Herstel vertrouwen in zorg noodzakelijk

Herstel vertrouwen
in zorg noodzakelijk
door
Rob Leensen
Katelijn Troe
Nederlandse zorginstellingen wisten in 2013 positieve resultaten te boeken. Dat blijkt uit de Barometer
Nederlandse Gezondheidszorg van EY. Desondanks verkeert de zorg in zwaar weer. Een veelheid van
ontwikkelingen zet de instellingen op scherp, zoals terugvallende zorgvraag, veeleisende
aanbestedingen, omzetplafonds, prijsdruk, ingrijpende reorganisaties en transitie van de langdurige
zorg, integrale bekostiging, aanvullende registratie-eisen, toenemende bancaire vereisten en
financieringslasten vanwege het hogere risicoprofiel.
I
n de ggz en bij care-instellingen
daalden de resultaten in vergelijking
met 2012. Afboekingen op vastgoed
en voorzieningen voor reorganisaties zijn daar in belangrijke mate
verantwoordelijk voor. De beddenafbouw en de transities en decentralisaties noodzaken zorginstellingen
tot ingrijpende reorganisaties en
verdere afboekingen op vastgoed.
De zogenoemde genormaliseerde
resultaten zijn door deze effecten
aanzienlijk hoger. Maar ook als we
een slag dieper kijken en de resultaten over 2013 en 2012 schonen voor
de effecten van afboekingen en
dotaties aan voorzieningen, dan is
wel degelijk een echte kentering
zichtbaar. Jarenlang had iedereen
het over de aanstaande risico’s, maar
vanaf 2013 vertalen deze risico’s zich
ook daadwerkelijk door in de financiële performance van instellingen.
Als je kijkt wat instellingen in 2014
en vooral in 2015 nog te verduren
krijgen en de onzekerheden die
daarmee gepaard gaan, dan is dit
nog maar het begin.
Omvang jaarresultaat
Door de positieve resultaatontwikkeling zijn ook de eigen vermogens
van de diverse subsectoren toegenomen. Wat betreft vermogensniveau en solvabiliteit zitten ze bijna
alle inmiddels boven de algemene
normen. Dat is goed, maar tegelijkertijd zien we dat banken steeds
meer waarde hechten aan andere
kengetallen. De omvang van het
jaarresultaat en de jaarlijkse
kasstromen winnen daarbij aan
belang. Door lagere resultaten kan
het bankconvenant sneller doorbreken, waardoor de bank financiering kan opeisen of hogere kosten
in rekening brengt.
Stresstest care en ggz
In 2014 is voor 881 Nederlandse
zorginstellingen in de care en ggz de
stresstest uitgevoerd. Per subsector
zijn de uitkomsten samengevat.
Deze analyse aan de hand van zes
financiële kengetallen geeft banken
inzicht in de solvabiliteit, de winstgevendheid en de capaciteit om aan
rente- en aflossingsverplichtingen te
voldoen.
De uitkomsten laten een wisselend
beeld zien (figuur 1). Uitgesproken
goede scores behaalden RIBW en
jeugdzorg, terwijl revalidatiezorg en
ZBC’s zich in 2013 wisten te
verbeteren. Minder positief zijn de
ontwikkelingen in de VVT en de
gehandicaptenzorg, waar op verschillende kengetallen slechtere
scores werden geboekt. De verwachte ontwikkelingen zullen bestuurders van instellingen in de VVT en
de gehandicaptenzorg dan ook
hoofdbrekens blijven bezorgen. De
ggz blijft duidelijk de kwetsbaarste
subsector. De sector behoorde ook
2013
Sectorscore
GGZ
1
2012
2
2
6
6
6
6
6
RIBW
JZ
1
3
GHZ
REV
4
4
4
2
VVT
ZBC
2011
3
4
5
5
6
6
5
Figuur 1. De sectorscores 2011 - 2013 in care en ggz.
28
BRZ07_Update_EY.indd 28
24-11-14 12:06
Daar komt bij dat juist de ggzsector zich op dit moment in een
heel turbulente fase bevindt. Grote
veranderingen, waaronder de
invoering van de DBC-bekostiging
in combinatie met onduidelijk
normenkader, de herschikking van
de eerstelijns en specialistische
zorg, de transitie naar volledige
marktwerking, de afschaffing van
het representatiemodel, de diversiteit aan contractafspraken, de transitie van de jeugdzorg naar de
Wmo, maakt de sector in onze optiek wel de meest complexe. Een
aantal van deze ontwikkelingen
heeft in het voorjaar van 2014 geleid tot een NBA Alert, waardoor
accountants nog geen goedkeurende controleverklaringen konden
verstrekken bij deze instellingen.
