Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Premenopauzaal Vaginaal Bloedverlies Premenopauzaal Vaginaal Bloedverlies Toelichting Toelichting Pagina 1 TS ZOB juli 2014, GYN 1 - 11 Pagina TS ZOB juli 2014, GYN 1 - 1 Aanleiding/definitie Aanleiding/definitie Bloedverlies in de vruchtbare levensfase De incidentie van overvloedig bloedverlies Bloedverlies in de vruchtbare levensfaseis in de leeftijdsgroepen van 15 tot 24 jaar, 25van tot 44 jaar en 45bloedverlies tot 64 jaar respectievelijk 3,5, 8,4 envan 7,6 15 per De incidentie overvloedig is in de leeftijdsgroepen 1000 per44 jaar. tot 24vrouwen jaar, 25 tot jaar en 45 tot 64 jaar respectievelijk 3,5, 8,4 en 7,6 per Menorragie is een belangrijk gezondheidsprobleem, dat ongeveer 10% van 1000 vrouwen per jaar. alle premenopauzale vrouwengezondheidsprobleem, treft. Het zorgt er mede dat ongeveer Menorragie is een belangrijk datvoor ongeveer 10% van 10-20% van alle premenopauzale een ijzertekort heeft alle premenopauzale vrouwen treft.vrouwen Het zorgt er ernstig mede voor dat ongeveer (overeenkomend met ferritine < 15vrouwen µg/l) en een ongeveer 2,5% zelfs een 10-20% van alle premenopauzale ernstig ijzertekort heeft ijzergebreksanemie. wordt eenzelfs menstrueel (overeenkomend metMenorragie ferritine < 15 µg/l)gedefinieerd en ongeveerals 2,5% een bloedverlies van 120 Menorragie ml of meer, wordt althans bij gezonde, ijzergebreksanemie. gedefinieerd alsgoed een gevoede menstrueel Nederlandse vrouwen. gaat daarbij cyclisch hevig bloedverlies van 120 mlHet of meer, althansuitdrukkelijk bij gezonde,om goed gevoede vaginaal bloedverlies eengaat secretoir ovulatie, en niet Nederlandse vrouwen.uitHet daarbijendometrium uitdrukkelijk na omeen cyclisch hevig om langdurig, irregulair intermenstrueel vaginaal bloedverlies. vaginaal bloedverlies uitofeen secretoir endometrium na een ovulatie, en niet Bij regelmatig bloedverlies wordt bij meer dan de helft van de omovervloedig, langdurig, irregulair of intermenstrueel vaginaal bloedverlies. vrouwen geen onderliggende afwijking aangetoond. In dan die gevallen wordt Bij overvloedig, regelmatig bloedverlies wordt bij meer de helft van de Specifieke verondersteld de oorzaak afwijking een hormonale ontregeling vrouwen geen dat onderliggende aangetoond. In dieis. gevallen wordt oorzaken van overvloedig bloedverlies kunnenontregeling zijn: myomen, een verondersteld dat de oorzaak een hormonale is. Specifieke koperhoudend IUD, een endometriumpoliep en zijn: geneesmiddelen oorzaken van overvloedig bloedverlies kunnen myomen, eenzoals bloedverdunners, misoprostol en (sporadisch) koperhoudend IUD, een endometriumpoliep encalciumantagonisten. geneesmiddelen zoals Myomen komen vooral voor bijen vrouwen ouder calciumantagonisten. dan 30 jaar tot aan de bloedverdunners, misoprostol (sporadisch) menopauze, waarna zevoor involueren. Myomen komen vooral bij vrouwen ouder dan 30 jaar tot aan de menopauze, waarna ze involueren. De incidentie van onregelmatig en tussentijds bloedverlies is in de leeftijdsgroepen 15 tot 24 jaar, 25 tot 44 jaar en 45 tot 64 jaar De incidentie vanvan onregelmatig en tussentijds bloedverlies is in de respectievelijk 5,9, vrouwen jaar. leeftijdsgroepen van5,5 15en tot1,5 24 per jaar,1000 25 tot 44 jaar per en 45 tot 64 jaar Ook bij onregelmatig wordtvrouwen vaak geen oorzaak respectievelijk 5,9, 5,5bloedverlies