud)
-vindt laat ouderschap daardoor meer acceptabel
18
Kan het ook anders lopen?
Stijging
levensverwachting
Acceptatie
van laat
ouderschap
Crisis
Behoefte aan
vruchtbaarheidstechnologie
Uitstel
ouderschap
Stijging
vruchtbare
levensverwachting
Vruchtbaarheidstechnologie
19
Veronderstel: nieuwe ronde uitstel
Elke 10 jaar 1 jaar extra uitstel
20
Veronderstel: nieuwe ronde uitstel
TFR daalt onder 1,6
21
Effect op inwonertal
22
Effect op inwonertal
23
Effect op inwonertal
24
De crisis en de demografische toekomst
– Economische conjunctuur heeft in het verleden weinig directe
invloed op de demografie gehad
– Prognoses beschrijven verassingsvrije toekomst: alles veert
terug. Effect crisis verdwijnt dan op den duur in de
onzekerheid
– Maar: ook scenario’s denkbaar waarbij deze crisis lang
doorwerkt door indirecte effecten.

Download Report