Uitstel voor deponering volgde in
juni 2014, in afwachting van een
herstelplan voor de ggz. Dat herstelplan is er echter nog steeds niet
en zal in elk geval geen oplossing
voor de jaarrekeningen 2013 zijn,
waardoor deze ook dit najaar niet
met goedkeurende accountantsverklaringen kunnen worden afgerond. Deze bijzondere situatie
leidt tot onzekerheden en draagt
niet bij aan de stabiliteit van de
sector. En dat is ongewenst.
Ziekenhuizen
Regelgeving
De
resultaatontwikkeling
van
universitair medische centra, topklinische ziekenhuizen en algemene
ziekenhuizen maakt geen deel uit
van deze barometer. Dit heeft alles te
maken met het uitstel dat de ziekenhuissector heeft gekregen voor het
deponeren van de jaarrekening 2013
vanwege het landelijk herstelplan en
de omzetonderzoeken naar correct
declareren. Daarom een korte terugblik naar de stresstest van vorig jaar
(figuur 2).
Ook bij de ziekenhuizen is sprake
van slechte stresstestscores over
2012, variërend van 2 tot 3 op een
schaal van 0 tot 6. En net als bij de
ggz-sector is hier sprake van een
turbulente omgeving met invoering
van DBC-prestatiebekostiging in
2012 en integrale bekostiging in
2015, een veelvoud aan transitieregelingen, een macro-beheersinstrument, wijzigende DBC-declaratieregels, prijsdruk, afnemende
zorgvraag en onduidelijke normen
en nadere duidingen met terugwerkende kracht waarbij verzekeraars
en de Nederlandse Zorgautoriteit
(NZa) declaraties uit het verleden
bekijken met de bril van nu. Dit alles
resulteerde ook in een NBA Alert in
maart, een herstelplan in juli en zelfonderzoeken over de periode 2012
en 2013 die zijn uitgevoerd in de
periode daarna. Het lijkt dat we het
verleden hiermee kunnen afsluiten,
maar voor 2014 en later moet een
structurele oplossing komen om
rust en vertrouwen te herstellen.
Het is noodzakelijk stabiliteit te
creëren, een halt toe te roepen aan
steeds weer nieuwe eisen en
interpretaties van maatregelen met
terugwerkende kracht. De complexe
regelgeving dient vereenvoudigd te
worden. Heldere kaders en een
constructieve, oplossingsgerichte
samenwerking tussen alle stakeholders is hierbij van levensbelang. Ook
moet worden voorkomen dat de
beoogde zorg dichtbij leidt tot een
veelvoud van rapportage-vereisten
door
individuele
gemeenten.
2012
Sectorscore
UMC
TKZ
AZ
1
1
3
2
2
2
3
2011
2010
UPDATE FINANCIERING
al in de stresstest van vorig jaar tot
de probleemsectoren. Dit jaar blijft
de sectorscore op 2 staan en er blijft
reden tot bezorgdheid over de zwakke positie van veel, vooral grotere
ggz-instellingen.
Herstelplan ggz is er nog steeds niet
Tegelijk moet de sector zelf verder
investeren in zijn governance, transparantie, relaties met stakeholders
en moderne controletechnieken.
Tenslotte zijn wij ook voorstander
van een horizontaal-toezichtrelatie
tussen zorgaanbieder en stakeholders waarbij controles in de keten
centraal staan. Kortom, herstel van
vertrouwen in het belang van de
continue zorg voor de patiënt.
Meer informatie over de financiële
barometer en de stresstest staat in de
uitgave Barometer Nederlandse
Gezondheidszorg op de website
www.ey.nl/health. |
Drs. Rob Leensen RA is partner
Health Care en verantwoordelijk
voor de jaarlijkse Barometer
Nederlandse
Gezondheidszorg;
drs. Katelijn Troe is senior manager
Health Care bij EY.
EY verzorgt de rubriek Update op
regelmatige basis.
3
3
Figuur 2. De sectorscores 2010 - 2012 van ziekenhuizen.
nummer 7 | december 2014 | www.boardroomzorg.nl
BRZ07_Update_EY.indd 29
29
24-11-14 12:06

Download Report