en 1,5 per 1000 perspecifieke jaar. gevonden. Onregelmatig bloedverlies kan zowel overvloedig niet Ook bij onregelmatig bloedverlies wordt vaak geen specifiekeals oorzaak overvloedigOnregelmatig zijn. Het komtbloedverlies vooral voor kan in dezowel eerste jaren na deals menarche gevonden. overvloedig niet en de laatstezijn. jaren devooral menopauze. na dejaren menarche soms overvloedig Hetvoor komt voor in Kort de eerste na de komen menarche hevige of langdurige bloedingen (twee totKort driena weken) voor, dekomen zogenoemde en de laatste jaren voor de menopauze. de menarche soms ‘metrorragie des jeunes vierges’.(twee Ook intotdedrie laatste jaren voordedezogenoemde menopauze hevige of langdurige bloedingen weken) voor, kunnen de menstruaties hevig zijn. Deincycli zijn danjaren vaakvoor anovulatoir. ‘metrorragie des jeunes vierges’. Ook de laatste de menopauze Andere oorzaken zijn zwangerschapscomplicaties kunnen de menstruaties hevig zijn. De cycli zijn danzoals vaakdreigende anovulatoir. miskraam en extra-uteriene graviditeit, en endometriumcarcinoom. Andere oorzaken zijn zwangerschapscomplicaties zoals dreigende Tussentijdsenbloedverlies op een vast tijdstip in de cyclus heeft meestal geen miskraam extra-uteriene graviditeit, en endometriumcarcinoom. onderliggende afwijking als wijst in dan een hormonale Tussentijds bloedverlies op oorzaak een vasten tijdstip deop cyclus heeft meestal geen ontregeling. afwijking als oorzaak en wijst dan op een hormonale onderliggende Tussentijds bloedverlies op een wisselend tijdstip in de cyclus kan ontregeling. veroorzaakt bloedverlies worden doorop een chlamydia-infectie (ten gevolge Tussentijds een wisselend tijdstip in de cyclusvan kaneen veroorzaakt worden door een chlamydia-infectie (ten gevolge van een Pagina 2 TS ZOB juli 2014, GYN 1-1 Pagina 2 TS ZOB juli 2014, GYN 1 - 1 cervicitis en endometritis), en kan ook optreden bij een PID (‘pelvic inflammatory disease’). Andere oorzaken zijn een cervicitis en endometritis), en kan ook optreden bijendometriumpoliep een PID (‘pelvic en aandoeningendisease’). van cervix of vagina. Het optreden postcoïtaal inflammatory Andere oorzaken zijn een van endometriumpoliep en bloedverlies wijst die richting. aandoeningen vanincervix of vagina. Het optreden van postcoïtaal bloedverlies wijst in die richting. Diagnostiek In 1990 is door Higham een semi-kwantitatieve visuele schattingsmethode Diagnostiek ontwikkeld, die in 1995 gevalideerd is voor de Nederlandse situatie en In 1990 is door Higham een semi-kwantitatieve visuele schattingsmethode waarbij gebruik wordt van een menstruatiescorekaart. Bij deze ontwikkeld, die in 1995gemaakt gevalideerd is voor de Nederlandse situatie en methode schat de vrouw zelf devan mate doordrenkt-zijn van elk waarbij gebruik wordt gemaakt eenvan menstruatiescorekaart. Bijverband deze of tampon alvorens deze zelf verschoont, zij deze op een methode schat dezijvrouw de mate en vannoteert doordrenkt-zijn van elk verband of voorgedrukte kaart tampon alvorens zij(menstruatiescorekaart). deze verschoont, en noteert zij deze op een Door aan elkekaart mate(menstruatiescorekaart). van doordrenking een vermenigvuldigingsfactor toe te voorgedrukte kennen (1,elke 5 enmate 20 voor een licht,een matig en ernstig doordrenkt verband Door aan van resp. doordrenking vermenigvuldigingsfactor toe te en 1, 5 en voor een licht, en ernstig doordrenkte tampon) kan kennen (1,10 5 en 20resp. voor resp. een matig licht, matig en ernstig doordrenkt verband een berekend worden voor de totale en 1,totale 5 en score 10 voor resp. een licht, matig en gehele ernstig menstruatie. doordrenkte Een tampon) kan score van 200 is berekend nu het meest geschikte afkappunt waarboven men spreekt een totale score worden voor de gehele menstruatie. Een totale van menorragie met menstrueel 120spreekt ml). De score van 200 is(overeenkomend nu het meest geschikte afkappuntbloedverlies waarboven ≥men sensitiviteit van deze menstruatiescorekaart is 70% bij een specificiteit van van menorragie (overeenkomend met menstrueel bloedverlies ≥ 120 ml). De 94%. Verder blijkt het anamnestisch aanwezig zijn van stolsels in de sensitiviteit van deze menstruatiescorekaart is 70% bij een specificiteit van menstruatie verbeteren aan de sensitiviteit of specificiteit 94%. Verderniets blijkt te het anamnestisch aanwezig zijn van stolsels in van de de methode, zodat niet geregistreerd hoeven te worden. Aangetoond menstruatie nietsdeze te verbeteren aan de sensitiviteit of specificiteit van deis dat slechtszodat een eenmalige schatting methoeven behulp te van deze kaart voldoende methode, deze niet geregistreerd worden. Aangetoond is is voorslechts het stellen van de diagnose. Voorts de methode dat een eenmalige schatting met kan behulp van deze ook kaartgebruikt voldoende is worden hetvan evalueren van een therapie. voor hetvoor stellen de diagnose. Voorts kan de methode ook gebruikt Een belangrijk voordeel is verder dat een groot deel van de vrouwen worden voor het evalueren van een therapie. gerustgesteld te kunnen worden wanneer menstruatiescorekaart Een belangrijkblijkt voordeel is verder dat een groot de deel van de vrouwen aangeeft dat het menstrueel ondanks de klacht als niet gerustgesteld blijkt te kunnenbloedverlies worden wanneer de menstruatiescorekaart overmatig kanhet worden beschouwd. Daarbij spreektde voor zichals datniet ook de aangeeft dat menstrueel bloedverlies ondanks klacht vrouw bij wie diagnose menorragie onwaarschijnlijk op basis van overmatig kande worden beschouwd. Daarbij spreekt voorwordt zich dat ook de de menstruatiescorekaart, de volledigeonwaarschijnlijk aandacht voor haar verdient, vrouw bij wie de diagnose menorragie wordtklacht op basis van maar wellicht anders gecounseld kan worden danvoor de vrouw bij wieverdient, de menstruatiescorekaart, de volledige aandacht haar klacht menorragie waarschijnlijk is. kan worden dan de vrouw bij wie maar wellichtwel anders gecounseld menorragie wel waarschijnlijk is. Hemoglobine (Hb), ijzerstatus Het Hb-gehalte(Hb), dientijzerstatus niet gebruikt te worden als diagnosticum voor (de ernst Hemoglobine van) menorragie. Eenniet laaggebruikt Hb maakt menorragie aannemelijk,voor een normaal Het Hb-gehalte dient te worden als diagnosticum (de ernst Hb sluit menorragie zeker niet uit: http://www.nvog.nl/ van) menorragie. Een laag Hb maakt menorragie aannemelijk, een normaal Toch is bepaling vanzeker het Hb zinvol, omdat het een belangrijke factor is bij de Hb sluit menorragie niet uit: http://www.nvog.nl/ indicatiestelling als gouden standaard vooris bij de Toch is bepalingvoor van ijzertherapie. het Hb zinvol,Hoewel omdat het een belangrijke factor ijzervoorraad in het lichaam meestal het serumferritine wordt gebruikt, indicatiestelling voor ijzertherapie. Hoewel als gouden standaard voor lijken ijzervoorraad in het lichaam meestal het serumferritine wordt gebruikt,Pagina lijken 3 TS ZOB juli 2014, GYN 1-1 Pagina 3 TS ZOB juli 2014, GYN 1 - 1 belangrijke gezondheidsproblemen echter pas op te treden indien er tevens anemie (Hbgezondheidsproblemen < 7,5 mmol/l) bestaat. Het bepalen van is tevens belangrijke echter pas op teserumferritine treden indien er bovendien duur. Bepaling zoals het mcv anemie (Hbrelatief < 7,5 mmol/l) bestaat.van Hetrodecelindices, bepalen van serumferritine is daarentegen, is relatief en kan bij een normaal Hbhet toch een bovendien relatief duur.goedkoop Bepaling van rodecelindices, zoals mcv redelijke voorspelling geven van een ijzertekort. Bij moeheidsklachten daarentegen, is relatief goedkoop en kan bij een normaal Hb toch een en een normaal Hb zou men kunnen screenen op ijzertekort. redelijke voorspelling geven van een ijzertekort. Bij moeheidsklachten en een normaal Hb zou men kunnen screenen op ijzertekort. Stollingsstatus Bij menorragische vrouwen wordt Von Willebrandziekte type I in 12-20% Stollingsstatus gevonden. Anamnestisch het bestaan van menorragietype vanaf Bij menorragische vrouweniswordt Von Willebrandziekte I inde 12-20% menarche aanwijzing voor bestaan van Von Willebrandziekte: 61% gevonden. een Anamnestisch is hethet bestaan van menorragie vanaf de van de vrouwen met menorragie vanaf de menarche heeft Von menarche een aanwijzing voor het bestaan van Von Willebrandziekte: 61% Willebrandziekte (of een factor xi vanaf deficiëntie) versus 7% van de vrouwen bij van de vrouwen met menorragie de menarche heeft Von wie de menorragie ontstaan. Deze getallen op Von Willebrandziekte (oflater eenisfactor xi deficiëntie) versuszouden 7% vanscreening de vrouwen bij Willebrandziekte rechtvaardigen bij deze vrouwen, alsmede bij vrouwen wie de menorragie later is ontstaan. Deze getallen zouden screening op met Von een belaste (familie-)anamnese bloedingsneiging in hetbijalgemeen, Willebrandziekte rechtvaardigen t.a.v. bij deze vrouwen, alsmede vrouwen met ware het niet(familie-)anamnese dat dit onderzoek vaak en duur belang is een belaste t.a.v.ingewikkeld bloedingsneiging in is. hetVan algemeen, dan ook dat, alvorens stollingsonderzoek wordt ingezet, de diagnose ware het niet dat dit onderzoek vaak ingewikkeld en duur is. Van belang is menorragie wordt - bijvoorbeeld behulp van de eerder dan ook dat,geobjectiveerd alvorens stollingsonderzoek wordt met ingezet, de diagnose genoemde en dat intracavitaire afwijkingen menorragiemenstruatiescorekaart geobjectiveerd wordt --bijvoorbeeld met behulp van de eerder uitgesloten zijn. Vraag naar de voorgeschiedenis wat betreft bloedingsrisico: genoemde menstruatiescorekaart - en dat intracavitaire afwijkingen bloedverlies postpartum, bloedverlies na tandextractie, postoperatief uitgesloten zijn. Vraag naar de voorgeschiedenis wat betreft bloedingsrisico: bloedverlies hematomen. bloedverlies en postpartum, bloedverlies na tandextractie, postoperatief Vervolgens in overleg met het lokale laboratorium onderzoek gedaan bloedverlieskan en hematomen. worden naarkan stollingsstoornissen, als screeningonderzoek voor Von gedaan Vervolgens in overleg met hetwaarbij lokale laboratorium Willebrandziekte de pfa (platelet function het meest geschikt lijkt te worden naar stollingsstoornissen, waarbijanalysis) als screening voor Von zijn. Alleen indien afwijkingen worden gevonden in de pfa lijkt het zinvollijkt in te Willebrandziekte de pfa (platelet function analysis) het meest geschikt overleg metindien de hematoloog en/of klinisch chemicus verder onderzoek in in te zijn. Alleen afwijkingen worden gevonden in de pfa lijkt het zinvol zetten. overleg met de hematoloog en/of klinisch chemicus verder onderzoek in te zetten. Echografie (transvaginaal) Intracavitaire afwijkingen Echografie (transvaginaal) Transvaginale echografie is ook een accurate methode om intra-uteriene Intracavitaire afwijkingen afwijkingen uit echografie te sluiten. Bij een een streepvormig, regulair endometrium is de Transvaginale is ook accurate methode om intra-uteriene kans op relevante endometriumpathologie gering. Het endometrium afwijkingen uit te sluiten. Bij een streepvormig, regulair endometriumdient is debij voorkeur in de proliferatiefase beoordeeld te worden. Indien het kans op relevante endometriumpathologie gering. Het endometrium dient bij endometrium of moeilijk te beoordelen is, kan men het een voorkeur in deirregulair proliferatiefase beoordeeld te worden. Indien fysiologische in de uterus spuiten is, alskan contrast, opdat endometrium zoutoplossing irregulair of moeilijk te beoordelen men een intracavitaire pathologie beter gevisualiseerd wordt. Dit heet ook wel fysiologische zoutoplossing in de uterus spuiten als contrast, opdat watercontrastechografie of saline infusion sonography te wel noemen: intracavitaire pathologie beter gevisualiseerd wordt. Dit(verder heet ook sis). Dijkhuizen et al. vonden een infusion sensitiviteit van 100%(verder en eentespecificiteit watercontrastechografie of saline sonography noemen: sis). Dijkhuizen et al. vonden een sensitiviteit van 100% en een specificiteit Pagina 4 TS ZOB juli 2014, GYN 1-1 Pagina 4 TS ZOB juli 2014, GYN 1 - 1 van 85% van sis voor de detectie van intracavitaire afwijkingen bij vrouwen met abnormaal bloedverlies versus een sensitiviteit van bij 87% en een van 85% van sisuterien voor de detectie van intracavitaire afwijkingen vrouwen specificiteit van uterien 56% van standaard versus vaginale echoscopie. gegevens met abnormaal bloedverlies een sensitiviteitDeze van 87% en een pleiten voorvan een56% ruimhartig gebruik van de sisechoscopie. bij de beoordeling van het specificiteit van standaard vaginale Deze gegevens endometrium. Tevens toonden zij aan van sis 46% pleiten voor een ruimhartig gebruik vandat dedoor sis bijhet degebruik beoordeling van hetvan de indicaties voor hysteroscopie te vervallen zonder dat46% een van endometrium. Tevens toonden zijkan aankomen dat door het gebruik van sis intracavitaire afwijking over het hoofd geziente wordt. Bovendien sis in de indicaties voor hysteroscopie kan komen vervallen zonderwordt dat een het algemeen als niet veel pijnlijker ervaren dan de transvaginale echo intracavitaire afwijking over het hoofd gezien wordt. Bovendien wordt sisenin lijkt algemeen het gebruikals van sisveel kosteneffectief. het niet pijnlijker ervaren dan de transvaginale echo en lijkt het gebruik van sis kosteneffectief. Voorlichting Als de vrouw in de vruchtbare levensfase is en er geen onderliggende Voorlichting afwijkingen zijn legtlevensfase de huisartsisuit bloedverlies Als de vrouw in gevonden, de vruchtbare endat er het geen onderliggende vermoedelijkzijn berust op eenlegt hormonale ontregeling. Ditbloedverlies komt veel voor, afwijkingen gevonden, de huisarts uit dat het vooral in de eerste na hormonale de menarche en de jaren vermoedelijk berustjaren op een ontregeling. Ditdirect komtvoorafgaand veel voor, aan deinmenopauze. Benadruk cyclusduur enjaren hoeveelheid bloedverlies in vooral de eerste jaren na de dat menarche en de direct voorafgaand de loop der jaren regelmatig kunnen variëren. en Slechts 30% vanbloedverlies de vrouwenin aan de menopauze. Benadruk dat cyclusduur hoeveelheid heeft een cyclusduur van 28 kunnen tot 30 dagen. HetSlechts veranderde de loop der jaren regelmatig variëren. 30% van de vrouwen bloedverliespatroon Bloedarmoede kan pas na maanden heeft een cyclusduurkan vangeen 28 totkwaad. 30 dagen. Het veranderde van overvloedig bloedverlies Bij de meeste kan vrouwen herstelt de bloedverliespatroon kan geenontstaan. kwaad. Bloedarmoede pas na maanden stoornis zich spontaan. Bespreek met de of medicatie van overvloedig bloedverlies ontstaan. Bijvrouw de meeste vrouwengewenst hersteltisdeen ga na of zich er kinderwens stoornis spontaan. is. Bespreek met de vrouw of medicatie gewenst is en ga na of er kinderwens is. Behandeling Prostaglandinesynthetaseremmers. nsaid's zoals diclofenac, ibuprofen en Behandeling naproxen verminderen het menstrueel bloedvolume met 20-50% door en Prostaglandinesynthetaseremmers. nsaid's zoals diclofenac, ibuprofen verbetering van de kwaliteit van de hemostatische menstruerend naproxen verminderen het menstrueel bloedvolumeprop metin20-50% door endometrium. voordeel van nsaid's prop is hetinpositieve effect op verbetering vanEen de bijkomend kwaliteit van de hemostatische menstruerend dysmenorroe en hetbijkomend feit dat het gebruikvan alleen tijdens de menstruatie hoeft endometrium. Een voordeel nsaid's is het positieve effect op plaats te vinden. (Actuele) dus geen contra-indicatie. dysmenorroe en het feit datkinderwens het gebruikisalleen tijdens de menstruatie hoeft Prostaglandineremmers zijn ook effectief bij excessief bloedverlies bij een plaats te vinden. (Actuele) kinderwens is dus geen contra-indicatie. koperhoudend iud, maar zijn in dat lijkt het overstappen naar een bij een Prostaglandineremmers ookgeval effectief bij excessief bloedverlies levonorgestrelbevattend eengeval logische keuze. koperhoudend iud, maar iud in dat lijkt het overstappen naar een levonorgestrelbevattend iud een logische keuze. ® Antifibrinolytica zoals tranexaminezuur (Cyclokapron ) in een dosering van ® 3-4 daags 1-1,5 gram reduceren het menstrueel bloedvolume met 50% van door Antifibrinolytica zoals tranexaminezuur (Cyclokapron ) in een dosering remming van plasminogeenactivator in het endometrium. In vergelijking met 3-4 daags 1-1,5 gram reduceren het menstrueel bloedvolume met 50% door diclofenacnatrium is tranexaminezuurinduidelijk effectiever In in vergelijking de reductie met van remming van plasminogeenactivator het endometrium. menstrueel bloedvolume. Ook hier geldt het voordeel dat tranexaminezuur diclofenacnatrium is tranexaminezuur duidelijk effectiever in de reductie van alleen tijdens de menstruatie hoeft wordendat en tranexaminezuur dat het niet menstrueel bloedvolume. Ookgebruikt hier geldt hette voordeel interfereert met kinderwens. alleen tijdens de(actuele) menstruatie gebruikt hoeft te worden en dat het niet interfereert met (actuele) kinderwens. Pagina 5 TS ZOB juli 2014, GYN 1-1 Pagina 5 TS ZOB juli 2014, GYN 1 - 1 Wel zijn nogal wat (m.n. gastro-intestinale) bijwerkingen beschreven. Er is geen effect op wat de duur de menstruatie. bijwerkingen Antifibrinolytica verhogen Er de is Wel zijn nogal (m.n.van gastro-intestinale) beschreven. kans op trombo-embolische processen op zich niet, maar zijn wel gecontrageen effect op de duur van de menstruatie. Antifibrinolytica verhogen de indiceerd bij trombose in de anamnese. Ook bij niet, bekende van kans op trombo-embolische processen op zich maardeficiëntie zijn wel gecontraproteïne of antitrombine III of bij bekende van factor indiceerdC, bijStrombose in de anamnese. Ook bijaanwezigheid bekende deficiëntie van v Leiden-mutatie terughoudendheid het gebruik van antifibrinolytica proteïne C, S ofisantitrombine III of bijmet bekende aanwezigheid van factor v gewenst. Indieniserterughoudendheid geen onderzoek verricht naar aanwezigheid van deze Leiden-mutatie met hetisgebruik van antifibrinolytica stollingsafwijkingen hoeft dat niet verricht te worden voordat gestart wordt gewenst. Indien er geen onderzoek verricht is naar aanwezigheid van deze met tranexaminezuur. stollingsafwijkingen hoeft dat niet verricht te worden voordat gestart wordt met tranexaminezuur. Praktische aanvullingen (experts opions) vanuit de werkgroep Voor het samenstellen van(experts deze samenwerkingsafspraak is gebruik gemaakt Praktische aanvullingen opions) vanuit de werkgroep van evidence-based landelijke richtlijnen aangaande Voorde hetbestaande samenstellen van deze samenwerkingsafspraak is gebruikvaginaal gemaakt bloedverlies. Tijdens de bijeenkomsten werden een aantal zaken uitvaginaal de van de bestaande evidence-based landelijke richtlijnen aangaande dagelijkse praktijk besproken die we graag in deze willenuit de bloedverlies. Tijdens de bijeenkomsten werden eenafspraak aantal zaken beschrijven. dagelijkse praktijk besproken die we graag in deze afspraak willen beschrijven. ® ® ® Tijdens het gebruik van OAC, Mirena , Implanon of Depot-Provera met als ® ® indicatiehet "anti-conceptie" kan ook abnormaal bloedverlies optreden.®Om , Implanon of Depot-Provera met als Tijdens gebruik van OAC, Mirena opnieuw "anti-conceptie" abnormaal bloedverlies voorkomen, kan overwogen worden indicatie kan ookteabnormaal bloedverlies optreden. Omde OAC stopweek te verkorten naar te 4 dagen. opnieuw abnormaal bloedverlies voorkomen, kan overwogen worden de OAC stopweek te verkorten naar 4 dagen. Als het vermoeden bestaat dat het abnormale bloedverlies veroorzaakt wordt atrofie kan echoscopisch onderzoekbloedverlies behulpzaam zijn. Bij atrofie Als hetdoor vermoeden bestaat dat het abnormale veroorzaakt wordt endometrium gezien. Bij abnormaal bloedverlies wordt een doordun atrofie kan echoscopisch onderzoek behulpzaam zijn.met Bij als atrofie onderliggende oorzaak atrofie is het voorschrijven van progestagen wordt een dun endometrium gezien. Bij abnormaal bloedverlies met niet als effectief. OAC zou tijdelijk gestopt kunnen worden van en bijprogestagen gebruik vanniet Mirena, onderliggende oorzaak atrofie is het voorschrijven Implanon of Depot-Provera kunnenkunnen oestrogen of OAC worden effectief. OAC zou tijdelijk gestopt worden en bij gebruik van Mirena, voorgeschreven. Implanon of Depot-Provera kunnen oestrogen of OAC worden voorgeschreven. Er is geen bewijs voor de meerwaarde van het maken van een transvaginale echo alvorens eenvoor Mirena te plaatsen. In dehet NHG richtlijn Er is geen bewijs de meerwaarde van maken vanwordt een transvaginale echoscopisch er sprake van aanhoudend echo alvorens onderzoek een Mirenageadviseerd te plaatsen. o.a. In deals NHG richtlijniswordt bloedverlies therapie. De mening heerst dat patiënten minder echoscopischna/tijdens onderzoek geadviseerd o.a. als er sprake is van aanhoudend bloedverlies zullen hebben en dus sneller tevreden zullen zijn over de bloedverlies na/tijdens therapie. De mening heerst dat patiënten minder Mirena wanneer deze geplaatst wordt op het moment dat het bloedverlies zullen hebben en dus sneller tevreden zullen zijn endometrium over de dun is, dat wil zeggen plaatsen na stopop OAC na onttrekking met Mirena wanneer deze geplaatst wordt het of moment dat het endometrium progestativa. dun is, dat wil zeggen plaatsen na stop OAC of na onttrekking met progestativa. Pagina 6 TS ZOB juli 2014, GYN 1-1 Pagina 6 TS ZOB juli 2014, GYN 1 - 1 Namens regionale huisartsen Martijn Arts Namens regionale huisartsen Odette Martijn Herijgers Arts José Snoek Odette Herijgers Sjef de Vocht José Snoek Sjef de Vocht Namens regionale gynaecologen Jacques Máxima Medisch Centrum Namens Maas, regionale gynaecologen Klaartje Elkerliek Ziekenhuis JacquesManders, Maas, Máxima Medisch Centrum Angela Leloux, St. Anna ziekenhuis KlaartjeNeijmeijer Manders, -Elkerliek Ziekenhuis Dick Schoot, Catharina Ziekenhuis Angela Neijmeijer - Leloux, St. Anna ziekenhuis Diederik Veersema, Diagnostiek voor U Dick Schoot, Catharina Ziekenhuis Diederik Veersema, Diagnostiek voor U Kaderarts gynaecologie Monique Peerden Kaderarts gynaecologie Monique Peerden Namens transmurale stichtingen: Mariëtte coördinator TransMáx NamensOostindiër, transmurale stichtingen: Mariëtte Oostindiër, coördinator TransMáx Deze regionale transmurale afspraak is ontwikkeld in samenwerking met de transmurale organisaties HaCa, Quartz, THEMA, TransMáx. Voor deze Deze regionale transmurale afspraak is ontwikkeld in samenwerking met de samenwerkingsafspraak uitgegaan vanTHEMA, de Landelijke richtlijnen transmurale organisaties isHaCa, Quartz, TransMáx. Voor (NHG deze standaard Vaginaal bloedverlies (M28; 2008), devan NVOG richtlijn Hevig menstrueel samenwerkingsafspraak is uitgegaan de Landelijke richtlijnen (NHGbloedverlies standaard (2013). Deze samenwerkingsafspraak is goedgekeurd door de Kwaliteitsraad van de Vaginaal bloedverlies (M28; 2008), de NVOG richtlijn Hevig menstrueel bloedverlies Huisartsenkring Zuidoost Brabant. (2013). Deze samenwerkingsafspraak is goedgekeurd door de Kwaliteitsraad van de Huisartsenkring Zuidoost Brabant. Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit rapport mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, of op welke andere Alle rechten voorbehouden. Niets uitdruk, dit rapport magmicrofilm worden vermenigvuldigd en/of wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of opTransMáx. welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van TransMáx. © 2014 TransMáx © 2014 TransMáx Pagina 7 TS ZOB juli 2014, GYN 1 - 17 Pagina TS ZOB juli 2014, GYN 1 - 1
© Copyright 2025 ExpyDoc
